สุดฝีมือเพื่อพ่อ ๑ : ลุยสำนักช่างสิบหมู่ แอบดูเบื้องหลังงานพระเมรุมาศ

เมื่อ room ได้มีโอกาสไปเยือน “สำนักช่างสิบหมู่” เพื่อเยี่ยมชมเบื้องหลังของส่วน “งานศิลปกรรมและงานประณีตศิลป์” ในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เชื่อว่าชาวไทยทุกคนล้วนติดตามพระราชพิธีครั้งนี้อย่างใกล้ชิด งานนี้เราจึงเก็บภาพมาฝากแบบเต็มอิ่ม แต่ละภาพล้วนสะท้อนถึงความร่วมมือร่วมใจของบรรดาช่างฝีมือชั้นครู ลูกศิษย์ผู้สืบทอด ไปจนถึงบรรดาพี่น้อง “จิตอาสางานพระเมรุมาศ” ทุกคนที่ลงแรง “สุดฝีมือ สุดหัวใจ” รังสรรค์งานศิลปะไทยดั้งเดิมอันทรงคุณค่าเพื่อน้อมรำลึกถึงพ่อหลวงรัชกาลที่ 9

“ช่างสิบหมู่” ที่เราได้ยินกันมาแต่เล็กแต่น้อยนั้นหมายถึง กลุ่มช่างผู้ทำงานด้วยมือ สร้างสรรค์ผลงานศิลปะไทยโบราณ คำว่า “สิบ” นั้นยังไม่อาจตีความได้แน่ชัด บางท่านก็ว่ามาจากคำว่า “สิปปะ” ในภาษาบาลี ซึ่งหมายถึง ศิลปะ บางท่านว่าหมายถึง สิบๆ ซึ่งเป็นวิธีการเรียกรวมๆ ในสิ่งที่ยากแก่การนับ คือ มีช่างเป็นสิบๆหมู่ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่างานช่างศิลปะไทยโบราณมีสิบอย่างเท่านั้น (www.finearts.go.th/promotion)

ในงานพระราชพิธีครั้งนี้ สำนักช่างสิบหมู่มีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการออกแบบจัดสร้างพระเมรุมาศ และสิ่งปลูกสร้างต่างๆ อย่างสมพระเกียรติและเป็นไปตามโบราณราชประเพณี รวมทั้งเป็นการสืบทอดภูมิปัญญา งานศิลปะไทยโบราณให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาอย่างสมบูรณ์ครบถ้วน เราได้เก็บภาพ 3 กลุ่มงานหลักที่กำลังดำเนินการสร้างสรรค์งานฝีมือในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการประดับตกแต่งพระเมรุมาศ ได้แก่

-งานประติมากรรมประกอบพระเมรุมาศ ประกอบด้วย เทวดา 32 องค์ มหาเทพ 4 องค์ ท้าวจตุโลกบาลทั้งสี่  สัตว์มงคลประจำทิศ ครุฑยืนรอบพระเมรุมาศ และคชสีห์-ราชสีห์

-งานประณีตศิลป์ ได้แก่ งานจัดสร้างฉัตรโลหะกลีบบัว 11 ชั้น งานจัดสร้างพระที่นั่งราเชนทรยานน้อย และงานบูรณปฏิสังขรณ์พระมหาพิชัยราชรถ ราชรถน้อย ๙๗๘๔ และพระที่นั่งราเชนทรยานองค์ดั้งเดิม

-งานจิตรกรรม ฉากบังเพลิงประกอบพระเมรุมาศทั้ง 4 ทิศ และภาพจิตรกรรมเรื่องราวตามโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

ณ สำนักช่างสิบหมู่ ที่นี่จึงเป็นเหมือนโลกอีกใบ โลกที่เหมือนถูกหยุดเวลาไว้ โลกที่ทุกคนกำลังมุ่งมั่นกับการสร้างสรรค์งานศิลปะไทยโบราณขึ้นอีกครั้ง เพื่อเทิดพระเกียรติ และสืบสานความเป็นเอกลักษณ์ของชาติให้เป็นรากฐานในการพัฒนาประเทศ

นอกเหนือจากสำนักช่างสิบหมู่ ยังมีงานจัดสร้างพระเมรุมาศในส่วนอื่นๆ อีก อาทิเช่น พื้นที่เตรียมพระราชพิธีบริเวณท้องสนามหลวง ซึ่ง room จะเก็บภาพมาฝากเพิ่มเติมกันในคราวหน้าแน่นอน

อ่านต่อ :

สุดฝีมือเพื่อพ่อ ๒ : ชมเบื้องหลังการสรรค์สร้าง “พระเมรุมาศ”  

เรื่อง Monosoda
ภาพ ศุภวรรณ