Stairway House บ้านขั้นบันไดทะลุกระจกของสถาปนิกญี่ปุ่น ที่ออกแบบบันไดไว้ให้แมวปีนป่ายอย่างอิสระ
Stairway House เป็นผลงานบ้านหลังใหม่ล่าสุดจาก nendo สำนักงานออกแบบสถาปัตยกรรมระดับแนวหน้าของโลกจากประเทศญี่ปุ่น (ก่อตั้งโดย Oki Sato ผู้ออกแบบและปรับปรุงสยามดิสคัฟเวอรี่ เวอร์ชั่นล่าสุด) บ้านหลังนี้ประกอบด้วยสองครอบครัวต่างรุ่น พร้อมแมวอีก 8 ตัว ที่อาศัยร่วมชายคาเดียวกัน โดยมี Akihiro Ito สถาปนิกคนสนิทของ Oki Sato เป็นเจ้าของบ้าน (Ito เป็น Chief Operating Officer ที่ nendo เขาเป็นเพื่อนกับ Oki Sato มาตั้งแต่สมัยเรียนและทำงานร่วมกัน มาตั้งแต่วันก่อตั้งบริษัทในปี1997)
สภาพแวดล้อมเป็นตัวกำหนด
ทำเลที่ตั้งของบ้านอยู่ในย่านพักอาศัยอันเงียบสงบกลางกรุงโตเกียว บนที่ดินซึ่งรายล้อมด้วยบ้านเรือนและอพาร์ตเมนต์หลากหลายขนาด และเพื่อเป็นการเก็บรักษาต้นพลับ ต้นไม้ใหญ่ที่เจ้าของผูกพันไว้ Oki Sato จึงตั้งใจวางตำแหน่งอาคารและพื้นที่ใช้สอยของบ้านให้ค่อนไปทางทิศเหนือของที่ดินเป็นหลัก เพื่อเปิดรับแสงสว่าง สามารถมองเห็นเรือนพุ่มเขียวขจีของเหล่าต้นไม้ในสวน และต้นพลับที่จะออกลูกผลัดใบไปตามฤดูกาล ผ่านฟาซาดกระจกขนาดใหญ่ทางทิศใต้
การแบ่งพื้นที่ใช้สอยรวมของบ้านกว่า 284 ตารางเมตร ยังคำนึงถึงความยากลำบากในการก้าวขึ้น-ลงบันไดของผู้สูงอายุ พื้นที่ชั้น 1 จึงเป็นพื้นที่ใช้งานหลักของสองสามีภรรยารุ่นใหญ่ในบ้าน ซึ่งประกอบด้วยห้องนอน ห้องครัว ห้องรับประทานอาหาร ห้องทำงาน ห้องเก็บของ และห้องแมว ทั้งนี้ยังเป็นการจัดสรรพื้นที่ให้บรรดาแมวเหมียวเดินเล่นได้ทั่วทั้งในและนอกบ้านอย่างอิสระ รวมถึงกระตุ้นให้คุณแม่ได้เพลิดเพลินไปกับงานอดิเรกอย่างการทำสวนด้วยเช่นกัน
บันไดกิมมิค + บันไดใช้งานจริง
ส่วนครอบครัวรุ่นลูกที่ประกอบด้วย Akihiro Ito ภรรยา และลูก ทั้งหมดพักอาศัยอยู่บนชั้น 2 และ 3 ซึ่งมีห้องนอน ห้องครัว ห้องรับประทานอาหาร ห้องทำงาน ห้องเก็บของเป็นของตัวเองแยกจากชั้น 1 อย่างชัดเจน แต่เพื่อหลีกเลี่ยงการแยกส่วนพื้นที่ใช้งานออกจากกันโดยสิ้นเชิง จึงนำมาซึ่งจุดเด่นของบ้านหลังนี้อย่างโครงสร้างบันไดที่ได้รับการออกแบบให้เชื่อมพื้นที่แบบทแยงมุมเล็กน้อย
บันไดมีจุดเริ่มตั้งแต่ลานนอกบ้านด้านทิศใต้ ไต่ระดับทะลุฟาซาดกระจกผ่านชั้น 1 ขึ้นสู่ชั้น 2 ไปจนจรดพื้นที่ใต้ช่องหลังคาสกายไลท์ชั้น 3 (แต่ภายใต้บันไดที่เป็นกิมมิกของบ้านนี้ยังมีบันไดสำหรับการใช้งานจริงรวมถึงห้องน้ำซ่อนอยู่ข้างใต้) โครงสร้างบันไดภายนอกจึงมีหน้าที่เป็นส่วนเสริมในการวางกระถางต้นไม้ เพื่อสร้างความสดชื่นเวลามองผ่านผนังกระจกจากส่วนใช้สอยหลัก และบันไดนี้ยังกลายเป็นที่อาบแดดและปีนป่ายของแมวไปโดยปริยาย
บ้านขั้นบันไดทะลุกระจกหลังนี้ อาจดูแปลกตาจากบ้านใกล้เรือนเคียงไปสักเล็กน้อย แต่นั่นได้สะท้อนถึงความชาญฉลาดในการแบ่งตำแหน่งชั้นที่พักออกจากกันชัดเจน เพื่อความเป็นส่วนตัวของสมาชิกในบ้าน แต่ก็ยังประนีประนอมให้สามารถมองเห็นความเคลื่อนไหวระหว่างกันและกันของสองครอบครัวได้ โดยมีกิมมิกของบ้านอย่างโครงสร้างบันได เป็นจุดเชื่อมโยงการตกแต่งภายในเข้ากับลานด้านนอกเข้าด้วยกันอย่างกลมกลืน รวมถึงพื้นที่ต่างระดับที่เชื่อมจากถนนสู่ท้องฟ้าก็เป็นอีกมุมมองที่ดูเท่ไม่เหมือนใครจริง ๆ
ออกแบบ: nendo
ภาพ: Daici Ano, Takumi Ota