สวนทรอปิคัล สวนญี่ปุ่น และต้นโอลีฟ

เมื่อเจ้าของบ้าน คุณนัท-พรพิพัฒน์ ประสิทธิ์ศุภผล ได้แจกแจงความชอบออกมาเป็น 3 สิ่ง ได้แก่ “บ่อปลาคาร์ปใน สวนน้ำตกธรรมชาติ สวนญี่ปุ่น และต้นโอลีฟ”

องค์ประกอบต่าง ๆ จากความชอบของเจ้าของบ้านที่มีสไตล์ค่อนข้างแตกต่างกันนี้ ได้กลายมาเป็นโจทย์ให้นักจัดสวน คุณไม้-ฐาปนิต โชติกเสถียร จาก Murraya Garden ได้จัดการร้อยเรียงผสมผสานองค์ประกอบต่าง ๆ เข้าด้วยกัน ให้กลายเป็นสวน 3 สไตล์ (สวนน้ำตกธรรมชาติ สวนญี่ปุ่น สวนอังกฤษ) ใน 1 พื้นที่

พื้นที่สวนด้านข้างอาคารที่มีกอเสม็ดแดง เป็นไม้ประธานรอรับเข้าสู่พื้นที่สวน 

บ่อปลาคาร์ปขนาดใหญ่ในสวนน้ำตกธรรมชาติ

“เริ่มจากโจทย์แรกคือบ่อปลา เป็นบริเวณที่อยู่ต่ำลงมาจากตัวบ้านประมาณ 2 เมตร พื้นที่เดิมมีสระน้ำ ศาลา และต้นคูณเพียงต้นเดียว ทำให้พื้นที่สวนส่วนใหญ่มีลักษณะที่เรียบ ๆ และค่อนข้างแห้งแล้ง ผมจึงได้ออกแบบบริเวณนี้ใหม่ ให้บรรยากาศของพรรณไม้รอบ ๆ ในรูปแบบของสวนน้ำตกแนวธรรมชาติ โดยกำหนดหัวน้ำตกให้สูงประมาณเกือบ 4 เมตร และมีขนาดหน้ากว้างประมาณ 8 เมตร เพื่อให้สามารถมองเห็นจากตัวอาคารด้านบนได้อย่างโดดเด่นชัดเจน อีกทั้งยังมีความโอบโค้งรับกับตัวบ้าน ซึ่งในส่วนงานระบบและบ่อปลาก็ได้ คุณมดเอ็กซ์ –รัฐพล สายวิรุณพร  จาก www.koi2u.com มาช่วยดำเนินการให้ จากนั้นพื้นที่ด้านหลังที่ถมสูงขึ้นไปผมก็ได้ออกแบบให้เป็นเหมือนภูเขาทำเป็นป่าธรรมชาติเสมือนแหล่งกำเนิดของสายน้ำในสวน 

สวนน้ำตกธรรมชาติ
พื้นที่เดิมมีราชพฤกษ์เพียง 1 ต้น ทำให้การสร้างสวนน้ำตกทรอปิคัลนี้จึงเปรียบเสมือนการสร้างป่ากันใหม่เลยทีเดียว
สวนน้ำตกธรรมชาติ
การจัดสร้างน้ำตกที่เลียนแบบธรรมชาติอย่างแนบเนียน ควรคำนึงถึงทั้งการออกแบบ การเลือกใช้วัสดุ การจัดวางหิน และการปลูกไม้ประดับให้เป็นไปอย่างธรรมชาติ และปิดบังส่วนที่เป็นงานก่อสร้าง เช่น ส่วนของคอนกรีต อิฐ กระเบื้อง ตำแหน่งของระบบท่อน้ำ บ่อกรอง
สวนน้ำตกธรรมชาติ
หินแกรนิตก้อน นอกจากจะเป็นคันกันดินแล้ว ยังเป็นที่นั่งพักที่สร้างมิติให้สวนได้ไม่ยาก

“นอกจากนี้ ด้วยความที่เจ้าของบ้านมีเพื่อนเยอะ จึงต้องการลานกิจกรรมและพื้นที่กว้าง ๆ สำหรับทำกิจกรรมและปาร์ตี้ ในสวนจึงออกแบบให้มีมุมต่าง ๆ สำหรับนั่งเล่น ทั้งมุมระเบียงศาลาเดิมข้างน้ำตก มุมลานหินกรวดที่ได้นำหินแกรนิตก้อนใหญ่ซึ่งเป็นหินที่เจ้าของบ้านมีอยู่แล้ว มาจัดวางเรียงเป็นแนวกันดินทรงครึ่งวงกลม พร้อมตกแต่งพื้นที่โดยรอบด้วยแผ่นพื้นทางเดินหินกาบแทรกด้วยกรวดโทนสีน้ำตาล ท่ามกลางพรรณไม้ในสไตล์สวนทรอปิคัลที่มีขนาดเล็กใหญ่ต่างกัน อย่าง มอสส์ เฟิน กนกนารี บอนกระดาด และเสน่ห์จันทร์แดง เพื่อทำให้พื้นที่ตรงนี้กลายเป็นที่นั่งใต้ร่มไม้ใกล้น้ำตกขนาดใหญ่ที่ได้บรรยากาศความสดชื่นไปในตัว รวมถึงพื้นที่รอบ ๆ ที่ถัดออกไปก็จะเป็นพื้นที่สนามหญ้าโล่งสำหรับจัดกิจกรรมและเป็นพื้นที่ให้น้องหมาได้วิ่งเล่น” 

สวนน้ำตกธรรมชาติ
เลขาของคุณนัท เจ้าของบ้าน กำลังจูงน้องหมาทั้งสามมาเดินเล่นชมสวน ซึ่งน้องหมาสายพันธุ์คอร์กี้ทั่วไปมักมีขนาด 10-12 นิ้ว วัดจากหัวไหล่ถึงพื้น การออกแบบพื้นที่จึงควรมีการคำนึงถึงความปลอดภัยในเรื่องของระดับ บันได และขอบบ่อน้ำร่วมด้วย
สวนน้ำตกธรรมชาติ
จากการจัดพรรณไม้บริเวณด้านข้างทางเดิน นักจัดสวนจะไล่ระดับความสูงของพรรณไม้ชนิดต่าง ๆ จากเตี้ยไปสูง เพื่อไม่ให้รู้สึกอึดอัดหรือเกะกะทางเดินมากจนเกินไป

สวนญี่ปุ่นขนาดเล็ก ครบถ้วนด้วยรายละเอียด

“จากพื้นที่ที่มีความต่างระดับกันประมาณ 2 เมตร อย่างที่ได้กล่าวไปตอนต้น ทำให้ผมจำเป็นต้องปรับพื้นที่เพื่อป้องกันน้ำไหลลงบ่อปลาคาร์ปด้วยการใช้หินก้อนใหญ่ไม่น้อยกว่า 80 เซนติเมตร มาบล็อกทางน้ำไหลจากตัวบ้าน ทำบ่อพักน้ำ และท่อเดรนมาป้องกันน้ำไหลลงมาจากตัวบ้าน รวมถึงสร้างแนวบันไดและกำแพงกันดินขึ้น เพื่อเชื่อมต่อการใช้งานในพื้นที่สวนและป้องกันการพังทลายของดิน จึงเกิดเป็นคอร์ตเล็ก ๆ ขึ้นหน้าแนวกำแพง ประกอบกับทางเจ้าของบ้านมีความต้องการที่ชัดเจนที่จะมีสวนกลิ่นอายความเป็นญี่ปุ่นอยู่ในบ้านด้วย บริเวณนี้ผมจึงเลือกใช้เป็นกำแพงในโทนสีเทาที่ดูเรียบขรึมและให้ความรู้สึกสงบ ตกแต่งด้วยงานผนังประดับที่มีแท่นวางบอนไซลดหลั่นกัน 3 ระดับ พร้อมด้วยเส้นตั้งของไผ่ซางหม่นทิ้งระยะสายตา จนมาถึงโคมหินญี่ปุ่นและต้นองุ่นบราซิล เพื่อสร้างความบาลานซ์ในเรื่องน้ำหนักของการจัดวาง ตอบโจทย์ความต้องการของสวนญี่ปุ่นได้”

อ่างหินคือหินที่มีลักษณะรูปทรงแบบอ่างน้ำ แต่มีรูปทรงฟรีฟอร์ม มีความแข็งแรงทนทาน เป็นองค์ประกอบที่ช่วยเพิ่มบรรยากาศในสวนญี่ปุ่นได้เป็นอย่างดี
ไผ่ซางหม่นเพิ่มลูกเล่นและเพิ่มมิติให้กำแพงที่เรียบยาว ดูไม่ยาวจนเกินไปเพื่อให้ดูมีจังหวะที่น่าสนใจมากขึ้น ผนังตรงนั้นจะดูสะดุดตาขึ้นมาทันที

พื้นที่สวนรอบบ้านและโอลีฟ ต้นไม้แห่งอิสรภาพ

“ส่วนสุดท้ายคือ ต้นโอลีฟ ผมมองว่าด้วยลักษณะของสวนสองสไตล์ก่อนหน้าและพื้นที่ค่อนข้างมีความแตกต่าง หากจะนำไปปลูกรวมกันก็อาจดูไม่ลงตัว ในส่วนนี้ผมเลยต้องนำความเป็นไม้ดอก ความเป็นพรรณไม้ของสวนอังกฤษเข้ามาร้อยเรียง แต่ทั้งนี้การปลูกโอลีฟที่ค่อนข้างมีราคาและมีข้อจำกัด ทำให้ต้องวางแผนตั้งแต่การกำหนดตำแหน่งปลูก ซึ่งตำแหน่งที่เลือกคือบริเวณที่อยู่ใกล้อาคาร อยู่ในพื้นที่ที่ได้รับแสงแดด และมีมุมมองที่สามารถมองเห็นได้จากทั้งสวนด้านล่างและอาคารด้านบน โดยเลือกปลูกไว้ในกระถางเหล็กทรงกลม แล้วใช้ไม้ดอกเพิ่มความสว่างสดใสให้สวน ตกแต่งด้วยหินก้อนใหญ่วางเป็นที่นั่งระหว่างทางเดินหินกาบ มีเสม็ดแดงและไม้พุ่มคลุมดินเสริมให้เป็นไม้ประธานพร้อมกับมีการปลูกสนมังกร ปาล์ม และหลิวลู่ลม มาช่วยลดทอนสัดส่วนของอาคารให้ดูไม่สูงต่างจากพรรณไม้ด้านล่างมากจนเกินไป” สวนที่ผสมผสานความชอบและสไตล์ที่หลากหลายไว้อย่างลงตัว มักสะท้อนตัวตนและรสนิยมของเจ้าของอย่างชัดเจน อีกทั้งยังช่วยให้สวนมีความหลากหลายทั้งในด้านศิลปะและการใช้งาน รวมถึงช่วยสร้างประสบการณ์ที่น่าสนใจและเป็นที่จดจำให้แก่ผู้คนที่ได้มาเยี่ยมเยือน

ทางเดินหินกาบ ขนาบด้วยต้นโอลีฟและหินขนาด 1.50 เมตร เป็นที่นั่งพัก 

นิตยสารบ้านและสวน เดือนมิถุนายน 2567
เจ้าของ : คุณพรพิพัฒน์ ประสิทธิ์ศุภผล
จัดสวน : Murraya Garden โดยคุณฐาปนิต โชติกเสถียร
เรื่อง : สริดา จันทร์สมบูรณ์
ภาพ : อนุพงษ์ ฉายสุขเกษม