ใบขนนก
เฟินนาคราช
ว่านนาคราช/พญานาคราช/เฟินนาคราชใบหยาบ/ว่านยางู/Giant Hare’s Foot ชื่อวิทยาศาสตร์: Davallia solida (G.Forst.) Sw. วงศ์: Davalliaceae ประเภท: เฟินอิงอาศัย ในธรรมชาติเกาะอยู่กับไม้ใหญ่ ลำต้น: มีเหง้าทอดเลื้อย มีเกล็ดสีน้ำตาลปกคลุม ใบ: เรียงสลับ ใบประกอบแบบขนนก 3 – 4 ชั้น รูปสามเหลี่ยม ยาว 60 – 120 เซนติเมตร ก้านใบเล็ก สีน้ำตาลเข้ม ดิน: วัสดุที่โปร่งร่วนระบายน้ำดี มีอินทรียวัตถุสูง เช่น ดินใบก้ามปูผสมกาบมะพร้าวสับ น้ำ: ปานกลาง ความชื้นในอากาศสูง แสงแดด: รำไร ขยายพันธุ์: แยกเหง้าหรือเพาะสปอร์ การใช้งานและอื่นๆ : นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ ใช้ป้องกันอสรพิษ นิยมพกติดตัวเวลาเข้าป่า ♦ ใช้เป็นสมุนไพร บรรเทาพิษจากแมลงสัตว์กัดต่อยได้ทุกชนิด โดยนำเหง้ามาฝนกับน้ำซาวข้าวหรือเหล้า แล้วทาบริเวณที่เกิดอาการ ♦ ปัจจุบันที่ปลูกเป็นไม้ประดับมี 2 […]
อโศกน้ำ
ชุมแสงน้ำ/ส้มสุก/โสก/สกน้ำ/Asoka/Asoka Tree/Saraca/Sorrowless tree ชื่อวิทยาศาสตร์: Saraca indica L. วงศ์: Fabaceae ประเภท: ไม้ต้น ความสูง: สูงได้ถึง 20 เมตร ทรงพุ่ม: แผ่กว้าง หนาทึบ ลำต้น: เปลือกต้นสีน้ำตาลเข้ม ใบ: ประกอบแบบขนนกปลายคู่ มีใบย่อย 1 – 7 คู่ รูปใบหอก ปลายใบแหลม โคนใบสอบ ออกตรงข้ามกัน ยอดอ่อนสีแดงเรื่อ ดอก: ออกเป็นช่อกระจุกตามซอกใบ สีส้ม โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็น 5 กลีบ มีก้านเกสรเพศผู้ยื่นยาวจากดอกอย่างเด่นชัด กลิ่นหอมอ่อน ๆ ผลิบานช่วงต้นปี ราวเดือนมกราคมถึงกุมภาพันธ์ ผล: ฝักแบนยาว ปลายมีติ่งแหลม เมื่อแก่สีน้ำตาลและแตกออกภายในมีเมล็ดรูปรีแบน อัตราการเจริญเติบโต: ปานกลาง ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี น้ำ: มาก แสงแดด: […]
สะเดา
กะเดา/สะเลียม/Siamese Neem Tree ชื่อวิทยาศาสตร์ : Azadirachta indica A.Juss. var. siamensis Valeton วงศ์ : Meliaceae ประเภท: ไม้ต้นผลัดใบ ความสูง: สูงได้ถึง 15 เมตร ลำต้น: เปลือกต้นแตกเป็นร่อง ใบ: ประกอบแบบขนนก ปลายคี่ ใบย่อย รูปไข่แกมรูปรี ปลายใบเรียวแหลม โคนใบสอบ ขอบใบหยักฟันเลื่อย ยอดอ่อนสีแดงเรื่อ ดอก: ออกเป็นช่อแยกแขนงที่ซอกใบใกล้ปลายยอด ดอกสีขาว กลีบดอก 5 กลีบ เกสรเพศผู้และเพศเมียสีเหลือง ทยอยบานจากโคนไปยังปลายช่อ ผลิบานในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงพฤษภาคม ผล: กลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 1 – 2 เซนติเมตร เมื่อสุกมีสีดำ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี น้ำ: ปานกลาง […]
เล็บครุฑทอดมัน
ครุฑตรี/ครุฑเท่าเต่า/ครุฑใบเทศ/เล็บครุฑทอดมัน/Ming Aralia ชื่อวิทยาศาสตร์: Polyscias fruticosa (L.) Harms วงศ์: Araliaceae ประเภท: ไม้พุ่ม ความสูง: 2 เมตร ลำต้น: สีน้ำตาลแดงเข้ม มีจุดประสีขาวนวล ใบ: ประกอบแบบขนนกสองชั้น มี 9-12 ใบย่อย แต่ละใบหยักเว้าลึกเป็นแฉกตามแนวเส้นใบ ใบย่อยรูปแถบถึงรูปหอก ปลายใบเรียวแหลม โคนใบสอบ ขอบใบจักฟันเลื่อยถี่และมีหนามเล็ก ๆ สีน้ำตาล แผ่นใบอ่อนโค้งงอลง ก้านใบและก้านใบย่อยสีน้ำตาลเข้ม มีจุดประสีขาวนวล อัตราการเจริญเติบโต: ปานกลาง ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ครึ่งวัน ขยายพันธุ์: ปักชำกิ่ง การใช้งานและอื่นๆ: นิยมปลูกเป็นไม้ประดับรั้ว หรือไม้กระถาง ยอดอ่อนกินเป็นผักสดกับน้ำพริก ลาบ ยำ ขนมจีนน้ำยา อาหารรสจัดต่าง ๆ หรือซอยใส่ในทอดมัน นำมาชุบแป้งทอดก็อร่อย ชาวใต้นิยมใส่ในแกงคั่ว […]
มะสัง
ผักสัง/Wood Apple ชื่อวิทยาศาสตร์: Feroniella lucida (Scheff.) Swingle วงศ์: Rutaceae ประเภท: ไม้ต้น ความสูง: สูงได้ถึง 20 เมตร ทรงพุ่ม: รูปกรวยคว่ำ ลำต้น: ลำต้นและกิ่งก้านมีหนามแหลมยาวปกคลุม ใบ: ประกอบแบบขนนกปลายคี่ มีใบย่อย 3 – 5 คู่ รูปไข่กลับแกมรูปรี ปลายใบมน โคนใบสอบ ยอดอ่อนสีแดงเรื่อและมีขนอ่อนปกคลุม แผ่นใบเมื่อส่องกับแสงจะเห็นต่อมน้ำมันใสกระจายทั่วใบ ดอก: ช่อดอกเป็นช่อกระจุกออกที่ซอกใบใกล้ปลายยอด ดอกเล็ก ผล: กลม เปลือกค่อนข้างแข็ง เมื่อสุกมีสีแดง เนื้อในสีขาว มีเมล็ดเล็ก ๆ จำนวนมาก ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: เต็มวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ดหรือตอนกิ่ง การใช้งานและอื่นๆ: นิยมปลูกประดับสวนเพราะทรงพุ่มที่สวยงามหรือปลูกใส่กระถางเป็นไม้ดัด ♦ ยอดอ่อนกินเป็นผักสดกับน้ำพริกปลาร้า […]
มะกอก
กอกเขา/มะกอกดง/Hog Plum ชื่อวิทยาศาสตร์: Spondias pinnata (L.f.) Kurz วงศ์: Anacardiaceae ประเภท: ไม้ต้น ความสูง: 10 – 40 เมตร ทรงพุ่ม: กลมและโปร่ง ลำต้น: เปลือกต้นเรียบ สีเทา ใบ: ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ มีใบย่อย 4 – 5 คู่ รูปขอบขนาน ปลายใบเรียวแหลม ขอบใบหยักฟันเลื่อย ยอดอ่อนสีแดงเรื่อ ดอก: ช่อดอกออกที่ซอกใบใกล้ปลายยอด ช่อโปร่ง ห้อยโค้งลง ดอกเล็กสีขาวอมเหลือง ผล: รูปไข่ ขนาด 3 – 4 เซนติเมตร สีเขียว เนื้อในเมื่อสุกสีเหลือง เปลือกเหนียว เมล็ดแข็ง รอบเมล็ดมีเสี้ยนแข็งมาก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี น้ำ: […]
พฤกษ์
กาไพ/จ๊าขาม/จามจุรีสีทอง/มะขามโคก/มะรุมป่า/Indian Walnut/ Siris ชื่อวิทยาศาสตร์: Albizia lebbeck (L.) Benth. วงศ์: Leguminosae-Mimosoideae ประเภท: ไม้ต้นผลัดใบ ความสูง: สูงได้ถึง 25 เมตร ทรงพุ่ม: รูปร่มแผ่กว้าง ลำต้น: เปลือกต้นขรุขระ สีเทาเข้ม และแตกเป็นร่อง ใบ: ประกอบแบบขนนกสองชั้นปลายคู่ มีใบย่อย 2 – 5 คู่ รูปขอบขนาน ดอก: ช่อดอกเป็นช่อกระจุกออกตามยอด เกสรสีขาวเห็นเด่นชัด ผลิบานในช่วงเดือนมีนาคมถึงเมษายน มีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ในช่วงเช้า ผล: ฝักแบนยาว ภายในมีเมล็ดแบนรี 4 – 12 เมล็ด อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี น้ำ: น้อย-ปานกลาง แสงแดด: เต็มวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด […]
ชำมะเลียง
ชำมะเลียงบ้าน ชุมเลียง พุมเรียง มะเถ้า ชื่อวิทยาศาสตร์: Lepisanthes fruticosa (Roxb.) Leenh. วงศ์: Sapindaceae ประเภท: ไม้พุ่ม อายุหลายปี ความสูง: 3 – 5 เมตร ทรงพุ่ม: โปร่ง ลำต้น: ลำต้นคดงอ เปลือกต้นเรียบสีเทาอมน้ำตาล ใบ: ประกอบแบบขนนกปลายคี่ ใบย่อย รูปไข่หรือไข่กลับแกมรูปขอบขนาน ปลายใบมนหรือแหลม ยอดอ่อนมีสีแดงเรื่อ มีหูใบกลมใหญ่ที่โคนก้าน ดอก: ช่อดอกเป็นช่อเชิงลดยาวห้อยลงตามลำต้น ดอกเล็กสีขาวหรือสีแดงสด ออกดอกช่วงเดือนธันวาคมถึงมกราคม ผล: กลมแบน รูปไข่หรือรูปรี ขนาด 3 – 4 เซนติเมตรเมื่อสุกสีแดงคล้ำ มีเนื้อนุ่ม รสหวานอมฝาด เมล็ดกลมแบนสีน้ำตาลคล้ำ ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ครึ่งวัน ขยายพันธุ์: ปักชำ […]
ชะอม
ผักหละ/ผักหา ชื่อวิทยาศาสตร์: Acacia pennata Willd. ssp. insuavis Nielsen วงศ์: Leguminosae-Mimosoideae ประเภท: ไม้รอเลื้อย อายุหลายปี ลำต้น: ทุกส่วนปกคลุมด้วยหนามแหลม ใบ: ประกอบแบบขนนก มีใบย่อยเล็ก ๆ จำนวนมาก ในช่วงกลางวันใบจะแผ่กางออกพอตกเย็นจะหุบห่อเข้าคล้ายนอนหลับ ดอก: ช่อดอกเป็นกระจุกกลมเล็ก ๆออกตามซอกใบ คล้ายกับดอกกระถิน แต่เรามักไม่ค่อยสังเกตเห็น ดิน: ดินร่วนระบายน้ำดี น้ำ: ปานกลาง ทนแล้ง แสงแดด: เต็มวัน ขยายพันธุ์: ปักชำหรือตอนกิ่ง การใช้งานและอื่นๆ: ปลูกเป็นไม้ริมรั้ว หมั่นตัดแต่งทรงพุ่มหรือยอดอยู่เสมอเพื่อให้ต้นไม่สูงเกินเอื้อมจะแตกยอดใหม่ให้เก็บกินได้ตลอดปี ♦ ในฤดูแล้งมักมีหนอนผีเสื้อและเพลี้ยแป้งทำลาย ♦ ยอดและใบอ่อนมีรสจืด กลิ่นฉุน นำมาปรุงอาหาร เช่น แกงส้ม แกงแค แกงขนุน แกงอ่อม หรือกินสดกับตำมะม่วง ตำกระท้อน ชะอมชุบไข่ทอดหรือลวกนึ่งเป็นผักจิ้มน้ำพริก ♦ ถ้ากินเป็นประจำจะช่วยบำรุงสายตา เพราะอุดมไปด้วยฟอสฟอรัส […]
เฟินรัศมีโชติ
ชื่อวิทยาศาสตร์: Blechnum x rasmijoti ‘The Royal Project’ วงศ์: Blechnaceae ประเภท: เฟินขนาดกลาง ลำต้น: ขึ้นเป็นลำสีน้ำตาล ปกคลุมด้วยขนสีดำ ใบ: ประกอบแบบขนนก ใบย่อยรูปขอบขนาน มี 40 คู่ใบ ทางใบกว้าง 30 เซนติเมตร ยาวประมาณ 70 เซนติเมตร ใบอ่อนมี 3 สี สีแดง ชมพู และเขียวอ่อน ใบสร้างสปอร์แคบกว่าปกติ อับสปอร์เรียงอยู่ใต้ใบ สปอร์สีน้ำตาล ดิน: ดินร่วนระบายน้ำดี แสงแดด: รำไร ความชื้นสัมพัทธ์สูงและอากาศเย็น น้ำ: ปานกลาง ขยายพันธุ์:เพาะสปอร์ การใช้งานและอื่นๆ: ลูกผสมระหว่างกูดดอยนิวแคลิโดเนีย (Blechnum gibbum)กับกูดดอยบราซิล (B. brasiliense) ที่โครงการพัฒนาเฟินสถานีวิจัยดอยปุย มูลนิธิโครงการหลวง ผลิตและคัดเลือกพันธุ์จนได้ต้นที่มีลักษณะเด่นแปลกตากว่าเดิม ในปีพ.ศ. 2549 หม่อมเจ้าภีศเดช […]
ปรงทะเล
ปรงไข่/ปรงทอง/ปรงหิน/Leather Fern/Swamp Fern ชื่อวิทยาศาสตร์: Acrostichum aureum L. วงศ์: Pteridaceae ประเภท: ไม้ริมน้ำพวกเฟิน ลำต้น: เจริญเป็นกอสูงได้กว่า 1 เมตร ใบ: ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ ใบหนา ปลายใบมนและบิดเล็กน้อย เมื่อยังอ่อนใบมีสีแดงอมน้ำตาล พอแก่มีสีเขียวเป็นมัน ส่วนใบที่สร้างสปอร์เรียวแหลม ใต้ใบมีสปอร์สีน้ำตาลปกคลุมไปทั่ว ดอก: ชูขึ้นพ้นน้ำ สีขาว ขนาดใหญ่ ไม่มีกลิ่นหอม บานใกล้เช้าถึงสายของวันรุ่งขึ้น ดิน: ดินเหนียวหรือดินร่วน ระดับน้ำ 25-40 ซม. แสงแดด: ครึ่งวัน ขยายพันธุ์: เพาะสปอร์ การใช้งานและอื่นๆ: นิยมปลูกเป็นไม้กระถางเพื่อควบคุมการกระจายพันธุ์ ทนสภาพดินเค็มได้ดี จึงมักพบขึ้นบริเวณน้ำกร่อย หากปลูกในที่มีแสงแดดเต็มวัน สีใบจะซีดกว่าปลูกในที่ร่มและมีน้ำมาก
ปาล์มหน้าต่าง
Little Window Palm/Window Pane Palm ชื่อวิทยาศาสตร์: Reinhardtia gracilis (H.Wendl.) Drude ex Dammer ประเภท: ปาล์มแตกกอ ความสูง: สูงได้ถึง 3 เมตร ความสูงที่สวยงามอยู่ในช่วง 0.50 – 1.50 เมตร ลำต้น: เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.4 เซนติเมตร กาบใบยาว 10 เซนติเมตร มีเส้นใยหุ้มสีน้ำตาล ใบ: รูปขนนก มีใบย่อย 2 – 4 คู่ ยาว 15 – 30 เซนติเมตร ช่อดอก: แยกเพศอยู่ร่วมต้น ออกระหว่างกาบใบและยาวเท่ากับทางใบ ผล: กลมรี ยาว 1.5 เซนติเมตร เมื่อสุกสีม่วงคล้ำ อัตราการเจริญเติบโต: ช้ามาก ดิน: […]
ปาล์มระย้าเขียว
Cliff Date Palm/Indian Date Palm/Wild Date Palm ชื่อวิทยาศาสตร์: Phoenix rupicola T.Anderson ประเภท: ปาล์มต้นเดี่ยว บางต้นแตกกอ ความสูง: สูงได้ถึง 10 เมตร ความสูงที่สวยงามอยู่ในช่วง 1 – 6 เมตร ลำต้น: เส้นผ่านศูนย์กลาง 20 เซนติเมตร มีรอยหลุดของก้านใบชัดเจน เป็นปาล์มที่ดูอ่อนช้อยคล้ายสิบสองปันนา แต่ใหญ่กว่าเล็กน้อย ใบ:ขนนก ทางใบยาว 2 – 2.50 เมตร ใบย่อยสีเขียวเหลือบเงินพุ่งออกหลายทิศทาง ก้านใบมีหนาม ช่อดอก: แยกเพศอยู่ต่างต้น สีส้ม ออกระหว่างกาบใบ ยาว 30 เซนติเมตร ผล: รูปทรงกระบอก ยาว 2 เซนติเมตร เมื่อผลสุกมีสีเหลืองถึงส้ม อัตราการเจริญเติบโต: ช้า ดิน: ดินอุดมสมบูรณ์ […]
หมากเหลืองแคระ
ชื่อวิทยาศาสตร์: Dypsis lutescens (H.Wendl.) H.Beentje & J.Dransf. (Dwarf) ชื่อพ้อง: Chrysalidocarpus lutescens H.Wendl. ‘Dwarf’ ประเภท: ปาล์มแตกกอ ลักษณะคล้ายกับหมากเหลือง ความสูง: สูงไม่เกิน 2 เมตร ลำต้น: เส้นผ่านศูนย์กลางเล็กมาก ใบ: ใบรูปขนนก ทางใบยาวเพียง 30 – 50 เซนติเมตร ช่อดอก: ช่อดอกแยกเพศอยู่ร่วมต้น ออกใต้คอ ผล: รูปรี ขนาดเล็ก เมื่อสุกมีสีเหลืองอมส้ม ดิน: ดินร่วนอุดมสมบูรณ์ แสงแดด: รำไรและกลางแจ้ง น้ำ: ปานกลาง ขยายพันธุ์: แยกหน่อหรือเพาะเมล็ด ใช้เวลา 2 เดือนจึงงอก การใช้งานและอื่นๆ:เหมาะปลูกเป็นไม้กระถาง ใช้ประดับได้ตลอดช่วงอายุ
มะพร้าว
Coconut/Coco Palm ชื่อวิทยาศาสตร์ Cocos nucifera L. ประเภท: ปาล์มต้นเดี่ยว ความสูง: สูงได้ถึง 30 เมตร ลำต้น: เส้นผ่านศูนย์กลางเพียง 20 – 40 เซนติเมตร ความสูงที่สวยงามอยู่ในช่วง 1 – 5 เมตร ใบ: รูปขนนก ทางใบยาวกว่า 2 เมตร ใบย่อยเรียวแหลม ก้านใบหนาแข็ง ช่อดอก: ช่อดอกแยกเพศอยู่ร่วมต้น ออกระหว่างกาบใบ ผล: ค่อนข้างกลม ขนาด 15 – 30 เซนติเมตร ติดผลดก เมื่อสุกสีน้ำตาล ดิน: ดินร่วนปนทราย แสงแดด: ตลอดวัน น้ำ: ปานกลาง ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด ใช้เวลา 1 – 2 เดือนจึงงอก […]
เหลืองพร้าว
Bentinckia Palm/Nicobar Palm ชื่อวิทยาศาสตร์ Bentinckia nicobarica (Kurz) Becc. ประเภท: ปาล์มต้นเดี่ยว ความสูง: สูงได้ถึง 15 เมตร ความสูงที่สวยงามอยู่ในช่วง 1 – 4 เมตร ลำต้น: เส้นผ่านศูนย์กลาง 10 เซนติเมตร มีข้อปล้องเด่นชัด คอยาว 1 – 1.60 เมตร สีเขียวอมเหลือง ใบ: รูปขนนก ทางใบยาว 1.50 เมตร ใบย่อยยาวลู่ลง ใบย่อยคู่สุดท้ายติดกันเป็นรูปหางปลา ช่อดอก: สมบูรณ์เพศ ออกใต้คอ ผล: กลมรี ขนาด 1.3 เซนติเมตร เมื่อสุกสีม่วงดำ ดิน: ดินร่วนอุดมสมบูรณ์ น้ำ: ปานกลาง ความชื้นในอากาศสูง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์:เพาะเมล็ด ใช้เวลา […]
ปาล์มขนไก่
Seashore Palm ชื่อวิทยาศาสตร์: Allagoptera arenaria (Gomes) Kuntze ประเภท: ปาล์มแตกกอ ความสูง: 1 – 2 เมตร ทรงพุ่ม: เส้นผ่านศูนย์กลาง 2 – 2.50 เมตร ใบ: รูปขนนกเป็นพวง ใบย่อยแตกออกเป็นกระจุก 2 – 3 ใบ แผ่กางออกคนละทิศทาง เป็นพวงคล้ายไก่พองขน ช่อดอก: ดอกสมบูรณ์เพศ ออกระหว่างกาบใบ ยาว 60 เซนติเมตร ผล: กลมรี ขนาด 1.2 เซนติเมตร เมื่อสุกสีเหลือง กินได้ ดิน: ดินร่วนอุดมสมบูรณ์ แสงแดด: ตลอดวัน น้ำ: ปานกลาง ทนความแห้งแล้งได้ ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด ใช้เวลา 3 – 5 […]
หมากนวล
Christmas Palm/Manila Palm ชื่อวิทยาศาสตร์: Adonidia merrillii (Becc.) Becc. ประเภท: ปาล์มต้นเดี่ยว ความสูง: สูงได้ถึง 15 เมตร ลำต้น: เส้นผ่านศูนย์กลาง 25 เซนติเมตร คอยาว 30 – 50 เซนติเมตร มีสีเขียวนวล ใบ: สีเขียว รูปขนนก ทางใบยาว 2 เมตร ใบย่อยรูปแถบเรียวแหลม ช่อดอก: แยกเพศอยู่ร่วมต้น ออกใต้คอสีขาว ช่อแผ่กระจายยาว 30 เซนติเมตร ผล: ผลกลมรี ยาว 3 เซนติเมตร เมื่อสุกสีแดงเข้ม ติดเมล็ดจำนวนมาก ดิน: ดินร่วนอุดมสมบูรณ์ แสงแดด: ตลอดวัน น้ำ: ปานกลาง ทนน้ำท่วมได้ดี ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ดใช้เวลา 1 – […]