สวน 15 นาที โครงการนำร่องพัฒนาพื้นที่สาธารณะเชื่อมกิจกรรมของชุมชน เพื่อสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีต่อผู้คนและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน ทั้งโครงการพัฒนาสวน 15 นาที และโครงการพัฒนาลานกีฬานำร่อง 12 แห่ง ผ่านการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมและความร่วมมือของทุกภาคส่วน
เมื่อวันที่ 26 เมษายน 2566 เวลา 16.00 – 17.30 น. ภายในงานสถาปนิก’ 66 บริเวณลานกิจกรรมเวทีกลาง (Human Library) ณ ชาเลนเจอร์ฮออล์ อิมแพ็ค เมืองทองธานี ที่ผ่านมา ได้จัดพิธีมอบรางวัลการประกวดแบบพัฒนาลานกีฬานำร่อง 12 แห่ง และพิธีมอบรางวัลการพัฒนา สวน15นาที ผ่านกระบวนการแบบมีส่วนร่วม 6 กลุ่มเขต ทั่วกรุงเทพมหานครขึ้น พร้อมทั้งมีเวทีเสวนาจากท่านวิทยากรผู้ที่เกี่ยวข้องภายใต้หัวข้อ “บทบาทวิชาชีพกับการสร้างเมืองของทุกคน” ตามที่สมาคมภูมิสถาปนิกประเทศไทย (TALA) ได้มีโอกาสร่วมเป็นส่วนหนึ่งของการจัดงานสถาปนิก 66 ร่วมกับสมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์ ,สมาคมมัณฑนากรแห่งประเทศไทย,สมาคมสถาปนิกผังเมืองไทย และสภาสถาปนิก ในงานสถาปนิก 66 ภายใต้แนวคิด “ตำถาด :Time of Togetherness” ร่วมกันเป็นปีแรก โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อร่วมเผยแพร่องค์ความรู้ วิชาชีพสถาปัตยกรรม 4 สาขาให้เป็นที่รู้จักมากยิ่งขึ้น เป็นการสร้างความร่วมมือร่วมกันทั้ง 4 สมาคมวิชาชีพฯ ให้มีความแข็งแกร่งมากยิ่งขึ้น
กิจกรรมมอบรางวัลโครงการพัฒนาลานกีฬานำร่อง 12 แห่ง
ช่วงแรกเป็นกิจกรรมการมอบรางวัลให้กับโครงการพัฒนาลานกีฬานำร่อง 12 แห่ง (จาก1,000 แห่ง กระจายอยู่ทั่วกรุงเทพมหานคร) เกิดจาก กทม. ได้ก่อตั้งโครงการพัฒนาพื้นที่สาธารณะสร้างประโยชน์ให้กับเมืองและกับคนทุกเพศทุกวัย โดยร่วมมือกับภาคเอกชน ทั้งสมาคมสถาปนิกสยาม และสมาคมภูมิสถาปนิกประเทศไทย ที่เปิดโอกาสให้กลุ่มนักศึกษาและกลุ่มวิชาชีพได้เข้าร่วมประกวดแบบ มีส่วนร่วมในการลงพื้นที่นำเสียงสะท้อนของชุมชนมาพัฒนางานออกแบบเพื่อตอบโจทย์การใช้งานพื้นที่สาธารณะของชุมชนนั้นๆ และเกิดทางเลือกของการพัฒนาที่หลากหลายมากขึ้น ผู้ที่ได้รับรางวัล มีทั้งหมด 10 กลุ่มด้วยกัน ประกอบด้วยรางวัลชมเชย 8 กลุ่มและรางวัลชนะเลิศ 2 กลุ่ม จากการส่งผลงานเข้าร่วมประกวดมากถึง 55 ชิ้นด้วยกัน การขับเคลื่อนการสร้างต้นแบบจะเป็นจริงได้มากน้อยแค่ไหนต้องรอติดตามความคืบหน้าต่อไป สวน15นาที
กิจกรรมมอบรางวัลโครงการ สวน15นาที ทั่วกรุง
ช่วงที่สองเป็นกิจกรรมมอบรางวัลให้กับโครงการ สวน15นาที ทั่วกรุง: จากแนวคิดสู่การปฏิบัติ” (15 mins park awards) 50 พื้นที่ 6 กลุ่มเขต เกิดจากร่วมมือกันของ กลุ่ม we!park กรุงเทพมหานคร สำนักงานกองทุนส่งเสริมการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และสมาคมสถาปนิกสยาม สมาคมภูมิสถาปนิกประเทศไทย จุดประกายแนวคิด “โครงการสวนใกล้บ้าน ที่เปิดโอกาสให้คนทุกเพศทุกวัยเข้าถึงง่ายภายใน 15 นาที” ด้วยการเดิน เพื่อแก้ปัญหาพื้นที่สีเขียวที่หายากขึ้น หรือสวนที่อยู่ไกลจากบ้านมาก ต้องใช้ทรัพยากรในการเดินทางเพื่อเข้าถึงสวนนั้น ๆมากมาย ผ่านการ “พัฒนาศักยภาพเจ้าหน้าที่รัฐเพื่อการพัฒนาสวน 15 นาที ด้วยรูปแบบการเรียนรู้อย่างมีส่วนร่วม ตั้งแต่เดือน มค. ถึง วันที่18 เมษายน ที่ผ่านมา เป็นเวลาร่วม 3 เดือนด้วยกัน กับโครงการ Park coaching and clinic อีกทั้งยังมีผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง ทั้งกลุ่มภาคีระดับมหาวิทยาลัยภายในย่านต่างๆเข้าร่วมด้วย เช่น เขตกรุงเทพเหนือร่วมกับมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เขตกรุงเทพตะวันออกร่วมกับสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง เขตกรุงธนฯเหนือร่วมกับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เขตกรุงธนฯใต้ร่วมกับจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เขตกรุงเทพฯกลางร่วมกับมหาวิทยาลัยศิลปากร เขตกรุงธรฯใต้ร่วมกับมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี กลุ่มนักศึกษา และcoach มืออาชีพ จากสมาคมภูมิสถาปนิกไทยจาก บริษัทชั้นนำ
กระบวนการที่เกิดขึ้นของโครงการมีทั้งหมด 3 ช่วง ช่วงแรกเป็นภาคทฤษฎี ใช้เวลาอบรม 3 วัน ทำการ coaching 2 สัปดาห์ ลงพื้นที่เก็บข้อมูล วิเคราะห์พื้นที่ ด้วยกระบวนการรับฟังความคิดเห็นของชุมชนและการออกแบบให้ตอบโจทย์ความต้องการของผู้ใช้ ผ่านการบรรยายจาก Coach และทำแบบฝึกหัด ช่วงที่สองเป็นการฝึกปฏิบัติ ทำการออกแบบ การจัดทำร่างโครงการของเขตตนเอง และจัด Pitching ประกวดผลงานการออกแบบสวน 15 นาที มีเกณฑ์การตัดสินที่ต้องสอดคล้องกับชุมชน สุขภาวะ และช่วงสุดท้ายเป็นการติดตามผลการระยะเวลา 2 เดือน เพื่อนำไปสู่การสร้างจริง รางวัลแบ่งเป็น 2 หมวดใหญ่ ๆ หมวดแรก รางวัลตามระดับผลงาน รางวัลชมเชย จำนวน 7 รางวัล รางวัลเหรียญทองแดง จำนวน 11 รางวัล รางวัลเหรียญเงิน จำนวน 18 รางวัล และรางวัลเหรียญทอง จำนวน 10 รางวัล
และหมวดที่สองเป็นรางวัลดีเด่นในแต่ละด้าน ประกอบด้วย รางวัล Best Proposal for Space Selection 3 รางวัล Best Proposal for Creative Program 2 รางวัล Best Design Proposal for Management Plan 1 รางวัล Best Design Proposal for Health and Well-being 2 รางวัล Best Design Proposal for Community Usage 2 รางวัล Best Design Proposal of Ecological Responses 1 รางวัล Best Design Proposal for Mobility & Connectivity 2 รางวัล
Best 15-minute park Design Proposal of The Year 2 รางวัล
และ Best 15-minute park Design Proposal of The Year 2 รางวัล ได้แก่ หนึ่งชื่อพื้นที่: “สวยขนาดเล็ก แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย” ขนาดพื้นที่ 24 ตารางวา เจ้าของพื้นที่เป็นที่ดินของกรุงเทพมหานคร ที่มีแนวคิดสอดคล้องกับนโยบายสิ่งแวดล้อมดีสร้างพื้นที่สีเขียวใกล้บ้านสำหรับทุกคน สร้างพื้นที่ลานกิจกรรม ได้แก่ พื้นที่ออกกำลังกายทั่วไป พื้นที่พบปะพูดคุย และมุมนั่งทำงาน โดยมีสิ่งแวดล้อมตอบโจทย์ความสะดวกของการใช้งานดังกล่าว
และสองชื่อพื้นที่: “พื้นที่รกร้างใต้สะพานข้ามแยก เขตหนองแขม” ด้วยแนวคิด ผสานความต้องการของประชาชนโดยใช้ทางลาดและทางยกระดับเป็นตัวเชื่อมกิจกรรมต่างๆ เข้าด้วยกัน ตอบโจทย์การใช้งานง่ายเพื่อทุกคน บริเวณสวนหน้าสำนักงานเขตหนองแขม ปากซอยเพชรเกษม 79 ขนาดพื้นที่ 450 ตร.ม. เจ้าของพื้นที่สำนักงานเขตหนองแขม
เวทีเสวนาภายใต้หัวข้อ “บทบาทวิชาชีพกับการสร้างเมืองของทุกคน”
กิจกรรมเสวนาภายใต้หัวข้อ “บทบาทวิชาชีพกับการสร้างเมืองของทุกคน” วิทยากรประกอบด้วย คุณศานนท์ หวงั สร้างบุญ รองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร คุณพรพรหม วิกิตเศรษฐ์ ที่ปรึกษาผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร คุณนำชัย แสนสุภา นายกสมาคมภูมิสถาปนิกประเทศไทย ผศ.คมกริช ธนะเพทย์ ประธานหลักสูตรสถาปัตยกรรมผังเมือง สมาคมสถาปนิกผังเมืองไทย และ คุณปุยฝ้าย คุณาวัฒน์ ประธานการจัดงานสถาปนิก’66 โดยผู้ดำเนินรายการ คุณยศพล บุญสม ผู้ร่วมก่อตั้ง WE!PARK และคุณพรีน พิชญาพร โพธิสง่า ThaiPBS กับประเด็นคำถามที่เป็นจุดเริ่มตั้งของการต่อยอด ไม่ว่าจะเป็นประเด็นเรื่องของประสบการณ์และบทเรียนที่ได้จากกิจกรรมเพื่อการพัฒนาเมือง (การประกวดแบบลานกีฬาและย่านสร้างสรรค์) ประเด็นเรื่องความร่วมมือระหว่าง กทม.และวิชาชีพเพื่อพัฒนาเมือง ประเด็นเรื่องแนวทางการพัฒนาเมืองในมุมมองของวิชาชีพและพัฒนาเมืองอย่างไรได้บ้าง ประเด็นเรื่องการมีส่วนร่วมในการพัฒนาพื้นที่สาธารณะในเมือง ประเด็นด้านความคาดหวังในการพัฒนาพื้นที่สาธารณะต่อไปในอนาคต และทิ้งท้ายด้วยประเด็นด้านความท้าทายของวิชาชีพในการมีบทบาทร่วมพัฒนาเมือง ทุกท่านร่วมกันแลกเปลี่ยนความคิดเห็น พูดคุย ถอดบทเรียนกันอย่างสนุก รวมถึงมองการขับเคลื่อนแนวคิดการทำสวน 15 นาทีสู่การปฎิบัติให้เกิดขึ้นจริงทั่วกรุง ติดตามงานเสวนาเพิ่มเติม
สุดท้ายกับรางวัล popular vote ที่จะประกาศผลภายในอาทิตย์หน้า ผ่านการเยี่ยมชมงานและโหวตของผู้เข้าร่วมงานทั้งที่บู๊ธสมาคมภูมิสถาปนิกแห่งประเทศไทย (TALA) และออนไลน์ ตั้งแต่วันนี้ถึงวันที่ 30 เม.ย. 66 ห้ามพลาดร่วมกัน Vote ร่วมโหวตแบบออนไลน์ได้ที่
หมายเหตุ: สามารถโหวตได้ถึงวันที่ 30 เมษายน 2566
ติดตามชมผลงานการออกแบบของผู้ที่ได้รับรางวัล
เรื่อง : Urawan Rukachaisirikul
ภาพ : ฤทธิรงค์ จันทองสุข และ WE!PARK