สวนริมทะเล ดูแลง่าย และต้นไม้ทน

สวนริมทะเล กับความหลากหลายของต้นไม้ ที่เป็นความท้าทายของนักจัดสวน เพราะพื้นที่ริมทะเลมีลมที่แรง และความเค็มจากลมทะเลที่เป็นปัจจัยสำคัญในการจัดสวนในพื้นที่นี้

สวนริมทะเล “โอ้ทะเลแสนงาม ฟ้าสีครามสดใส” ท้องฟ้าสีคราม แสงแดดสดใส และน้ำทะเล เป็นสิ่งที่ธรรมชาติสร้างมาให้คู่กันจริงๆ ในยามที่แสงแดดกระทบบนผิวน้ำที่มีลมพัดให้เกิดคลื่นเล็กๆ แสงกระพริบระยิบระยับบนผืนทะเลที่กว้างใหญ่นั้นสร้างบรรยากาศอันน่าหลงใหลให้กับนักท่องเที่ยวที่มาพักผ่อน หรือแม้กระทั่งคนในพื้นที่เอง อย่างเช่น คุณสกาวมน ณัฏฐโสภณ เจ้าของ Tide Bangsaray ที่ตั้งอยู่ตรงข้ามชายหาดบางเสร่ จังหวัดชลบุรี

จากชื่อจริง “**สกาวมน**” ที่มีความหมายว่า พระจันทร์ที่ส่องสว่าง จึงได้ตั้งชื่อว่า Tide ที่แปลว่า **“น้ำขึ้น-น้ำลง”** เพราะพระจันทร์นั้นป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อการขึ้น และลงของน้ำทะเล ซึ่งให้สอดคล้องกับแนวคิดของร้านที่อยากให้คนมาเยือน เมื่อกลับไปแล้วอยากกลับมาอีก

คาเฟ่แห่งนี้ตั้งอยู่บนพื้นที่ที่คุณแม่ซื้อไว้เมื่อนานมาแล้ว มีต้นไม้เดิมคือต้นยางนาอายุหลายปีที่อยู่คู่กับผืนดินแห่งนี้ เมื่อถึงคราวต้องใช้เป็นสถานที่เพื่อทำธุรกิจคาเฟ่ จึงเก็บต้นไม้เดิมเหล่านั้นไว้ครบทุกต้น คุณแม่เล่าให้เราฟังว่า “เราไม่รู้ว่าต้นไม้ที่ใหญ่ขนาดนี้เราจะมีโอกาสเห็นได้มากขนาดไหน ถ้าปลูกใหม่แล้วต้องใช้เวลากี่ปี เราโชคดีแค่ไหนแล้วที่เขาอยู่ในที่ของเรา”

ต้นยางนา ด้านหน้าที่ติดริมถนนถูกเก็บรักษาไว้จนกลายเป็นจุดเด่น ด้วยความสูงสง่า

เมื่อขึ้นมาชั้นบนดาดฟ้า เป็นส่วนของพื้นที่นั่งของร้านตอนกลางคืน ด้วยความสูงของต้นยางนา เปรียบเสมือนพื้นหลังที่ธรรมชาติสร้างไว้ ส่งเสริมให้ตัวอาคารมีความโดดเด่นเพิ่มขึ้น

นอกจากนี้ยังมีสวนที่เพิ่มบรรยากาศให้ที่แห่งนี้ยิ่งดูโดดเด่น และชวนมองเมื่อผ่านไปมา เพราะนอกจากอาหารและเครื่องดื่มที่ทำให้กายอิ่มแล้ว ทางใจก็ยังมีสวนสวยๆช่วยเยียวยา เรียกได้ว่าอิ่มทั้งกายและใจเมื่อได้มาเยือน ซึ่งสวนแห่งนี้ออกแบบและจัดสวนโดย คุณศักดิ์ – ศักดิ์ เรืองพร้อม แห่งสวนลีลา ไร่หญ้าน้องปลื้ม ที่ได้เปลี่ยนพื้นที่ริมทะเลแห่งนี้ให้กลายเป็นจุดเช็กอินแห่งใหม่ของชลบุรี ที่ผสานกับต้นไม้เก่าได้อย่างลงตัว

ลักษณะการออกแบบ คุณศักดิ์ ตั้งใจส่งเสริมให้ตัวโครงสร้างที่เป็นส่วนของร้านโดดเด่นเหมือนอยู่บนเนินเขาเล็กๆ และให้สวนรอบๆช่วยส่งเสริมให้ร้านนั้นสว่างขึ้น จึงออกแบบให้ด้านหน้าเป็นไม้พุ่มส่วนใหญ่ และพุ่มที่มีดอกแซมเพื่อเพิ่มความสดใส เมื่อมองจากถนนเข้าไปจะเห็นร้านได้อย่างชัดเจน

คุณศักดิ์เล่าให้เราฟังต่อว่า การเลือกใช้พรรณไม้ในการตกแต่งสวนริมทะเลนั้นก็เป็นเรื่องท้าทาย มีการทดลองปลูกอยู่หลายชนิด เพราะทะเลมีลมแรงและมีไอเค็ม รวมถึงน้ำที่จะใช้รดต้นไม้เหล่านั้นด้วย “ข้อจำกัดของสวนนี้ก็เป็นเรื่องของการเลือกพรรณไม้ เพราะเป็นพื้นที่ริมทะเล จะมีลมทะเลที่มีความเค็ม และในช่วงฤดูมรสุม ลมทะเลจะแรงมาก ดังนั้นการเลือกต้นไม้ให้เหมาะกับพื้นที่จึงเป็นเรื่องสำคัญ เราจึงไม่ค่อยเลือกไม้ยืนต้นที่มีขนาดใหญ่และสูงมาก อีกทั้งเรามีต้นยางนาเดิมที่มีอยู่แล้วด้วย นอกจากนี้คุณแม่ยังมีไม้สะสมของคุณแม่เองอีกหลายต้นที่ท่านอยากให้นำมาใช้ในการจัดสวน อย่างต้น เกรวิลเลีย บอนกระดาษ ส่วนไม้ประธานจะเลือกใช้เป็นมะกอกโอลีฟ ที่คุณแม่ชื่นชอบ ด้วยรูปทรงที่สวยงามโดดเด่น เราจึงเลือกปลูกไว้หน้าร้าน เพื่อให้เป็นจุดถ่ายรูปและจุดนำสายตาเมื่อมองมาที่ร้าน”

ถึงจุดนี้การมีสวนริมทะเลไม่ใช่เรื่องยาก แต่เราต้องเข้าใจในความต้องการของต้นไม้ และลักษณะของพื้นที่ แน่นอนว่าอีกเรื่องสำคัญคือ ดิน หากอยากปลูกต้นไม้บนเกาะหรือริมทะเลที่มีดินเป็นทรายส่วนใหญ่ ต้องมีการปรับและปรุงดินเพื่อหพืชสามารถเติบโตและมีชีวิตรอดได้ ซึ่งสวนนี้ปลูกพืชด้วยการปรุงดินโดยใช้กาบมะพร้าวสับซึ่งมีคุณสมบัตเป็นตัวอุ้มน้ำที่ดี ผสมกับดินปลูกและอินทรีย์วัตถุอื่นๆเพื่อให้พืชได้มีสารอาหารเพียงพอในช่วงแรกที่ยังไม่เติมปุ๋ย “เราจะใช้วัสดุปลูกที่เราปรุงไว้เพื่อปลูกต้นไม้ทุกต้นครับซึ่งคุณแม่ก็ได้สั่งดินที่มีคุณภาพจากข้างนอกเข้ามาถมพื้นที่ก่อนเริ่มการก่อสร้างอยู่แล้ว เราจึงเสริมโดยการขุดหลุมให้ใหญ่กว่าตุ้มปลูกและถมวัสดุปลูก จากนั้นกลบด้วยทรายนิดหน่อยเพื่อให้กลมกลืนและเป็นไปในเรื่องราวเดียวกันกับแวดล้อม และยังได้กลิ่นอายหาดทรายในสวนอีกด้วย” นอกจากนี้ปัญหาเรื่องน้ำก็สำคัญ เพราะต้องใช้น้ำจืด ซึ่งชาวทะเลรู้กันดีอยู่แล้วว่าน้ำประปาสำคัญมากในการดำรงชีวิต พืชก็เช่นกัน “ต้นไม้เดิมไม่มีปัญหาเพราะเขาอยู่ได้ด้วยตัวเอง และเป็นพืชประจำถิ่นอยู่แล้ว ส่วนพืชอื่นๆที่นำเข้ามายังคงจำเป็นต้องใช้น้ำประปาในการรดอยู่ ซึ่งในทุกปีน้ำประปาในพื้นที่ก็ไม่เพียงพอต่อการใช้งาน ไม่ใช่แค่ที่นี่ แต่ชาวบ้านแถบนี้ก็เจอปัญหาเดียวกัน คุณแม่จึงใช้วิธีสั่งน้ำประปาจากที่อื่นเข้ามาใช้แทนครับ ใจถึงมากๆ” ยิ้ม

เรื่องราวของสวนแห่งนี้ยังไม่จบ เมื่อเป็นสวนที่อยู่คู่กับร้านอาหาร จึงมีพรรณไม้ที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ต่อได้ เช่น โรสแมรี่ ที่ปลูกคลุมดินในกระบะปลูกต้นมะกอกโอลีฟ ที่ตัดมาตกแต่งแก้วกาแฟ หรือจานอาหารอยู่เสมอ ต้นจันทน์ฉาย ที่มีดอกสีเหลืองสดใส ดอกสามารถรับประทานได้ ต้นเกรวิลเลีย ต้นไม้สะสมของคุณแม่ เมื่อออกดอกก็สามารถตัดมาใส่แจกันวางบนโต๊ะได้อย่างลงตัว จากพื้นที่ว่างเปล่า สู่การเป็นสถานที่เช็กอิน ริมชายหาดบางเสร่ สร้างความประทับใจให้ผู้มาเยือนทั้งคนไทยและต่างชาติ