โล่รางวัลบ้านและสวนAwards โดย Jird Design Gallery สำหรับรางวัล 10 บ้านน่าอยู่ 10 สวนสวย ประจำปี 2567 ออกแบบในธีม “แดด ฝน คน ต้นไม้” จากงานบ้านและสวนแฟร์ Living Festival 2024
ต้นไม้เป็นสิ่งมีชีวิตที่อยู่บนโลกใบนี้มาอย่างยาวนานก่อนที่จะมนุษย์จะถือกำเนิดขึ้นมาด้วยซ้ำ และเราก็รู้จักการนำต้นไม้มาใช้ประโยชน์กับชีวิตมากมาย ตั้งแต่เก็บเกี่ยวพืชผลมาบริโภค อาศัยพึ่งพากิ่งใบให้ร่มเงา พอต้นไม้โตเต็มที่ก็ตัดลำต้นมาสร้างเป็นบ้าน แม้จะเหลือแค่ตอก็สามารถนำมาทำเป็นเฟอร์นิเจอร์และของใช้ได้ กระทั่งเศษไม้ชิ้นเล็กชิ้นน้อยยังกลายเป็นฟืน หรือไม้จิ้มฟันอันจิ๋ว
แต่กว่าต้นไม้จะเติบโตให้เรานำไปใช้งานได้เต็มที่นั้นต้องอาศัยปัจจัยจากแสงแดด สายฝน และกาลเวลา เกิดการเชื่อมโยงกันระหว่างคนกับธรรมชาติ เพราะเรายังต้องพึ่งพาทั้งร่มเงา ความสดชื่น และออกซิเจนจากต้นไม้ นอกเหนือไปจากการแปรรูปมาเป็นวัสดุเพื่อใช้งาน “แดด ฝน คน ต้นไม้” จึงกลายเป็นแนวคิดสำคัญที่ บ้านและสวนแฟร์ Living Festival 2024 นำมาพูดถึง รวมถึงเป็นที่มาของโล่รางวัล บ้านและสวน Awards ในปีนี้ด้วยเช่นกัน
อยู่ดี มีสุข สมดุล
ตลอด 48 ปีที่ผ่านมา “บ้านและสวน” ได้เป็นสื่อกลางในการถ่ายทอดเรื่องราวของบ้านน่าอยู่และสวนที่สวยงาม อยู่ร่วมกับธรรมชาติ และสร้างความสุขให้ผู้อยู่อาศัย อีกทั้งยังกลายมาเป็นแรงบันดาลใจให้คนที่มองหาแนวทางการสร้างและตกแต่งบ้านใหม่ๆ ของตัวเอง ผ่านทางหน้านิตยสาร และปัจจุบันยังต่อยอดไปทางโซเชียลมีเดียอีกหลายช่องทาง
เพื่อส่งเสริมและส่งต่อองค์ความรู้ พร้อมก้าวสู่ทศวรรษที่ 5 เราจึงมีการมอบรางวัล บ้านและสวน Awards ให้แก่ “10 บ้านน่าอยู่ 10 สวนสวย” ที่แสดงถึงแนวคิดหลักของการอยู่ดี มีสุข และสมดุล ซึ่งประกอบขึ้นจาก 7 แนวคิดย่อยที่มาช่วยสร้างคุณภาพการอยู่อาศัยที่ดีขึ้น นั่นคือ
- การสร้างสุขภาวะที่ดี
- การออกแบบอย่างยั่งยืน
- การใช้วัสดุอย่างสร้างสรรค์
- การออกแบบรองรับคนทุกวัย
- การออกแบบที่เป็นมิตรกับสัตว์เลี้ยง
- การนำทรัพยากรกลับมาใช้ใหม่อย่างคุ้มค่า
- การสร้างปฏิสัมพันธ์ระหว่างภายนอกและภายในบ้าน
และเพื่อเแทนคำขอบคุณต่อเจ้าของบ้าน เจ้าของสวน และผู้ออกแบบจากใจจริง จึงมีการออกแบบโล่รางวัลพิเศษขึ้นมา โดยปีนี้เราได้เชิญ คุณตั้ม-ศุภพงศ์ สอนสังข์ ดีไซเนอร์จาก Jird Design Gallery มาช่วยตีความในเรื่อง “แดด ฝน คน ต้นไม้” องค์ประกอบ 4 อย่างที่บอกถึงการอยู่ร่วมกันระหว่างคนกับธรรมชาติอย่างเข้าใจ
แดด ฝน คน ต้นไม้
“ผมว่าองค์ประกอบ 4 อย่างนี้มันคือธรรมชาติรอบตัว” คุณตั้ม-ศุภพงศ์ เล่าถึงความคิดเริ่มต้น “เพราะไม้คือผลผลิตของแดดและฝนตามสภาพภูมิอากาศบ้านเรา คนก็เป็นส่วนหนึ่งของระบบนิเวศนี้ สมัยก่อนเรานิยมใช้ไม้มาสร้างบ้านเพื่อปกป้องตัวเองจากแดดและฝน แต่ปัจจุบันไม่ค่อยได้นำไม้มาใช้แล้ว ทั้งเพราะแพงและหายากขึ้น ทำให้นักออกแบบและเจ้าของบ้านเองก็มีความรู้ความเข้าใจเรื่องวัสดุไม้ค่อนข้างน้อยลงไปด้วย”
และเพราะคุณตั้มทำงานคลุกคลีอยู่กับไม้พื้นถิ่นไทยมานานและเห็นถึงศักยภาพในทรัพยากรไม้ จึงริเริ่มแนวคิดการทำเกษตรปลูกป่าในสวนของตัวเองให้เป็นภารกิจสำคัญของแบรนด์ Jird ทั้งเพื่อเป็นแหล่งวัสดุไม้สำหรับผลิตเฟอร์นิเจอร์ สร้างสตูดิโอเล็กๆ กลางป่าในจังหวัดราชบุรี และดูแลทรัพยากรไม้วันนี้ให้มีเหลือใช้ไปถึงรุ่นลูกรุ่นหลานต่อไป
“ลักษณะเนื้อไม้พื้นถิ่นไทยนั้นมีความหลากหลายสูง แข็งแรง ทนทานต่อสภาพแวดล้อมได้ดี พอศึกษาแล้วก็ยิ่งพบว่าไม้เป็นวัสดุที่มีชีวิตตลอดอายุขัย เพราะไม้เปลี่ยนแปลงตัวเองได้ตามฤดูกาล หดตัวในหน้าแล้ง ขยายตัวในหน้าฝน ผมเลยนำคุณสมบัติที่เชื่อมโยงกับธรรมชาตินี้มาใช้เป็นจุดเด่นในการออกแบบจ๊อยต์หรือจุดเชื่อมต่อของไม้ที่เป็นโล่รางวัลบ้านและสวนปีนี้”
โล่ 3 เฉดสีจากไม้ 3 ชนิด
ในบรรดาไม้พื้นถิ่นไทยหลากหลายชนิดนั้น คุณตั้มบอกว่ามีไม้อยู่ 3 ชนิดที่พบเห็นได้บ่อยในงานสถาปัตยกรรมบ้านไทยตั้งแต่ในสมัยอดีต นั่นคือ ไม้เต็ง ไม้แดง และไม้รกฟ้า
“ผมอยากให้เห็นด้วยว่าไม้พื้นถิ่นไทยสามารถใช้งานทดแทนไม้ต่างประเทศได้เลยในเรื่องความทนทานและโทนสีของไม้ อย่างไม้เต็งใช้แทนไม้โอ๊ก ไม้แดงแทนมะฮอกกานี และไม้รกฟ้าแทนวอลนัท ก็เลยนำไม้ 3 ชนิดนี้ที่ผมปลูกอยู่ในไร่ของตัวเองมาประกอบขึ้นเป็นโล่ด้วยรูปทรงของบ้านที่เหมือนกับการสร้างบ้านไม้ โดยการสลับสีไม้เพื่อบอกถึงรางวัลแต่ละประเภทที่แตกต่างกัน เพราะไม้ 3 ชนิดนี้มีคุณสมบัติใกล้เคียงกัน มีการยืดหดคล้ายกัน เลยสามารถใช้ด้วยกันได้ และนำมายึดติดกันแบบ Dovetail Joint ซึ่งมีลักษณะของการสไลด์ประกอบกันโดยไม่ต้องใช้กาวหรือตะปู ให้ตัวไม้กอดกันเองไม้โดยไม่หลุด และให้ไม้เป็นตัววัดสภาพอากาศ คือยืดและหดได้ตามฤดูกาลเหมือนไม้ธรรมชาติ ภายใต้รูปทรงเหมือนบ้านเรือนไทยที่มีการยกชานให้สูงเพื่อหนีน้ำ ตัวโล่จึงมีฐานที่เหมือนชานเรือน พร้อมช่องเสียบกิ่งไม้ที่จำลองธรรมชาติเข้ามาเป็นฟังก์ชันเสริมให้สามารถใช้งานและเติมความสดชื่นได้นอกเหนือจากการนำไปวางโชว์ในบ้านหรือออฟฟิศ”
ส่งต่อความภาคภูมิใจ
ปีที่ผ่านๆ มา บ้านและสวนมีโล่รางวัลมาแล้วหลายรูปแบบทั้งไม้ เซรามิก พลาสติกรีไซเคิล ดินเผา เรซิ่น ไม้ไผ่ ซึ่งคุณตั้มเองในฐานะที่ร่วมออกงานบ้านและสวนแฟร์มายาวนานสิบกว่าปีก็ได้เห็นดีไซน์ของโล่รางวัลนี้มาโดยตลอด เมื่อมีโอกาสได้มาออกแบบโล่เองในปีนี้เขายอมรับจากใจจริงเลยว่าหนักใจอยู่เหมือนกัน
“เพราะรู้สึกว่ารางวัลนี้เป็นที่คาดหวังของเจ้าของบ้าน เจ้าของสวน และผู้ออกแบบหลายคน แต่ละปีก็ได้ดีไซเนอร์มาออกแบบได้สวยงามและแตกต่างในทุกปี ผมเองก็อยากตั้งใจทำออกมาให้ดี ถามว่ากดดันไหม ก็กดดันนะ อยากให้คนได้รับไปรู้สึกภูมิใจด้วย เลยใช้ความถนัดของตัวเองในเรื่องงานไม้นี่แหละมาสร้างความพิเศษให้โล่ในปีนี้ อยากให้คนได้เรียนรู้คุณลักษณะของไม้พื้นถิ่นไทย ได้เห็นความว้าวของตัวไม้ และลองสนุกกับการได้ถอดประกอบตัวโล่เพื่อเข้าใจถึงธรรมชาติที่เปลี่ยนแปลงได้ตามแนวคิด ‘แดด ฝน คน ต้นไม้’ ซึ่งผมขอส่งต่อความภูมิใจนี้พร้อมแสดงความยินดีกับผู้ที่ได้รับโล่รางวัลทุกคนด้วยครับ”
เรื่อง : ภัทรสิริ โชติพงศ์สันติ์
ภาพ : ศุภกร ศรีสกุล, ณัฐพล โสภาน้อย
