แก้วเจ้าจอม ไม้มงคลที่นิยมใช้แต่งสวน และใช้เป็นไม้ประธานในสวน ดอกหอม และระบบรากไม่ทำลายโครงสร้าง
แก้วเจ้าจอม มีชื่อวิทยาศาสตร์ : Guaiacum officinale L เป็นต้นไม้ในวงศ์ Zygophyllaceae จัดอยู่ในประเภทไม้ต้นขนาดเล็กความสูงอยู่ที่ประมาณ 10 – 15 เมตร มีถิ่นกำเนิดในอเมริกากลาง, อเมริกาใต้ และในรัฐฟลอริดาของสหรัฐอเมริกา ยังเป็นดอกไม้ประจำชาติจาไมก้า และอยู่ในบัญชีที่ 2 ของ CITES
แก้วเจ้าจอมลักษณะโดยทั่วไปลำต้นมีเนื้อไม้แข็ง ใบประกอบแบบขนนกปลายคู่ ออกตรงข้ามมี 2 พันธุ์ คือ ใบย่อย 2 คู่และ 3 คู่ ใบย่อยรูปไข่กลับหรือรูปรี ขนาดไม่เท่ากัน กว้าง 1- 2.5 เซนติเมตร ยาว 1.5 – 2.5 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบสอบ
ด้านผลมีลักษณะกลมแบน ขนาดประมาณ 1.5 เซนติเมตร ปลายผลมีติ่งแหลม เปลือกแข็ง ชอบดินร่วนระบายน้ำดี และต้องการแสงแดดเต็มวัน ส่วนน้ำต้องการปานกลาง ขยายพันธุ์ค่อนข้างยาก นิยมใช้วิธีตอนกิ่งและเพาะเมล็ด
ดอกมีกลิ่นหอม
ดอกของแก้วเจ้าจอมออกเป็นช่อกระจุกตามซอกใบใกล้ปลายยอด กลีบดอก 5 กลีบ ดอกบานมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 2 – 2.5 เซนติเมตร บานวันแรกสีฟ้าอมม่วง จากนั้นสีจะซีดลงเป็นสีขาว เกสรสีเหลืองเห็นเด่นชัด มีกลิ่นหอมอ่อนๆ ออกดอกเดือนสิงหาคม – มกราคม
ดอกของต้นแก้วเจ้าจอมจะเริ่มส่งกลิ่นหอม ในช่วงเที่ยง ไปจนถึงช่วงเย็น แต่กลิ่นจะไม่แรง หอมอ่อน ๆ จาง ๆ เบาบาง บางต้นต้องดมใกล้ๆจึงจะได้กลิ่น มีบางคนบอกว่า กลิ่นหอมคล้ายวานิลลา ช็อกโกแลต แป้ง หรือ กลิ่นเครื่องสำอาง
ต้นไม้มงคล
แก้วเจ้าจอมจัดอยู่ในกลุ่มต้นไม้มงคลตามความเชื่อ เนื่องจากมีชื่อมงคล นามมงคล ว่า เจ้าจอม (เพื่อระลึกถึงรัชกาลที่ 5) ตามประวัติมีถิ่นกำเนิดในหมู่เกาะเวสต์อินดีส พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงนำต้นพันธ์มุาจากประเทศอินโดนีเซียเมื่อปี พ.ศ. 2451 และทรงปลูกไว้ที่พระราชอุทยานสวนสุนันทา
เดิมชาววังเรียกว่า “ต้นน้ำอบฝรั่ง” (เพราะมีกลิ่นคล้ายน้ำอบ) ต่อมาพระวิมาดาเธอ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราช ปดิวรัดา ประทานชื่อใหม่ว่า “แก้วจุลจอม” ในปี พ.ศ. 2501 ศาสตราจารย์เต็ม สมิตินันทน์ ได้ตั้งชื่อใหม่ว่า“แก้วเจ้าจอม”ซึ่งเป็นชื่อที่ใช้เรียกอย่างแพร่หลายจนถึงปัจจุบัน เป็นพรรณไม้ประจำมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา
ปลูกได้ทั้งในและนอกตัวบ้าน
ต้นแก้วเจ้าจอมเหมาะปลูกเป็นไม้ประดับให้ร่มเงา ส่วนใหญ่นิยมปลูกนอกบ้าน มีทรงพุ่มกลมสวยงาม ใช้จัดสวนได้ดี มีความสวยงามเป็นสง่า ปลูกเป็นไม้ประดับ ทั่วไป หากออกดอกบานสะพรั่งก็ดูงดงาม แต่ไม่ควรปลูกติดชิดตัวบ้านหรืออาคารมากเกินไป เนื่องจากพุ่มอาจแผ่ออกมากระทบ คารเผื่อเพื้นที่ให้ แก้วเจ้าจอม ได้แผ่กิ่งออก
นอกจากนี้ ในปัจจุบันยังมีความนิยมในการนำแก้วเจ้าจอมต้นเล็กๆไปปลูกในบ้านหรืออาคาร โดยเฉพาะร้านคาเฟ่หรือร้านอาหารที่ต้องการเพิ่มความร่มรื่น ซึ่งมีข้อแนะนำคือต้องมีช่องหลังคาโปร่งแสงเพื่อให้แสงแดดส่องมาถึงต้นแก้วเจ้าจอมตลอดเวลา เพราะต้นไม่ชนิดนี้ชอบแสงแดด
บทความที่เกี่ยวข้อง
สายมูพลาดไม่ได้กับ “ 50 ต้นไม้มงคล ” ตามความเชื่อของไทย
กวักมรกต ต้นไม้ในบ้านที่มีอันตรายกว่าที่คิด
ต้นไม้กิ่งเปราะ หักง่าย อันตราย
ติดตามไอเดียบ้านและสวนเพิ่มเติมได้ทาง : บ้านและสวน Baanlaesuan.com
