สมุนไพรฝรั่ง หรือ Herbs เป็นส่วนประกอบสำคัญที่ขาดไม่ได้ในการปรุงอาหารต่างประเทศที่คนไทยนิยมเพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะอาหารอิตาเลียน นอกจากนี้ สมุนไพรฝรั่ง ยังเป็นพรรณไม้ที่นิยมปลูกผสมผสานกับไม้ดอกไม้ประดับอื่น ๆ ในสวนสวยหลายสไตล์ ชวนมารู้จัก สมุนไพรฝรั่ง ที่นิยมปลูกในเมืองไทย แชร์เก็บไว้แล้วช้อปมาปลูกกันเลย
- โหระพาฝรั่งหรือสวีทเบซิล (Basil / Sweet Basil)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Ocimum basilicum
ไม้ล้มลุก อายุหลายปี แต่มักปลูกเป็นพืซปีเดียว สูง 20-60 เซนติเมตร ใบมีขนาดใหญ่กว่าโหระพาไทย ชอบดินปลูกโปร่ง ร่วนซุย ระบายน้ำดี ไม่ขังแฉะ แสงแดดเต็มวัน และน้ำสม่ำเสมอ ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดและปักชำกิ่ง ใบมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว รสชาติเผ็ดร้อน ใช้ประกอบอาหารได้หลายเมนู
- มินต์ (Mint)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Mentha spp.
ไม้ล้มลุก อายุหลายปี สูง 30-90 เซนติเมตร เจริญเติบโตเร็ว ปลูกเลี้ยงง่าย เหมาะกับมือใหม่ ชอบดินปลูกโปร่ง ร่วนซุย ระบายน้ำดี ไม่ขังแฉะ แสงแดดเต็มวัน และน้ำสม่ำเสมอ ขยายพันธุ์ด้วยการปักชำกิ่งและแยกไหล ปัจจุบันมีลูกผสมมากมายหลายสายพันธุ์ ใบมีกลิ่นหอมสดชื่น นิยมใช้เพิ่มกลิ่นอาหารประเภทเนื้อ ใช้ประกอบเครื่องดื่ม ทั้งน้ำผลไม้ ชา และผสมกับเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
- โรสแมรี่ (Rosemary)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Salvia rosmarinus
ไม้พุ่มอายุหลายปี สูง 45 เซนติเมตร ถึง 1.50 เมตร ชอบดินปลูกระบายน้ำดี ไม่ขังแฉะ แสงแดดเต็มวัน แต่ไม่ควรโดนแสงแดดโดยตรง หากปลูกในพื้นที่ร่มมักจะถูกเพลี้ยไฟรบกวน ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดและปักชำกิ่ง เป็นสมุนไพรที่เลี้ยงง่ายเหมาะกับมือใหม่ ใบมีกลิ่นหอม รสเผ็ดร้อน ใบสดและใบแห้ง ใช้แต่งกลิ่น ปรุงอาหาร หมักเนื้อสัตว์ ช่วยดับกลิ่นคาว ทำซุปหรือซอส ใช้แบบสดเป็นสลัดร่วมกับผักอื่น ๆ แบบแห้งนำมาชงเป็นชาดื่ม และใช้เป็นส่วนผสมของผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ มากมาย
- พาร์สลีย์ (Parsley)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Petroselinum crispum
ไม้ล้มลุก อายุ 1-2 ปี สูง 25-80 เซนติเมตร ใบคล้ายผักชี มีทั้งชนิดใบหยิกและใบเรียบ ชอบดินปลูกโปร่ง ร่วนซุย ระบายน้ำดี แสงแดดเต็มวัน และน้ำสม่ำเสมอ ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด ใบมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว พาร์สลีย์ใบหยิกนิยมใช้ตกแต่งในจานอาหารให้ดูน่ารับประทาน ช่วยดับกลิ่นคาว หรือแต่งกลิ่นและรสในน้ำสลัดและซอส ใช้ผสมในเครื่องหมักเนื้อและชุบแป้งทอด ส่วนพาร์สลีย์ใบเรียบมีกลิ่นฉุนมากกว่า นิยมใช้เป็นผักปรุงรส
- ทาร์รากอน (Tarragon)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Artemisia dracunculus
ไม้ล้มลุก อายุหลายปี สูง 45 – 60 เซนติเมตร ชอบดินทรายหรือดินโปร่ง ร่วนซุย ระบายน้ำดี แสงแดดเต็มวัน ทนร่มได้ และน้ำสม่ำเสมอ ขยายพันธุ์ด้วยการปักชำกิ่ง ใบสดมีกลิ่นหอม รสเผ็ดร้อน นิยมนำมาโรยหน้าหรือคลุกปลา ไก่ เนื้อ และอื่น ๆ ที่ปรุงสุกแล้ว ช่วยเพิ่มกลิ่นหอมชวนรับประทาน ช่วยให้เจริญอาหารและย่อยอาหาร แต่หากนำใบไปอบแห้งจะเก็บกลิ่นหอมและรสชาติไม่ได้ จึงนิยมนำใบสดดองกับน้ำส้มสายชูแล้วปิดฝาให้สนิทเพื่อเก็บไว้ใช้ได้นาน
- ลาเวนเดอร์ (Lavender)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Lavandula angustifolia
ไม้พุ่ม อายุหลายปี สูง 50 – 100 เซนติเมตร ชอบดินร่วนปนทราย ระบายน้ำดี ไม่ขังแฉะ แสงแดดเต็มวัน ทนแล้งได้ดี ต้องการอากาศเย็น ควรเลือกปลูกพันธุ์ที่เหมาะกับสภาพอากาศในแต่ละพื้นที่ ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดและปักชำกิ่ง ใบและดอกมีน้ำมันหอมระเหยที่นำมาใช้ประโยชน์อย่างกว้างขวาง ช่วยบรรเทาอาการแมลงกัดต่อย แผลไหม้ ช่วยให้ผ่อนคลาย ลดอาการปวดศีรษะได้ นิยมนำยอดอ่อนแช่น้ำร้อนชงเป็นชาดื่ม ช่วยให้นอนหลับสบาย
- เลมอนบาล์ม (Lemon Balm)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Melissa officinalis
ไม้ล้มลุก อายุหลายปี สูง 30 -80 เซนติเมตร ชอบดินปลูกโปร่ง ร่วนซุย ระบายน้ำดี แสงแดดเต็มวัน ทนร่มได้ และน้ำสม่ำเสมอ ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด ใบมีกลิ่นหอมคล้ายมินต์ผสมกับกลิ่นเลมอน ใช้แบบสดเป็นสลัดร่วมกับผักอื่น ๆ หรือนำใบสด 2 – 3 ใบใส่ในน้ำร้อนรวมกับโรสแมรี่ชงเป็นซาดื่ม ช่วยลดอาการปวดศีรษะไมเกรน ทำให้นอนหลับสบาย นอกจากนี้ กลิ่นของใบเลมอนบาล์มยังช่วยไล่แมลงและยุงได้
- มาร์จอแรม (Marjoram)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Origanum majorana
ไม้ล้มลุก อายุหลายปี สูงได้ถึง 45 เซนติเมตร เจริญเติบโตช้า ลักษณะคล้ายออริกาโนแต่ใบมีขนาดเล็กกว่า ชอบดินทรายหรือดินโปร่ง ร่วนซุย ระบายน้ำดี ไม่ขังแฉะ แสงแดดเต็มวัน และน้ำสม่ำเสมอ ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดและปักชำกิ่ง ใบมีกลิ่นคล้ายสนและส้ม รสชาติเข้มข้นและหอมกว่าออริกาโน ใช้โรยหน้าพิซซ่า ใบอ่อนใช้แบบสดเป็นสลัดร่วมกับผักอื่น ๆ ช่วยให้เจริญอาหาร
- ออริกาโน (Oregano)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Origanum vulgare
ไม้ล้มลุก อายุหลายปี สูง 60 เซนติเมตร โตช้า เจริญเติบโตแบบกึ่งเลื้อยแผ่คลุมวัสดุปลูก ชอบดินปลูกโปร่ง ร่วนซุย ระบายน้ำดี ไม่ขังแฉะ แสงแดดเต็มวัน และน้ำสม่ำเสมอ ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดและปักชำกิ่ง ใบสดมีกลิ่นหอมแรงแต่ไม่เท่าแบบแห้งหรือสกัดเป็นน้ำมัน มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว รสเผ็ดซ่าอ่อน ๆ ไปได้ดีกับอาหารจานมะเขือเทศทุกชนิด
- เสจ (Sage)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Salvia officinalis
ไม้พุ่ม อายุหลายปี สูง 30-80 เซนติเมตร ปลูกเลี้ยงค่อนข้างยาก ชอบแสงแดดครึ่งวันถึงเต็มวัน ทนแล้ง ดินระบายน้ำดี ระวังอย่าให้แฉะเด็ดขาด ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด ใบมีรสเผ็ดซ่าคล้ายพริกไทย นิยมใช้กับสมุนไพรชนิดอื่น ๆ เข้ากับอาหารที่มีมันเยอะ เช่น ห่าน หมู หรือยัดไส้เนื้อจำพวกสัตว์ปีก แต่ไม่ควรใช้มากเพราะจะทำให้รสเฝื่อนและมีกลิ่นแรงเกินไป
- ไธม์ (Thyme)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Thymus spp.
ไม้พุ่ม อายุหลายปี สูง 10 – 30 เซนติเมตร เจริญเติบโตแบบกึ่งเลื้อยแผ่คลุมวัสดุปลูก ชอบดินปลูกโปร่ง ร่วนซุย ระบายน้ำดี ไม่ขังแฉะ แสงแดดเต็มวัน ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด ใบมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว กลิ่นคล้ายเลมอนผสมอยู่ด้วย ใช้ได้ทั้งใบสดและใบแห้งป่นเป็นผง ไธม์สดให้กลิ่นหอม เหมาะใช้ปรุงอาหารจำพวกอาหารทะเล นอกจากนี้ ยังช่วยเพิ่มรสชาติให้ซอส ซุป สตู และสลัด นิยมใช้ร่วมกับโรสแมรี่ พาร์สลีย์ และออริกาโน เพื่อเสริมกลิ่นหอมให้อาหาร
- มะเดื่อฝรั่ง (Fig)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Ficus carica L.
ในบ้านเรามีมะเดื่อฝรั่งให้เลือกปลูกกันหลายพันธุ์ ทั้งพันธุ์ผลสีม่วงแดง เช่น พันธุ์แบล็กแจ๊ค (Black Jack) อิรักกี้ (Iraqi) บราวน์ตุรกี (Brown Turkey) และพันธุ์ ผลสีเหลือง – เขียว เช่น อัลมา (AIma) ไวท์เจนัว (White Genoa) เป็นต้น ทั้งปลูกในกระถางประดับสวน หรือปลูกเป็นผลไม้กินในครอบครัว รวมถึงปลูกลงแปลงเป็นการค้า มะเดื่อฝรั่งชอบดินร่วนหรือดินร่วนปนทราย มีอินทรียวัตถุสูง ต้องการแสงแดดตลอดวัน ทนแล้ง ทนดินเค็ม แต่ไม่ทนน้ำท่วมขัง
- เลมอน มะนาวฝรั่ง หรือมะนาวเทศ (Lemon)
เป็นพืชสกุลส้ม (Citrus) เช่นเดียวกับมะนาว มะกรูด ส้มจี๊ด ส้มโอ ส้มมือ ฯลฯ ปลูกเลี้ยงง่าย เติบโตได้ดีในบ้านเรา มีหลายสายพันธุ์ให้เลือกปลูก เช่น ยูเรก้าเลมอน (Eureka Lemon) ลิสบอนเลมอน (Lisbon Lemon) เมเยอร์อิมพรูฟเลมอน (Meyer Improved Lemon) เป็นต้น รวมถึงส้มซิตรอน (Citron) มะนาวนิ้วคาเวียร์ (C. australasica) ปัจจุบันนิยมปลูกในกระถางประดับสวน และใช้ประโยชน์ในการทำอาหาร เบเกอรี่ แยม และเครื่องดื่มแบบโฮมเมด
อ่านเพิ่มเติมในหนังสือ My Little Farm Vol.9 สมุนไพรฝรั่ง
บทความที่เกี่ยวข้อง
มะเดื่อฝรั่ง ให้ผลดก ราคาดี
มาปลูก 5 สมุนไพรฝรั่ง ไว้กินเองที่สวนหลังบ้านกัน
ติดตามสำนักพิมพ์บ้านและสวนได้ทาง : สำนักพิมพ์บ้านและสวน
