ศาลาเป็นสิ่งก่อสร้างหนึ่งในสวน นอกจากเพื่อใช้งานแล้ว ยังเพื่อประดับสวน ก่อนจะมี ศาลาในสวน จึงควรพิจารณาในเรื่องต่อไปนี้ เพื่อให้ได้รูปแบบที่ถูกใจ
ศาลาในสวน
1.รูปแบบการใช้งาน
ซึ่งมีผลอย่างมากต่อการเลือกรูปแบบ ขนาด รวมถึงตำแหน่งที่ตั้งของศาลาในสวน เช่น หากศาลานั้นเน้นวัตถุประสงค์ในการนั่งเพื่อชมวิวเป็นหลัก ศาลาควรตั้งอยู่ในตำแหน่งที่หันหน้ามองเห็นวิวของสวนที่ดีที่สุด แต่หากอยากให้ศาลาเป็นที่นั่งที่สงบ ก็ไม่ควรเลือกรูปแบบศาลาที่เปิดโล่งเกินไป ตั้งอยู่ในจุดที่ไม่โดนรบกวน ไม่ตั้งอยู่บริเวณสวนด้านที่ติดถนน ก่อนสร้างศาลาลองมาคิดใคร่ครวญว่าอยากทำอะไรที่ศาลาบ้าง จะได้เป็นการตัดสินใจในการเลือกวางตำแหน่งและหาขนาดที่เหมาะสม
2.ขนาดของศาลา ศาลาในสวนควรมีขนาดเท่าใดนั้น มีข้อพิจารณา ดังนี้
2.1 ขนาดของพื้นที่สำหรับสร้างศาลา หากอยากได้ศาลาใหญ่แต่ไม่มีพื้นที่ว่างพอก็คงเป็นไปไม่ได้
2.2 ประโยชน์ใช้สอยหรือกิจกรรมที่ต้องการ ทั้งนี้ ไม่จำเป็นว่ามีหลายกิจกรรมแล้วศาลาจะต้องใหญ่ตาม เพราะหากเป็นกิจกรรมที่ใช้คนละช่วงเวลา สามารถออกแบบให้เกิดการใช้งานเชิงอเนกประสงค์ในพื้นที่เดียวกันได้
2.3 จำนวนผู้ใช้งาน เช่นบุคคลในครอบครัวมีจำนวนกี่คน มีการใช้รับแขกที่ศาลานี้หรือไม่
เมื่อนำทั้ง 3 ข้อมาพิจารณาจะเป็นตัวช่วยในการตัดสินใจได้ โดยปกติแล้วหากเป็นศาลานั่งเล่นในสวน แบ่งได้คร่าวประมาณ 3 ขนาด คือ
ขนาดเล็ก นั่งได้ประมาณ 2-8 คน ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2-3 เมตร
ขนาดกลาง นั่งได้ประมาณ 10-25 คน ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 4-6 เมตร
ขนาดใหญ่ นั่งได้ประมาณ 25-60 คน ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 7-12 เมตร
Tips หากอยากลองเช็คขนาดศาลาจากจำนวนคน สามารถคำนวณโดยใช้สูตร 1 คน ต่อพื้นที่ประมาณ 1-1.2 ตารางเมตร ซึ่งเป็นระยะของการนั่งแบบสบาย ๆ วางของได้ ดังนั้น ถ้าหากคิดว่ามีผู้ใช้ประมาณ 5 คน พื้นที่ศาลาอยู่ประมาณ 5-6 ตารางเมตร ซึ่งศาลาขนาด 2 x 3 เมตร จะกำลังพอดีกับการนั่ง แต่หากเป็นศาลาขนาดใหญ่ ควรคูณ 0.30 สำหรับเป็นพื้นที่เดินในศาลา
3.ตำแหน่งที่ตั้ง มุมมองและทิศทางแสงแดดและลม
ศาลาส่วนมากจะเปิดโล่งทั้ง 4 ด้าน สามารถมองเห็นบรรยากาศได้รอบทุกทิศ แต่ก็อาจไม่เสมอไป ขึ้นอยู่กับพื้นที่ที่มีอยู่ในบ้าน หน้าบ้าน หลังบ้าน ในสวน ริมกำแพง หรือริมระเบียงบ้าน ซึ่งบางตำแหน่งอาจไม่เอื้อต่อการมองรอบทิศ ดังนั้นศาลาอาจจะเปิดโล่ง 3 ด้าน 2 ด้าน หรือด้านเดียวก็เป็นได้ แต่ควรเน้นเปิดด้านเห็นทิวทัศน์ที่สวยงาม โดยตำแหน่งการวางศาลาอยู่ได้ทั้งบนพื้น ตั้งอยู่บนเนิน บนต้นไม้ ก็ได้เช่นกัน
นอกจากเรื่องทัศนียภาพแล้ว ทิศทางของแสงแดด และลม ก็มีผลต่อตำแหน่งการจัดวาง เพื่อสร้างภาวะน่าสบายเมื่อมาใช้ศาลาในสวน ควรระวังเรื่องทิศทางของแสงแดด ต้องไม่ให้จุดที่คนนั่งมองออกไปแล้วแสงแยงตา หากหลีกเลี่ยงไม่ได้ต้องใช้ต้นไม้หรือองค์ประกอบอื่น ๆ ช่วยบังทิศทางแสงแดด ขณะเดียวกันทิศทางของลมก็มีความสำคัญมากเช่นเดียวกัน เพราะหากออกมานั่งในศาลา แต่กลับไม่ได้รับลมธรรมชาติที่มีอยู่ จะเกิดความรู้สึกอึดอัด ร้อนอบอ้าวในทันที
ฉะนั้นก่อนสร้างศาลา ควรลองเดินสำรวจดูว่าบริเวณไหนเป็นจุดรับลมบ้าง จุดไหนเป็นทิศทางที่แสงแดดส่องแรง เพื่อกำหนดตำแหน่งศาลาที่เหมาะสม
ลองมาดูเรื่องวัสดุกันบ้าง ว่าศาลาริมน้ำหลังนี้ใช้วัสดุอะไรกัน
ตัวอย่าง
ขนาดพื้นที่ 18 ตารางเมตร
งบประมาณการก่อสร้าง 82,000 บาท (ไม่รวมโครงสร้างใต้น้ำ)
สำหรับผู้สนใจอยากมีศาลาในสวน เรามีตัวอย่างศาลาสวยๆอีกมากมาย พร้อมแปลนก่อสร้างและราคาประเมิน ติดตามเพิ่มเติมได้จาก หนังสือ “ ศาลาในสวน Gazebo&Shed ”
ผู้เขียน ผศ.ปาณิทัต รัตนวิจิตร
เรียบเรียง “ทิพาพรรณ”
ภาพ อภิรักษ์ สุขสัย
ภาพประกอบ เอกรินทร์ พันธุนิล