แบบหลังคา เลือกแบบไหนให้บ้านสวยและเหมาะสม
แบบหลังคา เป็นอีกหนึ่งองค์ประกอบสำคัญในการสร้างบ้าน ก่อนอื่นต้องความเข้าใจลักษณะเฉพาะของ แบบหลังคาบ้าน หรือ ทรงหลังคา แต่ละประเภทที่เหมาะกับสภาพอากาศในประเทศไทย ซึ่งมีลักษณะที่สวยงามและแตกต่างกันไป เพื่อให้เลือกได้อย่างเหมาะสมกับตัวบ้านของเรานั้น ลองไปพิจารณาดูแบบหลังคาบ้านแต่ละแบบกันว่า มีข้อดีและข้อเสียแตกต่างกันอย่างไร
หลังคาปั้นหยา
แบบหลังคาปั้นหยา เป็นหลังคาที่มีด้านลาดชันทั้งสี่ด้าน อาจเป็นรูปสี่เหลี่ยมหรือรูปแบบผสมผสานก็ได้ มักมีชายคายื่นยาวออกไปช่วยคุ้มแดดคุ้มฝน แต่ไม่มีด้านรับลมเหมือนหลังคาจั่ว จึงมักใช้การเพิ่มหน้าต่างรับลมใต้ชายคาหรือเว้นร่องฝ้าชายคา เพื่อให้สามารถระบายอากาศใต้หลังคาได้นั่นเอง
ข้อดี : มีความแข็งแรงกว่าแบบอื่นๆ ด้วยคุณลักษณะที่โครงสร้างทุกด้านวิ่งมาบรรจบกันบนยอดหลังคาทำให้เกิดความมั่นคง สามารถรับลมและฝนได้จากทุกทิศทาง รวมถึงเข้ากันได้กับตัวบ้านหลากหลายสไตล์
ข้อเสีย : รับลมเข้ามาระบายอากาศได้ไม่ดีเท่าหลังคาแบบอื่น แต่อาจแก้ปัญหาโดยการติดแผ่นฝ้าชายคาที่มีรูระบายอากาศ เพื่อให้มวลอากาศร้อนใต้หลังคาสามารถระบายออกไปได้
เหมาะสำหรับ : บ้านที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ซึ่งต้องการความแข็งแรงในการรับแรงลมและฝน เช่น ชายฝั่งทะเลหรือบริเวณที่มีลมพัดแรงอยู่เสมอ
หลังคาจั่ว
เป็นหลังคาทรงพื้นฐานที่พบเห็นได้ทั่วไปในบ้านไทยพื้นถิ่นมาช้านาน มีลักษณะเป็นหน้าจั่วสามเหลี่ยมยาวไปตลอด มีด้านปะทะลมสองด้านและด้านลาดชันสองด้าน
ข้อดี : ด้านปะทะลมของหลังคาจั่วนั้นออกแบบมาเพื่อให้อากาศเย็นจากภายนอกสามารถเข้ามาช่วยระบายมวลอากาศร้อนใต้ผืนหลังคาได้อย่างมีประสิทธิภาพ จึงเป็นหลังคาที่รับลมได้ดีที่สุดเมื่อวางตำแหน่งหน้าจั่วรับกับทิศทางของลมประจำถิ่นซึ่งในการออกแบบบ้านแบบ Tropical นั้น จะมีการเปิดช่องลมให้มีการพัดผ่านใต้ผืนหลังคาในบริเวณหน้าจั่ว ทั้งยังก่อสร้างได้ง่ายกว่าหลังคาทรงปั้นหยาและมนิลาจึงประหยัดค่าก่อสร้างได้มากกว่า
ข้อเสีย : แม้ด้านปะทะจะรับลมได้ดี แต่อาจเกิดเหตุการณ์ฝนสาดได้หากตัวบ้านและหน้าจั่วหันผิดทิศ
เหมาะสำหรับ : บ้านที่อยู่ในทำเลที่มีลมประจำถิ่นพัดในทิศทางที่แน่นอน หรือบ้านที่ต้องการรับลมธรรมชาติ
• แบบบ้านหลังคาจั่ว
• Our Little Farm & Home บ้านไร่หลังเล็ก กลางทุ่ง หลังคาจั่ว
หลังคาจั่วสองชั้น
มีคุณสมบัติเหมือนหลังคาทรงจั่วยกมาตั้งซ้อนกันเป็นแนวตั้ง โดยหลังคาจั่วชั้นบนจะเล็กกว่าชั้นล่าง เพื่อบังแดดบังฝนให้ช่องเปิดบริเวณยอดหลังคา
ข้อดี : ช่องเปิดบนยอดของหลังคาสามารถระบายอากาศออกไปได้อย่างรวดเร็วทำให้มวลอากาศชั้นล่างถูกดึงขั้นไป หลังคาประเภทนี้จึงเหมาะกับบ้านที่ประกอบอาหารภายในครัวเรือน หรือจะปรับเป็นห้องทำงานช่างก็เหมาะสม
ข้อเสีย : มักมีฝนสาดเข้ามาในช่องเปิดในช่วงเปลี่ยนฤดูหรือฤดูมรสุม จึงควรทำบานปิดที่ช่องเปิดระหว่างหลังคา เพื่อไว้กันฝนสาด
เหมาะสำหรับ : ห้องทำงานช่าง ร้านอาหาร
หลังคามนิลา
เป็นหลังคาทรงปั้นหยาที่มีจั่วอยู่บนยอดของหลังคา ถือเป็นการรวมข้อดีของทั้งหลังคาจั่วและหลังคาปั้นหยาเข้าด้วยกัน ทำให้อาคารพื้นถิ่นในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้นิยมเลือกใช้ทรงหลังคาประเภทนี้ เพราะทั้งแข็งแรง มั่นคง คุ้มแดดคุ้มฝนได้ดี และยังมีช่องระบายอากาศในยามที่ร้อนอบอ้าวอีกด้วย
ข้อดี : มีความแข็งแรง รับได้กับทุกสภาวะอากาศ รวมถึงระบายอากาศได้ดีเรียกว่าเป็นหลังคาที่ออกแบบมาเพื่อบ้านที่ตั้งอยู่ในเขตร้อนชื้นจริงๆ
ข้อเสีย : เนื่องจากเป็นโครงสร้างที่เกิดจากการผสมผสานลักษณะเฉพาะของหลังคาทั้งสองแบบจึงมีความสลับซับซ้อนมากกว่าหลังคาทั่วไป และอาจใช้งบประมาณมากกว่าหลังคาแบบอื่น
เหมาะสำหรับ : บ้านที่อยู่ในเขตร้อนชื้น
หลังคาหมาแหนและหลังคาแบน
ด้วยสภาพอากาศแบบร้อนชื้นในประเทศไทย หากเลือกใช้หลังคาที่แบนราบเกินไป (Flat Roof) หรือหลังคาหมาแหงน ก็อาจเกิดการสะสมความร้อนไม่สามารถระบายอากาศและน้ำฝนได้ดีพอ มีความเสี่ยงที่จะเกิดการรั่วขึ้นได้และแม้จะติดตั้งอุปกรณ์ป้องกันก็จะกลายเป็นค่าใช้จ่ายที่มากเกินจำเป็น
ข้อดี : สร้างง่าย ประหยัดวัสดุโครงสร้าง
ข้อเสีย : มีความเสี่ยงในการเกิดการรั่วซึมได้มาก ระบายน้ำฝนได้ไม่ดี และหลังคาทั้งผืนต้องรับความร้อนตลอดทั้งวัน
เหมาะสำหรับ : สตูดิโอทำงานหรือบ้านแบบโมเดิร์น
• แบบบ้านหลังคาแบน
• แบบบ้านโมเดิร์นหลังคาทรงกล่อง
ดังนั้นการเลือกใช้หลังคาใดๆ ก็ควรที่จะพิจารณาทั้งข้อดีและข้อเสียให้ถี่ถ้วนเพราะเมื่อตัดสินใจลงไปแล้ว หากจะปรับเปลี่ยนก็ยากเกินที่จะแก้ไขในทันที การปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ เช่น สถาปนิก จึงเป็นวิธีการที่จะทำให้คุณเลือกรูปแบบหลังคาได้อย่างถูกต้องและเหมาะสมที่สุดสำหรับสภาพอากาศของบ้านเรา
เรื่องและภาพ วุฒิกร สุทธิอาภา
แบบหลังคาช่วยให้บ้านประหยัดไฟได้หรือไม่
หลังคาโค้งกับหลังคาจั่วแบบไหนป้องกันน้ำดีกว่ากัน
