ตัวเลขที่ท่อ PVC บอกอะไร
ท่อPVC เป็นท่อน้ำที่ใช้ในงานบ้านพักอาศัยมากที่สุดและเป็นที่คุ้นเคยมายาวนานที่สุด แม้ปัจจุบันจะมีท่อ PPR -Polypropylene Random Copolymer เข้ามาเป็นคู่แข่ง แต่ท่อ PVC ก็ยังได้รับความนิยมไม่ลดลงเลย ส่วนหนึ่งคงเป็นเรื่องของราคาที่ถูกกว่า ระบบการติดตั้ง และวิธีติดตั้งเข้ากับท่อน้ำของบ้านเก่าที่ใช้ PVC เหมือนกัน
ท่อPVC มีหลายแบบให้เลือกใช้ โดยระบุเป็นตัวอักษรและตัวเลขไว้บนท่อเลย แม้จะใช้กันมายาวนานแต่หลายคนยังไม่รู้ความหมายที่พิมพ์เอาไว้ ในบทความวันนี้เราจะนำมาเล่าให้ฟัง โดยแบ่งเป็นข้อๆเพื่อให้เข้าใจง่ายนะครับ
ชื่อยี่ห้อ หรือผู้ผลิตท่อประปา PVC ซึ่งมีหลายเจ้า หลายรายให้เลือกตามความพอใจ
ขนาดท่อ คือความยาวของเส้นผ่านศูนย์กลางของท่อ มีทั้งหน่วยมิลลิเมตรแล้วตามด้วยหน่วยนิ้ว เช่น 18 (1/2″) คือ ท่อขนาด 18 มิลลิเมตร หรือ 1/2 นิ้ว , 20 (3/4″) คือ ท่อขนาด 20 มิลลิเมตร หรือ 3/4 นิ้ว และ 25 (1″) คือ ท่อขนาด 25 มิลลิเมตร หรือ 1 นิ้ว ซึ่งที่กล่าวมาทั้ง 3 ขนาด มักใช้ตามบ้านพักอาศัยทั่วไป
ชั้นคุณภาพ หรือที่เรียกสั้นๆว่า คลาส บอกเป็นตัวเลข เช่น 5 , 8.5 และ 13.5 ใช้บอกคุณสมบัติความทนทานต่อแรงดันน้ำในเส้นท่อ ซึ่ง 5 หมายถึงรับแรงดันได้ 5 บาร์ , 8.5 คือ รับแรงดันได้ 8.5 บาร์ และ สุดท้าย 13.5 คือ รับแรงดันได้ถึง 13.5 บาร์
มอก. หรือมาตรฐานอุตสาหกรรม ท่อที่ดี มีคุณภาพ ต้องมี มอก. ระบุเอาไว้ด้วยเพื่อความมั่นใจ ซึ่ง มอก. 17-2532 เป็นมาตรฐานท่อพีวีซีแข็ง สำหรับใช้เป็นท่อน้ำดื่ม มีสีฟ้า ความยาวมาตรฐาน 4 เมตร และ มอก. 1131-2535 เป็นมาตรฐานข้อต่อพีวีซีแข็ง สำหรับใช้กับท่อรับแรงดัน มีสีฟ้า เช่นกัน
ท่อPVC ขนาด 1/2 นิ้ว และ 3/4 นิ้ว คลาส 5 ผมเองยังไม่เห็นว่าร้านไหนมีขาย ส่วนคลาส 8.5 และ 13.5 นั้น ถ้าถามว่า สำหรับบ้านพักอาศัย ควรใช้ท่อคลาสไหนดี ตอบยากครับ เพราะแต่ละคนย่อมมีเหตุผลเป็นของตัวเองอยู่ในใจ แต่ขอตั้งข้อสังเกตไว้นิดนึงว่า
– ปั๊มน้ำอัตโนมัติที่ใช้งานตามบ้านพักอาศัย เกือบทั้งหมด แรงดันไม่เกิน 3 บาร์ เพราะฉะนั้นท่อคลาส 8.5 จึงเหลือเฟือ
– ท่อประปา PVC เท่าที่ผมมีประสบการณ์มา ไม่มีปัญหาเรื่องแรงดันน้ำดันท่อแตก แต่มีปัญหาเรื่องแรงดันน้ำดันข้อต่อหลุดออกจากเส้นท่อ เนื่องจากการทากาวไม่มากพอ ใช้กาวคุณภาพต่ำ ใช้กาวผิดประเภท หรือสวมข้อต่อท่อไม่ลึกพอ ต่างหาก
– ท่อที่ขนาดเท่ากัน อาจมีความหนาไม่เท่ากัน โดยดูได้จากตัวเลขคลาส เช่น ท่อคลาส 13.5 มีความหนากว่าคลาส 8.5 ซึ่งถ้าช่องว่างที่เป็นทางผ่านของน้ำน้อย แรงเสียดทานจะมากขึ้น กินกำลังปั๊มน้ำมากขึ้น หากเป็นท่อที่วางในพื้นที่การเกษตรจะเห็นว่ามีผลทำให้ปริมาณน้ำต่อนาทีลดลง แต่ความยาวของระบบท่อในบ้านพักอาศัยสั้นกว่าจึงไม่ค่อยเห็นความแตกต่าง ข้อนี้เพื่อประกอบการพิจารณาเมื่อนำไปใช้ในงานต่างๆกันครับ
เรื่องและภาพ บ้านนายช่าง
