เปลี่ยนระเบียงคอนโดมิเนียม ให้กลายเป็นสวนระเบียงแสนร่มรื่น

ระเบียงกว้างขวางบนชั้น 41 ของคอนโดมิเนียมในย่านอโศกแห่งนี้เต็มไปด้วยพรรณไม้นานาชนิดแสนร่มรื่น จัดเป็นสวนกระถางและกระบะต้นไม้เรียบร้อย สะอาดตา และดูแลง่าย แม้ว่าสวนจะจัดเสร็จมาแล้วเกือบ 2 ปี แต่เห็นได้ชัดว่าต้นไม้ในสวนระเบียงแห่งนี้ยังสวยงามสมบูรณ์ และเต็มไปด้วยสีสันของทั้งไม้ใบและดอกไม้

ภูมิสถาปนิก : REUN Design Studio and Workshop โดยคุณชุติมา อังอติชาติ

ออกแบบพรรณไม้ :  บริษัท Flora 4 Scape จำกัดโดยคุณรัชนียา ยางไธสง

ห้องนั่งเล่นเชื่อมต่อกับระเบียงกว้างเลือกใช้ประตูกระจกที่เปิดออกจนสุด วางโต๊ะสำหรับออกมานั่งรับประทานอาหารตอนเช้าหรือปาร์ตี้ยามค่ำคืน ชมบรรยากาศเมืองโดยรอบ
ระเบียงกว้างรับลมเย็นสบาย เลือกใช้พื้นกระเบื้องโทนสีธรรมชาติดูอบอุ่น ทำความสะอาดง่าย และวางตำแหน่งกระบะต้นไม้ชิดขอบเพื่อวางสโลปให้น้ำระบายออกด้านข้างทั้งหมด
มุมนี้ค่อนข้างร่มเนื่องจากอยู่ใต้ชายคา ทั้งยังได้เงาจากอาคารจึงปลูกไม้ใบทนร่มอย่างมอนสเตอร่า สะระแหน่ประดับ เงินไหลมา เป็นต้น
วางโต๊ะอาหาร 2 ชุดใกล้กันรองรับจำนวนเพื่อนๆ ที่มาเป็นกลุ่มได้สะดวก

คุณชุติมา อังอติชาติ แห่ง REUN Design Studio and Workshop ผู้ออกแบบดีไซน์มุมนี้เป็นสวนกระบะรูปแบบทันสมัย ตอบโจทย์การขนย้ายขึ้นมาติดตั้ง ช่วยให้จัดสวนได้รวดเร็ว ทั้งยังดูแลรักษาง่าย สำหรับตำแหน่งของระเบียงอยู่ต่อเนื่องออกมาจากห้องนั่งเล่นและรับประทานอาหารจึงกำหนดกระบะต้นไม้ไว้บริเวณขอบระเบียงด้านนอกและขอบอาคารทั้งหมด เปิดพื้นที่ตรงกลางให้โล่งใช้วางโต๊ะรับประทานอาหาร รองรับการใช้งานให้เจ้าของบ้านออกมารับประทานอาหารเช้าในสวน เพราะมุมนี้ร่มตลอดช่วงเช้า และเป็นมุมปาร์ตี้เวลาเพื่อนๆมารับประทานอาหารเย็นที่บ้าน นอกจากนี้ก็ยังมีส่วนของบ่อน้ำยกสูงขึ้นมาสำหรับเลี้ยงปลาคาร์ป และสวนแนวตั้งเพิ่มพื้นที่สีเขียวในแนวสูงทำให้ระเบียงชอุ่มไปด้วยพรรณไม้ไม้เมืองร้อน

สำหรับพื้นระเบียงมีการปูกระเบื้องใหม่เลือกใช้กระเบื้องสีเบจทำความสะอาดง่ายและปรับสโลปให้น้ำไหลไปยังรางระบายน้ำที่อยู่ตรงขอบทั้งหมดตัวกระบะต้นไม้ใช้เหล็กกล่องประกอบเข้ากับไฟเบอร์ซีเมนต์และพ่นปิดผิวคอนกรีตสร้างเท็กซ์เจอร์กระบะต้นไม้ออกแบบให้มีหลากหลายขนาดทำสำเร็จมาเป็นชิ้นยกขึ้นมาวางเรียงต่อกันตามแบบได้ทันทีภายในกระบะยังวางระบบระบายน้ำโดยต่อท่อออกมาและกรองดินไม่ให้ไหลออกจากกระบะด้วยแผ่นจีโอเท็กซ์ไทล์อีกชั้นไม่ให้ท่อระบายน้ำอุดตันตำแหน่งกระบะต้นไม้ที่วางไว้บริเวณขอบยังช่วยให้เรื่องน้ำส่วนเกินที่ระบายออกจากกระบะให้ออกไปยังรางโดยรอบได้ทันทีทำให้สวนไม่เลอเทอะ

ระเบียงส่วนที่ติดกับห้องนั่งเล่นค่อนข้างกว้างจึงใช้งานเป็นโต๊ะรับประทานอาหารนอกบ้าน มีทางเดินเล็กๆเชื่อมไปยังสวนอีกฝั่งหนึ่ง โดยเลือกใช้กระบะต้นไม้ซึ่งเหมาะกับพื้นที่เล็กๆเป็นอย่างดี
มุมเล็กๆในสวนทำที่นั่งคอนกรีตปิดผิวไม้ เลือกไม้พุ่มระดับสูงอย่างดอนย่าใบประดับสีขาวและแสงจันทร์ใบสีเหลืองสะดุดตา พร้อมสวนแนวตั้งพรางผนังคอนกรีตให้ดูสบายตา
ทางเดินแคบ ๆมุมนี้ดูร่มรื่นด้วยต้นไม้ที่ปลูกรวมกันหลายชนิดในกระบะ มีทั้งไม้ประดับหลากสีสันและไม้กินได้จำพวกสมุนไพรฝรั่งต่าง ๆ เช่น โรสแมรี่ ไธม์ ทาร์รากอน เสจ
ต้นไม้เก่าของบ้านเดิมยังคงเก็บไว้ ได้แก่ ลั่นทมแคระ อากาเว่ แซมไม้พุ่มและไม้คลุมดินผิวสัมผัสละเอียด ชนิดที่มีดอกสร้างสีสันอย่างประทัดจีน พยับหมอก ต้อยติ่งเทศ ฤๅษีผสมแคระ เป็นต้น การดูแลสวนกระถางคือต้องหมั่นเติมวัสดุปลูกใหม่ ๆลงไปเมื่อเริ่มพร่องลงและใส่ปุ๋ยละลายช้าทุก 3 เดือน

ภายในกระบะปลูกต้นไม้ผสมผสานกันหลายชนิด  เลือกที่ชอบสภาพแวดล้อมแบบเดียวกันไว้ด้วยกัน ซึ่งการออกแบบพรรณไม้นั้น คุณรัชนียา ยางไธสง จาก Flora 4 Scape อธิบายว่ามีการเก็บต้นไม้เดิมบางส่วนที่เจ้าของบ้านปลูกไว้แล้ว ได้แก่ แสงจันทร์ ลั่นทมแคระ  มะม่วงหาวมะนาวโห่ ปรงญี่ปุ่น จันทน์ผา อากาเว่นกแก้ว เป็นต้น ใช้ไม้พุ่มระดับกลางถึงสูงวางเป็นโครง ได้แก่  ม่วงเจริญ เฟื่องฟ้าดอกใหญ่ ชมพูนุท หลิวทอง จันทน์ผาจีน นีออน ดอนย่า รักแรกพบ คลุมโคนต้นด้วยแก้วแคระ สะระแหน่ประดับ พยับหมอก แพงพวย ฤๅษีผสม โรสแมรี่ ต้อยติ่งเทศ มาการ์เร็ตบอร์เนียว ฟ้าประดิษฐ์ นีออนฟิลิปปินส์ เป็นต้น แม้ว่าจะเป็นสวนโมเดิร์นแต่ในการจัดจริงจะเลือกต้นไม้ตามสภาพแสงมากกว่า เพราะมีทั้งพื้นที่ส่วนที่ติดอาคารซึ่งค่อนข้างร่มได้รับแสงน้อย มุมนี้เน้นปลูกกลุ่มไม้ใบในร่ม ส่วนบริเวณขอบระเบียงซึ่งได้รับแดดตลอดบ่ายเลือกใช้พรรณไม้ที่ทนแดดได้ดีและไม้ดอกชนิดต่าง ๆ รวมทั้งยังเพิ่มสวนแนวตั้งบริเวณเสาและผนังคอนกรีตที่ดูแข็งกระด้างและอมความร้อน ช่วยลดความร้อนที่เข้าสู่ภายในอาคารได้ในตัว ภายในกระบะต้นไม้ยังผสมผสานพรรณไม้ที่มีสีสันและรูปทรงทอดเลื้อยเข้าด้วยกัน ได้แก่ ประทัดจีน กาบหอยแครงแคระ สับปะรดสี แพงพวย เดปหัวใจล้านดวง เดปกระดุม ซานาดู เศรษฐีเรือนนอก เฟินใบมะขาม เป็นต้น เป็นไม้ระดับล่างที่คลุมปากกระถางได้เป็นอย่างดี

เนื่องจากเจ้าของบ้านเป็นชาวต่างชาติและมีภรรยาเป็นชาวไทยที่มีไลฟ์สไตล์ชอบทำอาหารรับประทานเอง จึงมีมุมสวนครัวเล็กๆปลูกพืชผักที่ใช้ประจำวันทั่วไปไว้มากกว่า 10 ชนิด ในกระบะอีกฝั่งหนึ่งของห้อง ในกระบะไม้ประดับยังแซมไม้สมุนไพรฝรั่งกลิ่นหอมเล็กๆน้อยๆด้วย เช่น โรสแมรี่ เสจ ไธม์ ทาร์รากอน มินต์   

ปรงญี่ปุ่นฟอร์มสวยต้นเดิมในสวนก่อนหน้านี้มีสภาพทรุดโทรมเพราะโรคและแมลง เมื่อฟื้นบำรุงต้นไม้และเปลี่ยนมาใส่กระถางใหญ่ขึ้นก็กลับมาสวยงาม เป็นต้นไม้เด่นที่เหมาะกับสวนกลิ่นอายโมเดิร์น ด้านล่างปลูกพยับหมอกให้คลุมกระถางออกมา
มะม่วงหาวมะนาวโห่ให้ผลและดอกสวยงามต้นนี้เจ้าของบ้านปลูกไว้แต่เดิม แต่มีการย้ายตำแหน่งใหม่มาอยู่มุมด้านในสุดของสวนเพื่อไม่ให้รบกวนการสัญจร เนื่องจากเป็นพรรณไม้มีหนาม ด้านล่างปลูกแพงพวยคลุมกระถางดอกสีชมพูสดรับกัน
ปล่อยให้คนทีสอทะเลบางส่วนห้อยย้อยทอดเลื้อยลงไปเป็นสายยาวสวยงาม ปลูกเลี้ยงง่าย ทนแล้งได้ดี มีใบหนาและแข็ง จึงทนต่อสภาพลมแรงเหมาะสำหรับสวนระเบียงและดาดฟ้า
สวนแนวตั้งและสวนกระถางบริเวณที่ค่อนข้างร่ม เลือกพรรณไม้ที่มีรูปทรงและเท็กซ์เจอร์ต่างกันก็ดูน่าสนใจได้ เช่น มอนสเตอร่า เฟินข้าหลวง เฟินใบมะขาม พลูราชินีหินอ่อน

การปลูกต้นไม้ในกระบะแบบนี้สิ่งสำคัญคือวัสดุปลูก เนื่องจากนานวันธาตุอาหารที่มีอยู่จำกัดในกระถางจะค่อย ๆ ลดลง ดังนั้นจึงต้องคอยเติมวัสดุปลูกลงไปใหม่เมื่อวัสดุปลูกเดิมเริ่มพร่องลง และให้ปุ๋ยละลายช้าเสริมประมาณ 3 เดือนครั้ง และคอยตัดแต่งต้นไม้ให้โปร่งเพื่อให้แสงส่องต้นไม้ระดับล่างอย่างทั่วถึง ภายในสวนยังติดมินิสปริงเกลอร์ตามกระบะต้นไม้แต่ละจุดเปิดให้น้ำวันละ 2 ครั้ง เช้าเย็น ช่วยทุ่นเวลาการดูแลลงไปได้อีกทางหนึ่ง หลักๆแล้วเจ้าของบ้านจะให้ทีมจาก Flora 4 Scape เข้ามาดูแลประมาณเดือนละ 2 ครั้ง

การเลือกใช้ไม้ใบและไม้ดอกหลากสีสันผสมผสานกันตามมุมต่าง ๆในสวน เมื่อลองนับดูแล้วมีต้นไม้ในแต่ละกระบะมากถึง 30 ชนิดเลยทีเดียวนับว่าเป็นสวนที่ทำให้เพลิดเพลินแถมยังนำมาใช้ทำอาหารได้อีกด้วย

มะนาวในมุมสวนครัวที่ติดผลดกให้เก็บมาทำอาหารสม่ำเสมอ
กระบะสวนครัวอีกฝั่งหนึ่งปลูกไม้กินได้มากกว่า 10 ชนิด เน้นที่ใช้บ่อยๆและเหมาะกับอาหารไทยตามความต้องการของเจ้าของบ้าน ได้แก่ มะเขือ ข่า ตะไคร้ กะเพรา มะนาว พริก ช้าพลู แมงลัก พริก มะกรูด สะระแหน่ มะระขี้นก เป็นต้น
สวนแนวตั้งแบบกระถางสำเร็จรูป ติดตั้งเข้ากับโครงเหล็ก พรรณไม้ที่ใช้ ได้แก่ ประทัดจีน กาบหอยแครงแคระ พลูด่าง สับปะรดสี แพงพวย เดปต่าง ๆ ซานาดู เศรษฐีเรือนนอก เฟินใบมะขาม กนกนารี เคราฤๅษี พลูปีกนก พลูราชินีหินอ่อน พลูกราชินีสีทอง เป็นต้น

กระบะสำเร็จรูป ที่ใช้มีตั้งแต่ความยาว 1-2 เมตร ความสูง 40-60 เซนติเมตร ออกแบบมาเป็นพิเศษ ใช้เหล็กกล่องเชื่อมเป็นโครงสี่เหลี่ยม ปิดผิวด้วยแผ่นไฟเบอร์ซีเมนต์ มีทั้งกรุผิวเรียบ ๆ และกรุผิวให้เกิดมิติแบบปริซึม ด้านล่างกระบะวางท่อระบายน้ำเพื่อไม่ให้เกิดน้ำขัง และใช้วัสดุปลูกที่มีน้ำหนักเบาโดยผสมดินใบก้ามปูและเม็ดดินเผา อัตราส่วน 3: 1 ช่วยให้น้ำหนักเบา เครื่องปลูกโปร่ง ระบายน้ำและอากาศได้ดี ดินไม่อัดตัวแน่น ไม่ใช้กาบมะพร้าวสับเป็นวัสดุปลูก เนื่องจากนานวันเข้าจะเปื่อยเละ ทำให้เกิดการสะสมโรคในระยะยาวได้
สวนกระถางสามารถปลูกไม้ผลได้ อย่างต้นมะม่วงต้นนี้มีอยู่เดิม เจ้าของบ้านปลูกมานาน เมื่อเปลี่ยนกระถางใหม่และบำรุงดินเพิ่มเติม แม้จะต้นเล็กๆแต่ก็ออกผลให้รับประทานไปหลายรอบแล้ว

เรื่อง : วรัปศร

ภาพ : สิทธิศักดิ์ น้ำคำ

อ่านเพิ่มเติมและสั่งซื้อได้ที่นี่