เฟินน้ำขนาดเล็ก

 Azolla/Water Fern/Water Velvet ชื่อวิทยาศาสตร์: Azolla pinnata R.Br. วงศ์: Azollaceae ประเภท: เฟินน้ำขนาดเล็ก ลำต้น: ลอยอยู่บนผิวน้ำ มีลำต้นเล็ก ๆ ทอดไปตามผิวน้ำ แตกแขนงได้และมีรากอยู่ใต้น้ำ ใบ: ใบอวบน้ำ ขนาดเล็กมาก ประมาณ 1 มิลลิเมตร เรียงสลับกัน แบ่งเป็น 2 ส่วน คือ ใบส่วนบน มีใบหนาสีเขียว พอใบแก่หรือมีสภาพไม่เหมาะสม เช่น ได้รับแสงมากเกินไป จะกลายเป็นสีแดง ใบด้านล่าง บาง ไม่มีสี ส่วนอับสปอร์จมอยู่ใต้น้ำ แสงแดด: ครึ่งวันถึงเต็มวัน ขยายพันธุ์: แยกกลุ่มใบไปปลูก การใช้งานและอื่นๆ: เป็นเฟินน้ำสกุลเดียวของวงศ์นี้ ในไทยพบได้ทั่วทุกภาค ใช้เป็นอาหารปลา นิยมนำมาทำปุ๋ยเพื่อเพิ่มธาตุไนโตรเจนในนาข้าว

ผักลิ้นปี่/Clover Fern/Water Clover ชื่อวิทยาศาสตร์: Marsilea crenata C.Presl วงศ์: Marsileaceae ประเภท: ไม้อยู่เหนือน้ำ พวกเฟินน้ำขนาดเล็ก ลำต้น: ขนาดเล็ก ทอดเลื้อยตามชายน้ำ ริมตลิ่ง หรือที่ชื้นแฉะ ใบ: มีใบย่อยเล็กเป็นแผ่นบาง ๆ 4 แฉก เมื่อยังอ่อนใบม้วนงอคล้ายตะขอ สีแดงเรื่อ พอโตเต็มที่คลี่ออกและเปลี่ยนเป็นสีเขียว มีนวลปกคลุม ที่โคนก้านใบมีอับสปอร์ชูตั้งขึ้นคล้ายเมล็ดถั่ว ซึ่งจะเกิดขึ้นเมื่อน้ำแห้ง จากนั้นต้นจะตาย ไม่มีดอก ถ้าปลูกในที่มีแสงแดดจัดใบจะซีดกว่าปลูกในที่มีแสงรำไร ควรได้รับน้ำมากขึ้น ดิน: ดินเหนียวหรือดินร่วน ระดับน้ำ 15-30 ซม. แสงแดด: รำไร ขยายพันธุ์: ปักชำไหลหรือแยกกอ การใช้งานและอื่นๆ: ภาคใต้เรียก “ผักลิ้นปี่” เป็นผักพื้นบ้านที่ให้ธาตุไนอะซิน (niacin) สูงถึง 3 มิลลิกรัม ชาวเหนือเชื่อว่าหญิงมีครรภ์ไม่ควรกิน เพราะจะทำให้รกพันคอเด็ก และปวดท้องก่อนคลอดนาน