กล้วยพัด

กล้วยพัด เป็นไม้ต้นไม่ผลัดใบ และเป็นไม้ประดับที่มีพุ่มใบแผ่ออกดอกด้านบน ควรปลูกห่างจากตัวอาคารอย่างน้อย 5 เมตร เพื่อป้องกันใบเบียดอาคาร หากปลูกในที่มีลมแรง จะทำให้ใบแตกไม่สวยงาม แต่ทนแล้งได้ดี

กล้วยพัด / กล้วยฝรั่ง / กล้วยลังกา / กล้วยศาสนา / East-west Palm /  Ravenala / Traveller’s Palm / Traveler’s Tree

ชื่อวิทยาศาสตร์:  Ravenala madagascariensis Sonn.

วงศ์ :  Strelitziaceae

ประเภท :  ไม้ต้นไม่ผลัดใบ ขนาดกลาง สูง 10-20 เมตร  เรือนยอดรูปร่ม

ลำต้น :  ลำต้นตรงกลมตั้งตรง สีน้ำตาล เห็นข้อชัดเจน

ใบ : ขนาดใหญ่ รูปใบขอบขนาน ออกสลับซ้ายขวาจนถึงยอด ดูคล้ายพัดขนาดใหญ่ ก้านใบยาว โคนก้านแผ่เป็นกาบหุ้มลำต้น

ดอก : ช่อดอกแบบเชิงลด ออกจากซอกกาบใบ ขนาดใหญ่ประมาณ 1 เมตร มีใบประดับสีเขียว แข็ง เรียวยาว เรียงซ้อนกัน สลับซ้ายขวา 10-12 อัน คล้ายกาบหุ้มเรือ ภายในมีดอกย่อยสีขาวอยู่ภายในใบประดับ เป็นดอกสมบูรณ์เพศ มีหลายดอกในแต่ละใบประดับ เมื่อต้นสมบูรณ์เต็มที่มักพบออกดอกช่วงฤดูฝน

ผล : มีผลเปลือกแข็ง ค่อนข้างกลม ขนาด 0.6-0.8 เซนติเมตร เมื่อแก่เปลี่ยนเป็นสีน้ำเงินเข้ม  เมล็ดแข็ง

อัตราการเจริญเติบโต : โตช้า

ดิน : ดินทุกประเภท

แสงแดด : ตลอดวัน

น้ำ : ปานกลาง

การขยายพันธุ์ : แยกหน่อ

การใช้งานและอื่น ๆ : เป็นไม้ประดับที่มีพุ่มใบแผ่ออกดอกด้านบน ควรปลูกห่างจากตัวอาคารอย่างน้อย 5 เมตร เพื่อป้องกันใบเบียดอาคาร และควรปลูกให้ใบแผ่ออกในทิศตะวันออก ตะวันตก หากปลูกในที่มีลมแรง จะทำให้ใบแตกไม่สวยงาม แต่ทนแล้งได้ดี

เกร็ดน่ารู้ : ถิ่นกำเนิด ทางเหนือและตะวันออกของมาดากัสการ์ ในเมืองไทยพบปลูกเป็นไม้ประดับกันมานานทั่วทุกภาค เจริญเติบโตได้ดีตั้งแต่ระดับน้ำทะเลถึงพื้นที่สูง 800 เมตรเหนือระดับทะเล ชื่อสกุล Ravenala มาจากชื่อเรียกเป็นภาษาพื้นเมืองของมาดากัสการ์ว่า Ravinala แปลว่า ใบไม้ป่า ซึ่งเป็นต้นไม้ประจำชาติของประเทศนี้  มีบันทึกไว้ว่า กาบใบของกล้วยพัดสามารถกักเก็บน้ำฝนไว้ได้มาก ซึ่งนักเดินป่าจะดื่มน้ำที่อยู่ในกาบใบนี้ จึงมีชื่อเรียกว่า Treaveller’s Tree นอกจากนี้ยังกล่าวกันว่า ใบกล้วยพัดจะแผ่ออกในแนวทิศตะวันออก–ตะวันตก ซึ่งเป็นเสมือนเข็มทิศให้นักเดินป่า ชนพื้นเมืองในถิ่นที่พบมักนำใบไปใช้มุงหลังคาบ้าน หรือนำกาบดอกแข็งมาทำเครื่องประดับ และหัตถกรรมหลายชนิด

ติดตามหนังสือใหม่ได้ทาง : สำนักพิมพ์บ้านและสวน