หลายคนอาจคิดว่าแคคตัสเป็นพืชทะเลทราย น่าจะชอบทรายมากกว่า แต่จริงๆ แล้วแคคตัสก็เหมือนต้นไม้อื่นๆ ที่ต้องการดินหรือวัสดุปลูกที่เหมาะสม นั่นคือ ร่วนซุย โปร่ง เพื่อให้รากแผ่ขยาย ต้นจะได้เจริญเติบโต นอกจากนี้ก็ควรระบายน้ำดี ไม่อุ้มความชื้นไว้จนชื้นแฉะตลอดเวลา เพราะรากของต้นไม้ก็ต้องการอากาศเพื่อหายใจด้วยเช่นกัน
วัสดุปลูกที่ใช่ แคคตัสแต่ละชนิดต้องการวัสดุปลูกแตกต่างกัน การผสมวัสดุปลูกให้เหมาะสมจึงเป็นเรื่องน่าสนุกสำหรับนักเล่นแคคตัส หากคุณต้องการเป็นนักเล่นแคคตัสตัวจริงก็ต้องหมั่นสังเกตลักษณะนิสัยของแคคตัสที่ปลูก หาข้อมูลจากนักเล่นรุ่นพี่แล้วลองผสม แต่สำหรับมือใหม่ เรามีวัสดุปลูกมาแนะนำดังนี้
สูตรที่ 1 ดินร่วน 2 ส่วน ทรายหยาบ 3 ส่วน ถ่านป่น 1 ส่วน ใบไม้ผุหรือปุ๋ยหมัก 1 ส่วน
สูตรที่ 2 ดินร่วน 1 ส่วน ทรายหยาบ 1 ส่วน ถ่านป่น 1 ส่วน
สูตรที่ 3 ดินร่วน 1 ส่วน ทรายหยาบ 3 ส่วน ถ่านป่น 1 ส่วน ใบไม้ผุ 1 ½ ส่วน
สูตรที่ 4 ดินร่วน 4 ส่วน ทรายหยาบ 2 ส่วน ถ่านป่น 1 ส่วน ใบไม้ผุ 2 ส่วน อิฐหัก 7 ส่วน
Tips
*ไม่ควรใช้ทรายละเอียด เพราะจะทำให้วัสดุปลูกแน่นเกินไป
*ไม่ควรใช้กรวดเม็ดเล็กแทนทราย เพราะจะสะสมความร้อน ทำให้ระบบรากเสียหาย
*การผสมปูนขาวและกระดูกเผาป่นเล็กน้อยในวัสดุปลูกจะทำให้ต้นเจริญเติบโตดี
*การเลือกวัสดุปลูกควรพิจารณาตำแหน่งที่ตั้งกระถาง ถ้าตั้งในที่ร่ม น้ำระเหยช้า ควรใช้วัสดุปลูกที่ระบายน้ำดี แต่ถ้าตั้งในที่กลางแจ้ง ควรใช้วัสดุที่อุ้มน้ำ
กระถางที่เหมาะ ในท้องตลาดมีกระถางที่ทำจากวัตถุดิบหลายอย่าง เช่น พลาสติก ดินเผา กระเบื้อง ฯลฯ ส่วนใหญ่ก็ใช้ปลูกต้นไม้ได้ทั้งนั้น แต่กระถางแต่ละอย่างก็มีข้อดี ข้อเสียแตกต่างกัน
กระถางดินเผา ด้วยลักษณะกระถางที่ทำจากดินแล้วเผาด้วยความร้อน เนื้อกระถางจึงมีรูพรุนทำให้ระบายน้ำและอากาศได้ดี วัสดุปลูกจึงไม่ชื้นแฉะ ทำให้ต้นไม้เจริญเติบโตดี แต่ก็มีข้อเสียคือ เมื่อใส่วัสดุปลูกแล้ว กระถางจะมีน้ำหนักเพิ่มขึ้น ทำให้หนัก ยกย้ายไปไหนยาก แตกหักได้ถ้าหล่นลงพื้น แต่ถ้าเราปลูกต้นเล็กๆ ก็ใช้ได้ดี
กระถางพลาสติก มีสีสันสวยงาม น้ำหนักเบา ราคาไม่แพง เก็บความชื้นได้ดี เพราะน้ำระบายและอากาศออกได้แค่ทางก้นกระถาง รากจึงเจริญอยู่เฉพาะตรงกลางกระถาง ไม่แผ่ออกไปรอบๆ และอาจทำให้ความร้อนสะสมในกระถาง ทำให้ระบบรากเสียหาย
กระถางเซรามิก ทำจากดินเผาแต่เคลือบด้วยวัสดุ ทำให้เนื้อกระถางไม่มีรูพรุน การระบายน้ำและอากาศจึงทำได้ยากเช่นเดียวกับกระถางพลาสติก
Tips
*กระถางดินเผาที่ซื้อมาใหม่ ควรแช่น้ำสักหลายชั่วโมงก่อนนำมาปลูกต้นไม้
* ควรปลูกต้นไม้ให้ห่างจากขอบกระถางไม่น้อยกว่า 2.5 ซม. หรือ 1 นิ้ว
วิธีปลูกแคคตัส แคคตัสที่เราซื้อจะมาพร้อมกระถางพลาสติก ซึ่งมีวัสดุปลูกมาด้วย เราอาจไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนกระถางใหม่ทันทีก็ได้ เพราะรากของต้นอาจยังไม่เจริญเต็มที่ ควรรอให้ต้นตั้งตัวได้ก่อนแล้วค่อยเปลี่ยน แต่ในบางกรณี เช่น การสั่งทางออนไลน์ เราจะได้แต่ต้น ไม่มีวัสดุปลูกมาด้วย เราต้องจัดการปลูกลงกระถางเอง มาดูวิธีปลูกกัน
1.ใช้เศษกระถางแตกปิดรูก้นกระถางไว้ อย่าอุดรู เราแค่ป้องกันไม่ให้วัสดุปลูกไหลออกนอกกระถางเวลารดน้ำ
2.ใส่เศษอิฐหักหรือกรวดลงในกระถางประมาณหนึ่งในสี่
3.ใส่วัสดุปลูกที่ผสมตามสูตรลงไป แล้ววางต้นลงในกระถาง ตั้งลำต้นให้ตรงและอยู่กึ่งกลางกระถาง
Tips
*ควรเลือกกระถางที่ไม่ใหญ่มาก เพราะกระถางที่ใหญ่มากจะเก็บความชื้นไว้มาก
*การนำต้นไม้ลงปลูก ให้พับกระดาษหลาย ๆ ชั้นแล้วพันกับต้น แทนการใช้มือจับต้นโดยตรง หนามจะได้ไม่ตำมือ
*การโรยกรวดเล็กๆ ที่หน้าดินจะช่วยให้หน้าดินไม่แห้งเร็วจนเกินไป เวลารดน้ำดินจะไม่กระเด็นออกมานอกกระถาง
*ไม่ควรใช้กรวดที่ทำจากหินปูน เพราะจะทำให้ดินเค็มเกินไป
*ถ้าวัสดุปลูกยุบตัวให้ค่อยเติมลงไป ระวังอย่าให้กระทบกระเทือนราก
ข้อมูล มือใหม่หัดปลูก แคคตัส โดย วชิรพงศ์ หวลบุตตา สำนักพิมพ์บ้านและสวน
สงวนสิทธิ์ โดยบมจ. อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง ใช้เพื่อเผยแพร่ทางอินเตอร์เนต ห้ามทำซ้ำหรือดัดแปลงด้วยวิธีการใดๆ โดยมิได้รับอนุญาต
