หลักการไหว้และข้อควรปฏิบัติรับเทศกาลตรุษจีน

เป็นที่ทราบกันดีว่าช่วงต้นปีก็ได้เวลาแห่งการเตรียมการเข้าสู่เทศกาล “ตรุษจีน” ที่ชาวไทยเชื้อสายจีนก็เตรียมการ กราบไหว้บูชาเทพเจ้า และบรรพบุรุษของตน

สำหรับปี 2568 นี้ วันจ่ายคือ วันจันทร์ที่ 27 มกราคม 2568 วันไหว้ คือ วันอังคารที่ 28 มกราคม 2568  และวันเที่ยว หรือวันตรุษจีน คือ วันพุธที่ 29 มกราคม 2568 ซึ่งถือว่าเป็นวันแห่งความเป็นสิริมงคล ทุกบ้านจะแต่งกายด้วยเสื้อผ้าสีสดใส เดินทางไปท่องเที่ยว และไปไหว้ขอพรญาติผู้ใหญ่ งดพูดคำหยาบ และกิจใดๆ ที่เป็นการผิดศีลและทำบาป ทราบวันที่แน่ชัดกันแล้วก็ได้เวลาไปตามต่อว่าธรรมเนียมหรือ หลักการไหว้วันตรุษจีน ข้อควรปฏิบัติในช่วงเทศกาลสำคัญนี้มีอะไรบ้าง ตาม บ้านและสวนไปอ่านชัดๆด้วยกันเลย!

ทำความสะอาดบ้านก่อนวัน

เป็นความเชื่อที่หลายบ้านให้ความสำคัญในช่วงเทศกาลตรุษจีนเป็นอย่างมากก็คือการทำความสะอาดบ้านเรือน สำนักงาน หรือร้านค้าก่อนวันตรุษจีน (เน้นว่าก่อนวันนะคะ เพราะช่วงวันตรุษจีนตั้งแต่วันจ่ายเชื่อกันว่าห้ามปัดห้ามกวาดบ้านกันแล้วค่ะ) โดยที่เน้นให้สะอาดและโล่งตาก็คือประตูทางเข้าบ้าน หน้าบ้าน หรือหน้าร้าน ที่เชื่อว่าเป็นทางเข้าของโชคลาภ ต่อเนื่องไปที่ห้องสำคัญที่จำต้องสะอาดสะอ้านเก็บกวาดให้ดูดีก็คือห้องครัว ที่เชื่อว่าหมายถึงความอุดมสมบูรณ์มีกินมีใช้ไปจนถึงเรื่องสุขภาพของคนในบ้าน และห้องสำคัญห้องสุดท้ายนั่นก็คือห้องนอน เชื่อว่าควรเก็บกวาด เปลี่ยนผ้าปูใหม่เพื่อต้อนรับพลังงานที่ดีและโชคลาภ

Tips เคล็ดลับการทำความสะอาดบ้านและสวน

การจัดโต๊ะไหว้เทพเจ้า เจ้าที่เจ้าทาง และบรรพบุรุษ

การจัดที่ทางสำหรับไหว้เทพเจ้า เจ้าที่เจ้าทาง และบรรพบุรุษส่วนมากไม่มีแบบแผนอะไรตายตัว เช่นการไหว้เทพเจ้าในบ้านก็มีทั้ง การจัดสำรับบูชาตี่จู้เอี๊ยะ (แนะนำเครื่องไหว้ข้าวสวย 5 ถ้วย ชา 5 ถ้วย ส้ม 5 ลูก หากจะมีของหวานก็ควรเลือกเป็น 5 ชิ้น หรือ 5 ชนิดเช่นกัน อันเป็นตัวแทนของธาตุทั้ง 5 คือ ดิน น้ำ ทอง ไม้ ไฟ) บ้านไหนไม่มีตี่จู้เอี๊ยะก็สามารถเลือกความถนัดได้ทั้งในบ้าน (เลือกมุมที่สามารถตั้งโต๊ะไหว้ได้สะดวก) หรือหน้าบ้าน ส่วนเจ้าที่เจ้าทางให้จัดชุดไหว้ (ข้าว อาหารคาว-หวาน น้ำชาหรือน้ำดื่ม) ไว้ด้านนอกชายคา หรือหน้าศาลพระภูมิในกรณีที่มีการตั้งศาล
สำหรับการไหว้บรรพบุรุษ จะต้องจัดโต๊ะไว้ด้านหน้ารูปของท่าน และจัดของไหว้ดังนี้
1. กระถางธูป และเชิงเทียน
2. ถ้วยน้ำชา
3. ข้าวสวยตัดให้พูนถ้วย พร้อมตะเกียบ ช้อน ส้อม (หันด้ามเข้าหารูปบรรพบุรุษ)
4. อาหารคาว-หวาน และผลไม้
รายละเอียดและจำนวนของไหว้ไม่มีกำหนดตายตัว ขึ้นอยู่กับความพึงพอใจของแต่ละบ้าน กับข้าวเริ่มต้นได้ตั้งแต่ 5, 8 หรือไม่เกิน 10 อย่างหรือจำนวนสมาชิกของครอบครัว เพื่อการไหว้ตามประเพณีที่จำเป็นของคาว-หวาน และผลไม้ต้องมีได้แก่
– เนื้อสัตว์ 5 ชนิด อาทิ หมู ไก่ หรือปลา หมายถึงความอุดมสมบูรณ์  อาหารทะเล เช่นปู กุ้ง หรือปลาหมึก
– ผลไม้มงคล 5 ชนิด อาทิส้ม เสริมโชคลาภ วาสนา เงินทอง กล้วยที่เชื่อว่าช่วยกวักโชคลาภเข้า แอ๊ปเปิ้ลช่วยเรื่องความสันติสุข สาลี่เสริมเงินทองไหลมาเทมา องุ่นเพิ่มพูนความรุ่งเรือง สุขภาพแข็งแรง หรือสับปะรด ที่ช่วยเรียกโชคลาภ
– ขนมมงคล 5 ชนิด คือ ขนมเข่ง ขนมเทียน หมายถึงความมั่งคั่ง ขนมจันอับ เสริมความเจริญก้าวหน้า ขนมถ้วยฟู เสริมความ เฟื่องฟู ขนมอี๋ หรือกุยช่าย
5. กระดาษเงิน-ทอง 5 ชุด
6. เทียนแดงขาไม้ 1 คู่
7. ธูป 5 ดอกสำหรับไหว้เจ้าที่ (ตีจู่เอี๊ยะ) และธูป 3 ดอกสำหรับไหว้เทพเจ้าทั่วไป
8. แจกันดอกไม้

ไหว้ขอโชคลาภจากเทพไฉ่ซิงเอี๊ย

หลักการไหว้วันตรุษจีน ขอโชคลาภจากเทพไฉ่ซิงเอี๊ย

การไหว้เทพเจ้าแห่งโชคลาภ หรือเทพเจ้าไฉ่ซิงเอี๊ย ได้รับนิยมมากเพราะเชื่อกันว่าเทพองค์นี้จะนำพาโชคลาภและความร่ำรวยมา ให้ผู้บ้านนั้นๆ วิธีก็คือการจัดโต๊ะเอาไว้กลางแจ้ง เลือกหันไปทางทิศตะวันออก ไหว้ไฉ่ซิงเอี๊ยจะมีของไหว้หลักๆได้แก่
1. รูปภาพ หรือรูปปั้น องค์ไฉ่ซิงเอี้ย
2. แก้วใส่ข้าวสารหรือกระถางธูป มีกิมฮวยปัก 1 คู่ ติดกระดาษแดงหรืออั้งติ๋ว
3. สาคูแดง หรือบัวลอยแดง 5 ถ้วย
4. แจกันดอกไม้ 1 คู่
5. เชิงเทียนพร้อมเทียนสีแดง 1 คู่
6. น้ำชา 5 ถ้วย
7. เจไฉ่ 5 อย่าง – ผลไม้ 1 ถาด (ต้องมีองุ่นดำด้วย)
8. สาคูต้มสุกน้ำเชื่อมหรือ อี๊ 5 ถ้วย

9. น้ำใส่ยอดทับทิม 8 ยอด 1 ขัน หรือ 1 แก้ว (เพื่อใช้พรมตัวและบ้าน)

10. หนังสืออัญเชิญ พร้อมคำอธิษฐานขอพร สีแดง และสีเขียว

11. ซองอั่งเปาตามสะดวก (แต่ให้มีเหรียญ 8 เหรียญอยู่ด้วย)

12. อย่างอื่นเพิ่มเติมตามใจ เช่น ชุดเครื่องไหว้ เมื่อไหว้ธูปได้ครึ่งดอก เอาเครื่องกระดาษไปเผา

13. ขนมหวาน 3 อย่าง เช่น ขนมเข่ง ฮวดก้วย ขนมชั้น

14. กระดาษทอง (ตั่วกิม) 12 แผ่น และกระดาษไหว้เจ้า (หงิงเตี่ย) 12 คู่

15. อย่างอื่นเพิ่มเติมตามใจ เช่น ชุดเครื่องไหว้…

เวลาไหว้ กล่าวคำอธิษฐาน บอกชื่อ(แซ่) นามสกุล วันเดือนปีเกิดอายุ และที่อยู่ ของผู้ทำการไหว้ ขอพร หรือเขียนรายละเอียดบุคคล
ที่ขอพร ใส่ในกระดาษให้เรียบร้อยแล้ววางเอาไว้ในถาดเครื่องกระดาษจะได้ไม่ตกหล่น สมาชิกทุกท่าน ในครอบครัว เมื่อไหว้ธูปได้ครึ่งดอกเอาเครื่องกระดาษไปเผาเสร็จ แล้ว ส่วนของไหว้ นำกลับเข้าบ้านไปกินเป็นสิริมงคล

หลักการไหว้วันตรุษจีน ไหว้ขอพรผู้ใหญ่
ปิดท้ายวันนี้ด้วยอีกหนึ่งกิจกรรมสำคัญในวันตรุษจีน นั่นก็คือการเดินทางไปกราบไหว้ขอพรจากผู้ใหญ่ โดยสิ่งที่ควรติดไม้ติดมือไปสามารถเลือกได้จากของมงคล อาทิส้ม หมายถึงความเป็นสิริมงคล องุ่นหมายโชคลาภ มีเงินมีทอง ค้าขายมีกำไร ทับทิมหมายถึงความสามัคคีกลมเกลียวของคนในครอบครัว นอกจากนี้ยังมีบรรดาของแห้ง ได้แก่สาหร่าย หมายถึงการมีเงินมีทอง เส้นหมี่หรือเส้นบะหมี่ เป็นการอวยพรให้ผู้รับมีสุขภาพแข็งแรง เป็นต้น

ขอบคุณข้อมูลจาก : www.sumnakcharang.com,
www.facebook.com/Master.Chang และอาจารย์วิศิษฎ์ เตชะเกษม ผู้ศึกษาค้นคว้าวัฒนธรรมจีนชื่อ
ดังของเมืองไทย

ผลไม้มงคล ไหว้ ตรุษจีน เฮงตลอดปี สุขภาพดีตลอดไป