การได้นั่งพักท่ามกลาง สวนป่าธรรมชาติ สีเขียวและเสียงน้ำตกคลอเบา ๆ เป็นการบำบัดจิตใจให้สงบและผ่อนคลาย ตัดขาดจากความวุ่นวายของโลกภายนอกได้เป็นอย่างดี
ดังเช่น ความรู้สึกของเราเมื่อได้เดินทางมาถึงสวนแห่งนี้ ซึ่งอยู่ไม่ไกลจากตัวเมืองอุทัยธานี แม้บรรยากาศรอบตัวจะดูครึ้ม ฟ้าครึ้มฝนไปบ้าง แต่ก็ยิ่งส่งความรู้สึกของป่าฝนเมืองร้อนให้เด่นชัดขึ้น สวนป่าธรรมชาติ
เรื่องราวการสร้างบรรยากาศสวนในครั้งนี้ นอกจากบทบาทสำคัญของนักจัดสวนอย่าง คุณกิม – บดินทร์ ปี่เสนาะ ผู้ลงมือเนรมิตสวนนี้ให้ออกมาเขียวชุ่มชื้นสวยงามแล้วส่วนสำคัญยังอยู่ที่เจ้าของบ้านอย่าง คุณชนะศักดิ์ และคุณอรอนงค์ โตมณีพิทักษ์ ที่ปลูกไม้ใหญ่เพื่อสร้างความร่มรื่นไว้ก่อนหน้า “ต้นไม้ใหญ่ที่ปลูกไว้ก็มีไทรใบยาว ปีบระฆังเงิน พญารากดำ มะฮอกกานี เต็ง ล่ำซำ โมกหลวง แก้วเจ้าจอม จิกน้ำ…”
“พื้นที่บ้านหลังนี้ประมาณ 1 ไร่ เดิมพื้นสวนเป็นสนามหญ้า แต่เมื่อต้นไม้ใหญ่ที่ปลูกเติบโตแผ่ร่มเงามากขึ้น หญ้าส่วนใหญ่จึงตายลง เนื่องจากผมเป็นคนชอบอยู่บ้าน จึงอยากตกแต่งบ้านให้อยู่สบาย สวยงาม ก่อนหน้านี้ได้จัดสวนเองบ้าง แต่จะเป็นในรูปแบบของการปลูกต้นไม้ เพื่อสร้างร่มเงามากกว่า และมักเสาะหาชนิดที่มีรูปทรงสวยอย่างเสม็ดแดงต้นนั้น (ชี้ชวนให้ดู) คือเราทั้งคู่ชอบสวนป่าธรรมชาติ เคยคิดอยากมีน้ำตกและลำธารในบ้าน พอได้เห็นผลงานของคุณกิมแล้วรู้สึกถูกใจ จึงติดต่อให้เข้ามาดูพื้นที่”คุณชนะศักดิ์เกริ่นนำให้ฟังถึงที่มาที่ไปของสวนส่วนนักจัดสวนอย่างคุณกิม เมื่อได้มาเห็นพื้นที่ซึ่งมีต้นไม้ใหญ่ปลูกอยู่หลายต้น ก็วาดภาพสวนไว้ในใจทันที
“พื้นที่หน้าบ้านค่อนข้างแคบ มีต้นไม้ใหญ่อยู่ส่วนหนึ่ง เมื่อเห็นจึงคิดภาพสวนให้เป็นลำธารแคบยาว มองว่าหากมีน้ำตกสองตำแหน่งก็น่าจะสวย สำหรับรับสายตาเมื่อนั่งมุมนั่งเล่น ต้นไม้ใหญ่ต้นเดิมที่เจ้าของปลูกไว้ค่อนข้างลงตัวอยู่แล้ว ผมจึงไม่ย้ายตำแหน่งเลย เพียงแต่งกิ่งและใบไม่ให้ทึบเท่านั้น รวมทั้งปลูกไม้ระดับรองเสริมเข้าไปให้รับกันอย่างพุดกังหัน พุดร้อยมาลัย และโมก เพื่อเป็นฉากหลังบังริมระเบียง ส่วนจิกเศรษฐีนั้นเจ้าของบ้านปลูกไว้ในตำแหน่งที่ลงตัวแล้ว เพียงเติมเฟินกีบแรดออสเตรเลียให้โค้งลงมาเก็บรายละเอียดของสวนให้ดูธรรมชาติและสวยงามขึ้นจากนั้นปิดหน้าดินด้วยเฟินใบมะขามเปรู ส่วนบริเวณริมลำธารวางหินฟองน้ำก้อนกลมที่มีมอสส์ขึ้นปกคลุมจนเขียวครึ้ม ดูชุ่มชื้น กลางลำธารวางแผ่นหินกาบสำหรับเดินตรงไปยังลานนั่งเล่นด้านในที่กำหนดเป็นจุดรับมุมมองอีกจุดหนึ่ง”
สวนอีกด้านตกแต่งให้กลมกลืนกัน โดยมีต้นไม้ใหญ่ต้นเดิมที่ปลูกไว้เพื่อให้ร่มเงาเป็นต้นหลัก เติมไม้แขวนและไม้คาคบอย่างเฟินสไบนาง เฟินใบมะขามบริพัตรเข้าไปปลูกพรรณไม้ระดับกลางอย่างจิกเศรษฐีแทรก แล้วเติมไม้คลุมดินอย่างกนกนารี เล็บครุฑห้าแฉก และเฟินระดับล่าง วางม้านั่งบนลานเล็ก ๆ สองจุดสำหรับนั่งเล่นชมธรรมชาติในสวน เล่นกับสุนัขตัวโปรด และฟังเสียงนกร้องยามเช้า
“เนื่องจากผมชอบสวนป่าอยู่แล้ว จึงสะสมเฟินสไบนางไว้ส่วนหนึ่ง แล้วนำมาแขวนตามต้นไม้ใหญ่ เพราะรูปทรงพลิ้วสวยดูเป็นธรรมชาติ หากต้นไหนไม่งามเท่าที่ควร ให้ลองสังเกตดูเรื่องแสงก่อนว่าแดดแรงเกินไปไหม หรือครึ้มไปลองขยับย้ายที่แขวน หากเหมาะสมเขาจะสมบูรณ์มาก” ความพลิ้วไหวในเส้นสายของไม้แขวนเหล่านี้ นอกจากทำให้บรรยากาศของสวนป่าธรรมชาติเด่นชัดขึ้นแล้ว ยังช่วยพรางตาปิดมุมมองที่ไม่น่าดู และบังสิ่งก่อสร้างได้ดีอีกด้วยแม้สวนจะมีพรรณไม้หลากหลาย แต่หากพูดถึงการดูแลแล้ว เจ้าของบ้านผู้อยู่กับสวนอย่างเข้าใจบอกเราว่า ดูแลไม่ยากแลย
“สวนนี้ดูแลง่ายมาก เพราะเราปล่อยให้ต้นไม้เติบโตอย่างอิสระ หลัก ๆ โดยทั่วไปก็มีแค่เก็บใบไม้ที่ร่วง ส่วนการรดน้ำใช้ระบบสปริงเกลอร์ตั้งเวลาอัตโนมัติ เปิดรดวันละ 4 ครั้ง ครั้งละ 10 นาที เพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นให้พรรณไม้จำพวกเฟิน ช่วงฤดูฝนจะปรับลดความถี่ลงให้เหมาะสมส่วนเรื่องตัดแต่งนั้น หลัก ๆ เพียงตัดกิ่งที่ยื่นเกินออก เพื่อเปิดช่องแสง โดยตัดปีละครั้งเท่านั้น” คุณชนะศักดิ์เจ้าของบ้านผู้อยู่กับสวนกล่าวสำหรับผู้ที่ชื่นชอบสวนแนวนี้
นักจัดสวนอย่างคุณกิมได้ให้คำแนะนำในการจัดสวนไว้ว่า “การจัดสวนป่าธรรมชาติ เราจะเน้นที่ความหลากหลายของพรรณไม้ โดยเลือกชนิดที่มีรูปทรงฟรีฟอร์ม แบบที่เคยเห็นเติบโตในธรรมชาติ และจัดให้มีพรรณไม้หลายระดับอยู่ร่วมกัน ทั้งไม้ระดับสูงที่ให้ร่มเงา ไม้ระดับกลางที่ช่วยพรางตา รวมถึงไม้แขวนต่าง ๆ และไม้ระดับต่ำที่ปลูกเพื่อคลุมดิน ส่วนเรื่องภาพรวมของสีนั้นจะให้น้ำหนักที่สีเขียวเนื่องจากในป่าธรรมชาติมักพบเห็นพรรณไม้ที่มีสีเขียวมากกว่าสีสันสดใส แต่เราเลือกชนิดที่มีระดับความเข้มอ่อนต่างกัน หลากเฉดหลายเท็กซ์เจอร์ เพื่อเพิ่มความน่าสนใจ”
เมื่อสวนได้แสง ความชื้น และลมธรรมชาติ ใบไม้และสายน้ำที่เคลื่อนไหว…แสงเงาที่ลอดผ่านก่อให้เกิดมิติที่สวยงาม สร้างเสน่ห์ให้สวนอย่างที่เมื่อใครเข้ามาแล้วก็มักอยากอยู่ต่อนาน ๆ เป็นสิ่งสวยงามที่ทั้งคนและธรรมชาติสร้างสรรค์ร่วมกันอย่างลงตัว
สภาพพื้นที่เดิม สวนที่ร่มครึ้มเพราะต้นไม้ใหญ่ที่ปลูกไว้เมื่อ 7 ปีก่อนแผ่กิ่งก้านให้ร่มเงา สนามหญ้าที่ปลูกคลุมดินเมื่อไม่ได้รับแสงที่เหมาะสมจึงเริ่มตายลง ทำให้สวนดูทรุดโทรม
โจทย์ เจ้าของบ้านชอบอยู่บ้าน อยากทำให้บ้านสวยงามน่าอยู่ท่ามกลางบรรยากาศของสวนป่า น้ำตก และลำธาร
รูปแบบ สวนป่าธรรมชาติที่มีน้ำตกและลำธาร ใช้เส้นสายฟรีฟอร์ม และเลือกใช้วัสดุอย่างหินภูเขาและหินฟองน้ำมีมอสส์และเฟินขึ้นแทรกอย่างเป็นธรรมชาติ
เจ้าของ คุณชนะศักดิ์ – คุณอรอนงค์ โตมณีพิทักษ์
ออกแบบ – จัดสวน อยู่กับดินทร์ โดยคุณบดินทร์ ปี่เสนาะ
สั่งซื้อหนังสือ “สวนธรรมชาติ” ได้ที่นี่
เรื่อง : “ทิพาพรรณ”
ภาพ : อภิรักษ์ สุขสัย
เรื่องที่น่าสนใจ
- จงกลคาเฟ่ : สวนธรรมชาติในร้านกาแฟ
- ชม สวนธรรมชาติ สดับธรรมะ ที่เสถียรธรรมสถาน
- Modern Zen & Tropical Rainforest สัมผัสที่แตกต่างใน สวนธรรมชาติ
