กินเป็นผักสด

ผักชีฝรั่ง ผักชีดอย/ผักชีใบเลื่อย/ผักหอมเทศ/ผักหอมเป/ผักหอมป้อม/มะและเด๊าะ/หอมป้อมกุลา/Culantro/Saw-leaf Herb/Thorny Coriander ชื่อวิทยาศาสตร์: Eryngium foetidum L. วงศ์: Apiaceae ประเภท: ผักล้มลุกอายุหลายปี ลำต้น: พุ่มสูง 10-15 เซนติเมตร ลำต้นสั้น แตกใบเป็นกอแน่นรอบโคนต้น  ใบ: ไม่มีก้านใบ ใบรูปแถบแกมขอบขนาน โคนใบสอบ ขอบจักฟันเลื่อยคมคล้ายหนาม แผ่นใบหนา กรอบ สีเขียวเป็นมัน   ดอก: ก้านดอกยาว ดอกออกเป็นช่อซี่ร่มเป็นกระจุกกลมสีขาวอมเขียว ผล: เมล็ดมีหนาม อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ชอบดินร่วน ความชื้นสูง  แสงแดด: แสงแดดรำไรใต้ร่มที่ไม่ทึบนัก น้ำ: ปานกลางถึงมาก การขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด ปักชำต้น การใช้งานและอื่นๆ: ปลูกเป็นผักสวนครัว ปลูกลงแปลงหรือปลูกในภาชนะ ปลูกง่าย ไม่ค่อยมีโรคแมลง ใบช่วยดับกลิ่นคาวของเนื้อสัตว์ ใส่ในแกง ต้มแซบ ลาบ หรือกินเป็นผักสดในตะกร้าผักเคียงแหนมเนือง ช่วยตัดความเลี่ยน ใบมีเบต้าแคโรทีนและวิตามินซีสูง เกร็ดน่ารู้: มีถิ่นกำเนิดในเม็กซิโกและทวีปอเมริกาใต้

ผักหอม/ผักนอมห้อย/ผักหอมป้อม/ผักหอมผอม/ยำแย้/หอมป้อม/Chinese Parsley/Coriander ชื่อวิทยาศาสตร์: Coriandrum sativum L. วงศ์: Apiaceae  ประเภท: ผักอายุสั้นฤดูเดียว  ลำต้น: พุ่มสูง 15-20 เซนติเมตร ลำต้นสั้น  ใบ: ก้านใบยาว มีใบย่อย 5-7 ใบ ขอบใบหยักเป็นแฉก   ดอก: ดอกออกเป็นช่อแบบซี่ร่ม สีขาวหรือสีชมพู มี 2 สายพันธุ์ คือ พันธุ์ก้านแดง และพันธุ์ก้านเขียว ผล: ผลลักษณะรี ค่อนข้างกลม เมื่อแก่จัดมีสีเหลืองอมน้ำตาล มีเมล็ด 2 เมล็ด อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ชอบดินร่วน ระบายน้ำดี   แสงแดด: แสงแดดเต็มวัน ชอบอากาศเย็น น้ำ: ปานกลาง การขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: ปลูกเป็นผักสวนครัว ปลูกลงแปลงหรือปลูกในภาชนะ หลังเพาะอายุ 40-60 วัน ก็เก็บเกี่ยวมาบริโภคได้ โดยถอนทั้งต้น ทั้งต้นและใบช่วยแต่งแต้มสีสันให้อาหารน่ากิน ส่วนรากมีกลิ่นหอมใช้แต่งกลิ่นอาหาร และเมล็ดที่เรียกว่า ลูกผักชี […]

ว่านเปราะ  ว่านตีนดิน ว่านแผ่นดินเย็น ชื่อวิทยาศาสตร์: Kaempferia galanga L. วงศ์: Zingiberaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุหลายปี ความสูง: ประมาณ 15 เซนติเมตร ลำต้น: ใต้ดินเป็นเหง้ารูปทรงกลมเรียงต่อกัน ขนาดประมาณ 2 เซนติเมตร สีเขียวอมน้ำตาล เนื้อในสีขาว มีกลิ่นหอม ใบ: รูปรีป้อม เมื่อขยี้มีกลิ่นหอมเช่นกัน ดอก: สีขาว ปากสีขาว โคนแต้มสีม่วง ดิน: ดินร่วน น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: รำไร ขยายพันธุ์: แยกเหง้า การใช้งานและอื่นๆ : เมื่อถึงฤดูหนาวจะพักตัว ควรงดให้น้ำ เพื่อป้องกันไม่ให้เหง้าเน่าเสียหาย หรือขุดเหง้าขึ้นจากดิน ผึ่งในที่ร่ม หรือเก็บเหง้าไว้รอขยายพันธุ์เพิ่มก็ได้ ♦ นิยมใช้เป็นสมุนไพรพื้นบ้านกันมาก เพราะเชื่อว่าจะช่วยแก้โรคลมได้ทุกอย่าง บ้างก็ผสมกับยาหอม ♦ เด็กเล็ก ๆ ที่หายใจขัด […]

ครุฑตรี/ครุฑเท่าเต่า/ครุฑใบเทศ/เล็บครุฑทอดมัน/Ming Aralia ชื่อวิทยาศาสตร์: Polyscias fruticosa (L.) Harms วงศ์: Araliaceae ประเภท: ไม้พุ่ม ความสูง: 2 เมตร ลำต้น: สีน้ำตาลแดงเข้ม มีจุดประสีขาวนวล ใบ: ประกอบแบบขนนกสองชั้น มี 9-12 ใบย่อย แต่ละใบหยักเว้าลึกเป็นแฉกตามแนวเส้นใบ ใบย่อยรูปแถบถึงรูปหอก ปลายใบเรียวแหลม โคนใบสอบ ขอบใบจักฟันเลื่อยถี่และมีหนามเล็ก ๆ สีน้ำตาล แผ่นใบอ่อนโค้งงอลง ก้านใบและก้านใบย่อยสีน้ำตาลเข้ม มีจุดประสีขาวนวล อัตราการเจริญเติบโต: ปานกลาง ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ครึ่งวัน ขยายพันธุ์: ปักชำกิ่ง การใช้งานและอื่นๆ: นิยมปลูกเป็นไม้ประดับรั้ว หรือไม้กระถาง ยอดอ่อนกินเป็นผักสดกับน้ำพริก ลาบ ยำ ขนมจีนน้ำยา อาหารรสจัดต่าง ๆ หรือซอยใส่ในทอดมัน นำมาชุบแป้งทอดก็อร่อย ชาวใต้นิยมใส่ในแกงคั่ว […]

กะเพราควาย/กะเพราญวน/จันทน์หอม/ใบหร่า/โหระพาช้าง/Shrubby Basil ชื่อวิทยาศาสตร์: Ocimum gratissimum L. วงศ์: Lamiaceae (Labiatae) ประเภท: ไม้พุ่ม อายุหลายปี ความสูง: สูงได้ถึง 2 เมตร ลำต้น: เป็นเหลี่ยม สีเขียว และมีร่องกึ่งกลาง ทุกส่วนมีขนอ่อนและมีกลิ่นหอม ใบ: เดี่ยว รูปไข่หรือรูปรี ออกตรงข้าม ปลายใบเรียวแหลม โคนใบมน ขอบใบหยัก ดอก: ออกเป็นช่อกระจะที่ปลายยอด ช่อดอกตั้งขึ้นคล้ายกับกะเพราหรือโหระพา ดอกสีขาว โคนกลีบเชื่อมติดกันเป็นหลอด ผล: แห้งแตก มี 4 เมล็ด ค่อนข้างกลม ผิวขรุขระ อัตราการเจริญเติบโต: ปานกลาง ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: เต็มวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ดหรือปักชำ การใช้งานและอื่นๆ: ปลูกเป็นไม้ประดับริมรั้ว หมั่นตัดแต่งกิ่งจะแตกใบใหม่ให้เก็บกินได้เสมอ ♦ […]

เครือไส้ตัน เดื่อดิน เดื่อเถา มะเดื่อเถา ไส้ตัน ชื่อวิทยาศาสตร์: Amphineurion marginatum (Roxb.) D.J. Middleton วงศ์: Apocynaceae ประเภท: ไม้เลื้อย อายุหลายปี ลำต้น: ทุกส่วนของต้นมีน้ำยางสีขาว ทอดเลื้อยได้ไกล 5 – 10 เมตร ใบ: รูปขอบขนานแกมรีออกตรงข้าม ปลายใบเรียวแหลม โคนใบมน เห็นเส้นใบชัดเจน ยอดอ่อนสีแดงเรื่อ ต่อมาเปลี่ยนเป็นสีเขียวเข้มเป็นมัน ดอก: ออกเป็นช่อกระจุกที่ปลายยอด มีกลีบดอก 5 กลีบ สีขาว กลีบดอกบิดเวียน มีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ผล: ฝักยาว เมื่อแก่จะแตกออก ภายในมีเมล็ดยาวเรียว ปลายเมล็ดมีขนสีขาวช่วยกระจายพันธุ์ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี ทนดินเค็ม น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: เต็มวัน ขยายพันธุ์: […]

มันปูใบเล็ก ชื่อวิทยาศาสตร์: Glochidion wallichianum Müll.Arg. วงศ์: Euphorbiaceae ประเภท: ไม้ต้น ความสูง: สูงได้ถึง 10 เมตร ลำต้น: มีเปลือกสีน้ำตาล ใบ: เดี่ยว รูปรี เรียงสลับในระนาบเดียว ปลายใบแหลม โคนใบมนถึงสอบ ยอดอ่อนสีแดงเรื่อ ดอก: ช่อดอกเป็นช่อกระจุกออกที่ซอกใบใกล้ปลายยอด ดอกแยกเพศอยู่ร่วมต้น ไม่มีกลีบดอก มีแต่กลีบรวม 6 กลีบ สีแดงเรื่อ ผล: กลมแห้ง หยักเว้าเป็นพู 5 – 6 พู เมื่อแก่มีสีแดงสดและแตกออกภายในมีเมล็ดสีดำ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี ทนดินเค็ม น้ำ: ปานกลางทนแล้ง แสงแดด: เต็มวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ดหรือตอนกิ่ง การใช้งานและอื่นๆ: เหมาะปลูกให้ร่มเงา ♦ ยอดอ่อนกินเป็นผักสดจิ้มน้ำพริก ขนมจีนน้ำยา […]

 ผักสัง/Wood Apple ชื่อวิทยาศาสตร์: Feroniella lucida (Scheff.) Swingle วงศ์: Rutaceae ประเภท: ไม้ต้น ความสูง: สูงได้ถึง 20 เมตร ทรงพุ่ม: รูปกรวยคว่ำ ลำต้น: ลำต้นและกิ่งก้านมีหนามแหลมยาวปกคลุม ใบ: ประกอบแบบขนนกปลายคี่ มีใบย่อย 3 – 5 คู่ รูปไข่กลับแกมรูปรี ปลายใบมน โคนใบสอบ ยอดอ่อนสีแดงเรื่อและมีขนอ่อนปกคลุม แผ่นใบเมื่อส่องกับแสงจะเห็นต่อมน้ำมันใสกระจายทั่วใบ ดอก: ช่อดอกเป็นช่อกระจุกออกที่ซอกใบใกล้ปลายยอด ดอกเล็ก ผล: กลม เปลือกค่อนข้างแข็ง เมื่อสุกมีสีแดง เนื้อในสีขาว มีเมล็ดเล็ก ๆ จำนวนมาก ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: เต็มวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ดหรือตอนกิ่ง การใช้งานและอื่นๆ: นิยมปลูกประดับสวนเพราะทรงพุ่มที่สวยงามหรือปลูกใส่กระถางเป็นไม้ดัด ♦ ยอดอ่อนกินเป็นผักสดกับน้ำพริกปลาร้า […]

กาไพ/จ๊าขาม/จามจุรีสีทอง/มะขามโคก/มะรุมป่า/Indian Walnut/ Siris ชื่อวิทยาศาสตร์: Albizia lebbeck (L.) Benth. วงศ์: Leguminosae-Mimosoideae ประเภท: ไม้ต้นผลัดใบ ความสูง: สูงได้ถึง 25 เมตร ทรงพุ่ม: รูปร่มแผ่กว้าง ลำต้น: เปลือกต้นขรุขระ สีเทาเข้ม และแตกเป็นร่อง ใบ: ประกอบแบบขนนกสองชั้นปลายคู่ มีใบย่อย 2 – 5 คู่ รูปขอบขนาน ดอก: ช่อดอกเป็นช่อกระจุกออกตามยอด เกสรสีขาวเห็นเด่นชัด ผลิบานในช่วงเดือนมีนาคมถึงเมษายน มีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ในช่วงเช้า ผล: ฝักแบนยาว ภายในมีเมล็ดแบนรี 4 – 12 เมล็ด อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี น้ำ: น้อย-ปานกลาง แสงแดด: เต็มวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด […]

ไคร้เม็ด เม็ดชุน เสม็ด เสม็ดเขา เสม็ดชุน ชื่อวิทยาศาสตร์: Syzygium gratum (Wight) S.N.Mitra var. gratum วงศ์: Myrtaceae ประเภท: ไม้ต้น ความสูง: สูงได้ถึง 15 เมตร ลำต้น: มีเนื้อไม้ เปลือกสีน้ำตาล ใบ: เดี่ยว รูปรีแกมรูปใบหอก ออกตรงข้ามปลายใบเรียวแหลม โคนใบสอบ ยอดอ่อนมีสีแดงเรื่อ ดอก: ช่อดอกเป็นช่อกระจุกออกที่ซอกใบ สีขาว เกสรเพศผู้มีจำนวนมากและเห็นเด่นชัด ผล: กลม เมื่อแก่สีขาว ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: เต็มวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ดหรือตอนกิ่ง การใช้งานและอื่นๆ: เหมาะปลูกเป็นไม้ประดับในบ้าน เพราะมีทรงพุ่มสวย ยอดอ่อนหรือใบเพสลาดมีรสฝาดกินเป็นผักสด หรือลวกกินกับน้ำพริก ลาบ ขนมจีนน้ำยา หรือปรุงใส่ในซ่าผัก ถ้าปลูกกลางแจ้งควรพรางแสงให้บ้าง ต้นจะไม่แคระแกร็น […]

 ขี้ติ้ว ติ้วแดง ติ้วใบเหลี่ยม ติ้วมอน ชื่อวิทยาศาสตร์: Cratoxylum cochinchinense (Lour.) Blume วงศ์: Clusiaceae (Guttiferae) ประเภท: ไม้ต้นผลัดใบ ความสูง: สูงได้ถึง 30 เมตร ทรงพุ่ม: ค่อนข้างกลม ลำต้น: ลำต้นและกิ่งมีหนามแหลมปกคลุมห่าง ๆ ทุกส่วนมีน้ำยางสีเหลือง ใบ: เดี่ยว รูปใบรี ออกตรงข้ามปลายใบแหลม โคนใบสอบ แผ่นใบบาง ยอดใบอ่อนมีสีแดงเรื่อ มีขนนุ่มปกคลุมหลังผลัดใบจะผลิดอก ดอก: ออกเป็นกระจุกตามซอกใบและปลายกิ่ง มีกลีบดอก 5 กลีบ สีชมพูอมแดง เกสรเพศผู้จำนวนมากและมีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ผล: เมื่อแก่แตกออกเป็น 3 พู สีดำ เมล็ดมีปีกบาง ๆ ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: เต็มวัน ขยายพันธุ์: […]

ชำมะเลียงบ้าน ชุมเลียง พุมเรียง มะเถ้า ชื่อวิทยาศาสตร์: Lepisanthes fruticosa (Roxb.) Leenh. วงศ์: Sapindaceae ประเภท: ไม้พุ่ม อายุหลายปี ความสูง: 3 – 5 เมตร ทรงพุ่ม: โปร่ง ลำต้น: ลำต้นคดงอ เปลือกต้นเรียบสีเทาอมน้ำตาล ใบ: ประกอบแบบขนนกปลายคี่ ใบย่อย รูปไข่หรือไข่กลับแกมรูปขอบขนาน ปลายใบมนหรือแหลม ยอดอ่อนมีสีแดงเรื่อ มีหูใบกลมใหญ่ที่โคนก้าน ดอก: ช่อดอกเป็นช่อเชิงลดยาวห้อยลงตามลำต้น ดอกเล็กสีขาวหรือสีแดงสด ออกดอกช่วงเดือนธันวาคมถึงมกราคม ผล: กลมแบน รูปไข่หรือรูปรี ขนาด 3 – 4 เซนติเมตรเมื่อสุกสีแดงคล้ำ มีเนื้อนุ่ม รสหวานอมฝาด เมล็ดกลมแบนสีน้ำตาลคล้ำ ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ครึ่งวัน ขยายพันธุ์: ปักชำ […]

ชะพลู/นมวา/ผักแค/ผักพลูนก/ผักอีเลิด/Wild Betal Leaf ชื่อวิทยาศาสตร์: Piper sarmentosum Roxb. วงศ์: Piperaceae ประเภท: ไม้พุ่ม ลำต้น: ลำต้นทอดเลื้อย ยอดชูเป็นพุ่ม ใบ: เดี่ยว รูปหัวใจ ออกเวียนรอบต้นปลายใบเรียวแหลม โคนใบรูปหัวใจ แผ่นใบมีรอยย่นตามเส้นใบ ดอก: ช่อดอกออกที่ซอกใบใกล้ปลายยอด มีดอกย่อยอัดกันแน่นภายในช่อ สีขาว ผล: มักไม่พบ ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ครึ่งวัน ขยายพันธุ์: ปักชำ การใช้งานและอื่นๆ: ปลูกเลี้ยงง่าย นิยมปลูกเป็นไม้คลุมดิน ใบมีกลิ่นหอม รสเผ็ดเล็กน้อย นิยมกินเป็นผักสด ห่อเมี่ยงคำ กินกับส้มตำ ลาบ ซอยใส่ข้าวยำและแกงคั่ว หรือใส่แกงเนื้อสัตว์เพื่อดับคาว เช่น แกงคั่วหอยขม แกงอ่อม นิยมกินในฤดูฝนเพราะยอดอ่อนดกและรสชาติดี ใบมีสรรพคุณบำรุงธาตุ ขับเสมหะ ช่วยเจริญอาหาร ขับลมในลำไส้ และมีสารต้านมะเร็ง […]