สวนน้ำตกในบรรยากาศแบบผืนป่าทรอปิคัล

แรงบันดาลใจในการหยิบยกผืนป่ามาไว้หลังบ้านของ คุณจิ๊บ-สมยศ เชาวลิตนี้ เกิดจากความประทับใจในวัยเยาว์

ด้วยพื้นเพของคุณจิ๊บนั้นเป็นคนลานสกา จังหวัดนครศรีธรรมราช ซึ่งละแวกบ้านอยู่ใกล้แหล่งน้ำตก จึงมีโอกาสได้เข้าไปสัมผัสบรรยากาศของป่าน้ำตกอยู่บ่อยครั้งจนเกิดเป็นความชอบส่วนตัว ครั้นเมื่อสร้างบ้านและจัดสวนในกรุงเทพฯ จึงเกิดแนวคิดที่จะหยิบยกความประทับใจนี้ มาเป็นโจทย์ให้กับนักจัดสวน ยิ่งหลังจากได้เห็นผลงานการจัด สวนน้ำตก จากบ้านหลังก่อนๆ ของคุณวรวุฒิ แก้วสุก ด้วยแล้ว ภาพเหล่านี้ก็ยิ่งปรากฎชัดเจนในใจ   

เจ้าของ : คุณสมยศ เชาวลิต

ออกแบบและที่ปรึกษาการจัดสวน : คุณวรวุฒิ แก้วสุก

จัดสวน : รัฐกานต์ เจือกุนทร

สวนน้ำตก waterfallgarden
ผาน้ําตกสูง 10 เมตร ถูกออกแบบให้โค้งโอบล้อมสวนไว้ หน้าหินใช้หินฟองน้ํา ซึ่งเป็นหินปูนที่ผ่านระยะเวลามา จนมีความแข็งและทนทาน วางหินชะโงกยื่นออกมาบางจุดเพื่อรับน้ําที่ตกลงอย่างเป็นจังหวะสวยงามสลับกับพรรณไม้ที่ปลูกแทรกไว้และขึ้นเองตามธรรมชาติ

จากผืนดินว่างเปล่าในพื้นที่ 1 ไร่ ถูกส่งผ่านมือของนักออกแบบจัดสวน อย่าง คุณวรวุฒิ แก้วสุก และคุณรัฐกานต์ เจือกุนทร ซึ่งหลังจากได้เข้ามาดูพื้นที่ คุณวรวุฒิได้ออกแบบสวนนี้ให้เป็นสวนป่าทรอปิคัลและกำหนดรูปแบบน้ำตกเป็นผาสูง  นอกจากช่วยพรางตาจากภาพตึกสูงภายนอกแล้ว ยังต้องการให้เกิดพื้นที่ด้านหน้าน้ำตกที่มากขึ้นด้วย  ต่อมาได้เพิ่มเติมในส่วนของน้ำตกย่อยฝั่งซ้ายซึ่งออกแบบเป็นผาน้ำตกขนาดย่อม และฝั่งขวาซึ่งออกแบบในลักษณะน้ำตกที่ลดหลั่นเป็นเชิงชั้นลงมา กลายเป็นแนวน้ำตกที่โอบล้อมสวนไว้อย่างเป็นธรรมชาติ เมื่อได้รูปแบบของน้ำตกแล้ว ผู้ออกแบบจึงกำหนดทิศทางของสายน้ำ ให้มีลำธารแยกออกเป็นสองสาย สายแรกเป็นธารน้ำจากน้ำตกย่อยฝั่งซ้าย และสายที่สองเป็นธารน้ำจากน้ำตกหลักกับน้ำตกย่อยฝั่งขวา ก่อนไหลลงไปบรรจบกัน ณ บ่อเลี้ยงปลาเบื้องล่าง  ระหว่างลำธารสองสายนี้ กำหนดให้เป็นพื้นที่ใช้งานที่มีลักษณะคล้ายเกาะแก่งธรรมชาติ มีทางเดินและสะพานเชื่อมต่อไปยังพื้นที่ส่วนต่างๆ

สวนน้ำตก waterfallgarden
น้ําที่ไหลเวียนจากลําธารทั้งสองสายมาบรรจบกันที่บ่อนี้ ซึ่งการออกแบบระบบน้ําต้องคํานึงในเรื่องของปริมาณน้ําจากลําธารแต่ละฝั่งให้สัมพันธ์กัน และเกิดกระแสน้ําที่ดูเป็นธรรมชาติ
สวนน้ำตก waterfallgarden
มุมนั่งเล่นริมน้ำตก ออกแบบให้เป็นเกาะยื่นเข้าไปในผืนน้ํา แขวนกระเช้าหวายเทียมทรงรังนก เพื่อเป็นจุดเด่นรับมุมมอง
สวนน้ำตก waterfallgarden
บ่อเลี้ยงปลาขนาดใหญ่รับมุมมองจากระเบียงพักผ่อน ซึ่งใต้ระเบียงนี้เองเป็นพื้นที่ของบ่อกรอง ซึ่งใช้ระบบห้องกรอง แบบผนังน้ําลอดน้ําล้น ขนาดของบ่อกรองสัมพันธ์กับบ่อเลี้ยงเพื่อช่วยกรองให้น้ําใสอยู่เสมอเหมาะต่อการเลี้ยงปลา

จุดเด่นของสวนแห่งนี้จึงอยู่ที่ผาน้ำตกที่สูงชัน ซึ่งมีระดับความสูงอยู่ที่ประมาณ 10 เมตร การวางโครงสร้างจึงกำหนดให้มีกำแพงฉากหลังในลักษณะคล้ายครึ่งวงกลม ส่วนเรื่องเทคนิคการจัดวางหินนั้น คุณวรวุฒิแนะนำว่า ต้องกำหนดส่วนฐานให้มั่นคงก่อน โดยเลือกตำแหน่งวางหินให้ได้ระดับมาตรฐานตามต้องการ และกระจายน้ำหนักอย่างสมดุล คือ สมดุลทั้งในแง่โครงสร้างและในแง่ความงาม จากนั้นจึงค่อยยึดหินแต่ละชั้นเข้าด้วยกัน เพิ่มมิติความน่าสนใจในแนวตั้ง ด้วยการทำชะโงกผายื่นออกมาอย่างเป็นธรรมชาติ ซึ่งการกำหนดโครงสร้างในส่วนนี้นั้น จำต้องมีโครงสร้างเหล็กยึดส่วนหินกับกำแพงด้านหลังไว้ด้วยกันเพื่อความมั่นคง รวมถึงให้ความสำคัญกับการควบคุมปริมาณน้ำของลำธารสองสายก่อนไปบรรจบกัน ต้องให้พอเหมาะพอดีเพื่อให้เกิดภาพของกระแสน้ำที่ไหลเวียนอย่างเป็นธรรมชาติ

สวนน้ำตก waterfallgarden
บ่อปลาด้านล่างมีน้ําตกจากลําธารสองสาย เป็นบ่อขนาดใหญ่จึงเลี้ยงปลาตัวโต อย่างปลาช่อนยักษ์อเมซอนกะโห้เผือก และเรดเทลแคทฟิช
สวนน้ำตก waterfallgarden
ด้านหน้ามีบ่อรับน้ําตกซึ่งลึก 80 เซนติเมตร บ่อนี้เป็นที่อาศัยของปลาพลวง ที่มักพบตามแหล่งน้ําตกธรรมชาติส่วนลําธารที่ลดหลั่นลงมาเบื้องหน้าออกแบบเป็นลําธารตื้นเพียง 60 เซนติเมตร

ในส่วนของพรรณไม้นั้น ได้วางแนวต้นไม้ใหญ่ระดับสูง ให้คล้ายฉากล้อมสวนเพื่อสร้างความเป็นส่วนตัวอิสระจากภายนอก ส่วนด้านในสวนนั้น เน้นปลูกพรรณไม้รูปทรงสวยที่มีระดับความสูงรองลงมา อย่าง เสม็ดแดง  ในตำแหน่งรับมุมมองต่างๆ โดยจำลองสวนแต่ละมุมให้คล้ายห้องแต่ละห้อง  มีเสาและหลังคาเป็นโครงหลัก   ในสวนนี้จะไม่เน้นไม้พุ่มสูง เพื่อให้สามารถมองลอดผ่านกิ่งก้านใบและเส้นสายของธรรมชาติไปยังมุมมองที่สวยงาม  ในส่วนของใม้พุ่มเตี้ยนั้นเน้นพรรณไม้รูปทรงอิสระโดยคัดเลือกชนิดที่ดูแลง่ายสามารถแผ่ขยายเติบโตได้เองในอนาคต และเมื่อความชื้นพอเหมาะ ระบบนิเวศเริ่มเข้าที่ จะเกิดพรรณไม้หลากหลายชนิด อย่าง เฟินป่าและกูดชนิดต่างๆขึ้นเองตามสภาพอากาศและความชื้นที่เหมาะสม 

สวนน้ำตก waterfallgarden

สวนน้ำตก waterfallgarden
ลําธารฝั่งซ้ายที่ลดหลั่นลงมา และทางเดินหินทรายที่มีผืนน้ําอยู่เบื้องล่าง

แม้จะเป็นสวนทรอปิคัลแบบสวนป่า แต่ฟังก์ชั่นต่างๆในสวนก็ถูกออกแบบมาอย่างชัดเจน เพื่อให้สามารถเข้าไปใช้งานได้อย่างเต็มที่ ทั้งระเบียงไม้ผืนกว้างหน้าห้องนั่งเล่นและสปา ซึ่งออกแบบให้มีบ่อเลี้ยงปลาขนาดใหญ่รับมุมมอง เมื่อนั่งพักผ่อนจะมองเห็นน้ำที่ตกมาจากลำธารสองสายลดหลั่นลงสู่บ่อปลาอย่างเป็นธรรมชาติ เรียกว่าเป็นมุมโปรดมุมหนึ่งของเจ้าของบ้านเลยทีเดียว  นอกจากใช้เป็นที่ใช้เป็นที่นั่งเล่นให้อาหารปลาแล้ว ยังรับมุมมองจากส่วนทำงาน  มุมทางเดินที่ได้เดินเล่นชมสวนออกกำลังกายกับสมาชิกในครอบครัว สะพานข้ามลำธาร และมุมนั่งเล่นริมผาน้ำตกที่เป็นมุมเอกของสวน ซึ่งเป็นพื้นที่ที่คุณจิ๊บมักมานั่งผ่อนคลายชมสายน้ำเย็นๆ  

สวนน้ำตก
บ่อเลี้ยงปลานี้มีความลึก 1.50 เมตรเป็นบ่อขนาดใหญ่ที่มีความจุน้ํา มากถึง 240 ตัน จึงรองรับ จึงรองรับปลาขนาดใหญ่ได้เพียงพอ
แม้จะเป็นสวนป่าแต่บริเวณทางเดินก็ออกแบบให้กว้างพอ และไม่รกเพื่อให้น่าเข้าไปใช้งาน

ความสุขของการสร้างพื้นที่สีเขียวในบ้าน ไม่ได้อยู่ที่งบประมาณหรือขนาด แต่อยู่ที่การได้ใช้เวลาอยู่ในสวนให้ธรรมชาติสีเขียวและสายน้ำช่วยเติมพลังให้จิตใจ นอกจากสวนแห่งนี้จะทำหน้าที่ส่งมอบความสุขให้กับทุกคนในครอบครัวแล้ว ยังเชื่อมโยงความประทับใจให้กับผู้เป็นเจ้าของ ได้หวนรำลึกถึงความทรงจำในอดีตกับผืนป่าน้ำตกที่เขารัก

รวมความรู้เรื่องระบบบ่อเลี้ยงปลาที่สมบูรณ์ที่สุด บ่อปลาในสวนรูปแบบต่างๆ พร้อมงบประมาณการทำบ่อและงานระบบ ติดตามอ่านได้ในหนังสือ “บ่อปลาในสวนสวย” คลิกสั่งซื้อที่นี่


เรื่อง : ทิพาพรรณ ศิริเวชฎารักษ์

ภาพ :  อภิรักษ์ สุขสัย

สวนน้ำตกที่ร่มรื่นด้วยเส้นสายธรรมชาติ

สวนน้ำตกขนาดเล็กข้างบ้านของคนรักป่า