รูปทรงห้อย
จุดเด่นคือลักษณะกิ่งก้านและรูปทรงลำต้นที่คล้ายต้นไม้รูปทรงร่ม แต่ห้อยโค้งลงมาดูแปลกตากว่าปกติ ทำให้เกิดความรู้สึกสบายตาเมื่อมองเห็น และสร้างจุดเด่นในสวนได้ไม่ยาก จึงควรปลูกต้นไม้ลักษณะนี้เพียงต้นเดียวหรือเป็นกลุ่มเล็กๆ เพื่อให้กิ่งก้านที่ห้อยพลิ้วลงมาดูไม่รกตาจนเกินไป ทั้งยังไม่นิยมปลูกคู่กับต้นไม้ขนาดใหญ่รูปทรงอื่นในบริเวณรอบๆ เนื่องจากจะทำให้เกิดการแข่งกันหรือต้นไม้รูปทรงห้อยจะบดบังต้นไม้ชนิดอื่น ทำให้เกิดความงามน้อยกว่าที่ควรจะเป็นได้ ลักษณะการโค้งลงของต้นไม้ลักษณะนี้ทำให้เกิดความรู้สึกพลิ้วไหวไปตามสายลมหรือน้ำ จึงนิยมปลูกในบริเวณที่มีลมพัดหรือใกล้แหล่งน้ำ ทั้งยังช่วยดึงสายตาจากระนาบด้านบนสู่พื้นดินและเชื่อมกับท้องฟ้าอีกด้วย นอกจากนี้ยังอาจใช้ไม้เลื้อยหรือไม้คลุมดินบางชนิดปลูกให้เลื้อยหรือให้กิ่งห้อยลงจากกระบะปลูก เพื่อให้เกิดความรู้สึกดังกล่าวได้เช่นกัน เช่น ลีกวนยูแฮร์ เฟินสไบนาง เดป
ต้นไม้ชนิดนี้ เช่น ไทรอิเรกูลา หลิว แปรงล้างขวด รัตมา โสกน้ำ
รูปทรงไม่สม่ำเสมอ
สำหรับต้นไม้ที่มีรูปทรงไม่ชัดเจน มีใบมาก บางครั้งอาจเป็นต้นที่มีรูปทรงในแบบอื่น แต่เติบโตภายใต้ข้อจำกัดจนทำให้ลำต้นและกิ่งก้านผิดรูปไปจากเดิม ต้นไม้ลักษณะนี้จึงหายากและมีราคา นิยมนำมาใช้จัดสวนอยู่เสมอ ส่วนมากแม้ปลูกเพียงต้นเดียวก็ทำให้เกิดจุดเด่นในสวนได้ โดยเฉพาะการปลูกกลางสนามหญ้า หรือหากปลูกร่วมกับต้นไม้ชนิดอื่นก็ควรเป็นกลุ่มไม้พุ่มเตี้ยๆ นอกจากนี้ยังควรปลูกในบริเวณที่เห็นฉากหลังชัดเจน เช่น แนวกำแพงหรือใกล้แหล่งน้ำ เพื่อสะท้อนเงาและโชว์รูปทรงของลำต้นได้อย่างชัดเจนมากขึ้น ไม่นิยมปลูกต้นไม้ลักษณะนี้ปนกับต้นอื่นๆจนดูรกตา แต่สามารถปลูกต้นไม้ชนิดนี้ร่วมกันเพื่อสร้างบรรยากาศสวนที่ดูลึกลับและชวนค้นหาได้
ต้นไม้ชนิดนี้ เช่น เหลืองปรีดียาธร ตีนเป็ดฝรั่ง น้ำเต้าต้น ชวนชม ลั่นทม เสม็ดแดง
รูปทรงแผ่เป็นชั้น
มีลักษณะคล้ายต้นไม้รูปทรงกรวยและแผ่กว้าง แต่มีจุดเด่นที่ลำต้นค่อนข้างสูงกว่าต้นไม้ทรงแผ่ทั่วไป อีกทั้งยังแผ่กิ่งก้านตั้งแต่โคนจนถึงยอด แผ่กิ่งออกเป็นชั้นๆ กว้างกว่าต้นไม้รูปทรงกรวย ทำให้มีคุณสมบัติของต้นไม้รูปทรงแผ่กว้างและต้นไม้รูปทรงกรวยรวมกัน คือเหมาะจะปลูกเป็นต้นเดียวเพื่อสร้างจุดเด่นและปลูกเรียงขนานกับทางหรือถนนที่ต้องการร่มเงามาก ทั้งยังช่วยเชื่อมต่อพื้นที่รอบสวนให้เป็นบริเวณเดียวกันอย่างกลมกลืน แต่ก็มีข้อเสียในเรื่องใบที่มีจำนวนค่อนข้างมาก ทำให้ใบร่วงและเกิดร่มเงาที่มากเกินไป จึงไม่นิยมปลูกริมสระน้ำ สนามหญ้า หรือสวนที่ไม่มีคนดูแลอยู่เสมอ รวมถึงระบบรากส่วนใหญ่เป็นอันตรายกับโครงสร้างอาคาร จึงควรปลูกให้ห่างจากอาคารหรืองานโครงสร้างทั้งผิวดินและใต้ดิน
ต้นไม้ชนิดนี้ เช่น หูหนู หูกระจง หูกวาง พญาสัตบรรณ
เรื่อง : ปัญชัช
ภาพ : คลังภาพบ้านและสวน
กราฟิก : มนธีรา มนกลาง
เรื่องที่น่าสนใจ