หญ้าสมุนไพร

ผักปลาบ Dayflower,Wandering Jew ชื่อวิทยาศาสตร์: Commelina benghalensis L. วงศ์: Commelinaceae ประเภท:  ไม้ล้มลุก อายุปีเดียวหรือข้ามปี/วัชพืช ความสูง: 15-40 เซนติเมตร ลำต้น: กลม อวบน้ำ ทอดขนานไปตามพื้นและแตกรากตามข้อ มีขนอ่อนทั่วไป ปลายยอดชูตั้งขึ้น ใบ: รูปไข่ค่อนข้างป้อมถึงรูปรี ปลายแหลม โคนแผ่เป็นกาบหุ้มลำต้น    ดอก: กาบรองดอกสีเขียว ดอกสีน้ำเงินอมม่วง ขนาดประมาณ 1 เซนติเมตร มี 3 กลีบ ผล: รูปรี เมล็ดสีน้ำตาล ผิวขรุขระ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: แยกไหล การใช้งานและอื่นๆ:  พบตามริมทาง ทุ่งหญ้า และที่ลุ่มชื้นแฉะ เป็นสมุนไพร […]

ผักปลาบใบแคบ /Spreading Dayflower ชื่อวิทยาศาสตร์: Commelina  (L.) Gaertn. วงศ์: Conmelinaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุปีเดียว/วัชพืช ลำต้น: อวบน้ำ แตกกิ่งยาวและแผ่ราบไปตามพื้น สีเขียวหรือเขียวปนแดง ใบ: รูปแถบถึงใบรูปหอก ยาวเรียว ปลายแหลม   ดอก: ช่อดอกออกตามซอกใบและปลายกิ่ง มีกาบรองช่อดอกสีเขียว เมื่อดอกบานเต็มที่ ดอกจะชูก้านโผล่พ้นออกมาเหนือกาบ ดอกสีม่วงถึงน้ำเงินอมม่วง มี 3 กลีบ โคนกลีบเป็นก้านคอดเรียว มีเกสรเพศผู้ยาวงอน 6 อัน อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: แยกไหล การใช้งานและอื่นๆ:  พบตามริมน้ำหรือทุ่งหญ้าที่มีดินชื้นแฉะ ยอดอ่อนกินได้ เป็นสมุนไพร ใบ ตำพอกฝีหรือแผลมีพิษ

กี่นกไส้/หญ้าก้นจ้ำ/Spanish Needle ชื่อวิทยาศาสตร์: Bidens pilosa L. วงศ์: Asteraceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุสั้น/วัชพืช ความสูง: 30-50 เซนติเมตร ใบ: ประกอบ มีใบย่อย 3 ใบ รูปไข่ถึงรูปไข่แกมขอบขนาน ปลายเรียวแหลม ใบกลางมีขนาดใหญ่กว่าใบด้านข้าง บางครั้งเชื่อมติดกันคล้ายใบเดี่ยว หยักเป็นสามแฉก ขอบใบจักฟันเลื่อย ยาว 5-12 เซนติเมตร ดอก: ขนาด 0.8-1 เซนติเมตรกลีบดอกวงนอกสีขาว ดอกวงในสีเหลือง ผล: แห้งสีดำ แผ่กางออก ปลายผลแยกเป็นสองแฉก สีเหลือง อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ดหรือปักชำ การใช้งานและอื่นๆ: พบตามริมทางและที่รกร้างทั่วไป เป็นวัชพืชในแปลงเพาะปลูกทั่วไป พบมากทางภาคเหนือถึงภาคกลาง เป็นสมุนไพร ต้น ต้มน้ำดื่มแก้ไอ […]

 Corn Sowthistle, Field Sow Thistle ชื่อวิทยาศาสตร์: Sonchusarvensis L. วงศ์: Asteraceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ความสูง: 50-100 เซนติเมตร ลำต้น: ขึ้นเป็นกอ ลำต้นส่วนบนแตกกิ่งก้าน ทุกส่วนของต้นมียางสีขาว ใบ: ส่วนใหญ่เกิดรอบๆ โคนต้น รูปใบหอกกลับแกมขอบขนาน ยาว 8-20 เซนติเมตร ปลายแหลม ขอบหยักซี่ฟันและเป็นติ่งแหลม สีเขียวเทา ผิวใบมีนวล ดอก: ช่อดอกเกิดที่ยอดหลายช่อ แต่ละดอกเป็นช่อกระจุก ดอกวงนอกสีเหลืองสด มีใบประดับรอบช่อดอก 2-3 ชั้น มีขน ออกดอกในช่วงฤดูหนาวถึงฤดูร้อน เมื่อติดเมล็ดจะมีขนขาวฟูนุ่มจำนวนมาก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน การใช้งานและอื่นๆ: พบตามริมทาง คูน้ำ และที่ลาดไหล่เขาทางภาคเหนือ ในต่างประเทศใช้เป็นสมุนไพรและสารกำจัดวัชพืช ชื่อ […]

Garden Spurge/Asthma Weed ชื่อวิทยาศาสตร์: Euphorbia L. วงศ์: Euphobiaceae ประเภท: ไม้อวบน้ำ อายุปีเดียว/วัชพืช ความสูง: 15-20 เซนติเมตร ลำต้น: ทุกส่วนมีน้ำยางสีขาวคล้ายน้ำนม ลำต้นมักโค้งและทอดขนานกับพื้น ใบ: รูปไข่เบี้ยว ยาว 1-4 ซม. มีขนทั่วไป ดอก: ออกเป็นกระจุกแน่นตามซอกใบ สีเขียวอ่อน ไม่มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอก เกสรเพศผู้และเมียอยู่แยกดอกกัน ออกดอกตลอดปี อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินปนทรายหรือดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ดหรือปักชำ การใช้งานและอื่นๆ: พบตามริมทาง สนามหญ้า และที่รกร้างทั่วไป เป็นสมุนไพรที่ใช้กันมาก ต้นสด ต้มน้ำดื่มช่วยเพิ่มน้ำนมและฟอกนมให้สะอาด หรือใช้ระงับอาการชัก แก้ไอและหืด ถ้าผสมกับน้ำตาลอ้อย ใช้รักษาบิด มูกเลือด ในฟิลิปปินส์ใช้ใบแห้งผสมกับดอกลำโพงแห้ง มวนเป็นบุหรี่สูบแก้หืด ยาวสีขาวข้นใช้แก้หูดหรือตาปลาได้ โดยใช้ทาบริเวณที่เป็นบ่อยๆ

ปุงปิง/เผาะแผะ/มะก่องข้าว/หญ้าต้อมต๊อก/Groundcherry/Hogweed ชื่อวิทยาศาสตร์: Physalis minima L. วงศ์: Solanaceae ประเภท: พืชล้มลุก อายุสั้น/วัชพืช ความสูง: 40-80 เซนติเมตร ลำต้น: ตั้งตรง แตกกิ่งมาก โคนต้นสีม่วงแดง ใบ: รูปไข่ ขอบใบจักฟันเลื่อยหรือเว้าตื้นๆ ไม่สม่ำเสมอ ใต้ใบมีขนมากกว่าด้านบน ดอก: เดี่ยว ขนาดประมาณ 1 เซนติเมตร กลีบดอก 5 กลีบ สีเหลืองอ่อนหรือเขียวอ่อน โคนกลีบสีม่วงเข้ม ผล: กลม มีเนื้อนุ่ม ผิวเรียวเป็นมัน เมื่อสุกสีเหลือง กลีบเลี้ยงจะพองออกหุ้มผลไว้อย่างหลวมๆ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินปนทรายหรือดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบตามริมทาง ที่รกร้างทั่วไป ทั้งที่ใกล้น้ำและที่ดอน เป็นสมุนไพร ต้น มีรสขมเย็น […]

ขมวดดง/ขี้หมู/หญ้าผมยุ่ง/ปะเท้า/ปอเส้ง/Caesarweed/Hibiscus Bur ชื่อวิทยาศาสตร์: Urena lobata L. วงศ์: Malvaceae ประเภท: ไม้พุ่มขนาดเล็ก/วัชพืช ความสูง: 1 เมตร ใบ: ใบมีรูปร่างหลายแบบ รูปไข่ถึงค่อนข้างกลม ขอบหยักตื้นหรือลึกเป็นแฉก ใต้ใบมีขนปกคลุมหนาแน่น ดอก: สีชมพูอมม่วง 5 กลีบ คล้ายดอกชบา ออกดอกเกือบตลอดปี ผล: กลม ผิวมีหนามเหนียว อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบตามริมทางทั่วไปที่มีแดดจัด เป็นสมุนไพร ใบ ต้มน้ำจิบแก้ไอ และขับเสมหะ ราก ถอนพิษไข้ ตัวร้อน ฯลฯ ลำต้นมีเส้นใยเหนียวใช้ทำเชือก

กินกุ้งน้อย/หญ้าเลิน/Common Spiderwort ชื่อวิทยาศาสตร์: Murdannia nudiflora (L.) Brenan วงศ์: Commelinaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุปีเดียว/วัชพืช ความสูง: 10-30 เซนติเมตร ลำต้น: ขึ้นเป็นกอเล็กๆ ลำต้นตั้งตรงหรือทอดนอน แตกรากตามข้อ มีขนทั่วไป ใบ: รูปขอบขนานถึงใบหอกแคบ ยาว 3-8 เซนติเมตร ดอก: ดอกแตกแขนงเป็นช่อย่อย 2-3 ช่อ แต่ละช่อก้านยาว มี 1-3 ดอกที่ปลายก้าน ดอกเล็ก สีม่วงอ่อนถึงสีฟ้าอ่อน มี 3 กลีบ ออกดอกในฤดูฝน เมื่อพ้นฤดูฝนจะยุบหายไป ทิ้งเมล็ดไว้ขึ้นใหม่ในฤดูฝนปีหน้า ผล: ค่อนข้างกลม สีเขียวอ่อน ปลายเป็นติ่งแหลม ผลแก่แห้งแตกเป็น 3 พู อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง -มาก […]

หญ้าฝรั่ง/กอมก้อห้วย ชื่อวิทยาศาสตร์: Anisomeles indica ( L.) Kuntze วงศ์: Lamiaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก/วัชพืช ความสูง: 30-150 เซนติเมตร ลำต้น: ลำต้นและกิ่งเป็นเหลี่ยม ใบ: รูปไข่ มีขนทั้งบนและใต้ใบ ยาว 2-6 เซนติเมตร ดอก: เป็นช่อตามซอกใบตลอดปลายกิ่ง ใบประดับรูปแถบแคบ มีขนปกคลุม กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นถ้วยเล็กๆ ปลายแยกเป็น 5 แฉก ดอกสีม่วงหรือชมพู มีแต้มสีขาวเล็กๆ ตรงกลางแฉก ขนาดดอกประมาณ 0.5 เซนติเมตร ผล: รูปไข่แบน ขนาดเล็ก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบริมทาง ที่รกร้างและที่โล่งแจ้งทั่วไป เป็นสมุนไพร ต้นต้มน้ำดื่มเป็นยาขับลม บำรุงร่างกาย […]

ขี้ไฟนกคุ่ม/เคยโป้/หญ้าไก่นกคุ่ม/หญ้าปราบ/หญ้าสามสิบสองหาบ/หนาดผา/หนาดมีแคลน/Prickly Leaved Elephant’s Foot ชื่อวิทยาศาสตร์: Elephantopus scaber L. วงศ์: Asteraceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ลำต้น: สั้นมาก ความสูง: 10-80 เซนติเมตร ใบ: ออกเป็นพุ่มที่โคนต้นใกล้ผิวดิน ใบรูปไข่กลับแกมขอบขนาน ยาว 8-10 เซนติเมตร ขอบจักฟันเลื่อย มีขนยาวทั่วไป ดอก: เป็นช่อ ชูสูงกว่าพุ่มใบ แตกกิ่งก้านเป็นช่อย่อยหลายช่อ แต่ละช่อมีใบประดับ 3 ใบรูปไข่กว้าง ดอกสีม่วงแดงถึงสีขาว โคนเป็นหลอดเล็กสั้น ผล: แห้ง รูปขอบขนานแคบ มีสันตามยาวและมีขน อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง ไม่ขังแฉะ แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: แยกไหลหรือเพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบได้ริมทาง ที่รกร้าง ชายป่า ทุงหญ้า […]

หญ้าแฝก/หญ้าเหนียวหนู ชื่อวิทยาศาสตร์: Fimbristylis dichotoma (L.) Vahl วงศ์: Cyperaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุสั้น/หญ้า ความสูง: 10-70 เซนติเมตร ลำต้น: แตกกอสูง ใบ: รูปแถบแคบ ยาว 10-30 เซนติเมตร ค่อนข้างแบน ขอบใบอาจโค้งขึ้นเล็กน้อย โคนเป็นกาบ สีเขียวจางถึงน้ำตาลอ่อน ดอก: ดอกเป็นช่อโปร่ง ก้านช่อยาว ดอกย่อยมักมีจำนวนมาก รูปไข่หรือรูปรีแกมไข่ ยาว 3-10 มม. สีน้ำตาลถึงน้ำตาลปนม่วงแดง เมล็ดรูปไข่กลับ สีครีมภึงสีน้ำตาลอ่อน ออกดอกเกือบตลอดปี อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง-มาก แสงแดด: ตลอดวัน การใช้งานและอื่นๆ: พบตามทุ่งหญ้า สนามหญ้า นาข้าว ทั้งที่แห้งและชื้นแฉะ พบทุกภาคของไทยตั้งแต่ที่ราบไปจนถึงระดับความสูง 1500 เมตร เป็นสมุนไพร รากหรือเหง้าสีส้ม […]

หญ้าขนหมู/หญ้ามะนิ่วหมู/หัวแห้วหมู/Nutgrass/Red Nut Sadge/Purple Nut Sedge ชื่อวิทยาศาสตร์: Cyperus rotundus L. วงศ์: Cyperaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุสั้น/หญ้า ลำต้น: มีหัวใต้ดิน รูปกระสวย สีน้ำตาลดำ ใบ: แคบเรียว ยาวถึง 60 ซม. เป็นร่องและสันตามยาว ปลายแหลม สีเขียวเข้ม ดอก: ก้านช่อดอกยาว 10-30 ซม. ช่อดอกมี 4-5 ช่อหรือมากกว่า แต่ละช่อประกอบด้วยช่อย่อยอีกหลายช่อ มีดอกย่อยขนาดเล็กอยู่รอบๆ แกน สีน้ำตาลแดงหรือสีน้ำตาลอมม่วง อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: แยกหัวหรือเพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบในที่รกร้างในเขตร้อนและอบอุ่นทั่วโลก เป็นสมุนไพร หัว ต้มน้ำดื่ม บำรุงหัวใจ บำรุงกำลัง ขับเหงื่อ […]

หญ้ากกดอกขาว/หญ้าขนหนู/หญ้าหน่วยฝ้าย/หญ้าแห้วหมูเล็ก ชื่อวิทยาศาสตร์: Kyliinga nemoralis (J.R. Forst.&G.forst.)Dandy ex Hutch. & Dalziel ชื่อพ้อง: Kyliinga monocephala Rottb. วงศ์: Cyperaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุหลายปี/หญ้า ความสูง: 20-80 เซนติเมตร ลำต้น: มีหัวเล็กๆ ใต้ดิน ใบแผ่แบนติดผิวดิน ใบ: รูปแถบแคบ เล็กเรียวเป็นร่องและสันตามความยาว ปลายแหลม สีเขียวเข้มเป็นมัน ยาว 5-15 ซม. ดอก: ช่อดอกเล็ก สีขาว เป็นกระจุกกลม ใบรองรับช่อดอกยาว 2-5 ซม. อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง ไม่ขังแฉะ แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: แยกหัวหรือเพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: มักพบตามสนามหญ้า ที่โล่ง […]

หญ้ากล่อน/หญ้าขี้ครอก/หญ้านกคุ่ม/หญ้ากะเตรย/หญ้าน้ำลึก ชื่อวิทยาศาสตร์: Chrysopogon aciculatus (Retz.) Trin. วงศ์: Poaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุหลายปี/หญ้า ความสูง: 15-30 เซนติเมตร ลำต้น: ทอดนอนไปตามพื้นดินได้ไกล แล้วแตกรากยึดดินไว้ ใบ: มักขึ้นแน่นที่โคนต้น ค่อนข้างแข็งและแห้ง ยาว 2-7 ซม. ดอก: ช่อดอกมีก้าน ช่อตั้งตรง ดอกย่อยจำนวนมากอยู่ตามปลายก้าน กระจายเป็นช่อโปร่ง สีม่วงแดง รูปรีเรียว มีขนแข็งติดอยู่จนผลแก่ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง ไม่ขังแฉะ แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: แยกเหง้าหรือเพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบตามที่โล่ง หรือสนามหญ้า เป็นสมุนไพร ต้นใช้ต้มดื่มขับปัสสาวะ และถอนพิษบางชนิด ราก ต้มน้ำดื่มแก้ท้องเสีย เมล็ด ใช้ขับพยาธิตัวกลม ที่เรียกว่า หญ้าเจ้าชู้ เพราะขนแข็งบนดอกที่เกี่ยวติดเสื้อผ้า

คา/คาหลวง/ลาลาง/ลาแล (ภาษามลายู) ชื่อวิทยาศาสตร์: Imperata cylindrica Beauv. วงศ์: Poaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุหลายปี/หญ้า ความสูง: 1.50 เมตร ลำต้น: เป็นเหง้าใต้ดิน ใบ: เล็ก แคบ เรียวยาว แข็ง กว้างประมาณ 1 ซม. ยาว 1 เมตร ผิวสาก ขอบใบคม ดอก: ช่อดอกชูสูงเหนือยอด ดอกเล็ก มีขนยาวเป็นปุยสีขาวนวลหรือน้ำตาลอ่อน ออกดอกหน้าแล้ง อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง ไม่ขังแฉะ แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: แยกเหง้าหรือเพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบตามที่รกร้าง หรือริมทาง เป็นสมุนไพร ใบใช้ต้มน้ำอาบแก้ลมพิษ ผื่นคัน ดอกแก่ ใช้ห้ามเลือด ตำพอกแผลอักเสบบวม ฝีมีหนอง […]

แขมดอกขาว/พงอ้อยเลา/Wild Cane ชื่อวิทยาศาสตร์: Saccharum spontaneum L. วงศ์: Poaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุปีเดียวหรือหลายปี/หญ้า ความสูง: 1-2 เมตร ลำต้น: ขึ้นเป็นกอและมีเหง้าแตกแขนงเป็นวงกว้าง ใบ: แคบเรียว ยาว 1.0-1.50 เมตร ปลายเรียวแหลม ดอก: ช่อดอกใหญ่ แตกแขนงเป็นช่อย่อยจำนวนมาก มีขนยาวสีขาวเงิน เมื่อติดเมล็ดจะหลุดปลิวไปกับลมได้ง่าย ออกดอกช่วงฤดูหนาว อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง ไม่ขังแฉะ แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: แยกเหง้าหรือเพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบได้ริมทาง ข้างถนนและริมน้ำทั่วไปในที่ราบต่ำ เป็นสมุนไพร ต้น ต้มน้ำกินแก้ฝีหนอง ราก ต้มกินเป็นยาเย็น ขับปัสสาวะแก้โรคผิวหนัง คำเปรียบเปรย “สีดอกเลา” ก็มาจากหญ้าต้นไม้