หากเราจะกล่าวถึงปัจจัยสำคัญอันดับต้น ๆ ของการดูแลต้นไม้ แน่นอนว่า “น้ำ”คือสิ่งที่เราจะพูดถึงมากกว่าสิ่งใด
น้ำเป็นสิ่งจำเป็นในการดำรงอยู่ของสิ่งมีชีวิต การให้น้ำมากหรือน้อยเกินความพอดีอาจส่งผลเสียต่อต้นไม้ได้ ดังนั้นการเลือกอุปกรณ์รดน้ำให้เหมาะกับ ขนาดของสวนหรือสภาพที่ต้นไม้ต้องการคือสิ่งที่เราควรรู้ครับ
สเปรย์ฉีดน้ำแรงดัน
• อุปกรณ์ชนิดนี้เหมาะใช้กับสวนขนาดเล็ก เช่น สวนระเบียงที่ประดับไม้กระถางขนาดเล็ก อาจจะใช้กับต้นไม้กระถางที่ปลูกไว้ในตัวบ้านหรือห้องทำงาน เหมาะสำหรับต้นไม้ที่ไม่ต้องการน้ำมาก อย่าง กระบองเพชร ทิลแอนด์เซีย สำหรับผู้ชมชอบการจัดสวนถาดและบอนไซ การใช้สเปรย์แรงดันฉีดละอองน้ำเพื่อรักษาระดับความชุ่มชื้นของหน้าดินก็สามารถทำได้สะดวกรวดเร็ว
• ลักษณะการทำงาน ใช้ระบบแรงดันอากาศ วิธีใช้คือ ปั๊มลมเข้าสู่ถังบรรจุน้ำ กดปุ่มปล่อยน้ำ (บางรุ่นสามารถล็อกปุ่มได้เพื่อช่วยผ่อนแรงการกด) หัวฉีดปรับระดับการกระจายตัวของน้ำได้
ถังพ่นน้ำ พ่นยาแรงดัน
• อุปกรณ์ที่เราอาจจะคุ้นเคยกับการใช้พ่นสารเคมีปุ๋ย ยาฆ่าเชื้อต่าง ๆ แต่หน้าที่ในการให้น้ำของอุปกรณ์ชนิดนี้ก็มีประสิทธิภาพเช่นเดียวกัน เหมาะใช้กับไม้กระถางแขวน อย่าง กล้วยไม้ เฟินบางประเภท เหมาะกับการให้น้ำปกติ ยาบำรุงต่าง ๆ ที่ต้องฉีดพ่นทางใบ ลักษณะการใช้งานจะคล้ายกับสเปรย์ฉีดน้ำแรงดัน แต่ดีกว่าตรงที่ความจุ และแรงดันของน้ำมากกว่า
• ลักษณะการทำงาน ใช้ระบบแรงดันอากาศ ใช้วิธีปั๊มลมเข้าสู่ถังบรรจุน้ำ กดปุ่มปล่อยน้ำ มีปุ่มปรับระดับแรงลมได้ หัวฉีดมีให้เลือกเปลี่ยนได้แล้วแต่รุ่น ปรับระดับความแรง และลักษณะการกระจายตัวของน้ำได้
หัวฉีดน้ำ
• เชื่อว่าใครหลายคนยามที่รดน้ำต้นไม้จากสายยางนั้น ยังคงใช้นิ้วของเราบังคับทิศทางของน้ำกันอยู่แน่ ๆ ลองเปลี่ยนมาใช้หัวฉีดน้ำรดน้ำต้นไม้ดีกว่าครับ เจ้าหัวฉีดน้ำเหล่านี้ สามารถเลือกรูปแบบการให้น้ำได้สารพัด จะแรง เบา กระจายตัว เลือกได้ทุกอย่าง ช่วยทุ่นแรงเราไปได้อีกเยอะครับ เหมาะสำหรับสวนขนาดเล็กถึงกลาง ระบบสเปรย์แบบอ่อนนุ่มยังใช้รดไม้กระถางได้ดีอีกด้วย
• การใช้งานคล้ายปืนฉีดน้ำ ขึ้นอยู่กับแต่ละรุ่นว่าเปิด – ปิดน้ำอย่างไร ข้อต่อแบบสวมเร็วคืออุปกรณ์เชื่อมต่อระหว่างสายยางกับหัวฉีดน้ำ
• เคล็ดลับการเก็บสายยาง ให้ม้วนเป็นเลข 8 เพราะการม้วนเป็นเลข 8 เวลาที่ลากสายออก สายยางจะคลายเกลียว พยายามอย่าม้วนเก็บเป็นวงกลม เพราะการม้วนเป็นวงกลม ทำให้เวลาลากสายมาใช้สายจะตีเกลียวและพับ ทำให้เกะกะยามใช้งาน
สปริงเกลอร์
ระบบสปริงเกลอร์ คือ การบีบอัดฉีดน้ำให้แตกเป็นสาย และหมุนกระจายไปรอบ ๆ เพื่อให้ต้นไม้ที่อยู่ในการดูแลของเราได้รับน้ำอย่างทั่วถึง เหมาะกับพื้นที่สวนขนาดกลางถึงใหญ่และผู้ที่ไม่มีเวลารดน้ำด้วยตัวเอง ระบบสปริงเกลอร์สามารถตั้งเวลาการรดน้ำได้และยังมีชนิดของสปริงเกลอร์มากมายขึ้นอยู่กับจุดประสงค์และพื้นที่ในการใช้รูปแบบต่าง ๆ ของสปริงเกลอร์ โดยรูปแบบของสปริงเกลอร์ต่างกันออกไปตามการใช้งาน ซึ่งจำแนกหลัก ๆ ได้ดังนี้
•สปริงเกลอร์แบบน้ำหยด เป็นสปริงเกลอร์ที่มีอัตราจ่ายน้ำน้อยมาก ประมาณ 1-20 ลิตร/ชั่วโมง จ่ายน้ำออกมา
ในลักษณะเป็นหยด หรือถ้าอัตราการจ่ายน้ำสูงก็จะไหลเป็นสายน้ำ พืชที่เหมาะแก่การใช้หัวจ่ายแบบน้ำหยด
ได้แก่ การปลูกพืชระยะสั้น พืชผัก ไม้ดอก ไม้กระถาง เป็นต้น ไม่เหมาะสำหรับการปลูกไม้ผล เพราะอายุการใช้งานสั้น เป็นการลงทุนที่สูงเกินไป
•สปริงเกลอร์แบบหัวพ่นฝอย เป็นสปริงเกลอร์ที่พ่นกระจายน้ำแบบเป็นฝอยละอองขนาดเล็กหรือเป็นเส้น มีรัศมีการกระจายน้ำใกล้ ๆ ระยะประมาณไม่เกิน 1.50 เมตร เหมาะสำหรับการใช้งานที่ต้องการรัศมีการพ่นน้อย เช่น แปลงผัก ต้นไม้ หรือพุ่มไม้เล็ก ๆ ตามสวนในบ้าน ไม้ยืนต้นที่ทรงพุ่มไม้ไม่ใหญ่ เป็นต้น
•แบบหัวมินิสปริงเกลอร์ เหมาะสำหรับไม้ผล เนื่องจากมีการกระจายน้ำให้เลือกหลากหลาย ครอบคลุมการใช้งานตั้งแต่ต้นไม้ยังเล็กจนโตเต็มที่ หัวจ่ายน้ำแบบมินิสปริงเกลอร์ ปกติจะใช้งานที่แรงดันประมาณ 15-20 เมตร
ระบบพ่นหมอก
ระบบพ่นหมอก คือ ระบบหัวฉีดน้ำ แต่หัวฉีดจะมีความละเอียดเป็นอย่างมาก ทำให้พ่นน้ำจนเป็นหมอก ลักษณะการทำงานจะคล้ายกับพัดลมไอน้ำ แต่หัวฉีดจะเลือกได้และละเอียดกว่า เพราะตัวปั๊มแรงดันสูงที่ใช้มีแรงขับได้หลายหัวพ่น จึงเลือกเบอร์หัวพ่นหมอกได้ตามความต้องการของเรา เครื่องพ่นหมอกสามารถเอามาประยุกต์ใช้ได้มากมายหลายแบบ ตั้งแต่ระดับอุตสาหกรรมจนถึงใช้ประดับสวนหน้าบ้าน
• เครื่องพ่นหมอกกับที่พักอาศัย ช่วยทำให้บรรยากาศร่มรื่น สร้างบรรยากาศให้สวนสวยหน้าบ้าน หรือติดกับกันสาดเพื่อช่วยลดอุณหภูมิบ้านที่ร้อนระอุ เครื่องพ่นหมอก สามารถติดตั้งให้ไอหมอกพุ่งขึ้นหรือพุ่งลงได้ตามที่เราต้องการ และยังวางท่อทำไอหมอกไล่ไปตามต้นไม้ก็ได
เรื่อง : ฐปนา วชิรมาศ
ภาพ : อุ้ม เชาวนปรีชา, เทวัญ ตั้งแสงประทีป
