สมุนไพรไล่แมลง 10 ชนิด พร้อมสูตรผสมที่ผ่านการทดลองแล้วว่าเห็นผลจริง ทำใช้เองแบบง่าย ๆ โดยใช้อุปกรณ์ที่มีในครัวเรือน แถมยังต่อยอดเป็นอาชีพเสริมได้อีกด้วย
มารู้จัก สมุนไพรไล่แมลง ทั้ง 10 ชนิด ว่าแต่ละชนิดมีสารออกฤทธิ์อะไรที่ช่วยไล่แมลงได้ พร้อมแนะนำวิธีใช้สมุนไพรเหล่านั้นอย่างเหมาะสม
- สาบเสือ Camfhur Grass : Chromolaena odorata (L.) R.M. King & H. Rob.
ลำต้นมีสารยูปาทอล (Eupatol) คูมาริน (Coumarin) 1-ยูปาทีน (1-Eupatene) ฟลาโวน (Flavone) และซาลวิจีนิน (Salvigenin) ใบมีสารเซอริลแอลกอฮอล์ (CeryI Alcohol) กรดอะนิซิก (Anisic Acid) ไทรไฮดริกแอลกอฮอล์ (Trihydric Alcohol) แทนนิน (Tannin) ไอโซซาคุรานีทิน (Isosa Kuranetin) และโอโดราทิน (Odoratin) ใช้กำจัดหนอนและเพลี้ย เช่น หนอนกระทู้ หนอนใยผัก เพลี้ยไฟ เพลี้ยหอย เพลี้ยกระโดด เป็นต้น
วิธีใช้ : นำต้นและใบมาตากแห้ง บดให้ละเอียดเป็นผง 400 กรัม แช่ในน้ำ 8 ลิตร แล้วคนให้เข้ากัน หมักทิ้งไว้ 24 ชั่วโมง จากนั้นกรองเฉพาะน้ำสกัดมาใช้ ผสมสบู่เหลวหรือน้ำยาล้างจานเป็นสารจับใบ ฉีดพ่นไล่แมลงทุก 7 วัน ในช่วงเย็นเมื่อไม่มีแสงแดด นอกจากนี้ สามารถใช้สาบแร้งสาบกา (Bily-goat Weed) แทนได้ ทั้งยังช่วยป้องกันวัชพืชได้ด้วย
- ขี้เหล็ก Thai Copper Pod : Senna siamea (Lam.) H. S. Irwin & Barneby
ใบมีสารแอนทราควิโนนไกลโคไซด์ (Anthraquinone Glycoside) ดอกมีสารบาราคอล (Barakol) และสารรสขมชื่อแคสเซียมิน (Cassiamin) สามารถกำจัดหนอนต่างๆ ได้ดี
วิธีใช้ : บดหรือตำใบ 3 กิโลกรัมให้ละเอียด แล้วแช่ในน้ำพอท่วม เติมกากน้ำตาลหรือน้ำตาลทรายแดง 1 กิโลกรัม หมักทิ้งไว้นาน 1 เดือน จากนั้นกรองเฉพาะน้ำสกัดมาใช้ในอัตรา 4 ช้อนโต๊ะ ต่อน้ำ 10 ลิตร ฉีดพ่นต้นผักทุก 7 วัน ในช่วงเย็นเมื่อไม่มีแสงแดด
- ขมิ้นชัน Turmeric : Curcuma longa L.
เหง้ามีน้ำมันหอมระเหย ซึ่งมีสารสำคัญคือเคอร์คูมิน (Curcumin) ช่วยป้องกันและกำจัดแมลงได้หลายชนิด เช่น หนอนหลอดหอม หนอนกระทู้ผัก หนอนใยผัก หนอน แมลงวันเจาะต้นถั่ว หนอนเจาะยอดกะหล่ำ หนอนผีเสื้อต่างๆ ด้วงงวงข้าว ด้วงถั่วเขียว แมลงวันทอง แมลงวันแตง และไรแดง
วิธีใช้ : ตำหรือบดเหง้าแก่สด 1 กิโลกรัมให้ละเอียด แช่ในน้ำ 20 ลิตร หมักทิ้งไว้ 24 ชั่วโมง จากนั้นกรองเฉพาะน้ำสกัดมาใช้ฉีดพ่นไล่แมลง ก่อนใช้ผสมสบู่เหลวหรือน้ำยาล้างจาน 1 ช้อนชาเป็นสารจับใบ ฉีดพ่นต้นผักทุก 7 วัน ในช่วงเย็นเมื่อไม่มีแสงแดด
- ยาสูบ Tobacco : Nicotiana tabacum L.
ใบมีกรดมาลิก (Malic Acid) กรดซิตริก (Citric Acid) กรดออกซาลิก (Oxalic Acid) สารพวกพอลิฟีนอล เช่น กรดรูติน (Rutin Acid) กรดคลอโรเจนิก (Chlorogenic Acid) น้ำมันหอมระเหย แอลคาลอยด์ และนิโคติน สามารถป้องกันและกำจัดหนอนกอ หนอนชอนใบ หนอนเจาะยอดกะหล่ำ หนอนเจาะสมอฝ้าย หนอนผีเสื้อ เพลี้ยอ่อน เพลี้ยไฟ ไรต่างๆ และด้วงหมัดกระใดดได้ดี และป้องกันโรคที่เกิดจากเชื้อราด้วย
วิธีใช้ : ใช้ได้ทั้งใบสดและใบแห้ง โดยแช่ใบยาสูบ 1 กิโลกรัมในน้ำ 2 ลิตร หมักทิ้งไว้ 1 คืน จากนั้นกรองเฉพาะน้ำสกัดมาผสมกับน้ำ 60 ลิตร นำไปฉีดพ่นในแปลงผัก หลังจากนั้น 3 -4 วันแมลงจะตาย
- หางไหล Poison Vine : Paraderris elliptica (Wall.) Adema
รากมีสารโรทีโนน (Rotenone) สามารถป้องกันหนอนศัตรูผัก เช่น หนอนกระทู้ผัก หนอนใยผัก หนอนชอนใบ หนอนม้วนใบ หนอนเจาะยอดกะหล่ำ หนอนผักกาด และเพลี้ยชนิดต่างๆ ได้ดี
วิธีใช้ : บดรากหางไหล 200 กรัมให้ละเอียด ห่อใส่ในผ้าขาวบางแล้วแช่ในน้ำ 10 ลิตร ผสมสบู่เหลวหรือน้ำยาล้างจาน 1 ช้อนชาเป็นสารจับใบ แช่ทิ้งไว้ 2 ชั่วโมง จึงนำไปใช้ฉีดพ่นต้นผักในช่วงเย็นเมื่อไม่มีแสงแดด
- บอระเพ็ด Guduchi : Tinospora crispa(L.) Hook. f. & Thomson
เถามีสารรสขมชื่อพิโครติน (Picroetin) ส่วนเถาและรากมีสารโคลัมบิน (Columbin) ใช้ป้องกันและกำจัดหนอนกระทู้ต่างๆ ได้ดี
วิธีใช้ : 1. ทุบหรือบดเถาบอระเพ็ด 1 กิโลกรัม แช่ในน้ำ 20 ลิตร หมักทิ้งไว้ 1 คืน จากนั้นกรองเฉพาะน้ำสกัดมาใช้ในอัตรา 1 ลิตร ต่อน้ำ 10 ลิตร โดยผสมสบู่เหลวหรือน้ำยาล้างจาน 2-3 หยดเป็นสารจับใบ ใช้ฉีดพ่นต้นผักทุก 7 วัน ในช่วงเย็นเมื่อไม่มีแสงแดด 2. สับเถาบอระเพ็ด 5 กิโลกรัมเป็นชิ้นเล็ก ๆ แล้วทุบให้แตก แช่ในน้ำ 20 ลิตร หมักทิ้งไว้ 2 ชั่วโมง จากนั้นกรองเฉพาะน้ำสกัดมาใช้ในอัตรา 1 ลิตร ต่อน้ำ 10 ลิตร ใช้ฉีดพ่นตามแปลงผัก หรือนำเถาบอระเพ็ดสับ 1 กิโลกรัม หว่านในแปลงผักขนาด 3 ตารางเมตรก็ได้
- ข่า Galangal : Alpinia galanga (L.) Willd.
เหง้ามีน้ำมันหอมระเหย ซึ่งมีสารสำคัญคือกาแรนกอล (Garangol) ซิเนโอล (Cineole) ไพนีน (Pinene) จิงเจอรอล (Gingerol) แคมฟอร์ (Camphor) ยูจีนอล (Eugenol) และสารที่ทำให้มีรสเผ็ดร้อน เช่น โซกาออล (Shogaol) น้ำคั้นจากเหง้าเป็นทั้งสารดึงดูด ป้องกันและกำจัดแมลงได้ดี โดยเฉพาะแมลงวันทองและด้วงเต่าแตง
วิธีใช้ : หั่นหรือบดเหง้าสดหรือตากแห้ง 1 กิโลกรัมให้ละเอียด แช่ในน้ำ 40 ลิตร หมักทิ้งไว้ 24 ชั่วโมง จากนั้นกรองเฉพาะน้ำสกัดมาใช้ ก่อนใช้ผสมสบู่เหลวหรือน้ำยาล้างจาน 1 ช้อนชาเป็นสารจับใบ ฉีดพ่นต้นผักทุก 7 วัน ในช่วงเย็นเมื่อไม่มีแสงแดต หรือช่วงเช้าก็ได้
- ฝักคูน Golden Shower : Cassia fistula L.
เนื้อฝักมีสารแอนทราควิโนน (Anthraquinone) ซึ่งมีฤทธิ์ต่อระบบประสาทของแมลง ช่วยกำจัดหนอนกระทู้ผัก หนอนกระทู้หอม และด้วงต่างๆ ได้ดี
วิธีใช้ : 1. บดฝักคูน 1 กิโลกรัมให้ละเอียด แช่ในน้ำ 20 ลิตร หมักทิ้งไว้ 3 -4 วัน จากนั้นกรองเฉพาะน้ำสกัดมาใช้ ก่อนใช้ผสมสบู่เหลวหรือน้ำยาล้างจาน 2-3 หยดเป็นสารจับใบ ฉีดพ่นต้นผักทุก 7-10 วัน ในช่วงเย็นเมื่อไม่มีแสงแดด 2. บดฝักคูน 300 กรัมให้ละเอียด แช่ในเหล้าขาว 1 ลิตร นาน 7 วัน จากนั้นกรองเฉพาะน้ำสกัดมาใช้ในอัตรา 2 ช้อนโต๊ะ ต่อน้ำ 10 ลิตร ผสมสบู่เหลวหรือน้ำยาล้างจาน 2 -3 หยดเป็นสารจับใบ ฉีดพ่นต้นผักทุก 7 – 10 วัน ในช่วงเย็นเมื่อไม่มีแสงแดด
- สะเดา Neem : Azadirachta indica A. Juss.
ทั้งใบ ผล เปลือกลำต้น และเมล็ด มีสารที่ช่วยป้องกันและกำจัดแมลง ทำให้หนอนไม่ลอกคราบ เจริญเติบโตผิดปกติ และไม่กินอาหาร โดยเฉพาะสารอะซาดิแรคติน (Azadirachtin) ซึ่งพบมากในเมล็ด ใช้ได้ผลดีกับหนอนกระทู้ หนอนใยผัก หนอนใยกะหล่ำ หนอนเจาะยอดคะน้า หนอนชอนใบ หนอนหลอดหอม หนอนม้วนใบ หนอนเจาะผลมะเขือ หนอนเจาะลำต้นถั่ว เพลี้ยอ่อน เพลี้ยไก่แจ้ เพลี้ยไฟ ไรแดง แมลงวันทอง แต่ได้ผลน้อยกับด้วงปีกแข็งกัดกินใบ ด้วงหมัดกระโดดตัวเต็มวัย มวนแดง มวนเขียว นอกจากนี้ ยังใช้สารสกัดสะเดาป้องกันกำจัดเชื้อราและเชื้อแบคทีเรียได้อีกด้วย
วิธีใช้ : 1. คลุกเมล็ดสะเดาบดกับดินขณะเตรียมแปลงปลูก อัตรา 1 กิโลกรัมต่อ 1 ตารางเมตร ช่วยไล่ตัวอ่อนด้วงหมัดผักและหนอนแมลงวัน หรือละลายผงสะเดาในน้ำแล้วฉีดพ่นตามแปลงผักก็ได้ 2. บดเมล็ดสะเดาพอแตก 1 กิโลกรัม แช่ในน้ำ 20 ลิตร เติมน้ำส้มสายชู 4 ช้อนโต๊ะ หมักทิ้งไว้ 24 ชั่วโมง จากนั้นกรองเฉพาะน้ำสกัดมาใช้ในอัตรา 1 ลิตร ต่อน้ำ 10 ลิตร ผสมสบู่เหลวหรือน้ำยาล้างจาน 2-3 หยดเป็นสารจับใบ ฉีดพ่นต้นผักทุก 7 วัน ในช่วงเย็นเมื่อไม่มีแสงแดด จะทำให้แมลงตายภายใน 2 – 5 วัน
- สะระแหน่ Kitchen Mint : Mentha cordifolia Opiz ex Fresen
ใบมีน้ำมันหอมระเหยช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของแมลง สามารถป้องกันและกำจัดแมลงหลายชนิด เช่น เพลี้ยอ่อน หนอนแมลงวัน แมลงวัน ยุง และไร
วิธีใช้ : นำหอมแดง ใบมะกรูด โหระพา กะเพรา แมงลัก ยี่หร่า และใบสะระแหน่ อย่างละ 1 กำมือ ตำหรือบดให้ละเอียด แช่ในน้ำ 1 ลิตร แล้วหมักทิ้งไว้ 24 ชั่วโมง จากนั้นกรองเฉพาะน้ำสกัดมาผสมกับน้ำ 10 ลิตร ผสมสบู่เหลวหรือน้ำยาล้างจาน 2- 3 หยดเป็นสารจับใบ ใช้ฉีดพ่นต้นผักทุก 7 วัน ในช่วงเย็นเมื่อไม่มีแสงแดด
อ่านเพิ่มเติมได้ใน หนังสือ My Little Farm Vol.6 สมุนไพรไล่แมลง ทำใช้เองแบบง่าย ๆ
สั่งซื้อหนังสือได้ที่ สำนักพิมพ์บ้านและสวน
