เฟิน – บ้านและสวน

“การประกวดพรรณไม้” ในงานบ้านและสวนแฟร์ 2022

“การประกวดพรรณไม้” ในงานบ้านและสวนแฟร์ 2022 ณ อาคารชาเลนเจอร์ 1 อิมแพ็ค เมืองทองธานี ช่วงระหว่างวันที่ 28 ตุลาคม – 6 พฤศจิกายน 2565 แบ่งออกเป็นพรรณไม้ 5 ประเภท ได้แก่ กำหนดการ สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม

เยี่ยมแหล่งสะสมไม้ใบของคุณเสวกและคุณศิริวิทย์ ริ้วบํารุง และเคล็ดลับการดูแล

แฟนประจํา “บ้านและสวน” หลายท่านคงคุ้นเคยกับชื่อของ คุณวิทย์ – ศิริวิทย์ ริ้วบํารุง นักจัดสวนมากฝีมือผู้มีผลงานลงในนิตยสารหลายฉบับ รวมถึงเป็นเจ้าของร้าน Little Tree และ Whispering Cafe กันดี การเติบโตมาพร้อมกับสวนกล้วยไม้ของคุณพ่อ รวมถึงการส่งประกวดต้นไม้ตั้งแต่เด็ก เป็นจุดเริ่มต้นที่ทําให้คุณวิทย์ชื่นชอบและหลงใหลต้นไม้ สะสมไม้ใบดูร่มรื่น เต็มไปด้วยไม้ใบและเฟินหลากหลายชนิด “ผมโตและผูกพันกับต้นไม้มาตั้งแต่เด็ก ในสวนกล้วยไม้ของคุณพ่อ (คุณเสวก ริ้วบํารุง)มีโอกาสได้เห็นต้นไม้แปลกๆ จากการประกวดต้นไม้เลยทําให้รู้สึกชอบ ต้นไหนที่เราไม่มีก็รู้สึกอยากมีบ้าง ผมชอบทั้งไม้ดอกและไม้ใบ แต่ที่บ้านส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ร่ม มีข้อจํากัดเรื่องแสง ไม้ใบจึงเหมาะสมกับสภาพพื้นที่ของที่นี่มากกว่า “ต้นที่ผมสะสมมีเฟิน ฟิโลเดนดรอน อโลคาเซีย และหน้าวัวใบ ที่นี่มีไม้ลูกผสมหลากหลาย ทําให้เราได้ต้นแปลกใหม่ไม่เหมือนที่อื่น หลายครั้งเราได้ต้นแปลกๆ จากการขยายพันธุ์ ไม่ว่าจะเป็นการผสมเกสร เพาะเมล็ดพันธุ์ หรือเกิดจากสปอร์โดยไม่ได้ตั้งใจ นี่แหละคือสีสันของการเล่นต้นไม้ แต่หลังๆ มานี้ผมหันมาสะสมเฟินเป็นพิเศษ เนื่องจากวันหนึ่งมีเซียนต้นไม้ท่านหนึ่งเข้ามาถามผมว่านี่เป็นเฟินอะไร ทําไมเขาไม่มี ก็กลายเป็นจุดสนใจให้มีบรรดาเซียนต้นไม้แวะมาที่นี่บ่อยๆ “ถึงตอนนี้ก็ประมาณ 20 ปีแล้วที่ผมสะสมเฟินและไม้ใบ ความรู้ส่วนใหญ่ได้จากการลองผิดลองถูก คนส่วนใหญ่มักเข้าใจว่าเฟินต้องเลี้ยงในที่ที่มีอากาศชื้นอย่างภาคเหนือ แต่ความจริงแล้วในกรุงเทพฯ ก็สามารถเลี้ยงได้เช่นกัน ขึ้นอยู่กับปัจจัยเรื่องแสงและการให้น้ําที่เหมาะสม […]

วิธีปลูกเฟินสาย หรือ ฮูเปอร์เซียจากมืออาชีพ ต้นไม้แขวนฟอร์มสวยที่น่ามาปลูกในบ้าน

สวนโพธิ์เสด็จพันธุ์ไม้ จังหวัดนครศรีธรรมราช คือแหล่ง “ฮูเปอร์เซีย”(Huperzia) หรือ “ไม้สาย”(นิยมเรียกในชื่อ“เฟินสาย”) แหล่งใหญ่ที่สุดในภาคใต้ นอกจากจุดเด่นเรื่องสายพันธุ์ที่สวยงามแปลกตาแล้ว ที่นี่ยังมีการเพาะขยายพันธุ์เองจนมีลูกไม้สวยๆมากมาย ภายในโรงเรือนอันแสนสะอาดสะอ้านบนพื้นที่ไร่ครึ่งจึงเต็มไปด้วยฮูเปอร์เซียกว่า 30 สายพันธุ์ ซึ่งเกิดจากความตั้งใจของพี่ยงค์ – พยงค์ และ พี่เอ๋ – จิตทิมา  มาศบํารุง เจ้าของสวนที่อาศัยใจรักล้วนๆจนเนิร์สเซอรี่แห่งนี้เต็มไปด้วยต้นไม้สวยๆอย่างที่เห็น มาพบกับเคล็ดลับวิธีปลูกเฟินสายจากมืออาชีพกัน ในวันที่เราไปถ่ายทําเป็นจังหวะเวลาเดียวกับที่พี่ยงค์นําต้นไม้ขึ้นมาขายที่งานเฟินในกรุงเทพฯ พี่เอ๋จึงรับหน้าที่อธิบายเรื่องราวต่างๆในสวนแห่งนี้ โดยมีน้องเวฟ – เด็กชายศรัณยู  มาศบํารุง ลูกชายวัย 9 ขวบของทั้งสองเป็นผู้ช่วยหยิบจับต้นไม้ต่างๆ อย่างแข็งขัน พี่เอ๋บอกว่าจุดเริ่มต้นครั้งแรกคือตอนตั้งครรภ์น้องเวฟ ช่วงนั้นเธอเริ่มเบื่อกรุงเทพฯ ประกอบกับอยากให้ลูกได้เติบโตกับธรรมชาติ เมื่อขายบ้านที่กรุงเทพฯได้จึงตัดสินใจย้ายกลับมาอยู่ที่นครศรีธรรมราชบ้านเกิดของพี่ยงค์ โดยที่อาชีพเดิมของทั้งคู่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับงานด้านต้นไม้เลยพี่ยงค์เคยเป็นวิศวกรไฟฟ้า ส่วนพี่เอ๋เป็นเซลส์ขายคอมพิวเตอร์ แต่อาศัยว่ามีใจรักจึงเริ่มจากเปิดร้านขายต้นไม้ก่อน โดยลองรับมาจากแหล่งต่างๆ “เริ่มแรกรับไม้ประดับพวกกุหลาบและกล้วยไม้มาขาย แต่เจออุปสรรคคือพอมันหมดดอกแล้วขายไม่ได้ ฉีดปุ๋ยก็แล้ว เลยลองเสิร์จในอินเทอร์เน็ตว่าที่ใต้มีต้นอะไรพอจะขายได้ ก็เริ่มจากกล้วยไม้ป่าทางใต้จะมีตระกูลสิงโตเยอะ ลองมาทํา พอได้ฝักก็ส่งแล็บ โพสต์ขายในอินเทอร์เน็ตบ้าง กลุ่มที่รู้จักกันทางออนไลน์จะเรียกพี่ว่าเป็น ‘เจ้าแม่สิงโต’ พอตอนหลังพี่ยงค์ลองเอาพวกไม้สายมาเลี้ยง แต่เราไม่รู้หรอกว่าจะเลี้ยงอย่างไร ก็ลองๆ เลี้ยงดู มีตายบ้าง […]

10 เฟินใบสวย ปลูกเลี้ยงง่าย อึด ถึก ทน

เฟินเป็นไม้ใบประดับที่หลายคนมักล้มเลิกความตั้งใจในการปลูกเลี้ยงเพราะเข้าใจว่าเป็นพรรณไม้ที่บอบบาง อ่อนแอ และเลี้ยงยาก แต่เมื่อได้ศึกษา...

โลกทึ่ง “เฟินก้านดํา” หลายชนิด พบเพียงที่เดียวในโลก คือที่ประเทศไทย

รู้หรือไม่ว่ามีเฟินก้านดําหลายชนิดที่ได้รับการบันทึกว่าเป็นพืชถิ่นเดียวหรือพืชเฉพาะถิ่น(EndemicPlants) ซึ่งพบเฉพาะในเมืองไทยเท่านั้น โดยพบขึ้นและแพร่พันธุ์ตามธรรมชาติบนพื้นที่ที่มีลักษณะจํากัดทางระบบนิเวศ เช่น บนเกาะ ยอดเขา หน้าผาของภูเขาหินปูน แอ่งพรุ ฯลฯ ซึ่งถิ่นที่อยู่ดังกล่าวมีสภาพจํากัดของสิ่งแวดล้อมหรือมีสภาพดินฟ้าอากาศเฉพาะที่ ค้นพบเฟินก้านดำ เฟินเป็นไม้ใบประดับอีกกลุ่มหนึ่งที่ได้รับความนิยมปลูกเลี้ยงในเมืองไทยมานานแล้ว โดยเฉพาะเฟินสกุลก้านดํา(Adiantum) ซึ่งก้านใบมีสีดําเป็นมันเงา แผ่นใบแลดูบอบบางพลิ้วไหว แถมยังมีเสน่ห์ตรงใบอ่อนมีสีสวย จนมีการนําเฟินป่าหลายชนิดมาปลูกเป็นไม้ประดับ และมีการปรับปรุงพันธุ์เพื่อคัดเลือกเฟินต้นใหม่ที่สวยงามมากขึ้นเรื่อยๆ รู้จักกับเฟินก้านดําถิ่นเดียวของไทย ซึ่งมีการนํามาทดสอบปลูกเพื่อการอนุรักษ์ หลายชนิดพบขึ้นเฉพาะบนภูเขาหินปูนหรือดินที่สลายมาจากหินปูน เช่น ก้านดําใบบาง ก้านดําคลองพนม ก้านดําทุ่งสง และก้านดําทองแถม โดยแต่ละชนิดมีความสวยงามแตกต่างกันไป ก้านดําทองแถม (A.thongthamii Suk-sathan) เฟินขนาดเล็ก ใบประกอบแบบขนนก1ชั้น แผ่นใบรูปขอบขนาน ใบย่อยรูปพัดเกือบกลม ปลายใบมน ขอบหยักเป็นพู เนื้อใบหนาคล้ายหนัง มีขนสีเทาเงินปกคลุมหนาแน่นทั้งด้านบนและด้านล่าง พบที่เกาะช้าง จังหวัดตราด โดยขึ้นตามซอกหินบริเวณกลางแจ้งในป่าดิบแล้งบนภูเขา ก้านดําคลองพนม (A. phanomensis S.Linds & D.J.Middleton) เฟินขนาดเล็ก ใบประกอบแบบขนนก1ชั้น แผ่นใบรูปขอบขนาน ใบย่อยรูปพัด ขอบใบด้านบนหยักเป็นพูตื้น ด้านบนเกลี้ยง ด้านล่างมีขนสั้นนุ่มหนาสีน้ําตาลถึงเทา พบที่อุทยานแห่งชาติคลองพนมและอุทยานแห่งชาติเขาสก […]

สวนป่าเมืองร้อนเพื่อให้ธรรมชาติบำบัดใจ

  สวนข้างโฮมออฟฟิศของหญิงสาวนักจิตวิทยา ที่ใช้ธรรมชาติช่วยผ่อนคลาย บำบัดจิตใจให้กับผู้ที่กำลังประสบปัญหาในชีวิต โดยเน้นการได้ยินเสียงน้ำ เสียงนก และความสงบเพื่อให้ได้กลับมาอยู่กับตัวเองมากขึ้น ปัญหาต่างๆที่สั่งสมไว้เริ่มตกตะกอน ในขณะที่การได้สัมผัสดิน รดน้ำ ใส่ปุ๋ย กลางแสงแดดก็ช่วยป้องกันโรคซึมเศร้าได้ด้วย เจ้าของ : คุณพิชาญ มหาชนก และคุณบุณฑริกา พัทธยุติ สวนป่าเมืองร้อนชุ่มชื่น สนนสสสวน ออกแบบ/จัดสวน :  บ้านธรรมสวน โดยคุณคเชนทร์ ศรีมาก เพราะความชอบบวกกับการงาน จึงเป็นจุดเริ่มต้นของสวนนี้..ด้วยไลฟ์สไตล์ของเจ้าของบ้านอย่างคุณป้อม-บุณฑริกา พัทธยุติ และคุณหมู-พิชาญ มหาชนก ที่ชื่นชอบธรรมชาติ ทุกครั้งที่มีโอกาสเดินทางมักจะเลือกท่องป่าและเที่ยวเชิงธรรมชาติ เมื่อสร้างบ้านก็ตั้งใจทำบ้านส่วนหนึ่งเป็นโฮมออฟฟิศ สำหรับพูดคุยชี้แนะการดำเนินชีวิตให้กับผู้คนที่กำลังประสบปัญหาทางใจควบคู่กันไป “ตอนนี้ป้อมทำงานเป็นไลฟ์โค้ชค่ะ จุดเริ่มต้นของ สวนป่าเมืองร้อนชุ่มชื่น นี้เกิดจากป้อมและพี่หมูชอบน้ำ อยากมีบ้านสักหลังที่ส่วนหนึ่งอยู่ท่ามกลางธรรมชาติ  มีน้ำ ต้นไม้ จึงคุยกันว่าน่าจะเป็นสวนป่าน้ำตก ก็เริ่มหาข้อมูล ว่าสวนป่าแบบไหนที่เหมาะกับเรา  ด้วยบ้านออกแบบให้มีโซนแยกส่วนออกมาสำหรับเป็นห้องทำงานของป้อมมีห้องน้ำ ห้องแพนทรีในตัว เป็นมุมสงบที่มองเห็นสวน ให้ผู้ที่มาเข้าคอร์สบำบัดรู้สึกผ่อนคลาย ซึ่งฟังจากผู้ที่ป้อมดูแล หลายคนบอกว่า พอเข้าบ้านมาเจอสวนได้เห็นต้นไม้ ได้ยินเสียงน้ำ เสียงนก ความสงบที่ได้ทำให้เขาได้กลับมาอยู่กับตัวเองมากขึ้น ปัญหาต่างๆที่สั่งสมไว้เริ่มตกตะกอน […]

เฟินก้านดำบนหินฟองน้ำ งดงามตามธรรมชาติ

หินฟองน้ำเป็นวัสดุตกแต่งสวนเฟินยอดนิยม เพราะมักจะมีมอสส์และเฟินขึ้นปกคลุมดูเป็นธรรมชาติ โดยเฉพาะเฟินก้านดำที่ขึ้นง่าย โตไว และชอบขึ้นบนหินฟองน้ำมากเป็นพิเศษ

โรงเรือนเฟิน สวรรค์ของคนรักเฟิน

หากใครเป็นคนรักเฟิน ก็คงจะอยากมีสวน หรือ โรงเรือนเฟิน สวย ๆจัดไว้ที่บ้าน ดังเช่นสวนในบ้านหลังนี้ จากหนังสือ Garden and Farm Vol.10 โรงเรือนข้างบ้าน

เฟินยอดนิยมใช้จัดสวน และเทคนิควิธีดูแลให้สมบูรณ์และสวยงาม

เฟิน เป็นต้นไม้คู่สวนที่นิยมปลูกเลี้ยงมานานซึ่งมีหลายสายพันธุ์มาก แต่ 9 ชนิดนี้ที่รวบรวมมานี้เป็น เฟินยอดนิยม ซึ่งพบเห็นได้ในสวนทั่วไปๆ

เฟินก้านดำ ปลูกอย่างไรไม่ให้แห้งตาย

ในสวนของคนที่รักต้นไม้ คาดว่าจะต้องมี “ต้น เฟินก้านดำ ” รวมอยู่ด้วยเป็นแน่ เฟินก้านดำ เพราะเป็นเฟินที่หลายๆคนหลงใหลในความอ่อนช้อยสวยงาม

เพาะสปอร์เฟิน

มาเพาะสปอร์เฟินกัน

เฟินเป็นพืชที่ไม่มีดอก จึงไม่มีผลและเมล็ดไว้ขยายพันธุ์ ธรรมชาติจึงสร้างให้เฟินมีอับสปอร์ (sporangium) อยู่ที่ด้านหลังใบ ซึ่งจะแตกออกและปลดปล่อยสปอร์ที่มีลักษณะคล้ายฝุ่นผงเล็กๆสีน้ำตาลให้ปลิวไปตามลม เมื่อไปตกในบริเวณที่เหมาะสมก็จะเจริญเติบโต เราสามารถ “เพาะสปอร์เฟิน” เหล่านี้ได้ แต่มักไม่ค่อยนิยมทำ เพราะยุ่งยากและใช้เวลานานกว่าต้นจะเติบโตสวยงาม แต่เราก็มีโอกาสได้ต้นกลายพันธุ์ที่อาจเป็นเฟินชนิดใหม่ในโลกก็เป็นได้ ดังนั้นเรามาเพาะสปอร์เฟินกันดีกว่า เตรียมสปอร์เฟินให้พร้อมใช้ Tips สปอร์เฟินแต่ละชนิดมีอายุไม่เท่ากัน บางชนิดเก็บได้นานเป็นปี บางชนิดอายุสั้น ต้องรีบเพาะภายใน 1 – 2 เดือน ควรศึกษาชนิดของเฟินเพิ่มเติม การเพาะสปอร์ Tips วิธีฆ่าเชื้อวัสดุเพาะ คั่ววัสดุปลูกในกระทะให้ร้อน หรือใส่เตาอบนาน 15 – 20 นาที ทิ้งไว้ให้เย็นก่อนนำมาใช้ วัสดุเพาะที่นิยมใช้ ได้แก่ รากเฟินชายผ้าสีดา ดินเหนียวหรือดินสวนที่ฆ่าเชื้อแล้ว การเพาะสปอร์ใช้กับเฟินได้ทุกชนิด หรือใช้กับเฟินที่ขยายพันธุ์ด้วยวิธีอื่นไม่ได้อย่างเฟินหายากต่างๆ เช่น บัวแฉก เฟินชนิดที่แบ่งกอแล้วทำให้รูปทรงต้นไม่สวยงาม เช่น เฟินข้าหลวง เฟินก้านดำบางชนิด เป็นต้น ข้อมูลจากหนังสือ มือใหม่หัดปลูกเฟิน โดยอุไร จิรมงคลการ สงวนสิทธิ์ โดย บมจ.อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง […]

รู้จักเฟิน

เฟิน จัดเป็นพืชชั้นต่ำหรือพืชไร้ดอก ที่มีวิวัฒนาการมานานกว่า 400 ล้านปี เฟินช่วยสร้างความชุ่มชื้นให้กับพื้นโลก ทำให้เกิดสิ่งมีชีวิต เช่น สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ พืชมีดอกและสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ในเวลาต่อมา จึงกล่าวได้ว่า เฟินเป็นต้นกำเนิดของไม้ประดับในปัจจุบัน ในป่าธรรมชาติทั่วโลก มีพืชพวกเฟินและใกล้เคียงเฟิน 12,000 ชนิด 230-250 สกุล โดยกลุ่มที่เป็นเฟินแท้มีมากที่สุดคือ 10,400 ชนิด สำหรับในบ้านเราพบเฟินแท้ในธรรมชาติ 671 ชนิด 139 สกุล 35 วงศ์ (จากการสำรวจของ รศ.ดร.ทวีศักดิ์ บุญเกิด ที่รายงานไว้ในหนังสือ Pteridophytes in Thailand เมื่อปีค.ศ. 2000) ความโดดเด่นที่แตกต่าง เฟินเป็นไม้ประดับที่แตกต่างจากไม้ประดับอื่นๆ อันได้แก่ ราก เฟินมีรากฝอยที่เจริญอยู่ตามผิวดิน ซอกผาหินหรือต้นไม้ใหม่ ดูดซับธาตุอาหารได้ดี และยึดเกาะกับพื้นดินได้อย่างมั่นคง ลำต้น เฟินมีลักษณะลำต้นหลายแบบ ทั้งแบบลำต้นสูงใหญ่ เช่น ทรีเฟินหรือหัสดำ บางชนิดมีลำต้นอยู่ใต้ดิน เช่น เฟินกีบแรด บางชนิดลำต้นเป็นเหง้าทอดเลื้อยไปตามผิวดิน […]