บานประตู เป็นองค์ประกอบทางสถาปัตยกรรมที่สำคัญอย่างหนึ่งที่เราต้องคำนึงถึงเสมอในการออกแบบบ้านพักอาศัย ประตู ทำหน้าที่เป็นทางสัญจรผ่านเข้า-ออกไปสู่พื้นที่ใช้สอยต่างๆ รวมถึงให้ความปลอดภัยแก่ผู้อยู่อาศัยด้วย
บานประตู สามารถแบ่งได้เป็นสองประเภท คือ ประตูภายนอกกับประตูภายใน ประตูภายนอกใช้เป็นทางผ่านระหว่างภายในกับภายนอกบ้าน ส่วนประตูภายในใช้กั้นความเป็นสัดส่วนระหว่างพื้นที่ใช้สอย หรือห้องต่างๆภายในบ้าน โดยแบ่งตามลักษณะการใช้งาน ดังนี้
ประตูบานเฟี้ยม
เป็นประตูที่มีลักษณะของบานเปิดผสมกับบานเลื่อน โดยนำบานเดี่ยวมาติดบานพับต่อกัน แบ่งเป็นสองข้างที่มีจำนวนบานเท่ากัน แล้วใช้วิธีพับทบกันเพื่อเปิดออกทางด้านข้าง สามารถติดตั้งได้ทั้งภายในและภายนอก ได้พื้นที่เปิดค่อนข้างกว้าง นิยมใช้วัสดุที่เป็นไม้ หรือกรอบบานไม้ลูกฟักกระจก เพราะให้ความสวยงามและอารมณ์แบบตะวันออก รวมทั้งยังมีบรรยากาศของการต้อนรับ จึงใช้เป็นประตูทางเข้าหลักได้ด้วยเช่นกัน
ประตูบานเลื่อน
มีทั้งบานเลื่อนเดี่ยว บานเลื่อนสลับ และบานเลื่อนคู่ ประตูชนิดนี้มีข้อดีคือ ไม่กินพื้นที่เวลาเปิดเหมือนบานเปิด แต่จะต้องมีพื้นที่ทางด้านข้างที่ติดผนังสำหรับเก็บบาน หากเลือกใช้บานที่มีขนาดใหญ่อาจมีน้ำหนักมาก จึงควรพิจารณาเรื่องของขนาดประกอบด้วย รวมถึงเรื่องปริมาณการใช้งานสัญจร เพราะเปิดปิดยากกว่าประตูบานเปิดทั่วไป
ประตูบานเปิด
มีทั้งบานเปิดเดี่ยวและบานเปิดคู่ ซึ่งค่อนข้างเป็นที่นิยม เพราะติดตั้งสะดวกไม่ยุ่งยาก ใช้งานง่าย มีวัสดุให้เลือกใช้หลากหลาย ทั้งไม้ อะลูมิเนียม กระจก เหล็ก และพีวีซีสำหรับห้องน้ำ การพิจารณาเลือกใช้วัสดุควรดูเรื่องความสวยงาม ความแข็งแรงทนทาน อาทิ ถ้าเป็นประตูภายนอกควรเลือกวัสดุที่ทนทานต่อแสงแดดและฝน มีความมั่นคงแข็งแรงเพื่อความปลอดภัย
ประตูบานหมุน
ลักษณะการใช้งานจะติดตั้งแกนหมุนไว้ตรงกึ่งกลางบาน ทั้งด้านบนและด้านล่าง ลักษณะการเปิดใช้การผลักเปลี่ยนทิศทางของตัวบาน นิยมใช้ภายในอาคาร เพราะสามารถเปิดเชื่อมพื้นที่ต่างๆให้ต่อเนื่องกัน เน้นการเปิดผนังให้กว้าง ดูดี ได้บรรยากาศของการต้อนรับ จึงสามารถใช้เป็นประตูทางเข้าหลักได้ด้วย วัสดุที่ใช้ทำ เช่น กรอบบานไม้ลูกฟักกระจก หรือกรอบบานโลหะลูกฟักกระจก แต่อาจกีดขวางทางบ้าง เนื่องจากไม่มีพื้นที่เก็บบาน อุปกรณ์ของประตูแบบนี้ราคาค่อนข้างแพง
ไอเดียออกแบบประตูที่น่าสนใจ
เน้นความกลมกลืน
เรื่อง : ศุภวัฒน์ อริญชยวัฒน์
ภาพ : ฝ่ายภาพบ้านและสวน, room, my home