สายลมที่พัดผ่านเราไปในช่วงต้นเดือนธันวาคม พาเอาไอความหนาวเย็นมาด้วยเล็กน้อย พอให้รู้สึกว่าหน้าหนาวกำลังมาเยือนอีกครั้ง สายน้ำที่อยู่เบื้องหน้าคือคลองดำเนินสะดวก ด้านหลังคือ บ้านไม้ริมน้ำ ที่สวยงามหลังหนึ่ง ซึ่งไม่ว่าจะในฤดูกาลไหน ใครๆก็อยากมาอยู่บ้านหลังนี้
คุณอุษาวดี และคุณเสวก ศรีสุชาต เจ้าของบ้านพักตากอากาศริมคลอง หรือ บ้านไม้ริมน้ำ ในจังหวัดราชบุรีหลังนี้ ตัดสินใจสร้างบ้านหลังใหม่บนที่ดินของครอบครัว โดยนำไม้เก่าจากบ้านเดิมที่ยังใช้ได้มาใช้ด้วย พร้อมมอบหมายให้ลูกชาย คุณมิกซ์ – เมธัส ศรีสุชาต ซึ่งเรียนจบด้านสถาปัตยกรรมและเปิดบริษัทรับออกแบบกับเพื่อนในชื่อ N7A Architects มาเป็นผู้ออกแบบ
“ตอนทำบ้านหลังนี้เป็นช่วงที่ทำงานอยู่กับ ผู้ช่วยศาสตราจารย์พิรัส พัชรเศวต ได้เรียนรู้และประสบการณ์เกี่ยวกับการออกแบบและงานก่อสร้างมากมาย แนวคิดและองค์ประกอบบางอย่างจึงถ่ายทอดออกมาในแบบที่ผสมผสานความเป็นตัวเองอย่างที่เห็น แนวคิดเบื้องต้นคืออยากได้บ้านที่มีความเป็นไทยแบบร่วมสมัย บ้านหลังนี้จึงยกพื้นสูง มีชาน ทำชายคายื่นยาว และผนังไม้ที่มีเส้นสายคล้ายผนังเรือนไทย ส่วนวัสดุก็พยายามนำวัสดุสมัยใหม่มาใช้ เช่น ไม้ ปูน เหล็ก และกระจก บวกกับชอบเรื่องแสงและเงาในงานสถาปัตยกรรมไทย ตัวบ้านจึงออกแบบให้มีหลังคาใหญ่คลุม มีผนังที่ทำเป็นระแนงโปร่งแนวตั้ง ให้เงาพาดผ่านภายในบ้านได้ รวมถึงทำให้คนใกล้ชิดกับธรรมชาติ สังเกตดีๆแถวนี้จะมีเสาของอู่เรือโผล่ขึ้นมาจากน้ำ ชอบองค์ประกอบนี้ เลยนำมาใช้กับตัวบ้านด้วย” คุณมิกซ์เล่าถึงแนวคิดในการออกแบบให้ฟังเมื่อเราหยุดยืนคุยกัน ณ ชานกลางบ้าน
บางครั้งเวลาที่เราอยู่กรุงเทพฯ เรากลับอยากสัมผัสธรรมชาติอย่างใกล้ชิด นี่อาจเป็นเหตุผลหนึ่งที่ทำให้บ้านหลังนี้ดูโล่งและเปิดรับทุกสัมผัสจากธรรมชาติ “เราต้องแลกกัน ระหว่างการได้ใกล้ชิดธรรมชาติกับความไม่สบายบางอย่าง เช่น การเปิดให้ลมและแสงแดดเข้ามาภายในบ้านได้ ก็อาจต้องแลกกับการมีฝนสาดเข้ามา บ้านนี้พยายามมีแสงไฟให้น้อย มีเท่าที่จำเป็น เพราะตกดึกแถวนี้จะมืดมาก ความสว่างอาจไปรบกวนบ้านข้างเคียงได้ ซึ่งความสลัวนี่เองก็ทำให้เกิดความเป็นส่วนตัวภายในบ้าน”
ระหว่างนั่งคุยกัน คุณอุษาวดีจัดเตรียมอาหารและของว่างมาให้เป็นระยะ บรรยากาศการพูดคุยเป็นกันเองทั้งที่เราก็เพิ่งเคยพบกันครั้งแรก เผลอคิดไปว่ามาเที่ยวบ้านเพื่อน ไม่ได้มาทำงาน
คุณมิกซ์เล่าให้ฟังอีกว่ามีคอนโดที่กรุงเทพฯอยู่แล้ว เพราะเดินทางไปทำงานและติดต่องานได้สะดวกมากกว่า บ้านหลังนี้จึงกลายเป็นเหมือนที่พักผ่อนจริงๆ จะชวนเพื่อนๆมาที่นี่บ้าง เพราะอยากใช้ประโยชน์จากความน่าอยู่ของบ้านให้มากที่สุด ซึ่งเมื่อมีคนมาเยอะๆก็ควรคิดถึงเรื่องความปลอดภัยไว้ด้วยเช่นกัน คุณมิกซ์เลือกทำผนังระแนงไม้แนวตั้งกั้นรอบชานในส่วนที่สามารถเข้าถึงตัวบ้านได้ “คุณแม่มาอยู่บ่อยและมีเพื่อนๆของผมมาเยอะ จึงออกแบบชานขนาดใหญ่ที่มีผนังระแนงโปร่งสูงประมาณ 3 เมตร เพื่อความปลอดภัยและยังสามารถใช้งานได้อย่างสะดวก มองออกไปภายนอกได้”
ในบทสนทนามีคำพูดหนึ่งของคุณมิกซ์ที่ว่า “ลักษณะภายนอกเป็นอย่างไรก็สะท้อนถึงภายในด้วย” ฟังแล้วก็สะดุดหูเราทันที เขาอธิบายต่อว่า “เหมือนกับบ้านไทยสมัยก่อน ผนังฝาประกนที่มีรูปแบบเฉพาะตัว มองจากด้านนอกบ้านเป็นอย่างไร ภายในก็มีความเชื่อมโยงในทางเดียวกัน เราสามารถรับรู้ได้ถึงวัสดุที่เป็นความจริงทั้งสองด้าน”
เมื่อเราถามว่าทำไมถึงใช้ “ไม้ เหล็ก ปูน” เป็นวัสดุหลักของบ้านหลังนี้ ก็ได้รับคำตอบว่า “ผมมองว่าปัจจุบันเราต้องมองว่าเรามีอะไรบ้าง ข้อจัดกัดของเรามีมากน้อยเพียงใด ถ้ามีข้อจำกัดน้อยลง เราก็น่าจะลองอะไรที่สามารถก้าวข้ามไปสู่การออกแบบที่ใกล้กับความฝันของเราได้มากขึ้น อย่างเมื่อก่อนเราใช้เพียงไ ม้ เพราะหาได้สะดวกในสมัยนั้น ส่วนเรื่องความสวยงาม ผมว่าคนที่ออกแบบต้องอยากให้ออกมาสวยอยู่แล้ว ฉะนั้นน่าจะคิดเรื่องการใช้งานและสิ่งที่จะได้รับจากบ้านหลังนั้นๆมากกว่า”
เราลองถามเล่นๆว่าหากจะสร้างบ้านอีกหลังในที่ผืนเดียวกันนี้ หน้าตาของบ้านจะออกมาเป็นอย่างไร…
“ผมคิดว่าจะออกมาไม่เหมือนกับที่เห็นนี้นะ ผมคิดว่าขึ้นอยู่กับประสบการณ์ที่มีอยู่ตอนนั้น สิ่งที่ผมคิดและเชื่อในวันนี้ก็ต่างจากเมื่อก่อน สิ่งที่เกิดขึ้นไม่ใช่ว่าเป็นสิ่งที่ถูกหรือผิด แต่หากตอนนั้น เราคิดว่าดีที่สุดสำหรับเราและทุกคนในครอบครัวแล้ว แม้เวลาจะผ่านไปนานแค่ไหน ก็จะไม่เสียดายกับสิ่งที่เราทำไปแล้ว ผมคิดว่าอย่างนั้นนะ”
ในวงสนทนาเราคุยอะไรกันมากมายนอกเหนือจากการออกแบบ บ้านไม้ริมน้ำ หลังนี้ ท่ามกลางบ้านที่สวยงาม สิ่งแวดล้อมเป็นใจ อะไรที่เคยคิดกังวลก็อาจสลายหายไปได้ง่ายๆ นี่สินะที่เรียกว่า “บ้านพักตากอากาศ” จริงๆ
ประสบการณ์และการเรียนรู้เป็นสิ่งสำคัญ บ้านสวยที่เราเห็นในหนังสืออาจเป็นบ้านในฝันของใครหลายคน แต่บ้านที่เราจะอยู่อย่างสบายใจที่สุดมีเพียงหลังเดียวเท่านั้น ลองคิดและถามคนข้างๆดูนะครับ
เรื่อง : เอกราช ลักษณสัมฤทธิ์
ภาพ : ฤทธิรงค์ จันทองสุข
สไตล์ : ภควดี พะหุโล
เจ้าของ : คุณอุษาวดี – คุณเสวก ศรีสุชาต
ออกแบบ: N7A Architects โดยคุณเมธัส ศรีสุชาต
