สวนป่าเมืองร้อนรูปแบบประยุกต์ แห่งนี้ ตั้งใจออกแบบขึ้นมาเพื่อทุกคนในบ้าน เป็นสวนขนาดใหญ่กว่า 1 ไร่ ที่มีที่เดินเล่นออกกำลังกายสำหรับผู้สูงอายุ มีสนามหญ้ากว้างไว้วิ่งเล่นสำหรับเด็ก ๆ ลูก ๆ หลาน ๆ
Design Directory : บริษัทสวนสวย แลนด์สเคป จำกัด
สวนป่าเมืองร้อนรูปแบบประยุกต์ เป็นสวนที่หลากหลายไปด้วยสีสันของต้นไม้ใบไม้ ดูโปร่งสบายตา แต่ยังคงความร่มรื่น โดย คุณไห – ทินกร ศรีวัฒนะธรรมา พูดถึงสวนแห่งนี้ให้ฟังว่า “บ้านนี้เป็นแฟนตัวยงของบ้านและสวนครับ ติดตามทุกช่องทาง และรู้จักผมจากที่นั่นเช่นกัน เพิ่งสร้างบ้านและย้ายมาอยู่ได้ไม่นานครับ มีต้นไม้ใหญ่อยู่บ้างแล้ว 3 – 4 ต้นใกล้บริเวณบ้าน พื้นที่รอบ ๆ ยังไม่ได้ปรับปรุงพัฒนา มีหญ้ามีผักบุ้งขึ้นอยู่เต็มเลยครับ โจทย์คืออยากได้สวนสำหรับผู้สูงอายุที่โล่ง สบายตา และดูแลง่าย มีทางเดินรอบสวนให้คุณพ่อคุณแม่เดินเล่นออกกำลังกาย มีที่วิ่งเล่นขี่จักรยานสำหรับเด็ก ๆ ที่นี่เป็นครอบครัวใหญ่ พี่น้องปลูกบ้านอยู่ในพื้นที่เดียวกันครับ”
“การออกแบบสวนสำหรับผู้สูงอายุก็เหมือนสวนทั่วไปครับ มีต้นไม้ใหญ่ให้ร่มเงา มีไม้พุ่มเพิ่มความร่มรื่น ความสูงของไม้พุ่มจะไม่เกินระดับสายตา ลงต้นไม้ให้โปร่ง ๆ ไม่รกเกินไป ดูโล่งสะอาดตา และเพื่อให้มองเห็นได้ทั่วทั้งสวน ใส่ดีเทลเพิ่มขึ้นบ้าง เช่น ทางเดินในสวนที่มีผิวขรุขระ ไม่ลื่น มีจุดพักกระจายอยู่ทั่วสวน เดินระยะทางไกลอาจจะเหนื่อย จะได้นั่งพักใต้เงาร่มไม้แล้วค่อยเดินต่อ เพิ่มราวเหล็กข้างทางเดินไว้เป็นระยะไว้ใช้จับพยุงครับ”
พื้นที่กลางสวนเปิดโล่งเป็นเนินสนามหญ้ากว้าง มีทางเดินได้รอบสวนลัดเลาะไปตามกลุ่มพุ่มไม้ มีต้นไม้ใหญ่ให้ร่มเงาในบริเวณนั่งเล่นพักผ่อนกระจายอยู่ทั่วสวนหลายจุด มีศาลาไม้หลังใหญ่อยู่ไม่ไกลจากบ้าน ใช้ทำกิจกรรมของครอบครัว เป็นที่นั่งพักชมวิวได้รอบสวน
“ปัญหาใหญ่คือดินไม่ดี ไม่เหมาะสำหรับปลูกต้นไม้ครับ ผมสังเกตเห็นตั้งแต่ตอนที่เข้ามาสำรวจพื้นที่ ต้นไม้ใหญ่ที่เจ้าของบ้านปลูกไว้ไม่งาม แตกใบน้อยและใบเหลือง น่าจะเป็นเพราะดินปลูกไม่ดี ไม่ระบายน้ำ วิธีแก้คือเตรียมดินในบริเวณที่จะปลูกต้นไม้ใหม่ โดยเฉพาะบริเวณที่จะลงไม้ใหญ่ซึ่งระบบรากจะหยั่งลึกลงดิน ใช้รถแม็กโครขุดหลุมปลูกให้กว้างและลึกลงไปกว่าตุ้มดินประมาณเมตรกว่า ใส่ดินสำหรับปลูกต้นไม้ลงไปใหม่ ที่นี่ใช้ดินปลูกต้นไม้มากกว่า 60 คิวครับ
“ส่วนดินเสียที่ขุดขึ้นมาก็นำไปถมปรับทำเนินสนามหญ้า ถึงดินจะเสียแต่ก็ยังใช้ได้ครับ เพราะหญ้ามีระบบรากไม่ลึก เราเกลี่ยให้บางแล้วปรับด้วยทรายหนา 15 เซนติเมตร โรยปุ๋ยหมักบางๆ ก่อนจะปูหญ้า การใช้ดินที่ไม่สมบูรณ์มาปลูกหญ้ากลับเป็นข้อดีที่ทำให้หญ้าโตช้า ตัดหญ้าสองเดือนครั้งครับ แต่เล็มแต่งขอบที่ติดกับแปลงปลูกต้นไม้บ่อยหน่อยเพื่อให้สวนดูเรียบร้อยสวยงาม
“นอกจากดินไม่ระบายน้ำแล้ว ยังมีปัญหาดินกรดด้วยครับ ใช้โดโลไมต์ซึ่งเป็นแร่หรือหินตะกอนที่ประกอบด้วยแคลเซียม แมกนีเซียมคาร์บอเนต หว่านในแปลงปลูกต้นไม้ เพื่อช่วยปรับสภาพดิน แต่เวลาหว่านต้องระวังไม่ให้โดนหญ้า เพราะจะทำให้ใบไหม้ได้ ที่นี่เราต้องให้ปุ๋ยทุกเดือน ใช้ปุ๋ยสูตรเสมอและปุ๋ยมูลไก่อัดเม็ดใส่ที่โคนต้นและในแปลงปลูกต้นไม้ โรยปุ๋ยหมักเพื่อช่วยปรับสภาพดิน และฉีดพ่นปุ๋ยผสมน้ำให้ทางใบเพิ่มอีกทาง ดินที่ระบายน้ำไม่ดีจะทำให้เกิดปัญหารากเน่า ต้นไม้อ่อนแอต่อโรคและแมลง ต้องผสมยากันเชื้อราฉีดพ่นช่วยบ้าง ต้นไม้ที่นี่เลยเติบโตสวยงามได้ทั้งที่ดินมีปัญหาครับ”
เอกลักษณ์อย่างหนึ่งของคุณไหคือ การเลือกใช้ไม้ใบไม้ที่ไม่ได้มีแค่สีเขียวมาช่วยเติมแต้มสีสันให้สวน และการนำหินทรายมาใช้เป็นองค์ประกอบในสวน “โดยส่วนตัวผมชอบใช้ต้นไม้ที่มีสีสัน มองแล้วสดใส ดึงดูดสายตา ต้นไม้ที่ผมเลือกใช้ส่วนใหญ่จะเป็นต้นที่นิยมใช้เป็นประจำและใช้กันอยู่ทั่วไป เป็นต้นไม้ที่เลี้ยงง่าย ดูแลง่าย และหาได้ตามร้านต้นไม้ทั่วไป ถ้าต้นตายเจ้าของบ้านก็สามารถหาซื้อมาเติมเองได้ครับ
“คำว่าสวนดูแลง่ายในความหมายของผมคือต้นไม้ที่เลือกใช้จะต้องเลี้ยงง่าย ไม่ค่อยมีปัญหา ไม่ต้องดูแลอะไรมาก ปล่อยให้เติบโตตามธรรมชาติโดยที่มีลักษณะต้นหรือทรงพุ่มที่คงตัว ไม่แตกกิ่งยื่นยาวไปตีกัน อาจมีการตัดแต่งทรงพุ่มช่วยบ้าง ตัดแต่งกิ่งแห้งออกบ้าง ตัวอย่างเช่น เฟิน จั๋ง เอื้อมหมายนาอินโด โกสน คล้าแดง บอนกระดาด บอนดำ หมากผู้หมากเมีย ยูจีเนีย สนมังกรครับ
“ส่วนการปลูกต้นไม้จะเล่นเรื่องของระดับสูงกลางต่ำ ปลูกไม้พุ่มเป็นกลุ่มใหญ่เพื่อให้เหมาะสมกับขนาดพื้นที่สวน สวนนี้เจ้าของบ้านไม่ต้องการน้ำตกครับ เพื่อจะได้ไม่ต้องดูแลอะไรมาก แต่ผมก็ยังนำหินทรายมาใช้เป็นทางเดินในสวน และวางประดับในกลุ่มต้นไม้ ซึ่งนอกจากจะเป็นองค์ประกอบสวนแล้วยังใช้นั่งพักระหว่างเดินได้ด้วยครับ
“ถ้าถามว่าหลังจากปรับสภาพดินแล้วจะจบปัญหาไปเลยหรือไม่ ก็ไม่ใช่ครับ เรายังต้องปรับแก้กันไปเรื่อย ๆ การทำงานในพื้นที่ที่มีปัญหาก็มีผลดีนะครับ ทำให้เราได้เรียนรู้ว่าต้นไม้ชนิดไหนที่ทนได้หรือไม่ได้ อย่างเช่นหัวใจม่วง ก้ามปูหลุด ปลูกไม่ได้เลย รากเน่าตายหมด ก็เหมือนงานออกแบบจัดสวน ถึงผมจะทำอาชีพนี้มานานกว่า 30 ปีแล้ว แต่ก็ยังต้องเรียนรู้ ยังต้องหาอะไรใหม่ ๆ มาเพิ่มเติมตลอดเวลา เพื่อพัฒนางานของให้ดีขึ้นไปเรื่อย ๆ ครับ”
นิตยสาร บ้านและสวน ฉบับเดือนมีนาคม 2567
เจ้าของ : ครอบครัวอภิชิตบรรณจรูญ
ออกแบบ : บริษัทสวนสวย แลนด์สเคป จำกัด โดยคุณทินกร ศรีวัฒนะธรรมา โทรศัพท์ 08-1638-8419
เรื่อง : วชิรพงศ์ หวลบุตตา
ภาพ : ศุภกร ศรีสกุล,บริษัทสวนสวย แลนด์สเคป จำกัด
