ความทรงจำใหม่ของเรือนไทยหลังเดิม
ท่ามกลางความวุ่นวายในเมืองใหญ่อย่างกรุงเทพฯ ยังมี บ้านเรือนไทย หลังหนึ่งซึ่งแวดล้อมด้วยสวนที่ร่มรื่น คงไว้ซึ่งบรรยากาศของการใช้ชีวิตเรียบง่ายอย่างไทย
คุณเจิมใจ โสภณรณฤทธิ์ เจ้าของบ้าน ได้เล่าถึงที่มาของ บ้านเรือนไทย ขนาดกะทัดรัดหลังนี้ให้เราฟังว่า “เดิมทีเรือนไทยหลังนี้เป็นส่วนหนึ่งของเรือนหมู่ บ้านของคุณตาคุณยายที่บางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยาค่ะ ซึ่งดิฉันเองเมื่อครั้งยังเป็นเด็ก ตอนปิดภาคเรียนก็ได้ไปเที่ยวไปอาศัยอยู่เสมอ ต่อมาเมื่อคุณตาคุณยายเสียชีวิต ญาติพี่น้องแบ่งมรดกกัน และดิฉันก็ได้ส่วนแบ่งเป็นเรือนนอนหลังใหญ่หลังนี้ ประกอบกับเห็นว่าเรามีที่อยู่ในกรุงเทพฯ จึงได้ย้ายมาปลูกเมื่อหลายปีมาแล้ว โดยใช้เป็นเหมือนบ้านหลังที่สองของครอบครัว สำหรับจัดงานสังสรรค์ระหว่างเพื่อนฝูงหรือมาพักผ่อนในวันหยุด”
บ้านเรือนไทย ขนาดกะทัดรัดหลังนี้ เมื่อย้ายมาปลูกในพื้นที่ประมาณกว่า 100 ตารางวา จึงมีพื้นที่รอบๆบ้านมากพอ โดยเจ้าของบ้านได้กำหนดให้วางตัวเรือนขวางพื้นที่ของบ้าน จึงเหลือพื้นที่สวนหลังบ้านที่มีความเป็นส่วนตัว บรรยากาศร่มรื่นและกว้างขวางพอสำหรับจัดงานสังสรรค์ได้
ส่วนของตัวเรือน เนื่องจากเดิมเป็นเรือนไทยตั้งอยู่ริมแม่น้ำ ด้านหน้าของเรือนจึงเป็นด้านที่หันออกสู่แม่น้ำ แต่เมื่อย้ายมาปลูกใหม่ คุณเจิมใจได้กลับด้านหน้าของเรือนให้หันเข้าหาสวนหลังบ้าน และให้ด้านหลังของเรือนหันออกสู่ถนนหน้าบ้านแทน เนื่องจากด้านหน้าของเรือนเป็นส่วนของชานบ้านที่ใช้นั่งเล่น พักผ่อน ซึ่งเมื่อหันเข้ามาทางสวนหลังบ้านก็จะได้ความเป็นส่วนตัวมากกว่า
สำหรับพื้นที่ใช้สอยใน บ้านเรือนไทย หลังนี้มีความแตกต่างจากบ้านทั่วไป เนื่องจากเจ้าของไม่ได้อยู่อาศัยเป็นประจำ ภายในเรือนจึงมีเพียง 1 ห้องนอน 1 ห้องน้ำ ชานพักผ่อน มุมทำงาน และครัวขนาดเล็กเท่านั้น สำหรับบริเวณใต้ถุนซึ่งถือเป็นพื้นที่ใช้สอยหลักของบ้าน ส่วนหนึ่งคุณเจิมใจได้กั้นเป็นห้องกระจกสำหรับห้องทำงาน นอกเหนือจากนั้นได้จัดเป็นพื้นที่นั่งพักผ่อนและรับรองแขก โดยการจัดวางชุดโต๊ะเก้าอี้หลากหลายรูปแบบไว้ทั่วบริเวณใต้ถุนบ้าน เนื่องจากเป็นบริเวณที่มีลมพัดเย็นสบายตลอดทั้งวันและตลอดทั้งปี จึงเหมาะกับการนั่งเอนหลัง
“เชื่อไหมคะว่าวันหยุดสงกรานต์เราไม่เคยไปเที่ยวที่ไหนกันเลย แต่จะมาอยู่ที่นี่ทุกปี เพราะช่วงนั้นของปีที่นี่จะสวยมาก ดอกไม้ต้นไม้งาม แม้แต่ในหน้าร้อนบ้านเราก็ไม่ร้อน ลมยังพัดเย็นสบาย มานอนค้างคืนที่นี่เหมือนมาแคมปิ้งกันในป่า เพราะจะมีนกมีกระรอกมาวิ่งเล่นกัน ตื่นมาตอนเช้าอากาศก็สดชื่นมากค่ะ”
นอกจากตัวบ้านเรือนไทย ด้านหลังบ้านยังมีเรือนไม้หลังเล็กซึ่งคนสวนของบ้านสร้างขึ้นจากไม้ที่เหลือจากเรือนใหญ่ โดยใช้เป็นห้องเก็บของ และแบ่งพื้นที่ด้านข้างทำเป็นห้องน้ำในบรรยากาศสวน เผื่อสำหรับรับรองแขกด้วย
แม้ว่า บ้านเรือนไทย หลังนี้จะได้รับการปรับเปลี่ยนให้เข้ากับการใช้สอยตามวิถีชีวิตในปัจจุบันของเจ้าของบ้าน แต่ขณะเดียวกันคุณเจิมใจก็พยายามรักษาสภาพของตัวเรือนให้ได้ใกล้เคียงกับของเดิมมากที่สุด ด้วยความคิดที่ว่า “ของเก่ามันอยู่ได้นาน ดูเท่าไรก็ไม่เบื่อ” และคำนึงถึงความเหมาะสมอย่างที่สุด ก่อนที่จะเพิ่มเติมสิ่งใหม่ๆเข้าไปในบ้าน ซึ่งนับว่าเป็นส่วนสำคัญอย่างยิ่งที่ช่วยให้บ้านเรือนไทยหลังนี้ยังคงอบอวลไปด้วยกลิ่นอายของบ้านไทยในอดีตอันสงบ ร่มรื่น และงดงาม
เจ้าของ – ตกแต่ง : คุณเจิมใจ – ศาสตราจารย์ ดร.สมชาติ โสภณรณฤทธิ์
เรื่อง : ภัทรสิริ อภิชิต
ภาพ : สังวาล พระเทพ
