ปุ๋ย กับความลับของตัวเลขบนกระสอบ

ปุ๋ย หรือธาตุอาหารพืชในรูปแบบของเคมี หรืออินทรีย์ ที่เป็นปัจจัยต่อการเจริญเติบโตของพืช และความรู้ที่ซ่อนอยู่ในตัวเลขบนกระสอบ

ความสำคัญของ ปุ๋ย ที่เหล่าเกษตรกร หรือกลุ่มนักสะสมพันธุ์ไม้ให้ความสำคัญเป็นลำดับต้นๆ วันนี้จะพาทุกคน ไปทำความเข้าใจกับตัวเลขบนกระสอบ หรือบนบรรจุภัณฑ์ ซึ่งบางคนอาจจะรู้จักแล้วแต่ก็ยังมีอีกหลายคนที่ยังไม่รู้จัก

รู้จัก ปุ๋ยเคมี กันก่อน

ตามพระราชบัญญัติปุ๋ยให้ความหมายไว้ว่า ปุ๋ยเคมี หมายถึง ปุ๋ยที่ได้จากสารอนินทรีย์หรืออินทรีย์สังเคราะห์ รวมถึงปุ๋ยเชิงเดี่ยว ปุ๋ยเชิงผสม และปุ๋ยเชิงประกอบ ตลอดถึงปุ๋ยอินทรีย์ที่มีปุ๋ยเคมีผสมอยู่ด้วย แต่ไม่รวมถึง ปูนขาว ดินมาร์ล ปูนปลาสเตอร์ หรือยิปซัมไดโลไมต์ หรือสารอื่นที่รัฐมนตรีกำหนด โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา และสารอินทรีย์หรืออนินทรีย์ที่มุ่งใช้ในการอุตสาหกรรมหรือกิจการอื่นตามที่รัฐมนตรีกำหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา ก็ไม่นับว่าเป็นปุ๋ยอินทรีย์

สูตรปุ๋ย

ตัวเลขบนกระสอบ หรือบรรจุภัณฑ์ นั้นเราเรียกว่า “สูตรปุ๋ย” ซึ่งเป็นเลขบอกรับประกันปริมาณธาตุอาหารในรูปของไนโตรเจน (N) ฟอสฟอรัส (P₂O₅) และโพแทสเซียม (K₂O) ที่มีอยู่ในปุ๋ย คิดเป็นร้อยละโดยน้ำหนักของปุ๋ยทั้งหมด โดยบอกเรียงกันตามลำดับเป็น N- P₂O₅– K₂O เสมอ และไม่มีการสลับที่กันเป็นอันขาด

ตัวอย่างเช่น บนบรรจุภัณฑ์ระบุสูตรปุ๋ยไว้ 15-15-15 หมายความว่า ในปุ๋ยสูตรผสมนี้ 100 กิโลกรัม จะประกอบด้วย 1.ไนโตรเจนทั้งหมด (Total N) 15 กิโลกรัม

2.ฟอสฟอริกแอซิดที่เป็นประโยชน์ (Available Phosphoric Acid : P₂O₅) 15 กิโลกรัม

3.โพแทชที่ละลายน้ำได้ (Water Soluble Potash : K₂O) 15 กิโลกรัม

เมื่อนำเลขทั้งสามมารวมกันจะได้เท่ากับ 45 หมายถึง จำนวนปุ๋ย 100 กิโลกรัม จะมีเนื้อธาตุ 48 กิโลกรัม อีก 52 กิโลกรัม คือส่วนของฟิลเลอร์หรือสารตัวเติมที่ทำให้ปุ๋ยครบ 100 กิโลกรัม ดังนั้นผลรวมนี้จะมีผลต่อราคาปุ๋ย ยิ่งมีเนื้อธาตุมาก ราคาก็จะยิ่งสูง