สมุนไพรฝรั่ง ที่นิยมปลูกในเมืองไทย

สมุนไพรฝรั่ง เป็นส่วนประกอบสำคัญที่ขาดไม่ได้ในการปรุงอาหารต่างประเทศที่คนไทยนิยมเพิ่มมากขึ้น นอกจากนี้สมุนไพรฝรั่งยังเป็นพรรณไม้ที่นิยมปลูกแทรกผสมผสานกับไม้ดอกไม้ประดับอื่นๆในสวนสวยหลายสไตล์

สมุนไพรฝรั่ง โหระพาฝรั่งหรือสวีทเบซิล (Basil/Sweet Basil) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Ocimum basilicum

ถิ่นกำเนิด ทวีปเอเชียและยุโรป ไม้ล้มลุก อายุหลายปี แต่มักปลูกเป็นพืซปีเดียว สูง 20 -60 เซนติเมตร ใบมีขนาดใหญ่กว่าโหระพาไทย ชอบดินปลูกโปร่ง ร่วนซุย ระบายน้ำดี ไม่ขังแฉะ แสงแดดเต็มวัน และน้ำสม่ำเสมอ ขยายพันธุ์ด้วยการ เพาะเมล็ดและปักชำกิ่ง ใบมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว รสชาติเผ็ดร้อน ใช้ประกอบ อาหารได้หลายเมนู มีน้ำมันหอมระเหยช่วยย่อยอาหาร แก้จุกเสียดแน่นท้อง ขับลมในลำไส้ แก้แผลอักเสบ แก้หวัด ขับเหงื่อ ช่วยให้มีสมาธิ ลดอาการซึมเศร้าได้ และช่วยป้องกันโรคหัวใจขาดเลือด

ออริกาโน (Oregano) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Origanum vulgare

ถิ่นกำเนิด แถบเมดิเตอร์เรเนียน ไม้ล้มลุก อายุหลายปี สูง 60 เซนติเมตร โตช้า เจริญเติบโตแบบกึ่งเลื้อยแผ่คลุมวัสดุปลูก ชอบดินปลูก โปร่ง ร่วนซุย ระบายน้ำดี ไม่ขังแฉะ แสงแดดเต็มวัน และน้ำสม่ำเสมอ ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดและ ปักชำกิ่ง ใบสดมีกลิ่นหอมแรง แต่ไม่เท่ากับแบบแห้งหรือสกัด เป็นน้ำมัน มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว รสเผ็ดซ่าอ่อนๆ ไปได้ดี กับอาหารจานซอสมะเขือเทศทุกชนิด สรรพคุณมีฤทธิ์ ร้อน แก้ปวดกล้ามเนื้อ มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วย ลดไขมันในเลือด ป้องกันโรคหัวใจขาดเลือด โรคมะเร็ง จุกเสียดแน่นท้อง ท้องอืด ช่วยย่อยอาหารและขั นล่ำไส้ ช่วยขับเหงื่อ แก้หวัด บรรเทาอาการวิงเวียนศีรษะ ลดอาการซึมเศร้า ทำให้สงบและมีสม

มาร์จอแรม (Marjoram) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Origanum majorana

ถิ่นกำเนิด ในยุโรป ไม้ล้มลุก อายุหลายปี สูงได้ถึง 45 เซนติเมตร เจริญเติบโตช้า ลักษณะคล้ายออริกาโน แต่ใบมีขนาด เล็กกว่า ชอบดินทรายหรือดินโปร่ง ร่วนซุย ระบาย น้ำดี ไม่ขังแฉะ แสงแดดเต็มวัน และน้ำสม่ำเสมอ ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดและปักซำกิ่ง ใบมีกลิ่นคล้ายสนและส้ม รสชาติเข้มข้นและหอม กว่าออริกาโน ใช้โรยหน้าพิซซ่า ใบอ่อนใช้แบบสดเป็น สลัดร่วมกับผักอื่น ๆ ช่วยให้เจริญอาหาร น้ำมันหอม ระเหยช่วยลดอาการปวดศีรษะจากไมเกรนและอากาศ เย็น แก้หวัด ลดอาการซึมเศร้า ทำให้นอนหลับสบาย ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือด ลดอาการปวด กล้ามเนื้อและฟกซ้ำ

พาร์สลีย์ (Parsley) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Petroselinum crispum

ถิ่นกำเนิด ตอนใต้ของยุโรป ไม้ล้มลุก อายุ 1-2 ปี สูง 25-80 เซนติเมตร ใบคล้ายผักชี มีทั้งชนิด ใบหยิกและใบเรียบ หรือรู้จักกันว่าอิตาเลียนพาร์สลีย์ ชอบดินปลูกโปร่ง ร่วนซุย ระบายน้ำดี แสงแดดเต็มวัน และน้ำสม่ำเสมอ ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด ใบมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว พาร์สลีย์ใบหยิกนิยมใช้ตกแต่งในจานอาหารให้ดู น่ารับประทาน ช่วยดับกลิ่นคาว หรือแต่งกลิ่นและรสในน้ำสลัดและซอส ใช้ผสม ในเครื่องหมักเนื้อและชุบแป้งทอด ส่วนพาร์สลีย์ใบเรียบมีกลิ่นฉุนมากกว่าจึง นิยมใช้เป็นผักปรุงรส ใบมีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยขับปัสสาวะ แก้อักเสบ ป้องกันการเกิดโรคโลหิตจาง แก้โรคหอบหืด ลดอาการไอ ช่วยย่อยอาหารและ ลดอาการปวดเสียด

โรสแมรี่ (Rosemary) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Rosmarinus offcinalis

ถิ่นกำเนิด แถบเมดิเตอร์เรเนียนและตอนใต้ของยุโรป ไม้พุ่ม อายุหลายปี สูง 45 เซนติเมตร ถึง 1.50 เมตร ใบรูปแถบปลายแหลม สีเขียวสดหรือสีเขียวอมเทา มี กลิ่นหอม รสเผ็ดร้อน ชอบดินปลูกระบายน้ำดี ไม่ขังแฉะ แสงแดดเต็มวัน แต่ไม่ควรโดนแสงแดดโดยตรง หาก รมครึ้มมักจะถูกเพลี้ยไฟรบกวน ไม่ต้องรดน้ำบ่อย ชอบ แล้ง ๆ แห้ง ๆ ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดและปักซำกิ่ง โรสแมรี่เป็นสมุนไพรที่เลี้ยงง่ายเหมาะกับมือใหม่ ที่สวนเรือนไม้มีทั้งคอมมอนโรสแมรี่หรืออิตาเลียนโรสแมรี่ เฟรนซ์โรสแมรี่ โรสแมรี่เลื้อย และโรสแมรี่ขนนก ซึ่ง แต่ละสายพันธุ์มีลักษณะคล้ายคลึงกัน ใช้ได้ทั้งใบสดและใบแห้ง ทั้งก้านและใบมีกลิ่นหอม ใช้แต่งกลิ่น หมักเนื้อสัตว์ปรุงอาหาร ช่วยดับกลิ่นคาว ทำซุปหรือซอส ใช้แบบสดเป็นสลัดร่วมกับผักอื่น ๆ แบบ แห้งนำมาชงเป็นชาดื่ม สรรพคุณช่วยคลายประสาท เพิ่ม ความจำ ต้านอนุมูลอิสระ และบรรเทาอาการอักเสบได้ ใช้เป็นส่วนผสมของผลิตภัณฑ์ต่างๆ มากมาย

ลาเวนเดอร์ (Lavender) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Lavandula angustifolia

ถิ่นกำเนิด แถบเมดิเตอร์เรเนียนและตอนใต้ของยุโรป ไม้พุ่ม อายุหลายปี สูง 50 – 100 เซนติเมตร ชอบ ดินร่วนปนทราย ระบายน้ำดี ไม่ขังแฉะ แสงแดดเต็มวัน ทนแล้งได้ดี ปลูกเลี้ยงยาก ต้องการอากาศเย็น ควร เลือกปลูกพันธุ์ที่เหมาะกับสภาพอากาศในแต่ละพื้นที่ ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดและปักซำกิ่ง ใบและดอกมีน้ำมันหอมระเหยที่นำมาใช้ประโยชน์ อย่างกว้างขวาง ช่วยบรรเทาอาการแมลงกัดต่อย แผล ไหม้ ช่วยให้ผ่อนคลาย ลดอาการปวดศีรษะได้ นิยมนำ ยอดอ่อนแช่น้ำร้อนซงเป็นชาดื่ม ช่วยให้นอนหลับสบาย

มะเดื่อฝรั่ง Ficus carica L.

ในบ้านเรามีมะเดื่อฝรั่งให้เลือกปลูกกันหลายพันธุ์ ทั้ง พันธุ์ผลสีม่วงแดง เช่น พันธุ์แบล็กแจ๊ค (Black Jack) อิรักกี้ (Iraqi) บราวน์ตุรกี (Brown Turkey) และพันธุ์ ผลสีเหลือง – เขียว เช่น อัลมา (AIma) ไวท์เจนัว (White Genoa) เป็นต้น ทั้งปลูกในกระถางประดับสวนหรือ ปลูกเป็นผลไม้กินในครอบครัว รวมถึงปลูกลงแปลงเป็น การค้า

-การปลูกเลี้ยงและดูแลรักษา มะเดื่อฝรั่งชอบดินร่วนหรือดินร่วนปนทราย มีอินทรียวัตถุสูง ต้องการแสูงแดดตลอดวัน ทนแล้ง ทนดินเค็ม แต่ไม่ทนน้ำท่วมขัง

ทาร์รากอน (Tarragon) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Artemisia dracunculus

ถิ่นกำเนิด ตะวันออกเฉียงใต้ของรัสเซีย ไม้ล้มลุก อายุหลายปี สูง 45 – 60 เซนติเมตร ชอบ ดินทรายหรือดินโปร่ง ร่วนซุย ระบายน้ำดี แสงแดค เต็มวัน ทนร่มได้ และน้ำสม่ำเสมอ ขยายพันธุ์ด้วยการ ปักชำกิ่ง ทาร์รากอนเป็นเครื่องเทศยอดนิยมของฝรั่งเศส ใบสด มีกลิ่นหอม รสเผ็ดร้อน นิยมนำมาโรยหน้าหรือคลุกปลา ไก่ เนื้อ และอื่นๆที่ปรุงสุกแล้ว ช่วยเพิ่มกลิ่นหอม ชวนรับประทาน ช่วยให้เจริญอาหารและย่อยอาหาร แต่หากนำใบไปอบแห้งจะเก็บกลิ่นหอมและรสชาติไม่ได้ จึงนิยมนำใบสดดองกับน้ำส้มสายชูแล้วปิดฝาให้สนิท เพื่อเก็บไว้ใช้ได้นาน คงกลิ่นหอมและรสชาติไว้ได้

เลมอนบาล์ม (Lemon Balm) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Melissa officinalis

ถิ่นกำเนิด แถบเมดิเตอร์เวเนียน ไม้ล้มลุก อายุหลายปี สูง 30 -80 เซนติเมตร ชอบ ดินปลูกโปร่ง ร่วนซุย ระบายน้ำดี แสงแดดเต็มวัน ทน ร่มได้ และน้ำสม่ำเสมอ ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด ใบมีกลิ่นหอมคล้ายมินต์ผสมกับกลิ่นเลมอน ใช้แบบ สดเป็นสลัดร่วมกับผักอื่น ๆ หรือนำใบสด 2 – 3 ใบใส่ใน น้ำร้อนรวมกับโรสแมรี่ชงเป็นซาดื่ม ช่วยลดอาการปวด ศีรษะ ไมเกรน ทำให้นอนหลับสบาย นอกจากนี้กลิ่น ของใบเลมอนบาล์มยังช่วยไล่แมลงและยุงได้

ไธม์ (Thyme) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Thymus spp.

ถิ่นกำเนิด ยูเรเชีย ไม้พุ่ม อายุหลายปี สูง 10 – 30 เซนติเมตร พืชวงศ์ เดียวกับสะระแหน่ ใบมีขนาดเล็ก เจริญเติบโตแบบ กึ่งเลื้อยแผ่คลุมวัสดุปลูก ชอบดินปลูกโปร่ง ร่วนซุย ระบายน้ำดี ไม่ขังแฉะ แสงแดดเต็มวัน ขยายพันธุ์ด้วย การเพาะเมล็ด ใบมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว เป็นกลิ่นคล้ายเลมอนผสม อยู่ด้วย ใช้ได้ทั้งใบสดและใบแห้งปนเป็นผง ไธม์สด ให้กลิ่นหอมมากกว่า เหมาะใช้ปรุงอาหารจำพวกอาหาร ทะเล นอกจากนี้ยังช่วยเพิ่มรสชาติให้ซอส ซุป สตู และสลัด นิยมใช้ร่วมกับโรสแมรี่ พาร์สลีย์ และออริกาโน เพื่อเสริมกลิ่นหอมให้อาหาร มีสรรพคุณรักษาอาการไอ และหลอดลมอักเสบ ช่วยย่อยอาหารและขับลมในลำไส้

เลมอน มะนาวฝรั่ง หรือมะนาวเทศ เป็นพืชสกุลส้ม (Citrus) เช่นเดียวกับมะนาว มะกรูด ส้มจี๊ด ส้มโอ ส้มมือ ฯลฯ เนื่องจากปลูกเลี้ยงง่าย เติบโตได้ดีในบ้านเรา แถมยังมีหลายสายพันธุ์ให้เลือกปลูก เช่น ยูเรก้าเลมอน (Eureka Lemon) ลิสบอนเลมอน (Lisbon Lemon) เมเยอร์อิมพรูฟเลมอน (Meyer Improved Lemon) เป็นต้น รวมถึงส้มซิตรอน (Citron) มะนาวนิ้วคาเวียร์ (c. australasica) ปัจจุบันจึงนิยมปลูกกันมากขึ้น โดยเฉพาะการปลูกในกระถางประดับสวน และใช้ประโยชน์ ในการทำอาหาร เบเกอรี่ แยม และเครื่องดื่มแบบโฮมเมด

เสจ (Sage) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Salvia officinalis

ถิ่นกำเนิด แถบเมดิเตอร์เรเนียนและตอนเหนือของ แอฟริกา ไม้พุ่ม อายุหลายปี สูง 30-80 เซนติเมตร เลี้ยง ค่อนข้างยาก ชอบแสงแดดครึ่งวันถึงเต็มวัน ทนแล้ง ดินระบายน้ำดี ระวังอย่าให้แฉะเด็ดขาด ขยายพันธุ์ ด้วยการเพาะเมล็ด ใบมีรสเผ็ดซ่าคล้ายพริกไทย นิยมใช้กับสมุนไพร ชนิดอื่น ๆ เข้ากับอาหารที่มีมันเยอะ เช่น ห่าน หมู หรือยัดไส้เนื้อจำพวกสัตว์ปีก แต่ไม่ควรใช้มาก เพราะ จะทำให้รสเสื่อนและมีกลิ่นแรงเกินไป, สรรพคุณ ช่วยให้เจริญอาหาร เพิ่มประสิทธิภาพเรื่องความจำ น้ำมันหอมระเหยช่วยให้รู้สึกสงบ ลดความเครียด

มินต์ (Mint) ชื่อวิทยาศาสตร์ : Mentha spp.

ถิ่นกำเนิด ทวีปเอเชีย ยุโรป และแอฟริกา ไม้ล้มลุก อายุหลายปี สูง 30 -90 เซนติเมตร เจริญ เติบโตเร็ว ปลูกเลี้ยงง่าย เหมาะกับมือใหม่ ชอบดินปลูก โปร่ง ร่วนซุย ระบายน้ำดี ไม่ขังแฉะ แสงแดดเต็มวัน และน้ำสม่ำเสมอ ขยายพันธุ์ด้วยการปักชำกิ่งและแยกไหล ปัจจุบันมีลูกผสมมากมายหลายสายพันธุ์ อาหารประเภทเนื้อ ใช้ประกอบเครื่องดื่มหลายประเภท โบมีกลิ่นหอมสดชื่น นิยมใช้เพิ่มกลิ่นอาหาร ป” ทั้งน้ำผลไม้ ชา หรือผสมกับเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เพื่อ ปรุงรส มีสรรพคุณช่วยบรรเทาอาการไอ ลดอาการปวดฟัน และทำให้สดชื่นกระปรี้กระเปร่า