บ้านและสวนตอบกระทู้สัปดาห์นี้ เรามีข้อสงสัย จากกระทู้พันทิปที่หลายคนยังข้องใจเกี่ยวกับเรื่องบ้านและเรื่องสวน ซึ่งคำถามยอดนิยมที่หยิบมาหาคำตอบ คือ น้ำในบ่อปลาเขียวขุ่น สาเหตุเกิดมาจากอะไรและมีวิธีแก้อย่างไร
น้ำในบ่อปลาเขียวขุ่น นั้น
จากคำถาม : บ่อปลาคาร์ปที่บ้านน้ำเขียวมากเลย ล้างบ่อแปปเดียวน้ำก็เขียว น้ำก็ไม่เหม็น ตะไคร่ก็ไม่มี สาเหตุเกิดจากกอะไร แล้วมีวิธีแก้อะไรบ้างไหมคะ
ที่มา : บ่อปลาน้ำเขียว แก้อย่างไร?
คลายข้อสงสัย : หลายคนที่มีบ่อปลา บ่อน้ำพุ น้ำตก หรือบ่อน้ำทั่วไป มักจะเจอปัญหาเดียวกันคือ น้ำในบ่อปลาเขียวขุ่น บ่อน้ำไม่ใส ซึ่งเกิดจากการที่มีตะไคร่อยู่ในน้ำมากเกินไป หรือเกาะติดตามผนังบ่อนั่นเอง การที่บ่อปลาน้ำเขียวได้นั้นเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย เช่น แสงแดด อุณหภูมิ ปริมาณปลา วัสดุกรอง ขนาดบ่อ ปัญหาเหล่านี้แก้ได้ด้วยวิธีการดังนี้
ระบบหมุนเวียน
สำหรับบ่อน้ำขนาดเล็กหรือบ่อน้ำทั่วไปอาจไม่จำเป็นต้องติดตั้งระบบกรอง แต่สำหรับบ่อขนาดใหญ่หรือบ่อที่มีการเลี้ยงปลา คราบไขปลา ขี้ปลา อาจเป็นต้นเหตุของการเกิดตะไคร่น้ำที่ทำให้ น้ำในบ่อปลาเขียวขุ่น การติดตั้งระบบบ่อกรอง น้ำตก น้ำพุ หรือหัวเจ็ต จะช่วยเพิ่มการไหลเวียนของน้ำและเพิ่มออกซิเจน ซึ่งช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของตะไคร่น้ำได้ การติดตั้งบ่อกรองควรคำนวณขนาดของระบบกรองให้สัมพันธ์กับขนาดของบ่อน้ำ โดยติดตั้งในตำแหน่งที่สามารถดูแลระบบบ่อได้สะดวก และควรเลือกใช้วัสดุกรองหลายชนิดร่วมกัน เนื่องจากวัสดุแต่ละชนิดจะมีคุณสมบัติและความสามารถในการดักจับสิ่งสกปรกแตกต่างกันไป ซึ่งส่วนใหญ่นิยมใช้เศษปะการังร่วมด้วย และในบ่อกรองขั้นสุดท้ายเอาอาจจะติดหลอดไฟ UV เพื่อช่วยให้น้ำใสยิ่งขึ้นเพิ่มไปอีกก็ได้ครับ
แสงแดดและร่มเงา
บ่อน้ำหรือบ่อปลาควรตั้งอยู่ในตำแหน่งที่แสงแดดส่องถึงในปริมาณที่พอดี หรือประมาณครึ่งวันเช้า เพื่อเป็นการฆ่าเชื้อโรคบางชนิด แต่ถ้าตำแหน่งของบ่อน้ำตั้งอยู่กลางแจ้ง โดนแดดจัดตลอดวัน ก็อาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดตะไคร่
เขียวได้ง่าย เพราะตะไคร่น้ำจะสามารถสังเคราะห์แสงและเจริญเติบโตได้ดี จึงอาจปลูกต้นไม้ใหญ่บริเวณบ่อที่แสงแดดส่องเพิ่มขึ้น โดยเลือกพรรณไม้ชนิดที่มีใบใหญ่ ไม่ผลัดใบ เพื่อให้สามารถดูแลทำความสะอาดบ่อได้ง่าย
พรรณไม้น้ำ
พรรณไม้น้ำหรือพืชน้ำ (Aquatic Plants, Water Plants, Hydrophytes) คือ พืชที่ขึ้นอยู่ในน้ำ มีทั้งพืชลอยน้ำ พืชใต้น้ำ พืชชายน้ำ และพืชทนน้ำท่วมขัง เช่น สาหร่าย จอก ผักตบ บัว กก ธูปฤาษี เป็นต้น ส่วนใหญ่นิยมนำพืชชายน้ำและพืชทนน้ำท่วมขังมาใช้ในการจัดสวน โดยมักปลูกในตำแหน่งที่โดนแสงแดดจัด เพื่อลดอุณหภูมิและให้ร่มเงานอกจากนี้การปลูกไม้น้ำยังมีประโยชน์ต่อสัตว์น้ำที่เลี้ยงไว้ เนื่องจากเป็นทั้งแหล่งอาหาร ที่วางไข่และที่หลบซ่อน อีกทั้งยังสามารถผลิตออกซิเจนให้แก่แหล่งน้ำพร้อมทั้งดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์ทำให้น้ำอยู่ในสภาพสมดุล
สัตวน้ำ
สำหรับขนาดของบ่อที่มีปลาหรือสัตว์น้ำ ควรมีความลึกที่เหมาะสมกับชนิดของปลา และควรหมั่นทำความสะอาด ดูแลคุณภาพของน้ำในบ่อให้ใสอยู่เสมอ โดยอาจใช้เครื่องดูดตะกอนทำความสะอาดบ่อปลาเปลี่ยนถ่ายน้ำให้ถี่ขึ้น เลี้ยงปลาหรือสัตว์น้ำบางชนิดที่สามารถกำจัดตะไคร่น้ำและเศษอาหารได้ เช่น ปลาซัคเกอร์ ปลาน้ำผึ้ง กุ้งยามาโตะ แต่ถ้าปริมาณปลาที่เลี้ยงอยู่มีมากจนเกินไปก็อาจจะแย่งออกซิเจนกันเองทำให้น้ำขุ่น รวมถึงอาหารปลาที่เหลือค้างในบ่อจะตกตะกอนกลายเป็นเศษขยะทำให้น้ำเน่าได้เช่นกัน
การทำความสะอาด
สำหรับพื้นที่บริเวณบ่อน้ำหรือบ่อปลา ควรหมั่นเก็บเศษใบไม้ เศษขยะต่างๆ ออกเป็นประจำ และป้องกันตะไคร่น้ำด้วยการใส่จุนสี ด่างทับทิม หรือคลอรีน ลงในบ่อที่ไม่ได้เลี้ยงปลา ซึ่งน้ำในบ่อกรองที่สร้างใหม่อาจจะขุ่นเร็วกว่าปกติ ควรล้างทำความสะอาดเฉลี่ยเดือนละครั้ง เพื่อป้องกันการแพร่พันธุ์ของตะไคร่น้ำ โดยการใช้น้ำฉีดล้างรอบบ่อ แต่ไม่ควรขัดตะไคร่ที่เกาะตามขอบบ่อออก เพราะตะไคร่ที่เกาะตามขอบบ่อเป็นตัวช่วยกรองน้ำตามธรรมชาติ และเมื่อน้ำเริ่มปรับสภาพจนสมดุลแล้ว อาจเว้นช่วงทำความสะอาดนานขึ้นประมาณ 1 – 3 ปีต่อครั้ง
เรื่อง : สริดา จันทร์สมบูรณ์
เรียบเรียง : Gott
สารพันปัญหาที่มักเจอใน บ่อปลา พร้อมวิธีแก้ไข