หญ้าหวาน พรรณไม้หลายชนิดโดยเฉพาะพืชสมุนไพร นอกจากปลูกประดับสวนแล้วยังมีประโยชน์ต่อสุขภาพ ทั้งนำไปปรุงอาหารและชงเป็นชาดื่ม จึงไม่แปลกที่การจัดสวนหลายรูปแบบเลือกใช้พืชเหล่านี้เป็นองค์ประกอบ ทั้งปลูกลงแปลงและในกระถาง
หญ้าหวาน หรือ Stevia พืชให้ความหวานจากธรรมชาติ ซึ่งจัดอยู่ในวงศ์ Asteraceae มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Stevia rebaudiana พืชพื้นเมืองทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศปารากวัย จึงเรียกกันอีกชื่อหนึ่งว่า Sweet Leaf of Paraguay
หญ้าหวานเป็นไม้ล้มลุกอายุหลายปี ทรงพุ่มเตี้ย สูง 30-90 เซนติเมตร เปลือกลำต้นบาง เปราะหักง่าย ใบเดี่ยวออกตรงข้าม รูปหอกกลับหรือรูปใบหอกแกมขอบขนาน ขอบหยักฟันเลื่อย แผ่นใบสีเขียวสด มีรสหวาน ดอกออกเป็นช่อที่ปลายยอด กลีบดอกสีขาวจำนวน 5 กลีบ ออกดอกดกตลอดปี ผลแห้งขนาดเล็ก ภายในมีเมล็ดสีดำและมีขนปกคลุม
เมื่อลองเด็ดใบของหญ้าหวานมาเคี้ยวชิมดูหรือต้มน้ำเดือดแล้วใส่ใบหญ้าหวานทั้งแบบสดและแห้งลงไปชงดื่มจะพบว่าหวานสมชื่อ นั่นเป็นเพราะสารให้รสหวานคือสตีวิโอไซด์ (Stevioside) ซึ่งหวานกว่าน้ำตาลทราย 250-300 เท่า มีคุณสมบัติช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดได้ จึงเหมาะสำหรับผู้ป่วยเบาหวานและไขมันในเลือดสูง ทั้งยังมีสรรพคุณช่วยสมานแผล ทำให้แผลแห้งและหายเร็วขึ้น
สำหรับการปลูกเลี้ยง แม้หญ้าหวานจะชอบอากาศเย็นแต่ก็เจริญเติบโตได้ดีในพื้นที่ภาคกลางอย่างกรุงเทพฯเช่นกัน ยิ่งปลูกในดินร่วนหรือดินร่วนปนทรายระบายน้ำดี ยิ่งเติบโตได้ดี ชอบแสงแดดปานกลางถึงแดดจัด น้ำและความชื้นปานกลาง ไม่ขังแฉะ ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดและปักชำกิ่ง นิยมปลูกในกระถางประดับสวนสวยกินได้ และปลูกลงแปลงไว้เก็บใบมาปรุงอาหารและทำเครื่องดื่ม
ติดตามข้อมูลพรรณไม้ชนิดอื่นๆ ที่ปลูกเลี้ยงในประเทศไทย ซึ่งรวบรวมไว้มากกว่า 1,500 ชนิด ได้ที่ https://www.baanlaesuan.com/plants
เรื่องและภาพ: อังกาบดอย
