สวนหน้าบ้านขนาดใหญ่ ของบ้านคอตเทจขนาดเล็ก - บ้านและสวน

สวนหน้าบ้านขนาดใหญ่ ของบ้านคอตเทจขนาดเล็ก

นอกจากความสวยงามร่มรื่นของสวนในบ้านแล้ว สิ่งหนึ่งที่เจ้าของบ้านต้องการเช่นกันก็คือ ความสงบและความเป็นส่วนตัว เช่นเดียวกับเจ้าของ สวนหน้าบ้านขนาดใหญ่ ของบ้านพักหลังเล็กแห่งนี้

เดิมบ้านหลังเก่ามีสวนป่าสวยงามอยู่โดยรอบ แต่เมื่อบ้านถูกปรับเปลี่ยนการใช้งานให้เป็นพื้นที่สาธารณะ ความต้องการที่อยากมีที่พักนั่งเงียบ ๆ มองต้นไม้ดอกไม้ ฟังเสียงนกเสียงน้ำไหลก็ยังคงอยู่ จึงทำให้ตัดสินใจสร้าง สวนหน้าบ้านขนาดใหญ่ ขึ้นมาใหม่ เพื่อให้ตอบโจทย์ไลฟ์สไตล์และความต้องการใกล้ชิดธรรมชาติ

สวนหน้าบ้านขนาดใหญ่
บ้านพักเลือกให้อยู่ในตำแหน่งอีกมุมสวนที่ไกลออกไป เป็นบริเวณที่เงียบสงบเป็นส่วนตัว ตรงกลางเปิดเป็นสนามหญ้าที่ดูโล่งสบายตาให้ต่างไปจากสวนป่าสนเดิม ซึงถ้าหากอยากให้สนามหญ้าเรียบเนียน เทคนิคพิเศษคือการท็อปทรายด้วยการโรยทรายหยาบบาง ๆ เพื่อให้รากหญ้าได้รับสารอาหาร และทำให้พื้นสนามนุ่มขึ้น ให้ปุ๋ยสูตรเสมอทุก 3 เดือน เมื่อตัดหญ้าไปเรื่อย ๆ ข้อหญ้าจะแก่ สนามหญ้าจะเป็นหลุมตะปุ่มตะป่ำ การท็อปทรายก็เหมือนเป็นการเติมดินปลูกเพิ่มลงไป และการตัดหญ้าบ่อย จะทำให้สนามหญ้าเนียนสวย
วางหินก้อนใหญ่หน้าตัดเรียบไว้ข้างทางเดิน เนื่องจากระยะทางเดินในสวนค่อนข้างไกล ต้องการให้มีจุดนั่งพักชมสวนเป็นระยะ หินบางส่วนขุดขึ้นมาจากใต้ดินในพื้นที่ บางส่วนเป็นหินที่เหลือจากการทำน้ำตก

“สวนนี้ต่อเนื่องมาจากสวน ‘Alpine Chalet สีสันในป่าสน’ ที่เคยลงนิตยสารบ้านและสวน ฉบับกรกฎาคม 2566” คุณมอร์ – อัศนัย แก่นจันทร์ เริ่มต้นเล่าถึงสวนแห่งนี้ให้ฟัง “พื้นที่ทั้งหมดประมาณ 2 ไร่ อยู่ติดกับสวนป่าสนเดิมที่ตอนนี้ปรับให้เป็นโรงแรมและร้านอาหาร La Cocotte Villa & Farm Khao Yai คุณไก่ – นิภาพรรณ สุขวิมล อยากมีที่พักเล็ก ๆ ในมุมสงบไว้พักผ่อนส่วนตัวครับ โจทย์คืออยากได้สวนที่ไม่ต้องดูแลมากเหมือนสวนป่าเดิม สไตล์สวนจะต่างออกไป แต่ยังคงเป็นสวนแบบฝรั่งที่มีความเกี่ยวเนื่องกัน มีบ้านพักและน้ำตกเล็ก ๆ ภาพรวมจะเป็นสวนคอตเทจ มีดอกไม้น่ารัก ๆ มีสนามหญ้ากว้างที่ดูโล่งสบายตาครับ”

สวนหน้าบ้านขนาดใหญ่
ด้วยพื้นที่ค่อนข้างกว้างมาก คุณมอร์เสนอให้ทำเป็นสวนครัวเพื่อไว้เก็บใช้ทำอาหารได้ ปลูกผักทั่วไปที่ดูแลง่าย ๆ เช่น กะเพรา ฟักทอง มะละกอ เน้นที่กระบะปลูกและผังแปลงที่สวยตามแบบสวนฟอร์มัล พื้นปูด้วยผ้าจีโอเท็กซ์ไทล์ โรยด้วยกรวดสีน้ำตาล

สวนแบ่งเป็น 3 โซนหลัก ด้านขวาเป็นแปลงปลูกผักสวนครัว มีบ่อน้ำพุอยู่ตรงกลางและเรือนกระจกอยู่ติดกัน ถัดมาเป็นสนามหญ้าที่มีศาลาไม้หลังใหญ่อยู่ด้านหลัง ส่วนด้านซ้ายเป็นสนามหญ้าโล่ง มีทางเดินลัดเลาะรอบสนามที่รายล้อมด้วยต้นสน ซิลเวอร์โอ๊ก หลิวออสเตรเลีย เห็นกลุ่มไม้พุ่มและไม้ดอกที่กำลังออกดอกผลิบานอยู่ทั่วสวน ไกลตาออกไปมีกระท่อมหลังเล็กริมน้ำตกที่ดูร่มรื่นและเงียบสงบ ถึงแม้ว่าทุกโซนจะถูกแยกออกจากกัน แต่ก็ยังดูต่อเนื่องเป็นพื้นที่เดียวกัน สวนมีความเป็นระเบียบสะอาดตา

วางอ่างน้ำพุ เพื่อให้เกิดเสียงและความเคลื่อนไหวในสวน ไม่ให้สวนครัวดูนิ่งเรียบจนเกินไป กระบะปลูกยกสูงจากพื้นดิน 50 เซนติเมตร ก่ออิฐฉาบปูนและกรุแต่งผิวด้วยหินโทนสีชมพู ในกระบะปลูกสามารถเปลี่ยนชนิดผักที่จะปลูกได้ตามต้องการ เรือนกระจกที่ออกแบบและทำขึ้นใหม่ ตัดทอนดีเทลลวดลายที่ดูหรูหราออกไป ไว้ใช้เก็บอุปกรณ์ทำสวน หรือทำงานสวนเล็ก ๆ น้อย ๆ

“ผมใช้เส้นแกนมาวางผังสวนในแบบสวนฟอร์มัลครับ ที่จะเห็นภาพได้ชัดก็คือ โซนสวนต้อนรับที่ติดกับสวนครัว ผมดึงแนวแกนมาจากถนนวงเวียนทางเข้าที่อยู่ด้านหน้า ลากเป็นเส้นตรงเข้าไปถึงศาลาไม้ด้านในที่ใช้เป็นจุดปะทะสายตา  ตรงกลางเป็นคอร์ตสนามหญ้า สองข้างเป็นทางเดินปลูกต้นสนและไม้ตัดแต่งพุ่มเป็นแนวยาว ให้ทั้งสองฝั่งซ้ายขวาของสวนสมมาตรกัน ผังสวนแบบฟอร์มัลจะทำให้ภาพรวมของสวนเป็นระเบียบครับ

อาคารในสวนที่เป็นห้องน้ำและห้องเก็บของ แต่งผนังอาคารด้วยหินโทนสีชมพูให้เข้ากับกระบะปลูกในสวนครัวและพื้นศาลาในสวนที่อยู่ใกล้กัน ทางเดินในสวนเรียงด้วยอิฐมอญแดงขนาดใหญ่ (10 x 20 เซนติเมตร) จากอยุธยา โครงสร้างด้านล่างเทปูนหนาประมาณ 7 เซนติเมตร

การออกแบบสวนในพื้นที่ขนาดใหญ่เราไม่ควรใส่ดีเทลจนแน่นทั้งสวน เพื่อลดการดูแลรักษาและลดภาระให้เจ้าของบ้าน เราสร้างจุดเด่นแค่ในบางจุดแบบกระจายกันไป ในสวนนี้ผมตั้งใจให้มีจุดเด่นอยู่ 3 จุด คือ เรือนกระจกในสวนครัว ซุ้มศาลาไม้ที่สวนต้อนรับ และบ้านพัก คุณมอร์อธิบายเพิ่มให้ฟัง

สวนหน้าบ้านขนาดใหญ่
ปลูกนีออนไต้หวันตัดแต่งพุ่มกลมเรียงเป็นแถวยาว โดยใช้ผังแบบสวนฟอร์มัล ทำให้ดูเป็นระเบียบสะอาดตา
สวนหน้าบ้านขนาดใหญ่
สวนต้อนรับเปิดเป็นคอร์ตสนามหญ้าโล่งตรงกลาง มีทางเดินเป็นเส้นตรงขนาบสองข้าง ปลูกสนมังกรและนีออนไต้หวันตัดแต่งพุ่มกลมเรียงเป็นแถวยาว ให้ทั้งสองฝั่งซ้ายขวาสมมาตรกันแบบสวนฟอร์มัล ศาลาในสวนออกแบบให้มีขนาดใหญ่เป็นพิเศษ ลักษณะเป็นซุ้มไม้สไตล์คอตเทจไม่มีหลังคา อยู่ปลายสุดของแนวแกน เพื่อให้ปะทะสายตาเมื่อมองมาจากทางเข้า ไม้ที่ใช้ทำศาลาไม่ทาเคลือบผิว ปล่อยให้ดูดิบเก่าตามกาลเวลา ปลูกพวงครามรอให้เลื้อยคลุม เพื่อช่วยสร้างร่มเงาและเติมความสวยงาม

“สวนในส่วนของบ้านพักจะมีขนาดใหญ่ประมาณครึ่งหนึ่งของพื้นที่ทั้งหมด ตรงกลางเป็นสนามหญ้าโล่งให้ตรงกับความต้องการของคุณไก่ที่อยากได้สวนที่ดูสบายตาต่างไปจากสวนป่าสนเดิม ทางเดินฟรีฟอร์มที่เดินได้รอบสนาม สองข้างทางตกแต่งด้วยไม้ตัดแต่งพุ่มและไม้ดอกหลากหลายสีสัน เน้นไม้ดอกอายุหลายปีที่เลี้ยงง่าย โตง่าย และออกดอกดก ปลูกเป็นกลุ่มใหญ่เพื่อให้ดูแลได้ง่ายและสวยสะพรั่งเวลาที่ออกดอกพร้อม ๆ กันครับ”

สมุนไพรฝรั่งหลายชนิดมีฟอร์มต้น รูปทรงและสีใบที่สวย มีกลิ่นหอม เช่น โรสแมรี่ บางชนิดยังมีดอกสวยงาม ไม่ว่าจะเป็น ลาเวนเดอร์ ทาร์รากอน เสจ ฯลฯ ซึ่งนอกจากประโยชน์ในการนำมาประกอบอาหาร หรือชงเครื่องดื่มแล้ว ปัจจุบันยังนิยมนำมาใช้เป็นไม้ประดับจัดสวนอีกด้วย
สวนหน้าบ้านขนาดใหญ่
“น้ำตกในสไตล์ของผมจะใช้หินที่ได้มาเป็นเกณฑ์ในการก่อน้ำตกครับ ใช้หินที่มีขนาดค่อนข้างใหญ่ น้ำตกจะไม่สูงมาก หน้าน้ำตกและผืนน้ำเรียบกว้าง เพื่อไม่ให้เกิดเสียงดังจนเกินไป ปลูกต้นไม้ไม่เยอะจนครึ้มเหมือนน้ำตกในสวนป่าทั่วไป เป็นภาพจำจากน้ำตกที่เห็นในต่างประเทศครับ”

คุณมอร์พาเราเดินมาจนถึงบ้านพักที่อยู่อีกด้านหนึ่งของสวน และพูดถึงการออกแบบในมุมนี้ให้ฟังว่า  “ผมแยกบ้านพักให้อยู่ในจุดที่ไกลคน มีความเป็นส่วนตัวสูง เพิ่มน้ำตกเล็ก ๆ ให้มีขนาดเหมาะสมกับบ้านพัก มีบ่อปลาแต่ไม่มีระบบบ่อกรอง เพื่อตัดปัญหาเรื่องการดูแลรักษา ทำลำธารตื้น ๆ ให้ไหลผ่านที่หน้าบ้านลงไปที่ลำธารใหญ่ข้างบ้านที่ขุดไว้แล้ว ใช้วิธีดูดน้ำจากลำธารใหญ่เวียนขึ้นมาที่น้ำตกแล้วปล่อยไหลกลับลงไป เป็นระบบเวียนน้ำแบบง่าย ๆ ครับ”

เนื่องจากพื้นที่ที่เป็นสโลปลาดเอียงค่อนข้างชัน เพิ่มลูกเล่นด้วยการก่อหินเป็นน้ำตกเล็กๆ  ส่วนบริเวณที่เหลือเรียงหินเป็นกำแพงกันดิน ปลูกไม้ดอกกระจุ๋มกระจิ๋มแทรกเพิ่มความสวยงาม

แม้สวนนี้จะมีขนาดใหญ่ แต่มีต้นไม้ไม่หลากหลายมากนัก อีกทั้งยังปลูกเป็นกลุ่มเป็นแปลงขนาดใหญ่ คุณมอร์อธิบายให้ฟังว่า ผมจะใช้ต้นไม้ไม่กี่ชนิดครับ ต้นไม้ใหญ่จะเป็นไม้ที่มีฟอร์มสวยตามธรรมชาติและมีขนาดไม่ใหญ่นัก เลือกที่ทรงต้นสูงชะลูด ใบขนาดเล็กและพุ่มโปร่ง เพื่อให้แสงลอดลงมาถึงไม้ดอกที่อยู่ด้านล่างได้ เช่น สนฉัตร สนสามใบ ซิลเวอร์โอ๊ก โกลเด้นโอ๊ก ทีทรีออยล์ หลิวออสเตรเลีย เพิ่มสีสันในสวนด้วยรำเพย สนเกรวิลเลีย สวนไม้พุ่ม และไม้ระดับล่างปลูกเป็นกลุ่มเพื่อให้ง่ายต่อการดูแล ด้วยสเกลของพื้นที่ที่มีขนาดใหญ่มาก ถ้าเราลงดีเทลสวนทุกจุดจะมีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง ไม้ดอกก็เลือกที่ไม่ต้องดูแลมากและออกดอกง่าย เช่น ตรีชวา ต้อยติ่งฝรั่ง ผกากรอง ประทัดจีน นีออนไต้หวัน ช้องนาง กุหลาบ หญ้าประดับ เราไม่ได้เลือกใช้พรรณไม้ที่มีความพิเศษอะไรนะครับ เราแค่ต้องการไม้ดอกที่ออกดอกเก่ง เติมสีสันให้สวนได้ตลอดเวลาตามสไตล์สวนคอตเทจนส่วนที่อยู่ใกล้ตาใกล้ทางเดินอาจตัดแต่งทรงพุ่มเพื่อควบคุมความสูงและขนาดทรงพุ่มบ้าง ส่วนที่อยู่ไกลตาออกไปก็ปล่อยให้เติบโตตามธรรมชาติไปได้เลย

บ่อปลาที่ตื้นและเลี้ยงปลาที่มีขนาดไม่ใหญ่ ไม่จำเป็นจะต้องมีบ่อกรอง ซึ่งจะช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายได้มาก หรืออาจจะใช้ระบบกรองแบบ Intake Bay Filter มีลักษณะเป็นกล่องตะแกรงพลาสติก ขนาด 40 x 60 x 40 เซนติเมตร ขุดหลุมเป็นสะดือที่ก้นบ่อบริเวณที่จะวางกล่องกรองให้มีความลึกไม่น้อยกว่า 40 เซนติเมตร วางกล่องกรองแล้วจึงปิดทับด้วยกรวด หรือวัสดุเดียวกับที่ใช้รองก้นบ่อและลำธาร เวลาล้างทำความสะอาดก็แค่ใช้ปั๊มน้ำดูดตะกอนที่นอนก้นกล่องทิ้งไป

“ผมเลือกที่จะผสมระหว่างไม้ตัดแต่งทรงพุ่มกับไม้ที่โตแบบฟรีฟอร์ม ผมมองว่าไม้ตัดแต่งทรงพุ่มเป็นส่วนหนึ่งของสวนคอตเทจและสวนอังกฤษ ใช้เพื่อสร้างจุดเด่นในสวน แม้ว่าจะต้องมีการตัดแต่ง แต่ก็เพื่อคุมทรงต้นและขนาดทรงพุ่มให้อยู่ในรูปแบบที่เราต้องการเท่านั้น ส่วนต้นไม้ที่เราปล่อยให้โตแบบฟรีฟอร์มแตกกิ่งเป็นอิสระ การตัดแต่งเพื่อคุมฟอร์มต้นบางทีทำได้ยากกว่า และอาจทำให้สวนดูรกได้ง่ายกว่าด้วยครับ” คุณมอร์ให้ข้อคิดทิ้งท้าย

นิตยสาร บ้านและสวน ฉบับเดือนกุมภาพันธ์ 2568
เจ้าของ : คุณนิภาพรรณ สุขวิมล
ออกแบบ : ร่มรื่นแลนด์สเคป โดยคุณอัศนัย แก่นจันทร์ และคุณกนกวรรณ ณ พัทลุง
เรื่อง : วชิรพงศ์ หวลบุตตา
ภาพ : อภิรักษ์ สุขสัย