กำหนดตำแหน่งและมุมมอง น้ำตก และแบบบ่อปลาในสวน

การสำรวจสถานที่ที่จะก่อสร้าง น้ำตกในสวน และ แบบบ่อปลา เพื่อเป็นข้อมูลในการออกแบบ

ซึ่งการออกแบบ น้ำตกในสวน และแบบบ่อปลา งานในขั้นตอนนี้จะพิจารณาการออกแบบถึงสภาพพื้นที่ ระบบสาธารณูปโภค และสิ่งก่อสร้างใกล้เคียงที่อาจส่งผลต่อการก่อสร้างน้ำตก ข้อมูลที่ผู้ออกแบบควรจดจำและบันทึกไว้ เช่น

1. มุมมอง

ควรกำหนดมุมมองจากบริเวณหรือส่วนที่ต้องการมองเห็น น้ำตกในสวน โดยพิจารณาว่าพื้นที่ส่วนไหนควรจัดสำหรับนั่งพักผ่อนชมน้ำตก ถ้าน้ำตกอยู่ใกล้บ้านจะใช้พื้นที่ส่วนของบ้าน เช่น ระเบียง ห้องพักผ่อน เป็นจุดกำหนดมุมมอง ถ้าน้ำตกอยู่ไกลบ้านอาจทำทางเดินไปยังจุดใกล้น้ำตกแล้วก่อสร้างเป็นลานพัก ศาลา หรือซุ้มไม้เลื้อย เพื่อใช้เป็นที่นั่งชมน้ำตก ซึ่งจัดเป็นพื้นที่พักผ่อนนอกบ้านได้ด้วย

2. สภาพพื้นที่

ในการก่อสร้างน้ำตกหลายครั้งที่ได้มุมมองที่เหมาะสมกับพื้นที่ใช้สอย แต่ไม่สามารถก่อสร้างตำแหน่งนั้นๆได้ เนื่องจากหลายสาเหตุ เช่น บริเวณนั้นเป็นที่ตั้งของบ่อพัก มีท่อระบายน้ำใต้ดิน หรือแม้จะวางตัวน้ำตกและลำธารได้ แต่ไม่สามารถวางบ่อกรองได้ อย่างไรก็ตาม ปัญหาของสภาพพื้นที่บางครั้งก็อยู่ในวิสัยที่สามารถแก้ไขได้ โดยปรับเปลี่ยนสิ่งก่อสร้างเดิมที่กีดขวางออก แต่ทั้งนี้ควรพิจารณาถึงความเป็นไปได้ งบประมาณ และความปลอดภัย

3. ตำแหน่งของ น้ำตกในสวน

ควรมีฉากหลังเป็นตัวหยุดสายตา เช่น ตัวบ้าน ผนังหรือรั้ว แนวต้นไม้ เมื่อมองออกไปจะให้ความรู้สึกคล้ายน้ำตกที่ตกจากภูเขาลงมา หากเ็นน้ำตกสมัยใหม่ควรสร้างฉากหลังหรือกำแพงประดับขึ้นมา เพื่อใช้เป็นส่วนหนึ่งในการตกแต่งสวน รวมทั้งไม่ควรก่อสร้างน้ำตกรูปแบบธรรมชาติไว้กลางสนามโดดๆ เพราะบางครั้งเมื่อไม่เปิดน้ำ น้ำตกจะดูคล้ายกองหินทำให้เกิดทัศนียภาพที่ไม่สวยงาม

อย่างไรก็ตาม หากด้านหลังของน้ำตกมีพื้นที่ต่อเนื่องกว้างไปอีก มีการออกบบพรางตาอย่างดี ก็สามารถยกเป็นเนินเขา สร้างน้ำตกกลางสนามโล่งๆได้ ส่วนด้านหลังน้ำตกอาจจำลองเป็นแนวป่าไล่ลงสู่ที่ราบอีกด้านหนึ่ง

4. ควบคุมปริมาณของแสงแดด

น้ำตกควรได้รับแสงโดยตรงประมาณ วันละ 3 ชั่วโมง แต่ไม่ควรเกิน 5 ชั่วโมง

• น้ำตกในสวน ที่ได้รับแสงน้อยมีข้อดีคือ น้ำไม่เสีย ไม่ขุ่น ไม่เกิดตะไคร่น้ำมากเกินไป แต่มีข้อจำกัดในเรื่องการเลือกพรรณไม้มาปลูก ทั้งไม้น้ำและไม้ทั่วไป เพราะพรรณไม้ที่มีสีสันสวยงามมักต้องการแสงแดดจัด
• น้ำตกที่ได้รับแสงแดดจัดสามารถเลือกใช้พรรณไม้หลากหลายชนิด แต่ควรมีระบบการหมุนเวียน ระบบกรอง และการเติมอากาศที่ดีเพื่อรักษาคุณภาพน้ำ

ข้อมูลจากหนังสือ : น้ำตกในสวน

เขียน : ขวัญชัย จิตสำรวย

ภาพ : สำนักพิมพ์บ้านและสวน

รวบแบบน้ำตกในสวนสวยๆ 

สวนป่าและน้ำตกกลางกรุงเทพ

อยากได้น้ำตกแบบโมเดิร์นต้องเริ่มอย่างไร