ป่า 3 อย่างประโยชน์ 4 อย่าง
“การปลูกป่า” เหมือนจะเป็นเรื่องง่ายๆ แต่จริงๆแล้วมีอะไรมากกว่าการรณรงค์ให้คนเมืองรวมตัวกันไปทำโครงการ CSR หรือ การห้ามไม่ให้เกษตรกรระดับชาวบ้านทำกินในพื้นที่ป่า … การปลูกป่าต้องปลูกให้มีโครงสร้างระบบนิเวศใกล้เคียงสภาพป่าจริง และให้คนทำมาหากินพอเพียงใกล้ ๆ ป่าได้ …
ในหลวงทรงเคยให้แนวคิดเกี่ยวกับการปลูกป่าได้อย่างน่าสนใจคร่าว ๆ ดังนี้ … การปลูกป่าถ้าจะให้ราษฎรได้รับประโยชน์ ต้องให้ใช้วิธีปลูกไม้ 3 อย่าง แต่มีประโยชน์ 4 อย่าง( ปลูกป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง ) คือ
1) ไม้ใช้สอย 2) ไม้กินได้ 3) ไม้เศรษฐกิจ แต่ปลูกให้คล้ายสภาพป่าจริง ๆ
ราษฎรที่อาศัยและทำมาหากินในป่าและบริเวณใกล้ป่า ปลูกแล้วจะได้ประโยชน์อย่างพอเพียง ดังนี้
1) พออยู่ หมายถึง ไม้เศรษฐกิจปลูกไว้สร้างที่อยู่อาศัย และจำหน่าย
2) พอกิน หมายถึง ปลูกพืชเกษตรเพื่อการกินและปลูกสมุนไพร
3) พอใช้ หมายถึง ปลูกไม้ไว้ใช้สอยโดยตรงและพลังงาน เช่น ไม้ฟืน และไม้ไผ่
4) ประโยชน์ต่อระบบนิเวศ สร้างความสมบูรณ์และก่อให้เกิดความหลากหลายทางชีวภาพในพื้นที่ป่า
จัดโครงสร้างและลำดับชั้นต้นไม้ในป่า 3 อย่างประโยชน์ 4 อย่าง เป็นการจัดโครงสร้างพันธุ์ไม้ให้มีสภาพใกล้เคียงกับป่า เพื่อเป็นประโยชน์ต่อความสมดุลของระบบนิเวศ โดยให้มีชั้นเรือนยอด 3 ชั้น ได้แก่ เรือนยอดชั้นบน เรือนยอดชั้นกลาง เรือนยอดชั้นล่าง และหากจัดโครงสร้างด้านการใช้ประโยชน์จะเป็น 4 ระดับ คือ ชั้นบน ชั้นกลาง ชั้นล่างและชั้นใต้ดิน ตามรูปแบบเกษตร 4 ชั้น
