บ้านเอิร์ธชิป (Earthship) หรือ บ้านประหยัดพลังงาน คือบ้านที่สร้างมาจากแนวคิดรักษ์โลกเป็นสำคัญ โดยมุ่งเน้นทั้งเรื่องของการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าและพยายามใช้วัสดุรีไซเคิลที่เป็นมิตรต่อโลก
ทั้งนี้ บ้านเอิร์ธชิป เป็นงานออกแบบเพื่อสิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืนประเภทหนึ่ง ซึ่งเริ่มต้นพัฒนาแนวคิดโดยสถาปนิกชื่อ ไมเคิล เรย์โนลด์ส (Michael Reynolds) ตั้งแต่ปี 1970 กับการออกแบบ บ้านให้เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ประหยัดพลังงาน และสามารถบริหารทรัพยากรต่างๆได้เอง
สำหรับคำว่า บ้านเอิร์ธชิป หมายถึง เรือที่สามารถแล่นบนโลกโดยใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างเป็นอิสระ ซึ่งบ้านเหล่านี้มักสร้างโดยใช้วัสดุรีไซเคิล อาทิ เศษไม้ ขวดแก้ว กระป๋องอะลูมิเนียม และยางรถยนต์ จากนั้นถมด้วยดินอัดแน่นเพื่อสร้างกำแพง ผนัง โดยดินจะช่วยควบคุมอุณหภูมิภายในบ้านได้อย่างดี รวมถึงมีการออกแบบให้ควบคุมและใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างมีประสิทธิภาพ ดังนี้
- พลังงานแสงอาทิตย์
การใช้ความร้อนจากแสงอาทิตย์แบบพาสซีฟ (Passive) ด้วยการออกแบบบ้านให้ช่วยเพิ่มการรับแสงอาทิตย์ด้วยหน้าต่างขนาดใหญ่ที่หันไปทางทิศใต้ และผนังมวลความร้อนเพื่อดูดซับและเก็บความร้อนระหว่างวัน จากนั้นจะค่อยๆ ปล่อยความร้อนออกมาในเวลากลางคืนที่อากาศเย็น (บ้านเอิร์ธชิปช่วงแรกๆถูกสร้างในพื้นที่ของสหรัฐอเมริกา)
- ฉนวนกันความร้อนธรรมชาติ
ฉนวนกันความร้อนธรรมชาติ ผลิตจากผนังยางที่บรรจุดินและวัสดุอื่นๆ ที่ใช้ในการก่อสร้างเป็นฉนวนที่ดีเยี่ยม ช่วยลดความจำเป็นในการทำความร้อนหรือความเย็นจากภายนอก
- การเก็บน้ำฝน
หลังคาของบ้านเอิร์ธชิปออกแบบมาเพื่อเก็บน้ำฝน ซึ่งนอกจากเก็บแล้ว ยังต้องสามารถกรองมาเพื่อสำหรับใช้ในครัวเรือนต่างๆ เช่น การดื่ม การอาบน้ำ และการชลประทานด้วย
- การบำบัดน้ำเสีย
บ้านเอิร์ธชิป จะมีส่วนของการสร้างระบบบำบัดและนำน้ำเสียกลับมาใช้ใหม่ เพื่อลดการพึ่งพาโครงสร้างพื้นฐานภายนอก อย่างนํ้าประปาของทางการ
- ระบบพลังงานหมุนเวียน
ระบบพลังงานหมุนเวียนในบ้านเอิร์ธชิป ส่วนใหญ่จะรวมถึงแผงเซลล์แสงอาทิตย์หรือกังหันลมเพื่อผลิตกระแสไฟฟ้า ในการสร้างแสงสว่างและเป้นพลังงานของเครื่องใช้ไฟฟ้า
- การผลิตอาหาร
บ้านเอิร์ธชิป ที่สมบูรณ์อาจรวมถึงการออกแบบพื้นที่ในการทำสวนในร่ม ช่วยให้ผู้อยู่อาศัยสามารถปลูกผักหรือผลไม้ เพื่อใช้เป็นวัตถุดิบทำอาหารของตัวเองได้ตลอดทั้งปี
อนึ่ง เป้าหมายโดยรวมของ บ้านเอิร์ธชิป คือการสร้างบ้านจากวัสดุเหลือใช้ รวมถึงดีไซน์บ้านให้บรรลุวิถีชีวิตที่ยั่งยืนในพื้นที่อยู่อาศัยที่สะดวกสบาย ใช้ทรัพยากรของตัวเองให้มากที่สุด ขณะเดียวกันก็ยังสามารถลดการพึ่งพิงจากภายนอก และสร้างผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมให้ต่ำที่สุด สอดคล้องกับแนวคิดเรื่องการ พัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainable Development) ซึ่งทั่วโลกกำลังให้ความสำคัญ
บทความที่เกี่ยวข้อง
