พืชสมุนไพร ปลูกประดับสวนและรักษาโรคได้
นอกจากพรรณไม้ทั่วไปที่เป็นไม้ยอดนิยมในการจัดสวน ยังมี พืชสมุนไพร อีกหลายชนิดที่คุ้นหน้าคุ้นตา แต่อาจจะไม่รู้ว่าเป็นสมุนไพร ปลูกเป็นไม้ประดับในสวนได้อย่างสวยงามและน่ามอง
การใช้ พืชสมุนไพร จัดสวนไม่ได้จำกัดว่าจะต้องเป็นผักสวนครัวเท่านั้น แต่ยังมีพรรณไม้อีกหลายชนิดที่นิยมปลูก แต่ในแง่ของการใช้งานจะต้องผ่านการสกัดให้เป็นยาก่อน ไม่ว่าจะเป็นการตากแห้ง ต้ม หรือสกัดน้ำมัน หากปลูกในสวนแล้วสามารถใช้ประโยชน์ทางนี้ได้ โดยพืชสมุนไพรที่รวบรวมมานี้เป็นพรรณไม้ที่ปลูกในสวนดาดฟ้า โรงพยาบาลรามาธิบดี มีชนิดใดกันบ้าง ไปดูกัน
1. สร้อยอินทนิล
ชื่อวิทยาศาสตร์ Thunbergia grandiflora วงศ์ Acanthaceae
ไม้เลื้อยเนื้อแข็งขนาดใหญ่ เลื้อยได้ไกล 15 – 30 เมตร ลำต้นอ่อนเป็นเหลี่ยม ใบรูปไข่ถึงรูปหัวใจ ช่อดอกเป็นช่อกระจะออกตามซอกใบและปลายกิ่งห้อยลง ดอกรูปกรวย กลีบดอกสีฟ้าอมม่วงหรือสีขาว ออกดอกเดือนมีนาคมถึงตุลาคม เปลือกและรากมีสรรพคุณแก้อาการฟกชํ้า บวม และอักเสบได้ โดยนำมาตำแล้วพอกบริเวณที่เกิดอาการ
2. ตะไคร้หอม
ชื่อวิทยาศาสตร์ Cymbopogon nardus วงศ์ Poaceae
เรียกอีกชื่อว่า “ตะไคร้แดง” เป็นพืชวงศ์เดียวกับหญ้า ลักษณะคล้ายตะไคร้บ้าน แต่ไม่นิยมนำมาใช้เป็นเครื่องเทศ มักนำไปสกัดเป็นน้ำมันหอมตะไคร้หอม (Citronella Oil) ใช้ไล่ยุง แมลง และยังมีสรรพคุณแก้อาการริดสีดวงในปาก ขับโลหิต ช่วยให้เม็ดเลือดบีบตัว และแก้อาการท้องแน่น ช่วยขับลมในลำไส้ได้เช่นเดียวกับตะไคร้บ้าน
3. รางจืด
ชื่อวิทยาศาสตร์ Thunbergia laurifolia วงศ์ Acanthaceae
ไม้เลื้อยที่มีใบรูปไข่เรียวยาว ออกตรงข้ามเป็นคู่ๆ ช่อดอกเป็นช่อกระจะห้อยลงมาตามซอกใบหรือตามข้อ ลักษณะดอกคล้ายดอกสร้อยอินทนิล เป็นดอกรูปแตรสีม่วงอ่อน สีฟ้า หรือสีขาว ใบรางจืดนำไปตากแห้งแล้วชงดื่มเป็นชาได้ ช่วยกำจัดสารพิษในร่างกาย ลดอาการเมาค้าง รวมทั้งช่วยลดอาการผื่นคันและลดความร้อนในร่างกาย
4. โกฐจุฬา
ชื่อวิทยาศาสตร์ Eupatorium capillifolium วงศ์ Asteraceae
เรียกอีกชื่อว่า “ผักชีช้าง” ลักษณะคล้ายผักชีลาว แต่มีขนาดใหญ่กว่า เป็นไม้พุ่มกึ่งเลื้อยขนาดเล็ก ด้วยรูปใบที่ดูละเอียดฝอย จึงนิยมนำมาใช้จัดสวนที่ให้บรรยากาศแบบสวนอังกฤษ ส่วนรากเป็นยาบำรุงตับ ปอด และบำรุงครรภ์ รวมทั้งนำรากมาแช่อิ่มกินเป็นของหวานได้
5. หญ้าหนวดแมว
ชื่อวิทยาศาสตร์ Orthosiphon aristatus วงศ์ Lamiaceae
สมุนไพรที่นิยมปลูกประดับในสวน ออกดอกเป็นช่อคล้ายฉัตร เกสรเพศผู้เป็นเส้นยาวคล้ายหนวดแมว กลีบดอกมีสีขาว ชมพู และฟ้าอมม่วง นำต้นหญ้าหนวดแมวไปตากแห้งแล้วชงดื่มเป็นชาได้ มีสรรพคุณเป็นยาขับปัสสาวะ แก้โรคนิ่ว โรคไต แก้ปวดหลังปวดเอวได้
6. ตรีชวา
ชื่อวิทยาศาสตร์ Justicia betonica วงศ์ Acanthaceae
ไม้พุ่มสูงที่นิยมปลูกประดับในสวน ออกดอกตามช่อ ปลายกิ่งมีสีขาวและม่วงอ่อน ทั้งยังมีสรรพคุณช่วยสมานแผลและรักษาโรคผิวหนังได้
เรื่อง : JOMM YB
ภาพ : ศุภกร ศรีสกุล
