หลายคนคงรู้จักและคุ้นเคยกับสวนกระถางเป็นอย่างดี เพราะหาซื้อไม่ยาก อีกทั้งดูแลง่ายและปรับเปลี่ยนได้บ่อยครั้ง “การ์เด้นไอเดีย”ฉบับนี้ ขอนำเสนอไอเดียการจัด สวนกระถาง ให้สวยงามเก๋ไก๋เข้ากับบ้านของคุณ
สวนกระถางในบ้าน
หลายคนอาจคิดว่าภายในบ้านไม่เหมาะกับการปลูกต้นไม้หรือจัดสวนเล็ก ๆ ทั้งจากปัจจัยเรื่องแสง การเจริญเติบโตของต้นไม้ และการรับน้ำหนัก แต่ สวนกระถาง กลับตอบโจทย์ดังกล่าวได้ดี เพราะควบคุมการเจริญเติบโตรวมถึงยกไปรับแสงแดดได้ โดยอาจจัดเป็นมุมใหญ่ ๆ ในห้องนั่งเล่น หรือทำเป็นสวนกระถางเล็ก ๆ บนโต๊ะหรือชั้นวางของ แนะนำให้เลือกต้นไม้ที่สามารถปรับตัวอยู่ในที่ร่มได้ เช่น เฟิน หมากเหลือง หมากแดง จั๊ง เดหลี ไทรใบสัก และวาสนา หรือเลือกจัดวางต้นไม้บริเวณริมหน้าต่าง ซึ่งรับแดดได้มากที่สุด
สวนกระถางในพื้นที่ขนาดเล็ก
ตามซอกเล็ก ๆ บริเวณข้างประตู ระเบียง หรือมุมต่าง ๆ รอบบ้านที่ไม่ได้ใช้ประโยชน์ ลองจัดเป็นมุมสวนกระถางสวย ๆ ก็สร้างจุดเด่นได้เหมือนกัน โดยดึงเอาสีสันหรือสไตล์ของบ้านหรือสวนมาเป็นแนวคิดในการออกแบบหรือเลือกประเภทของกระถางและต้นไม้ที่จะปลูก เช่น บ้านสไตล์โมเดิร์น อาจเลือกใช้กระถางปูนเปลือยทรงเรขาคณิต ใช้ปลูกอากาเว่ทรงสวย หรือบริเวณหลังบ้านที่ติดกับครัว ก็จัดเป็นสวนกระถางปลูกผักสวนครัวในกระป๋องเหลือใช้ สำหรับให้เด็ดไปประกอบอาหารได้ อย่างไรก็ตามควรคำนึงถึงข้อจำกัดของบริเวณที่จะปลูกด้วย อาทิ ปริมาณแสง และการรับน้ำหนักของพื้นที่ในบางบริเวณ เช่น สวนระเบียง
สวนกระถางแขวน
หากหาบริเวณที่ปลูกต้นไม้ไม่ได้จริง ๆ สวนกระถางแบบแขวนก็เป็นคำตอบที่ดีสำหรับผู้ต้องการสร้างพื้นที่สีเขียวในบ้าน รวมถึงผู้ที่ต้องการสวนในแนวระนาบเดียวกับสายตา โดยรูปแบบการจัดวางก็มีทั้งแขวนด้วยลวดหรือโซ่แล้วเกี่ยวกับกระถางให้ห้อยลงมา หรือจะเป็นกระถางที่ออกแบบมาให้แขวนติดอยู่กับบริเวณผนังของบ้าน เป็นการสร้างมิติของสวนให้ดูน่าสนใจมากยิ่งขึ้น แต่ก็มีข้อจำกัดอยู่หลายอย่างเช่นกัน ทั้งบริเวณที่จะรับน้ำหนักของกระถางแขวน เช่น ขอบหน้าต่าง ราวกันตก หรือคานของบ้าน ไปจนถึงชนิดพรรณไม้ที่จะปลูก ควรเลือกที่มีขนาดต้นไม่ใหญ่นัก สามารถปลูกในภาชนะเล็ก ๆ และใช้เครื่องปลูกน้ำหนักเบา เช่น กาบมะพร้าว แกลบสับ ดินวิทยาศาสตร์ หรือดินก้ามปู โดยส่วนใหญ่จะเป็นต้นไม้ในกลุ่มเฟิน พลู ฟิโลเดลดรอน กล้วยไม้ และเดป เนื่องจากส่วนหนึ่งจะให้ใบหรือดอกที่มีทรงห้อยลงมาสวยงาม ที่สำคัญต้องแขวนในส่วนที่แสงแดดส่องเข้ามาถึงด้วย
สวนกระถาง ที่ซ่อนอย่างเป็นธรรมชาติ
หากต้องการให้สวนกระถางของเราดูกลมกลืนกับธรรมชาติ แนะนำให้เลือกใช้กระถางดินเผา ซึ่งให้สีสันเข้ากับดินจริง ๆ โดยเฉพาะกระถางใบเก่าที่เริ่มมีตะไคร่และมอสส์ขึ้นเกาะ ก็จะยิ่งดูเป็นธรรมชาติมากขึ้น หรือจะใช้หินฟองน้ำก็ช่วยเก็บความชื้นได้ดี เหมาะจะปลูกไม้ตระกูลเฟิน ทั้งยังให้อารมณ์เหมือนหินที่วางประดับในสวน นอกจากนี้อาจใช้กระถางทรงเรียบ ๆ อย่างกระถางปูนหรือกระถางพลาสติกวางพรางให้เข้ากับบริบทรอบ ๆ ด้วยก็ได้ หรือนำไม้หรืออิฐมาเรียงก่อเพื่อบังกระถางด้านใน ขณะเดียวกันต้นไม้ด้านในควรมีทรงพุ่มหรือใบที่แผ่ออกมาคลุมหรือปกปิดตัวกระถางด้วย
สวนกระถาง ริมทางเดิน
กระถางมักเป็นอีกตัวช่วยหนึ่งในการแบ่งทางสัญจรในสวน โดยมากเราจะใช้กระถางชนิดเดียวกันวางเรียงกันในระยะห่างเท่ากัน หรืออาจเล่นระดับสูงต่ำไม่เท่ากันด้วยก็ได้ เพื่อควบคุมทิศทางการเดิน แนะนำให้เลือกกระถางที่มีทรงสูงหรือมีฐานตั้ง รวมถึงมีสีสันสวย ๆ เพื่อให้ดูโดดเด่นขึ้นมาจากพุ่มไม้หรือสวนรอบ ๆ เช่นเดียวกับพรรณไม้ที่ใช้ก็ต้องเป็นต้นที่มีฟอร์มโดดเด่น ได้รับการตัดแต่ง มีสีสันหรือลักษณะใบแตกต่างจากต้นอื่นที่อยู่รอบๆ เช่น เตยทอง อากาเว่ หน้าวัวใบ พยับหมอก กุหลาบ สับปะรดสี ชาดัด เฟินสไบนาง เฟินข้าหลวงหลังลาย รวมถึงบอนไซ
Tips จัดอย่างไรให้สวย
- ความกลมกลืน สีสันและผิวสัมผัสของกระถางควรเข้ากันได้ดีกับบริบทรอบ ๆ รวมถึงกลุ่มกระถางอื่น ๆ ที่อยู่ด้วยกัน เช่น ใช้กระถางปูนขัดมันทรงสี่เหลี่ยมวางประดับในบ้านทรงโมเดิร์น ซึ่งตกแต่งภายในแบบลอฟต์
- สร้างจุดสนใจ ในกลุ่มของกระถางควรมีใบหนึ่งหรือสองใบที่มีขนาดหรือสีสันแตกต่างจากใบอื่น เพื่อสร้างจุดสนใจ เช่น กระถางทรงสูงใบหนึ่งโดดเด่นอยู่ท่ามกลางกระถางใบเล็กและกลางใบอื่น ๆ
- วางสัดส่วน ควรวางกระถางให้ดูสมดุลและมีสัดส่วนที่พอเหมาะ ควรเว้นระยะไม่ให้แน่นเกินไปและกระจายตัวอยู่ในจุดต่าง ๆ อย่างเหมาะสม เช่น กระถางบนผนังที่วางกระจายตัวอยู่รอบ ๆ หน้าต่างอย่างเท่ากัน ดูสวยงาม
- สร้างจังหวะ การเรียงกระถางควรมีจังหวะของการจัดวางที่ดูไม่น่าเบื่อ ไม่ว่าจะเป็นการวางเรียงแบบเท่ากัน เล่นระดับกัน หรือกระจายตัวกัน เช่น กระถางริมทางเดินที่วางไล่จากที่เตี้ยไปหาที่สูง
- รักษาสมดุล ในการจัดกระถางที่อยู่ด้วยกันควรมีการถ่วงดุลน้ำหนักของการจัดองค์ประกอบนั้นให้มีความเท่าเทียมกัน แต่ไม่จำเป็นต้องสมมาตรกัน เช่น กระถางวางอยู่ริมระเบียงสองข้าง ข้างหนึ่งเป็นใบใหญ่ใบเดียว ส่วนอีกข้างเป็นใบเล็ก 3 ใบ
เรื่อง : “อาภาศรี มีมานะ”, “ปัญชัช”
ภาพ : ฤทธิรงค์ จันทองสุข, คลังภาพบ้านและสวน และนิตยสาร my home
ผู้ช่วยช่างภาพ : อารีรัตน์, ฐิติวรณ์, รุ่งโรจน์