ปลูกไม้ใหญ่ไว้ ได้ประโยชน์
การจัดภูมิทัศน์รอบตัวบ้านให้เกิดความร่มรื่น น่าอยู่ นอกจากปลูกไม้พุ่ม ไม้เลื้อย ไม้คลุมดินแล้ว ไม้ใหญ่ก็เป็นพรรณไม้ที่สำคัญเช่นกัน เพราะให้ร่มเงา สร้างความร่มรื่น และบดบังส่วนที่ไม่น่าดูของสิ่งปลูกสร้างได้ดี
ไม้ใหญ่ที่นิยมปลูกประดับบริเวณบ้าน ในทางพฤกษศาสตร์ หมายถึง ไม้ต้น ซึ่งเป็นพืชที่มีเนื้อไม้ทั้งอ่อนหรือแข็ง อายุหลายปี มีลำต้นเดี่ยวๆ เติบโตตั้งตรง ไม่ต้องพาดพิงต้นไม้หรือวัสดุอื่น แตกกิ่งก้านสูงจากพื้นดินค่อนข้างมาก ทำให้เห็นลำต้น (Trunk) ชัดเจน โดยทั่วไปนิยมปลูกเพื่อโชว์ความสวยงามของลำต้น เปลือกต้น เรือนยอด ทรงพุ่ม ใบ รูปร่างและสีสันของช่อดอก ดอก ผล หรือหลายอย่างประกอบกัน
การเลือกไม้ใหญ่ไปปลูก เรามักพิจารณาจากวัตถุประสงค์ของการใช้งานประกอบกับปัจจัยอื่นๆ อาทิ
* สภาพพื้นที่ปลูกเลี้ยง
* อัตราการเจริญเติบโต
* การผลัดใบ
* รูปทรงตามธรรมชาติ
* ความสูงของต้นเมื่อโตเต็มที่
* ความกว้างของเรือนยอด เพื่อใช้กำหนดระยะปลูกและความหนาแน่นของจำนวนต้นที่ใช้ปลูก
ปลูกไม้ใหญ่ให้ร่มเงา
ช่วยบดบังแสงและความร้อนจากดวงอาทิตย์ สร้างความชุ่มชื้นให้บริเวณบ้าน ควรเลือกพรรณไม้ไม่ผลัดใบหรือผลัดใบในช่วงสั้น ๆ มีพุ่มใบทึบ มีเรือนยอดแผ่กว้าง เช่น รูปร่ม ทรงกลม แตกกิ่งก้านในระดับสูงจากพื้นดินไม่น้อยกว่า 2 เมตร เพื่อใช้ประโยชน์พื้นที่ใต้เรือนยอด ใบใหญ่เป็นมันเงา เพื่อช่วยสะท้อนแสง ลดความร้อน ลำต้นและกิ่งก้านแข็งแรง เช่น สตาร์แอ๊ปเปิ้ล มะฮอกกานีใบใหญ่
Tips ปลูกไม้ใหญ่ให้ถูกทิศ
• หากต้องการร่มเงาในช่วงเช้า ควรปลูกทางทิศตะวันออก โดยเลือกต้นที่มีทรงพุ่มไม่ทึบมาก เพื่อให้แสงส่องลงมาถึงพื้นบ้าง
• หากต้องการร่มเงาในช่วงเที่ยงวัน ควรเลือกปลูกไม้ต้นขนาดกลางหรือใหญ่บริเวณที่ต้องการโดยตรง
• หากต้องการร่มเงาในช่วงบ่าย ซึ่งเป็นช่วงแสงแดดร้อนจัด ควรปลูกไม้ต้นเยื้องไปทางทิศตะวันตกและเลือกต้นที่มีทรงพุ่มหนาทึบ เพื่อให้ร่มเงา ลดทอนรังสีและความร้อนของแสงแดด
ปลูกไม้ใหญ่เป็นฉากและแนวรั้ว
เพื่อแสดงขอบเขตและช่วยบดบังสายตา สร้างความเป็นส่วนตัว ความรู้สึกอบอุ่น ปลอดภัยให้ผู้อยู่อาศัย หรือบดบังมุมที่ไม่น่าดู ช่วยกรองเสียงและฝุ่น ลดความแข็งของแนวรั้วคอนกรีต ควรเลือกไม้ต้นที่มีทรงพุ่มสวยงาม ทนแล้งได้ดี ใบเล็ก ปลูกเรียงเป็นแนวและตัดแต่งเป็นรูปทรงได้ง่าย เมื่อตัดแต่งแล้วยังแตกกิ่งก้านและใบได้รวดเร็ว เช่น โมก ไทรเกาหลี ไทรคอมแพ็คท์
ปลูกไม้ใหญ่เพิ่มความสวยงามให้มุมพักผ่อน
ควรเลือกไม้ต้นที่ให้ดอกสีสันสดใส หรือมีกลิ่นหอม เพื่อสร้างความรู้สึกสดชื่น หากอยู่ริมน้ำควรเลือกไม้ต้นที่ใบไม่ร่วงมากนัก ทนน้ำท่วมขัง ได้ เช่น กุ่มน้ำ โสก ไคร้ย้อย จิกน้ำ ตีนเป็ดทะเล
ปลูกไม้ใหญ่เป็นแนวบังลม
ควรเลือกไม้ต้นที่มีเรือนยอดแคบสูง เช่น ทรงกระบอก ทรงพีระมิด แตกกิ่งก้านสาขามาก กิ่งก้านเหนียว แข็งแรง ทนแรงลมหรือลู่ลมได้ดี มีใบตั้งแต่โคนถึงยอด เพื่อให้บังลมได้มาก ใบเล็กเป็นเส้นหรือห้อยย้อย เช่น หลิวทอง แปรงล้างขวด หากใช้เป็นแนวกันลมริมทะเล ควรเป็นไม้ต้นที่ทนดินเค็มและไอทะเลได้ เช่น กระทิง ไทรย้อยใบแหลม ยางอินเดีย
ปลูกไม้ใหญ่ไว้กินผล
เลือกปลูกได้ทั้งไม้ผลผลัดใบในฤดูแล้ง อย่างไม้ผลเขตหนาว เช่น แอ๊ปเปิ้ล เชอร์รี่ ท้อ ไม้ผลไม่ผลัดใบเขตร้อน เช่น มะม่วง ส้ม ขนุน และไม้ผลกึ่งผลัด ใบ เชน่ กระท้อน น้อยหน่า ลำไย ลิ้นจี่ ผลไม้หลายชนิดยังเป็นไม้มงคลที่คนไทยนิยมปลูกในบ้านอีกด้วย
