เปเปอร์มาเช่ งานที่คุ้นหูคุ้นตาสมัยเรียนวิชาศิลปะสมัยเด็ก นับว่าเป็นงานประดิษฐ์ชิ้นแรก ๆ เลยก็ว่าได้นะที่ได้เริ่มลงมือทำ ลงมือปั้นขึ้นรูปเอง ซึ่งขั้นตอนการทำนั้นก็ง่ายมาก แถมยังเป็นกิจกรรมสนุกไว้ทำกับเด็กๆในวันหยุดยาวได้อีกด้วยนะ
ด้วยคุณสมบัติของงาน เปเปอร์มาเช่ นั้นมีน้ำหนักเบา ขึ้นรูปง่ายได้ตามใจเหมือนปั้นดินน้ำมัน และที่สำคัญวัสดุที่ใช้มาทำนั้นก็มีราคาไม่แพง หลายคนคงจะเริ่มหันกลับมาสนใจงานเปเปอร์มาเช่กันมากขึ้นแล้วหล่ะซิ บ้านและสวน มีเทคนิคและขั้นตอนการทำเปเปอร์มาเช่ที่นำมาประยุกต์ใช้ให้กลายเป็นของแต่งบ้านน่ารัก ๆ มาฝากกันค่ะ
อุปกรณ์
กระดาษหนังสือพิมพ์, กาวลาเท็กซ์, สเปรย์เคลือบเงา, แป้นหมุนไม้, ฟ็อกกี้ฉีดน้ำ, พู่กัน, แปรง, สีอะคริลิก, ชุดเกรียง, ชุดไม้ขูดดิน, ชุดไม้แต่งดิน, ไม้นวดแป้ง, สก๊อตช์เทป, เทปกาวสองหน้าชนิดใสแรงยึดติดสูง
ขั้นตอนการเตรียมกระดาษปั้น
1.ฉีกกระดาษหนังสือพิมพ์เป็นชิ้นเล็กๆ แช่น้ำทิ้งไว้ เมื่อกระดาษหนังสือพิมพ์นิ่มแล้วให้ใช้มือฉีกจนยุ่ย
2.บีบน้ำออกจากกระดาษแล้วนำกาวลาเท็กซ์มาผสม ขยำจนกาวและกระดาษเข้ากันเป็นเนื้อเดียว
3. เมื่อกาวกับกระดาษรวมกันเป็นเนื้อเดียวแล้วจะออกมาหน้าตาแบบนี้เลยค่ะ เหมือนเป็นดินเยื้อกระดาษในราคาเบา ๆ ที่เราทำเองได้จากวัสดุเหลือใช้เลย
ขั้นตอนการขึ้นรูปหัวสัตว์เปเปอร์มาเช่
1.นำกระดาษหนังสือพิมพ์แผ่นใหญ่มาม้วนเพื่อใช้เป็นโครงหลักของหัวสัตว์ ช่วงแรกที่เริ่มทำอาจจะเริ่มจากหัวสัตว์ที่ใช้การม้วนกระดาษเป็นลูกกลม ๆ ก่อนเพื่อความง่าย พอทำไปเรื่อย ๆ จนชำนาญแล้วอาจจะเริ่มขึ้นรูปเป็นทรงที่แปลกขึ้นก็ได้ค่ะ จากนั้นใช้สก๊อตช์เทปใสพันโครงกระดาษเอาไว้
2. ฉีกกระดาษหนังสือพิมพ์แช่น้ำไว้พอให้หนังสือพิมเริ่มนิ่ม แล้วนำมาแปะซ้อนทับปิดผิวโครงโมเดลให้ทั่ว เพิ่มส่วนอื่นๆให้กับหัวสัตว์ของเราได้เลยนะคะ อย่างเช่นส่วนหูที่ต้อยื่นออกไปด้านนอกของส่วนใบหน้า
3.ใช้ไม้นวดแป้งกลิ้งบนกระดาษปั้นที่เราทำเตรียมไว้เมื่อสักครู่นี้ ให้เรียบและแบนโดยให้มีความหนาที่ประมาณ 3 มิลลิเมตร ขนาดความกว้างให้ใหญ่กว่าหัวสัตว์เล็กน้อย จากนั้นนำแผ่นดินที่รีดเสร็จเรียบร้อยแล้วไปวางปิดผิวโครงโมเดลกระดาษจนมิด
4. ใช้ไม้ขูดดิน ที่มาในชุดอุปกรณ์งานปั้นพื้นฐานขูดกระดาษปั้นส่วนที่เกินจากโมเดลหัวสัตว์ออก หรือถ้าใครไม่มีสามารถใช้มีดเล็ก ๆ ค่อยๆนำกระดาษปั้นส่วนเกินออกก็ได้ค่ะ ใช้มีดกันระวังมือด้วยนะคะ
5. เริ่มปั้นรูปทรง หน้าสัตว์ และอวัยวะอื่น ๆ ให้กับหัวสัตว์ของเราได้เลยค่ะ จะเติม หู จมูก ปาก เป็นทรงไหนก็บรรเลงได้เลย เมื่อหน้าตาได้รูปที่ต้องการแล้ว ใช้ไม้แต่งดินแกะลายเป็นเส้นขนเพื่อเป็นการตกแต่งพื้นผิวของหัวสัตว์ให้ดูเหมือนของจริงมากขึ้น
6. ฉีดพ่นน้ำเพื่อให้กระดาษปั้นชุ่มชื้นขึ้น แล้วใช้เกรียงตกแต่งผิวหัวสัตว์ให้เรียบเนียนสวยงาม เป็นการเก็บรายละเอียดต่าง ๆ ครั้งสุดท้ายก่อนขั้นตอนการปั้นขึ้นรูปจะสิ้นสุดลง
7. นำหัวสัตว์ที่ตกแต่งและเก็บรายละเอียดเรียบร้อยแล้วไปตากแดด 1 วันให้แห้งสนิท หากแห้งไม่สนิทเมื่อใช้งานไปเรื่อย ๆ กระดาษที่เราแปะไว้ด้านในอาจจะเกิดเชื้อราได้ ไม่เป็นผลดีกับบ้านเราแน่ ๆ ค่ะ
8. เมื่อหัวสัตว์แห้งสนิทแล้วก็เริ่มขั้นตอนการลงสีได้เลยค่ะ โดยเริ่มจาการลงสีรองพื้นก่อน 2 รอบ
9. เริ่มเพ้นต์ลวดลายที่เราต้องการได้เลยค่ะ อยากให้ดวงตาของพี่หมีเป็นสีอะไร แวววาวขนาดไหนก็จัดไปเลยจ้า แล้วทิ้งไว้ให้สีแห้ง 3 ชั่วโมง จากนั้นใช้สเปรย์เคลือบผิวพ่นทับรอให้สเปรย์แห้งสนิทประมาณ 6 ชั่วโมง จึงนำไปติดตกแต่งผนังบ้านได้จ้า ในขั้นตอนการติดอาจจะใช้วิธีการเจาะผนัง ติดที่แขวนแบบเดิม ๆ ก็ได้ หรือจะใช้เทปกาวสองหน้าที่มีแรงยึดติดค่อยข้างสูงแทนก็ได้ค่ะ
10. ส่วนใครที่ยังไม่มั่นใจจะเริ่มทำหัวสัตว์ไซซ์ใหญ่ ก็เริ่มจากโมเดลขนาดเล็กแบบนี้ก็ได้นะ สามารถนำแม่เหล็กหรือเข็มกลัดมาติดไว้ที่ด้านหลังแทนการแขวนตกแต่งผนัง ก็เป็นอีกหนึ่งทางเลือกสำหรับการทำงาน เปเปอร์มาเช่ ค่ะ
เรื่อง: อรพรรณ วัจนะเสถียรกุล
ภาพ : ศุภวรรณ สอาด
สไตล์: วรวัฒน์ ตุลยทิพย์
