สำหรับผู้ที่ปลูกต้นไม้ รดน้ำต้นไม้ทุกวัน เช้าเย็น แต่ก็ยังประสบปัญหาต้นไม้แห้งตาย อาจสงสัยว่าเพราะอะไร และควรรดน้ำอย่างไรจึงถูกวิธี วันนี้บ้านและสวน School จะมาบอกเคล็ดลับการรดน้ำต้นให้ทราบกัน
ครูต้อ ธราดล ทันด่วน รุกขกร (หมอต้นไม้) ได้อธิบายเกี่ยวกับการ รดน้ำต้นไม้ ให้ฟังว่า “วิธีการรดน้ำต้นไม้ที่ดีควรสร้างภูมิคุ้มกันให้ต้นไม้ สามารถทนความแห้งแล้งได้ระดับหนึ่ง ไม่ใช่ขาดฝน ขาดน้ำเพียงวันสองวันใบก็เหี่ยวเฉาแล้ว”
เพราะอะไรจึงทำให้ต้นไม้ขาดน้ำ?
เพราะคนส่วนใหญ่รดน้ำผิดวิธี จึงทำให้ต้นไม้ขาดน้ำ โดยการรดน้ำที่พบเห็นทั่วไปเป็นการรดพอเปียก แต่รดทุกวัน การกระทำเช่นนี้ โดยเฉพาะในช่วงหน้าร้อนซึ่งการระเหยของน้ำจากดินอยู่ในอัตราที่สูง จะส่งผลให้บริเวณผิวดินมีความชื้นสูงกว่าดินระดับล่าง ๆ
เมื่อปฏิบัติอย่างนี้ต่อเนื่องเป็นเวลานาน รากต้นไม้จึงไม่หยั่งลงลึก แต่กลับแผ่ขยายหนาแน่นที่ระดับผิวดิน เมื่อใดก็ตามที่ขาดน้ำต้นไม้จะแสดงอาการเหี่ยวเฉาให้เห็นโดยง่าย
วิธีแก้ไข กระตุ้นให้รากต้นไม้หยั่งลึก ไม่ต้องรดน้ำทุกวัน ต้นไม้ก็อยู่รอด
การกระตุ้นให้ต้นไม้หยั่งรากลงลึกโดยการรดน้ำมีหลักสำคัญคือ ต้องรดน้ำให้ดินชั้นล่างอิ่มตัวและจะรดน้ำครั้งต่อไปต่อเมื่อดินในระดับล่างแห้งเท่านั้น
ด้วยเหตุนี้ก่อนรดน้ำครั้งใดก็ตามให้ลองคุ้ยดินที่ระดับต่ำว่า 1 นิ้วจากผิวดินดูเสียก่อน ถ้าดินที่ระดับดังกล่าวยังชื้นอยู่ ก็ยังไม่ต้องรดน้ำ ถ้าดินที่ระดับดังกล่าวเริ่มแห้งจึงรดน้ำได้
วิธีรดน้ำเพื่อให้ดินชั้นล่างชุ่มทำได้โดยการรดวนเวียนไปหลาย ๆ รอบ ทันทีที่รดน้ำรอบแรกจนหน้าดินอิ่มตัว น้ำเริ่มไหลบ่าออกจากแปลงให้เปลี่ยนไปรดแปลงอื่นหรือปิดน้ำสักระยะหนึ่ง เมื่อน้ำที่ผิวดินซึมลงหมดแล้วจึงรดใหม่อีกครั้ง ทำเช่นนี้สักสามสี่รอบ เมื่อทดสอบดูว่าดินด้านล่างชุ่มดีแล้วจึงหยุดรดน้ำได้ จากนั้นเว้นช่วงรอบรดน้ำให้ค่อย ๆ ห่างออกไป
โดยจุดที่เป็นดินเหนียวอาจยืดรอบรดน้ำออกไปได้ 3 - 5 วัน แต่หากเป็นดินทรายจัดรอบรดน้ำจะสั้นกว่าประมาณ 2 - 3 วันต่อรอบ
เมื่อปฏิบัติเช่นนี้ หลังผ่านการรดน้ำ 1 - 2 วัน ผิวดินจะเริ่มแห้ง แต่ดินด้านล่างจะยังชื้นอยู่ ต้นไม้จึงสร้างรากหยั่งลงลึกไปยังจุดที่มีความชื้น การรดน้ำในระบบนี้จึงกระตุ้นให้รากหยั่งลงลึกกว่า ต้นไม้จึงทนแล้งได้ดีกว่า
พื้นที่สวนมีขนาดใหญ่ ต้องรดน้ำตลอดทั้งปีเลยหรือเปล่า?
สำหรับพื้นที่ขนาดใหญ่ เพื่อลดภาระค่าใช้จ่ายในเรื่องน้ำรดต้นไม้ ทั้งยังเป็นการปฏิบัติต่อต้นไม้ที่สอดคล้องกับสภาพนิเวศของแต่ละพื้นที่ แนะนำว่าแทนที่จะต้องรดน้ำตลอดทั้งปี ให้เว้นช่วงให้ต้นไม้เผชิญสภาวะแห้งแล้งตามธรรมชาติบ้าง จะเป็นผลดีต่อต้นไม้และการดูแลรักษาในระยะยาว
โดยแนะนำให้ทำดังนี้คือ หลังฤดูฝนในพื้นที่นั้นสิ้นสุดลงให้รดน้ำต่อไปอีกสักประมาณหนึ่งเดือนครึ่งถึงสองเดือน จากนั้นให้หยุดรดน้ำอย่างเด็ดขาด ปล่อยให้ต้นไม้ได้เผชิญความแห้งแล้งตามธรรมชาติ ต่อเมื่อฝนต้นฤดู (ฝน) เริ่มตก ช่วงที่ฝนทิ้งช่วงให้คอยรดน้ำแทรกเป็นระยะ ๆ เมื่อเข้าฤดูฝนเต็มตัวจึงหยุดรดน้ำได้
การปฏิบัติเช่นนี้ไม่เพียงแต่จะช่วยให้ต้นไม้มีความต้านทานต่อความแห้งแล้งได้ดีขึ้นเท่านั้น แต่เชื่อว่าจะช่วยให้ต้นไม้ที่มีนิสัยการออกดอกแบบ Spring Bloomer เช่น คูน เสลา กัลปพฤกษ์ ทองกวาว ออกดอกโดดเด่นสวยงามกว่าการรดน้ำตลอดเวลา
เมื่อทราบวิธีการรดน้ำต้นไม้อย่างถูกต้องจากผู้เชี่ยวชาญแล้วแล้ว อย่าลืมนำไปปรับใช้กัน เพื่อให้ต้นไม้ของเราเติบโตได้อย่างสมบูรณ์แข็งแรงต่อไป
ข้อมูลจาก 100 ความรู้คู่สวน
เรื่อง: ธราดล ทันด่วน
ภาพ: แฟ้มภาพนิตยสารบ้านและสวน
