แคคตัส เป็นไม้ประดับที่ได้รับความนิยมปลูกเลี้ยงกันในบ้านเราอย่างไม่มีตกเทรนด์ ด้วยความหลากหลายของชนิดและพันธุ์ อีกทั้งมีการพัฒนาลูกผสมใหม่ ๆ อย่างต่อเนื่อง เมื่อมีการปลูกเลี้ยง สิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ก็คือ การพบต้นแคคตัสมีอาการป่วย ไม่แข็งแรง เหี่ยว เน่า และตายในที่สุด ซึ่งเกิดได้จากหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นการดูแล สภาพดินฟ้าอากาศ โรค และแมลงศัตรูต่าง ๆ เข้าทำลายจนเกิดความเสียหาย
สาเหตุที่ทำให้แคคตัสเป็นโรคนั้นไม่แตกต่างจากพืชทั่วไป สามารถแบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ
- สาเหตุของโรคพืชที่เกิดจากสิ่งมีชีวิตหรือโรคติดเชื้อ (Infectious Plant Diseases) ได้แก่ เชื้อรา เชื้อแบคทีเรีย เชื้อไฟโตพลาสมา เชื้อไวรัส ไส้เดือนฝอย โดยลักษณะอาการของโรคจะแตกต่างกันไปตามชนิดของเชื้อสาเหตุและพืช ซึ่งสามารถระบาดไปยังต้นอื่น ๆ ได้
- สาเหตุของโรคพืชที่เกิดจากสิ่งไม่มีชีวิตหรือโรคไม่ติดเชื้อ (Non-infectious Plant Diseases) ได้แก่ สภาพของดินและอากาศไม่เหมาะสม ซึ่งไม่สามารถระบาดจากต้นที่เป็นโรคไปยังต้นปกติอื่น ๆ ได้
นอกจากนี้ยังมีแมลงและสัตว์ศัตรูที่ทำให้เกิดความเสียหายได้ไม่น้อย ได้แก่ เพลี้ยแป้ง เพลี้ยหอย เพลี้ยอ่อน เพลี้ยไฟ ไรแมงมุมเทียม ไรแดง หนอน หอยทาก หนู กระรอก
วิธีป้องกันกำจัดโรคและแมลงศัตรูแคคตัส
- หมั่นสำรวจ ทำความสะอาด และเก็บซากพืชส่วนที่เป็นโรคไปเผาทำลายอย่างสม่ำเสมอ
- หลีกเลี่ยงการตัดแต่งหรือทำให้ต้นเกิดแผลน้อยที่สุด
- หากพบต้นที่มีอาการโรคให้แยกออกไปปลูกเลี้ยงหรือนำไปรักษา
- หากพบการระบาดของโรคและแมลงศัตรู ให้ฉีดพ่นด้วยสารป้องกันกำจัดโรคและแมลงตามอาการ
อ่านเพิ่มเติมได้ใน หนังสือ รู้ทันโรคและศัตรูแคคตัส : Cactus Diseases & Pests Guidebook โดยสำนักพิมพ์บ้านและสวน
