บ้านไม้ยกใต้ถุนสูง บนเกาะเกร็ด
บ้านไม้ยกใต้ถุนสูง ที่มีคาเฟ่อยู่ข้างล่าง ยกใต้ถุนสูงคร่อมอยู่เหนือร่องสวนทุเรียนเก่า โดดเด่นด้วยหลังคาทรงจั่วที่มองเห็นด้านจั่วสามเหลี่ยมได้จากทุกมุม
ด้วยสภาพภูมิประเทศซึ่งเป็นที่ราบลุ่มน้ำท่วมถึง อีกทั้งเป็นเกาะเล็กๆ กลางแม่น้ำเจ้าพระยา ทำให้เกาะเกร็ดมักมีปัญหาเรื่องน้ำท่วมเกิดขึ้นอยู่บ่อยๆ บ้านเรือนที่ปลูกสร้างอยู่บนเกาะแห่งนี้จึงเป็นบ้านไม้ทรงไทยมอญยกใต้ถุนมาตั้งแต่อดีตและยังคงต่อยอดเป็นภูมิปัญญาหลักมาจนถึงยุคปัจจุบัน
ดังนั้นเมื่อ คุณเอก-ปฐมชัย สุวรรณปิณฑะ มีความคิดอยากจะสร้างบ้านหลังใหม่ของตัวเองบนที่ดินเดิมของครอบครัวซึ่งเคยเป็นร่องสวนสำหรับปลูกทุเรียนใกล้กับที่ลุ่มริมเกาะเกร็ด คุณเติ้ล-เผดิมเกียรติ สุขกันต์ สถาปนิกแห่ง Studio Miti จึงออกแบบให้เป็นบ้านไม้ยกใต้ถุนสูงคร่อมอยู่เหนือร่องสวนทุเรียนเคียงข้างไปกับดงต้นกะลาหรือข่าน้ำ ซึ่งเป็นพื้นพืชถิ่นที่คนเกาะเกร็ดนิยมนำหน่อมารับประทานกัน ตามที่เรียกติดปากกันว่า “หน่อกะลา”
บ้านไม้ที่มีคาเฟ่อยู่ชั้นล่าง
เพราะเกิดและเติบโตอยู่ในบ้านไม้บนเกาะเกร็ดมานาน คุณเอกจึงรักและผูกพันในบ้านไม้เป็นพิเศษ ประกอบกับได้เห็นและประทับใจงานออกแบบ บ้านไม้ทำ-มะ-ดา ที่ Studio Miti ออกแบบไว้ (ตีพิมพ์ในหนังสือ บ้านและสวนฉบับพิเศษ รวมไอเดีย บ้านไทยใต้ถุนสูง Home Elevated) เขาจึงติดต่อให้คุณเติ้ลมาช่วยออกแบบบ้านไม้หลังนี้อย่างไม่ลังเล
“ตอนแรกผมยังคิดว่าจะสร้างบ้านอยู่และทำโฮมสเตย์ไปด้วย แต่ภรรยาไม่เห็นด้วย ก็เลยเปลี่ยนแนวคิดว่าจะทำชั้นล่างให้เป็นคาเฟ่แทน เพราะไม่ได้จะอยู่บ้านนี้เป็นประจำ ไม่สะดวกเวลาต้องข้ามเรือไปทำงานและส่งลูกไปโรงเรียนด้วย แต่ก็อยากใช้ที่ดินตรงนี้สร้างธุรกิจต่อยอดรายได้แทนที่สวนทุเรียนที่จมน้ำไปหมดแล้ว โจทย์ของผมก็เลยง่าย ๆ แค่อยากได้บ้านไม้ที่มีคาเฟ่อยู่ข้างล่าง โดยให้เป็นบ้านไม้แนวตั้งแบบที่ผมเคยอยู่ตอนเด็กๆ เพราะแถวนี้ส่วนใหญ่เป็นบ้านไม้แนวนอนกันหมด คงเพราะเลี่ยงปัญหาน้ำรั่วผนังเวลาฝนตก แต่ผมเห็นบ้านไม้ทำ-มะ-ดา ก็ใช้ไม้แนวตั้งได้สวยงามเหมือนกัน เลยให้คุณเติ้ลช่วยออกแบบทั้งหมด”
หลังคาจั่ว มองได้สวยทุกมุม
แม้การออกแบบบ้านไม้จะเป็นของคู่สำหรับ Studio Miti ไปแล้ว แต่คุณเติ้ลก็ยังต้องการพัฒนาและสร้างความแตกต่างให้บ้านไม้อยู่เสมอ เมื่อดูจากทำเลที่ตั้งของบ้านซึ่งเปิดโล่งและมองเห็นได้ชัดจากทางเดินหลักเมื่อข้ามเรือจากท่าวัดสนามเหนือมาถึงเกาะเกร็ด มุมมองของบ้านจึงอยู่ในตำแหน่งที่ค่อนข้างสะดุดตาซึ่งเป็นข้อดีสำหรับการทำคาเฟ่อยู่แล้ว และน่าจะดียิ่งขึ้นไปอีกเมื่อดีไซน์ของตัวบ้านสร้างความประทับใจได้ตั้งแต่แรกเห็น
คุณเติ้ลอธิบายถึงแนวคิดสนุก ๆ นี้ว่า “ผมคุ้นชินกับเรื่องบ้านไม้อยู่แล้ว แต่ไม่อยากซ้ำรอยเดิมที่เคยทำก็เลยคิดว่าน่าจะทำสเกลหลังคาให้น่าสนใจขึ้น เพื่อให้เป็นบ้านทรงจั่วที่มองเห็นด้านจั่วสามเหลี่ยมได้จากทุกมุม แทนที่จะเป็นจั่วด้านเดียว เหมือนเราเติมความขี้เล่นให้บ้านไม้ขึ้นอีกนิด เทคนิคที่ต้องพัฒนาเพิ่มคือการเปลี่ยนทางน้ำให้ลงตรงมุมสามเหลี่ยมซึ่งยากกว่าปกติที่ลงปลายชายคาด้านเดียว บ้านนี้จึงมีเชิงชายหน้าจั่วทำหน้าที่เป็นรางน้ำไปด้วย ส่วนหลังคาใช้เมทัลชีตพับเป็นแนวยาวติดตั้งบนไม้อัด และใช้นวัตกรรมโฟม EPS กันความร้อน ปิดทับด้วยไม้อัดอีกทีแต่กลับด้านให้เห็นลวดลายของไม้อัดแทนฝั่งเรียบหรือแทนการใช้ไม้ OSB เหมือนเคย ๆ เพื่อให้เป็นคาแร็กเตอร์ของบ้านหลังนี้ไปเลย”
โดยตัวบ้านไม้ขนาด 2 ชั้นยกใต้ถุนสูงเน้นเปิดผนังชั้นล่างให้โปร่งด้วยกระจกใสในพื้นที่ส่วนร้านคาเฟ่ที่ต้องการเชื่อมมุมมองระหว่างภายนอกกับภายใน ส่วนชั้นบนเป็นห้องพระซึ่งถือว่าเป็นห้องสำคัญของชาวมอญที่จะต้องมี กับห้องนอนที่โปร่งโล่งจัดวางฟูกนอนเรียบง่ายแบบบ้านไทย มีเฟอร์นิเจอร์เพียงน้อยชิ้น เพราะเจ้าของบ้านใช้พักผ่อนเฉพาะช่วงมาเปิดร้านวันเสาร์-อาทิตย์ การมีสเปซโล่ง ๆ จึงช่วยสร้างความรู้สึกผ่อนคลายจากชีวิตประจำวันได้ดี
ไม้เก่าจากอยุธยาข้ามเรือมาถึงเกาะเกร็ด
ไม้เป็นวัสดุหลักสำคัญในการสร้างบ้านหลังนี้ โดยพื้นและผนังเกือบทั้งหมดเป็นไม้สักเก่าจากอยุธยา ภายใต้โครงสร้างไม้เต็งและไม้แดง ทั้งยังบังเอิญเป็นร้านที่คุณเติ้ลเลือกใช้งานเป็นประจำอยู่แล้วด้วย ผนวกกับงานไม้ส่วนกรอบประตูหน้าต่างและตกแต่งอื่น ๆ จากร้านพรพัฒนา ประตูไม้ ซึ่งเป็นร้านของคุณน้าภรรยาของคุณเอก การันตีด้วยผลงานที่เคยลงนิตยสารบ้านและสวนมาแล้ว ช่วยเสริมองค์ประกอบของบ้านไม้ให้สมบูรณ์ได้ตามแบบ เพียงแต่อุปสรรคของการสร้างบ้านไม้บนเกาะเกร็ดนั้นคือเรื่องการขนส่งวัสดุอุปกรณ์ก่อสร้างที่ต้องลำเลียงขึ้นเรือข้ามแม่น้ำเจ้าพระยาและอาศัยแรงคนทยอยขนแผ่นไม้ทั้งหมดมาที่จุดก่อสร้าง จึงใช้เวลาและงบประมาณมากกว่าการสร้างบ้านในทำเลทั่วไป
เรื่องนี้คุณเอกเล่าให้ฟังว่า “นอกจากปัญหาเรื่องการขนของแล้วยังมีเรื่องน้ำท่วมด้วย ตอนนั้นฝนตกและเรายังไม่มีจุดหลบฝนกันเลย ก็ต้องยกของทุกอย่างหนีน้ำ ส่วนไม้ที่วางไว้ตามพื้นก็มียางออกมาสร้างรอยด่างไปตามพื้นด้านนอกทิ้งร่อยรอยให้เห็น แล้วก็ทำให้การก่อสร้างล่าช้าไปอีก แต่ยังโชคดีที่ผมได้เจอช่างไม้มีฝีมือและถ่ายทอดแบบที่คุณเติ้ลเขียนออกมาได้สวยดังใจ
“ส่วนที่ผมชอบที่สุดก็คือรูปทรงของบ้านที่ดูแปลกตาดี ใครเดินผ่านไปผ่านมาก็มักหยุดถ่ายรูปเสมอ แม้ว่าเส้นทางนี้จะไม่ใช่เส้นทางหลักในการท่องเที่ยวเกาะเกร็ด แต่ก็จะมีคนที่เดินหลงมาหรือปั่นจักรยานมาอยู่เรื่อยๆ เนื่องจากเส้นทางนี้เป็นเส้นทางสัญจรรอบเกาะเกร็ดเส้นทางใหม่ซึ่งสิ่งปลูกสร้างยังมีอยู่ไม่มาก เราจึงอยากให้บ้านหลังนี้ได้ร่วมต้อนรับผู้คนที่มาเที่ยวเกาะเกร็ด ให้ได้เข้ามานั่งพักผ่อนคลายร้อนก่อนที่จะออกเดินทางไปยังจุดอื่นๆที่น่าสนใจต่อไป”
เจ้าของ : คุณปฐมชัย สุวรรณปิณฑะ
สถาปนิก : Studio Miti โดยคุณเผดิมเกียรติ สุขกันต์
เรื่อง : ภัทรสิริ โชติพงศ์สันติ์
ภาพ : สิทธิศักดิ์ น้ำคำ, กรานต์ชนก บุญบำรุง
ผู้ช่วยช่างภาพ : กสิณ สนลา
สไตล์ : Suanpuk
