สวนป่าเมืองร้อนเพื่อให้ธรรมชาติบำบัดใจ

 

สวนข้างโฮมออฟฟิศของหญิงสาวนักจิตวิทยา ที่ใช้ธรรมชาติช่วยผ่อนคลาย บำบัดจิตใจให้กับผู้ที่กำลังประสบปัญหาในชีวิต โดยเน้นการได้ยินเสียงน้ำ เสียงนก และความสงบเพื่อให้ได้กลับมาอยู่กับตัวเองมากขึ้น ปัญหาต่างๆที่สั่งสมไว้เริ่มตกตะกอน ในขณะที่การได้สัมผัสดิน รดน้ำ ใส่ปุ๋ย กลางแสงแดดก็ช่วยป้องกันโรคซึมเศร้าได้ด้วย

เจ้าของ : คุณพิชาญ มหาชนก และคุณบุณฑริกา พัทธยุติ สวนป่าเมืองร้อนชุ่มชื่น สนนสสสวน

ออกแบบ/จัดสวน :  บ้านธรรมสวน โดยคุณคเชนทร์ ศรีมาก

ระเบียง ฟาซาดสีขาว สวนในบ้าน บ่อบัว
ระเบียงที่เชื่อมต่อระหว่างตัวบ้านกับโซนห้องทำงาน

เพราะความชอบบวกกับการงาน จึงเป็นจุดเริ่มต้นของสวนนี้..ด้วยไลฟ์สไตล์ของเจ้าของบ้านอย่างคุณป้อม-บุณฑริกา พัทธยุติ และคุณหมู-พิชาญ มหาชนก ที่ชื่นชอบธรรมชาติ ทุกครั้งที่มีโอกาสเดินทางมักจะเลือกท่องป่าและเที่ยวเชิงธรรมชาติ เมื่อสร้างบ้านก็ตั้งใจทำบ้านส่วนหนึ่งเป็นโฮมออฟฟิศ สำหรับพูดคุยชี้แนะการดำเนินชีวิตให้กับผู้คนที่กำลังประสบปัญหาทางใจควบคู่กันไป

ทางเดินในสวน ทางเดินหินทราย เฟินใบมะขาม ต้นไม้ใหญ่
หน้าบ้านออกแบบสวนให้ดูเรียบโล่งเพื่อโชว์ให้เห็นตัวอาคาร สนามสีเขียวคือต้นใบต่างเหรียญที่ยึดคลุมดินไว้ ด้านหนึ่งของสนามวางแผ่นทางเดินหินทรายเหลืองล้อรับกับขอบแปลงของเฟินใบมะขาม ซึ่งปลูกไว้ใต้ต้นไม้ใหญ่
ทางเดินหิน แผ่นทางเดิน บ่อน้ำ สวนน้ำตก ไม้ใบ ธรรมชาติ
เมื่อเดินตามแผ่นทางเดินหินมาเรื่อยๆ จะเจอกับทางเดินข้ามบ่อน้ำ และสวนน้ำตกสีเขียว ที่เปลี่ยนโลกของผู้เข้ามาให้นิ่งสงบเข้าสู่บรรยากาศธรรมชาติมากยิ่งขึ้น
พ่นหมอก พรรณไม้ชื้น เฟิน
คุณป้อม-บุณฑริกา พัทธยุติ กับบรรยากศสวนยามเช้า ที่ติดตั้งระบบพ่นหมอก เพื่อเพิ่มความชื้นตามเวลาให้กับพรรณไม้ในสวน โดยเฉพาะพรรณไม้ที่ชอบความชื้นเช่นเฟินต่างๆ ซึ่งเมื่อแสงแดดสาดเข้ามาเกิดเป็นลำแสงสวยงาม

“ตอนนี้ป้อมทำงานเป็นไลฟ์โค้ชค่ะ จุดเริ่มต้นของ สวนป่าเมืองร้อนชุ่มชื่น นี้เกิดจากป้อมและพี่หมูชอบน้ำ อยากมีบ้านสักหลังที่ส่วนหนึ่งอยู่ท่ามกลางธรรมชาติ  มีน้ำ ต้นไม้ จึงคุยกันว่าน่าจะเป็นสวนป่าน้ำตก ก็เริ่มหาข้อมูล ว่าสวนป่าแบบไหนที่เหมาะกับเรา  ด้วยบ้านออกแบบให้มีโซนแยกส่วนออกมาสำหรับเป็นห้องทำงานของป้อมมีห้องน้ำ ห้องแพนทรีในตัว เป็นมุมสงบที่มองเห็นสวน ให้ผู้ที่มาเข้าคอร์สบำบัดรู้สึกผ่อนคลาย ซึ่งฟังจากผู้ที่ป้อมดูแล หลายคนบอกว่า พอเข้าบ้านมาเจอสวนได้เห็นต้นไม้ ได้ยินเสียงน้ำ เสียงนก ความสงบที่ได้ทำให้เขาได้กลับมาอยู่กับตัวเองมากขึ้น ปัญหาต่างๆที่สั่งสมไว้เริ่มตกตะกอน จนเห็นได้ชัดเจนขึ้น เพราะขณะที่เราหงุดหงิดฟุ้งซ่านจะเกิดความสับสนงุนงง แต่เมื่อใดที่ได้ความนิ่งสงบ จะสามารถจะเรียบเรียงความคิดได้เป็นระเบียบมากขึ้น ซึ่งตรงนี้ช่วยให้การทำงานของป้อมง่ายและสะดวกขึ้นค่ะ” คุณป้อม เกริ่นให้ฟังถึงแนวคิดการทำบ้านและสวนแห่งนี้

ห้องกระจก ชมวิวสวน บานสไลด์ สวนรับลม
สถาปนิกออกแบบห้องกระจกสำหรับชมวิวสวนให้มีเสากลมสองต้นรับน้ำหนักสองมุม ผนังกระจกเป็นบานสไลด์เปิดกว้างแบบซ้อนรวบทั้งสามบานไว้มุมเดียว เมื่อเปิดกระจกรับลมธรรมชาติ ทำให้ห้องนี้กลายเป็นส่วนหนึ่งของสวน

ห้องกระจก ชมวิวสวน บานสไลด์ สวนรับลม

ลำธาร เกาะแก่ง ระเบียง ไม้ใบ ต้นไม้ใหญ่
แนวลำธารวางหินแทนเกาะแก่ง และวางตามขอบระเบียงซึ่งปลูกต้นไม้เล็กๆแทรกประกอบกัน ส่วนต้นไม้ปลูกไล่ระดับกันอย่างมีมิติ เหมือนโลกสีเขียวตรงหน้าได้ตัดส่วนโลกที่วุ่นวายออกไป
แสงเงา สวนทรอปิคัล ต้นไม้ใหญ่ ระเบียงในสวน
พบจบจากการดูแลคน เราก็มาทำสวน มือได้สัมผัสดิน รดน้ำ ใส่ปุ๋ย การได้เห็นเขาเติบโต ช่วยให้เรารู้สึกดี

เมื่อตกลงใจทำสวนป่า จึงได้ให้นักจัดสวนอย่าง คุณคเชนทร์ ศรีมาก จากบ้านธรรมสวน ผู้ชำนาญด้านสวนแนวนี้กว่า 12 ปี มาเป็นผู้ออกแบบให้

“ เริ่มจากบริเวณหน้าบ้าน ออกแบบสวนให้ดูโปร่งตาเพื่อเสริมตัวบ้านให้โดดเด่น เมื่อเดินเข้ามาจึงรู้สึกปลอดโปร่ง  สนามเป็นเนินคล้ายภูเขาเล็กๆ ซึ่งเมื่อเดินเข้ามาเรื่อยๆจนถึงบริเวณข้างบ้าน จะเจอกับหินทางเดินเหนือลำธาร เมื่อข้ามมาก็เหมือนได้สัมผัสกับอีกโลกหนึ่งที่เต็มไปด้วยธรรมชาติสีเขียวเคล้าเสียงน้ำเบาๆของน้ำตก  ณ บริเวณนี้จะเริ่มเข้าสู่โลกแห่งความสงบ เพื่อเตรียมความพร้อมของจิตใจ ก่อนที่จะเริ่มพูดคุยปรึกษาถึงปัญหาต่างๆ

ทางเดินในสวน สวนทรอปิคัล ต้นไม้ใหญ่ ไม้ใบ เฟิน
ระเบียงไม้โดยรอบใช้ไม้เทียม เพราะช่วยในแง่ป้องกันความชื้น วางหินและปลูกต้นไม้ล้ำเข้าไปในส่วนระเบียงให้ดูเป็นธรรมชาติ ส่วนตัวระเบียงยื่นออกไปในลำธารประมาณ 10 เซนติเมตร เพื่อให้เกิดความรู้สึกใกล้ชิดน้ำมากขึ้น

“จุดประสงค์ของการออกแบบห้องนี้ อยากให้ห้องเป็นเหมือนเกาะยื่นเข้าไปในน้ำ  จากตัวน้ำตกถึงลำธารยาวประมาณ 15 เมตร การเลือกใช้วัสดุและพรรณไม้ อยากให้ได้บรรยากาศธรรมชาติ จึงนำหินก้อนใหญ่ วางแทรกไว้บริเวณริมน้ำตกสำหรับใช้นั่งสมาธิ  ซึ่งเจ้าของบ้านอยู่กันสองคน ผมเลยกำหนดให้มีหินสองก้อน โดยใช้หินทรายเหลืองจากโคราช  ที่ให้สีสันเป็นธรรมชาติ  ตัวน้ำตกก็เลือกใช้หินชนิดเดียวกัน

ทางเดินข้ามลำะาร หินทราย ลำธาร สวนทรอปิคัล เฟิน ไม้ใบ
ทางเดินข้ามลำธารใช้หินทรายเหลืองก้อนใหญ่วางบนพื้นลำธาร โดยก่ออิฐประกบฐานให้แข็งแรง แล้ววางเรียงกันสำหรับเดินตามระยะก้าว
เฟินลูกไก่ เฟินฮาวาย บีโกเนีย
เฟินลูกไก่ เฟินฮาวาย และสีสันของใบบีโกเนียเมื่อย้อนแสงดูสวยงามและสร้างเสน่ห์ให้สวนได้ดียิ่ง

“การก่อสร้างเนื่องด้วยเจ้าของบ้านวางแผนไว้แต่แรกว่าจะทำบ่อ จึงลงเสาเข็มลึก 20 เมตร ไว้ก่อนหน้าแล้ว  ผมจึงออกแบบตัวบ่อและวางหินน้ำตกตามแนวการรับน้ำหนักของเสา ตามโจทย์ที่ได้รับคือ ใช้งานบริเวณนี้บ่อยที่สุด ให้ทำอย่างไรให้สวนนี้เห็นแล้วผ่อนคลาย เป็นธรรมชาติมากที่สุด

หิน บ่อ ระเบียง เฟิน มอส บ่อน้ำ
ลักษณะของตัวบ่อและระเบียงไม้ที่ออกแบบมาให้ดูไม่แข็งกระด้าง ด้วยการวางต้นไม้และหินรูปแบบอิสระ เป็นธรรมชาติ
มอสส์ เฟิน กนกนารี หิน ลำธาร
มอสส์ เฟิน กนกนารี ที่ขึ้นคลุมหน้าหินช่วยลดความแข็งของหินเพิ่มความเขียวชุ่มฉ่ำให้กับตัวน้ำตกแต่งลำธาร

“แม้ธรรมชาติในสวนจะเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา แต่ต้นไม้ทั้งหมดต้องอยู่ด้วยกันได้ เป็นมิตรกันในระยะยาว สร้างระบบนิเวศที่เกื้อกูลกันอย่างสมดุล โดยปกติหากกิ่งของต้นด้านบนแผ่ขยาย ต้นด้านล่างก็จะแผ่น้อย การปลูกจึงต้องคำนึงถึงเรื่องนีและมองถึงอนาคต เพื่อที่ว่าสวนจะได้ไม่แน่นเกิน”

สวนทรอปิคัล ลำธาร หิน
แม้ธรรมชาติในสวนจะเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา แต่ต้นไม้ทั้งหมดต้องอยู่ด้วยกันได้ เป็นมิตรกันในระยะยาว สร้างระบบนิเวศที่เกื้อกูลกันอย่างสมดุล

ในส่วนของเจ้าของบ้าน อย่างคุณป้อมมองว่า การทำสวนนั้นได้ประโยชน์ทั้งต่อตัวเองและคนรอบข้าง

“ เราทำงานเกี่ยวกับจิตใจคน เราก็ต้องดูแลจิตใจตัวเองให้พร้อมด้วย หากมีเรื่องเครียด ก็ต้องพยายามเคลียร์ออก เพราะหากเราดูแลตัวเองได้ดีก็จะทำงานได้ง่ายขึ้น จริงๆ การรับฟังปัญหาจากผู้อื่นอาจเกิดการสั่งสมได้โดยไม่รู้ตัว  จึงต้องผ่อนคลายตัวเอง สำหรับป้อมจะใช้วิธีปลูกต้นไม้ พอเราจบจากการดูแลคน เราก็มาทำสวน มือได้สัมผัสดิน รดน้ำ ใส่ปุ๋ย ได้เห็นเขาเติบโตช่วยให้เรารู้สึกดี ตอนนี้ปลูกผักไว้หลังบ้านและปลูกไม้ผลบนดาดฟ้าด้วย การได้โดนแสงแดดบ้างก็ช่วยป้องกันโรคซึมเศร้าได้ด้วยค่ะ”


เรื่อง : ทิพาพรรณ

ภาพ : อภิรักษ์ สุขสัย

หนังสือ Tropical Garden ของสำนักพิมพ์บ้านและสวน