ในวันที่ภาวะโลกรวนหรือ Climate Change ทำให้โลกร้อนขึ้น ฝนทิ้งช่วง ฤดูแล้งยาวนานส่งผลให้เราต้องเผชิญกับปัญหาการขาดแคลนน้ำดื่มน้ำใช้ ถึงเวลาเปลี่ยนมาใช้อุปกรณ์ที่มี “ฉลากประหยัดน้ำ” จากการประปานครหลวง เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้น้ำอย่างยั่งยืน
บ้านและสวน มีโอกาสได้พูดคุยกับ คุณนิสภัสร์ วงศ์พัฒน์ ผู้เชี่ยวชาญการประปานครหลวง ระดับ 10 ถึงสถานการณ์ภัยแล้ง ที่กำลังคืบคลานเข้าใกล้ตัวเรามากขึ้นเรื่อย ๆ ผ่านสายตาของคนที่ทำงานในการประปานครหลวง (กปน.) หน่วยงานที่ผลิตน้ำสะอาดหล่อเลี้ยงประชากรในกรุงเทพฯ นนทบุรี และสมุทรปราการ กว่า 2.5 ล้านครัวเรือนหรือมากกว่า 12 ล้านคน คุณนิสภัสร์ อธิบายให้เราเห็นว่าแหล่งน้ำหลัก อย่างแม่น้ำเจ้าพระยาในวันนี้ไม่ได้มีปริมาณมากและคุณภาพดีเท่าแต่ก่อน ซึ่งที่ผ่านมา กปน. ได้นำนวัตกรมและเทคโนโลยีมาใช้ในการผลิต เพื่อบริหารจัดการน้ำให้เรายังมีน้ำใช้อย่างทั่วถึงและเพียงพอตลอด 24 ชั่วโมง
ขณะเดียวกัน กปน. ยังส่งเสริมให้ผู้ประกอบการสร้างสรรค์อุปกรณ์ประหยัดน้ำ หรือนวัตกรรมใหม่ๆ เป็นทางเลือกให้ผู้บริโภคนำไปใช้ รวมถึงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้น้ำ อย่างประหยัดได้ง่ายมากขึ้น
ทำไมถึงต้องประหยัดน้ำ?
หลายคนอาจรู้สึกว่า ในวันนี้เรายังมีน้ำดื่มน้ำใช้อย่างเพียงพอ แต่ภายใต้การใช้ชีวิตอย่างธรรมดานั้น หลายพื้นที่ทั่วโลกกำลังประสบภัยแล้ง รวมถึงประเทศไทยด้วย
ในช่วงหลายปีที่ผ่านมาเราคุ้นหูกับคำว่าภาวะโลกรวน หรือ Climate Change ที่อุณหภูมิของโลกสูงขึ้นทำให้สภาพภูมิอากาศและฤดูกาลแปรปรวนไปจากเดิม ส่งผลถึงปริมาณและคุณภาพของน้ำดิบแทบทุกปี รวมถึงภัยแล้ง ฝนทิ้งช่วง โดยเฉพาะปรากฎการณ์เอลนีโญ ที่เกิดขึ้นเฉลี่ยทุกๆ ห้าปี เกิดความแห้งแล้ง ฝนไม่ตกตามฤดู ส่งผลให้แหล่งน้ำหลักอย่างแม่น้ำเจ้าพระยาที่เรียกได้ว่าเป็นสายเลือดของกรุงเทพฯ มีปริมาณจำกัด และคุณภาพไม่เหมือนเดิม
“พอฝนทิ้งช่วงนานๆ ปริมาณน้ำในแม่น้ำเจ้าพระยามีน้อยลง ทำให้น้ำเค็มจากทะเลหนุนมาถึงจุดรับน้ำของการประปานครหลวงซึ่งห่างกันเป็นร้อยกิโลเมตรนั่นเป็นสิ่งที่น่ากังวลในช่วงฤดูแล้ง” คุณนิสภัสร์อธิบายให้เห็นถึงความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น สภาพทั่วไปของแม่น้ำเจ้าพระยาในช่วงฤดูร้อนจึงมีค่าความเค็มสูงขึ้นจากน้ำทะเลหนุน จนคนทั่วไปอาจรู้สึกถึงรสชาติของน้ำประปาที่เปลี่ยนไปบางช่วงเวลา
เพื่อควบคุมคุณภาพน้ำประปาให้สะอาดปลอดภัย การประปานครหลวงได้นำเทคโนโลยี และนวัตกรรมมาใช้ในกระบวนการผลิตตามแผนน้ำประปาปลอดภัย (Water Safety Plan) ตามคำแนะนำขององค์การอนามัยโลก (WHO) ที่ควบคุมคุณภาพน้ำทุกขั้นตอนตั้งแต่แหล่งน้ำดิบ โรงงานผลิตน้ำ จนถึงบ้านเรือนของประชาชน โดยเฉพาะในช่วงฤดูแล้งที่มีแผนการควบคุมคุณภาพน้ำประปาที่เพิ่มมากขึ้นกว่าช่วงปกติ รวมถึงการตรวจวัดค่าความเค็ม การบริหารจัดการน้ำที่สอดคล้องกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้น และปฏิบัติการ Water Hammer Operation (กระแทกลิ่มความเค็มในแม่น้ำเจ้าพระยา) ร่วมกับกรมชลประทาน เพื่อผลักดันลิ่มความเค็มให้ห่างจากสถานีสูบน้ำดิบมากที่สุด
ฉลากประหยัดน้ำคืออะไร?
นอกเหนือไปจากเรื่องยากๆ เชิงเทคนิคอย่างการควบคุมคุณภาพน้ำประปา ให้สะอาดปลอดภัยตามเกณฑ์องค์การอนามัยโลก (WHO) การประปานครหลวงยังตระหนักถึงการใช้น้ำอย่างรู้คุณค่า รวมถึงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้น้ำอย่างประหยัดมากขึ้น
ฉลากประหยัดน้ำ เป็นโครงการที่ส่งเสริมให้ ผู้ผลิตหรือผู้ประกอบการพัฒนานวัตกรรม และอุปกรณ์ เพื่อการประหยัดน้ำ โดยต้องไม่ลดทอนประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์ และความพึงพอใจ ในการใช้งานของผู้คน
อุปกรณ์การใช้น้ำที่มี “ฉลากประหยัดน้ำ” ปัจจุบันมี 4 ประเภท คือ ก๊อกน้ำอ่างล้างหน้า-ล้างมือ ก๊อกน้ำสำหรับอ่างล้างจาน ฝักบัว และโถสุขภัณฑ์ที่มีถังพักน้ำ โดยที่อุปกรณ์ประหยัดน้ำ ที่ได้รับฉลากประหยัดน้ำนั้นจะลดการใช้น้ำเหลือเพียง 1 ใน 3 จากการใช้อุปกรณ์ทั่วไป ซึ่งแบ่งระดับประสิทธิภาพการประหยัดน้ำเป็น 3 ระดับ คือ ระดับ 5 ประหยัดน้ำได้มากที่สุด ระดับ 4 และระดับ 3 ที่มีประสิทธิภาพการประหยัดน้ำลดหลั่นกันลงมา
“อุปกรณ์แต่ละชิ้นต้องทำหน้าที่ได้เหมือนเดิม ไม่ว่าจะเป็นฉลากประหยัดน้ำเบอร์อะไรก็ตาม” คุณนิสภัสร์ บอกถึงคุณสมบัติของอุปกรณ์ประหยัดน้ำที่ได้รับการรับรองฉลากประหยัดน้ำ
ซึ่งการทำงานของอุปกรณ์ดังกล่าว จะเป็นการเพิ่มฟองอากาศ ให้น้ำที่ไหลออกมามีความฟู นุ่ม ความรู้สึกหรือสัมผัสจะไม่แตกต่างจากการใช้ก๊อกน้ำทั่วไป เช่นเดียวกับโถสุขภัณฑ์ประหยัดน้ำที่ใช้น้ำเพียง 3 ลิตรสำหรับการชำระล้างแบบเบา และ 4.5-6 ลิตรสำหรับการชำระล้างแบบหนัก ก็สามารถทำความสะอาดได้หมดจดเพียงแค่กดน้ำเพียงครั้งเดียว ไม่ต้องกังวลว่าใช้น้ำน้อยลงแล้วจะต้องกดชำระเป็นสองเท่า
นับตั้งแต่ กปน. ได้เริ่มทำโครงการ “ฉลากประหยัดน้ำ” ในปี 2561 จนถึงปัจจุบัน ได้ให้การรับรองฉลากประหยัดน้ำแก่ผู้ประกอบการไปแล้ว มากกว่า 262 รุ่นผลิตภัณฑ์ และพบว่าผู้ผลิตส่วนใหญ่ยื่นขอฉลากประหยัดน้ำเบอร์ 5 มากที่สุด เพราะเมื่อมีการพัฒนาเทคโนโลยี หรือนวัตกรรมย่อมทำให้ดีที่สุด ส่งผลดีต่อธุรกิจในระยะยาวด้วยเช่นกัน
แนะนำวิธีประหยัดน้ำอย่างง่าย
การประปานครหลวง มีเมกะโปรเจ็กต์ร่วมกับผู้ประกอบการประเภทที่อยู่อาศัย และไม่ใช่ที่อยู่อาศัย อาทิ โครงการหมู่บ้านจัดสรร อาคารชุด สำนักงาน หรือโรงแรม สนับสนุนให้เปลี่ยนมาใช้ผลิตภัณฑ์ที่ได้รับ ฉลากประหยัดน้ำ ของ การประปานครหลวง ซึ่งจะช่วยลดอัตราการใช้น้ำเฉลี่ยต่อคน / ต่อวัน เป็นการลดค่าใช้จ่าย และเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์ทรัพยากรน้ำ และสิ่งแวดล้อม ให้มีใช้อย่างยั่งยืนและเพียงพอ
การประหยัดน้ำเริ่มต้นง่ายๆ เพียงแค่เริ่มลงมือทำ เริ่มจากการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้น้ำในชีวิตประจำวันโดยการใช้เท่าที่จำเป็น ลดการสูญเสียน้ำโดยไม่เกิดคุณค่า และเลือกใช้อุปกรณ์ ประหยัดน้ำที่ได้รับการรับรองฉลากประหยัดน้ำของการประปานครหลวง หาซื้อได้ตามร้านค้าต่างๆ เช่น บุญถาวร โฮมโปร ไทวัสดุ หรือช้อปออนไลน์จากตัวแทนจำหน่ายผลิตภัณฑ์โดยตรง
อีกหนึ่งสิ่งสำคัญ คือ การตรวจสอบอุปกรณ์การใช้น้ำภายในบ้าน หากพบว่ามีการชำรุด ควรรีบซ่อมแซมทันที หรือหากพบเห็นท่อประปาแตกรั่วในที่สาธารณะ สามารถแจ้ง การประปานครหลวง ให้รีบเข้าซ่อมแซม ได้ที่ MWA Call Center 1125 ตลอด 24 ชั่วโมง หรือ ผ่านทางแอปพลิเคชัน MWA onMobile
