บ้าน “บ้านหลังนี้ไม่มีห้องรับแขกขนาดใหญ่ มีเพียงห้องนั่งเล่นเล็กๆที่ใช้รับแขกได้เมื่อจำเป็น เอาเข้าจริงๆบ้านส่วนใหญ่ก็ไม่ได้มีแขกมาเยี่ยมถึงขนาดต้องมีห้องต้อนรับเฉพาะ”
ผมและทีมอยู่หน้าบ้านหลังหนึ่งย่านถนนพหลโยธิน กำลังรอเจ้าของบ้านและผู้ออกแบบออกมาเปิดประตูเข้าสู่ภายในบ้าน เจ้าของบ้านคือ คุณอภิวันท์และคุณอิทธิ รมณียางกูร สถาปนิกคือ อาจารย์ ดร.ต้นข้าว ปาณินท์ และคุณธนาคาร โมกขะสมิต
ผมรู้จักอาจารย์ต้นข้าวมาก่อนแล้ว เพราะเป็นอาจารย์สอนที่คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ซึ่งผมผ่านการเล่าเรียนมาเมื่อหลายปีก่อน การพบกับสถาปนิกครั้งนี้จึงให้ความรู้สึกผ่อนคลายและต่างไปจากทุกครั้ง
ทีมผู้ออกแบบพยายามทำให้บ้านหลังนี้เป็นบ้านที่ดี น่าอยู่ และคุ้มค่าการก่อสร้างมากที่สุด (ตกตารางเมตรละหนึ่งหมื่นบาท ไม่รวมเฟอร์นิเจอร์ลอยตัวและของตกแต่ง) “คนส่วนใหญ่อยากได้บ้านที่ดีและน่าอยู่ แต่ก็ไม่อยากได้บ้านแบบในหมู่บ้านจัดสรร สถาปนิกจึงเป็นผู้ที่สามารถช่วยให้ฝันของเจ้าของบ้านเป็นจริง สถาปนิกไม่ใช่คนที่จะออกแบบบ้านแพงๆเพื่อให้คนรวยอยู่เท่านั้น แต่คือผู้ออกแบบบ้านที่ดีที่เหมาะสมทั้งเรื่องราคาและการใช้งาน ยิ่งอาคารเล็กๆอย่างบ้าน ยิ่งจำเป็นต้องมีสถาปนิก เพราะบ้านเป็นสิ่งที่ใกล้ตัวเรามากที่สุด” อาจารย์ต้นข้าวบอกกับผม และผมก็เห็นด้วยกับประโยคนี้เป็นที่สุด
ผู้รับเหมาสร้างบ้านหลังนี้คือ CASE นำโดย คุณป่อง – ปฐมา หรุ่นรักวิทย์ “รู้จักกับป่องมานานแล้ว และเคยทำงานร่วมกันมา เวลาที่ให้เขามาช่วยสร้างบ้านหลังนี้ก็เลยคุยกันง่าย เข้าใจกันได้อย่างรวดเร็ว ไม่ว่าจะเป็นเรื่องรายละเอียดต่างๆของการออกแบบและก่อสร้าง และเรื่องของงบประมาณที่จะต้องทำให้อยู่ในงบของเจ้าของบ้าน โชคดีที่เรามีความคิดตรงกันว่าการมีบ้านที่ดีไม่จำเป็นต้องมีราคาแพงเสมอไป ระหว่างทางของบ้านหลังนี้จึงผ่านกระบวนการคิดเพื่อให้เกิดความพอดีและ ประหยัดมากที่สุด
“หากต้องการจะคุมงบประมาณ เราต้องคิดตั้งแต่เริ่มการออกแบบ สิ่งที่จะทำให้บ้านเกินงบที่ตั้งไว้มีหลายเรื่อง ไม่ว่าจะเป็นพื้นที่ของบ้าน โครงสร้าง หรือวัสดุที่เลือกใช้ รวมไปถึงทีมงานช่างที่จะเข้ามาทำงานด้วย เบื้องต้นเราถามเจ้าของบ้านก่อนว่าต้องการอะไรบ้าง กิจกรรมและการใช้ชีวิตของสมาชิกในบ้านเป็นอย่างไร สิ่งเหล่านี้จะเป็นตัวกำหนดพื้นที่ใช้สอยของบ้าน รวมไปถึงห้องบางห้อง บางพื้นที่อาจตัดออกไปได้ ไม่จำเป็นต้องมีเหมือนบ้านอื่นๆ เช่น บ้านหลังนี้ไม่มีห้องรับแขกขนาดใหญ่ มีเพียงห้องนั่งเล่นขนาดเล็กๆที่ใช้รับแขกได้เมื่อจำเป็น เอาเข้าจริงๆบ้านส่วนใหญ่ก็ไม่ได้มีแขกมาเยี่ยมถึงขนาดต้องมีห้องต้อนรับ เฉพาะ ส่วนบันไดของบ้านก็ออกแบบให้มีขนาดกว้างเพียง 1.20 เมตร พอดีกับจำนวนสมาชิกในบ้านที่อยู่กันเพียงสองสามคน บันไดภายนอกบ้านสามารถเดินขึ้นสู่ห้องนอนของลูกชายที่อยู่ชั้นสองได้โดยไม่ ต้องผ่านห้องต่างๆภายในบ้าน”
ระหว่างพูดคุยถึงส่วนต่างๆของบ้าน อาจารย์ต้นข้าวพาเดินชมภายในบ้าน จากห้องนั่งเล่นเล็กๆที่ชั้นล่าง ต่อเนื่องมายังห้องรับประทานอาหารซึ่งมีประตูบานเลื่อนขนาดใหญ่กั้น สร้างความเป็นส่วนตัวได้เมื่อปิด และเมื่อต้องการความต่อเนื่องก็เพียงเปิดให้สุด ห้องนั่งเล่นมีเพดานสูงเปิดทะลุขึ้นไปถึงฝ้าชั้นสอง สร้างความต่อเนื่องทางสายตาและทำให้ภายในบ้านดูโปร่งโล่งไม่อึดอัด บันไดเล็กๆสู่ชั้นสองและสามแอบซ่อนตัวอย่างสงบที่ริมผนังด้านหนึ่ง เพื่อให้พื้นที่ใช้สอยส่วนหลักนั้นได้แสดงตัวตนชัดเจนที่สุด ชั้นสองเป็นส่วนของห้องนอนทั้งหมด ชั้นสามเป็นห้องสวดมนต์และยังมีระเบียงดาดฟ้าขนาดใหญ่สำหรับออกไปพักผ่อนยาม แดดร่มได้สบายๆ
เปลือกนอกของตัวบ้านมีส่วนของไม้ระแนงที่ช่วยสร้างร่มเงาและมิติที่น่า สนใจ อีกทั้งยังสร้างความเป็นส่วนตัวให้คนที่อยู่ในบ้าน ได้ความรู้สึกต่างไปจากการใช้ม่านบังตา เพราะแสงและเงาที่เกิดจากระแนงไม้ ทำให้บ้านมีชีวิตและน่าอยู่อย่างคาดไม่ถึง
“อยากให้บ้านหลังนี้ธรรมดาที่สุด นิ่งๆ ปล่อยให้ตัวอาคารนั้นสื่อสารด้วยตัวเอง ไม่อยากให้มีลูกเล่นหรืออะไรหวือหวา ทุกส่วนของบ้านตรงไปตรงมา เช่น บันไดของบ้านตรงตั้งแต่ชั้นล่างจนถึงชั้นสาม เป็นส่วนที่ช่วยให้บ้านดูโปร่งขึ้นและสร้างความน่าสนใจให้บ้าน สำหรับวัสดุที่ใช้ ด้วยเรื่องของงบประมาณเราจึงออกแบบเป็นผนังคอนกรีตทำผิวขัดมันและผนังฉาบปูน เรียบทาสี ซึ่งใช้งบไม่มาก แต่ทำออกมาให้ดูดีและเหมาะสม” อาจารย์ต้นข้าวบอกกับผมก่อนที่จะจากกันในวันนั้น
ชีวิตไม่ใช่สิ่งยุ่งยาก ไม่ได้ต้องการอะไรซับซ้อนจนต้องปวดหัว ชีวิตเป็นเพียงสิ่งเรียบง่ายที่สามารถตอบโจทย์ความต้องการเบื้องต้นได้ครบ ถ้วนเท่านั้นก็เพียงพอ… การมาบ้านหลังนี้ทำให้ผมรู้สึกว่า ไม่ว่าจะเป็นเพื่อนเก่าหรือเพื่อนใหม่ บ้านเก่าหรือบ้านใหม่ เมื่อเราจะเข้าไปทำความรู้จักแล้ว เราควรเข้าไปทำความรู้สึกด้วย
บ้านไม้ รีโนเวต 3 หลัง 3 แบบเก็บความทรงจำเก่า ไว้ในบ้านหลังใหม่
เรื่อง : เอกราช ลักษณสัมฤทธิ์
ภาพ : สังวาล, ศุภกร
