ไม้ริมน้ำ

เพราะเราไม่สามารถเอาแน่เอานอนกับสภาพอากาศบนโลกตอนนี้ได้เลย! สักพักก็แล้งจัด สักพักก็น้ำท่วม ทำให้พื้นที่ของหลายสวนที่ไม่สามารถปรับตัวรับการเปลี่ยนแปลงได้ต้องมี ต้นไม้จัดสวนหน้าบ้าน ตายไปหลายต้น เสียทั้งเวลาและเงินทองในการหาซื้อและดูแลให้กลับมาสวยใหม่ แต่ปัญหานี้จะหมดลงหากเราปลูก ต้นไม้จัดสวนหน้าบ้าน ที่ทนน้ำและสามารถปรับตัวให้อยู่ทั้งบนบกและในน้ำได้ในต้นเดียว ซึ่งเรามีตัวอย่างดังต่อไปนี้ 1.เตยหอม ชื่อวิทยาศาสตร์: Pandanus amaryllifolius Roxb. ต้นไม้พุ่มล้มลุกอายุหลายปี แตกกอเป็นพุ่ม รากขนาดใหญ่ออกตามข้อ เมื่อโตเต็มที่สูงจะมีเนื้อไม้ ชอบดินร่วนหรือดินเหนียวที่มีน้ำขังแฉะหรือตามริมน้ำ แสงแดดครึ่งวันถึงตลอดวัน ขยายพันธุ์ด้วยการแยกหน่อ ทนน้ำท่วมได้ระดับหนึ่ง หากปริมาณน้ำสูงกว่ายอดต้นก็จะตายได้ นิยมปลูกคลุมดินริมน้ำ รากจะช่วยยึดดินไม่ให้พังทลาย อีกทั้งยังใช้ใบแต่งกลิ่นขนมหวาน และทำดอกไม้งานฝีมือ 2.พุทธรักษา ชื่อวิทยาศาสตร์: Canna spp. and hybrid ต้นไม้ทนน้ำท่วมหัวอายุหลายปี ดินเหนียวที่มีอินทรียวัตถุสูง ต้องการแสงแดดตลอดวัน ทนแล้ง ขยายพันธุ์ด้วยการแยกหน่อ เหมาะปลูกริมน้ำหรือพื้นที่ที่ชื้นแฉะ มีเหง้าทอดเลื้อยใต้ดินควรหมั่นตัดแต่งหน่อเก่าหลังดอกโรยอยู่เสมอ จะได้ทรงพุ่มที่สวยงามและออกดอกตลอดปี ควรปลูกไว้รอบบ้าน เชื่อว่าจะช่วยป้องกันไม่ให้เกิดภยันตรายใด ๆ และยังเป็นดอกไม้ประจำวันพ่อแห่งชาติ 3.ก้ามกุ้ง ชื่อวิทยาศาสตร์: Heliconia spp.&hybrid ไม้พุ่มขนาดกลาง ชอบดินร่วนปนทรายระบายน้ำดีหรือดินเหนียวชุ่มชื้น แสงแดดครึ่งวันถึงตลอดวัน โตเร็ว ทนดินเค็ม ลำต้นเป็นเหง้าทอดเลื้อยใต้ผิวดิน เหมาะปลูกบังมุมอาคาร บังกำแพง ริมลำธาร น้ำตก […]

หากใครที่กำลังมองหา ไม้ริมน้ำ ที่จะช่วยสร้างบรรยากาศในสวนของคุณให้ร่มรื่น เย็นสบายมากขึ้น…ในวันนี้บ้านและสวนขอแนะนำพรรณไม้ริมน้ำ ที่ปลูกได้ในประเทศไทย นอกจากให้ร่มเงาแล้ว ไม้เหล่านี้ยังมีดอกและทรงพุ่มสวย ยอดอ่อนและผลรับประทานได้ อีกทั้งรากเหล่านี้ยังช่วยลดการกัดเซาะของดินได้อีกด้วย

กาบพร้าว/คล้ายสองหู/จิก/ดอกปีใหม่/แต้วน้ำ/มุ่นน้ำ/สารภีน้ำ/Blue Olive Berry/Fairy Petticoats/Lily of the valley ชื่อวิทยาศาสตร์: Elaeocarpus grandiflorus Sm. วงศ์: Elaeocarpaceae ประเภท: ไม้ต้น ความสูง: สูง 5 – 30 เมตร ทรงพุ่ม: เรือนยอดแผ่กว้าง พุ่มใบทึบ ใบ: ใบเดี่ยวเรียงเวียนสลับ รูปรีถึงรูปใบหอก กว้าง 1.5 – 5.5 เซนติเมตร ยาว 7 – 19 เซนติเมตร ปลายใบเรียวแหลม โคนใบสอบ แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ดอก: ดอกเป็นช่อกระจะออกที่ปลายกิ่งห้อยลง แต่ละช่อมี 8 – 16 ดอก ดอกบานมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 2 – 2.5 เซนติเมตร มีกลิ่นหอมอ่อนๆ กลีบเลี้ยงและกลีบดอกอย่างละ 5 […]

ชุมแสงน้ำ/ส้มสุก/โสก/สกน้ำ/Asoka/Asoka Tree/Saraca/Sorrowless tree ชื่อวิทยาศาสตร์: Saraca indica L. วงศ์: Fabaceae ประเภท: ไม้ต้น ความสูง: สูงได้ถึง 20 เมตร ทรงพุ่ม: แผ่กว้าง หนาทึบ ลำต้น: เปลือกต้นสีน้ำตาลเข้ม ใบ: ประกอบแบบขนนกปลายคู่ มีใบย่อย 1 – 7 คู่ รูปใบหอก ปลายใบแหลม โคนใบสอบ ออกตรงข้ามกัน ยอดอ่อนสีแดงเรื่อ ดอก: ออกเป็นช่อกระจุกตามซอกใบ สีส้ม โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็น 5 กลีบ มีก้านเกสรเพศผู้ยื่นยาวจากดอกอย่างเด่นชัด กลิ่นหอมอ่อน ๆ ผลิบานช่วงต้นปี ราวเดือนมกราคมถึงกุมภาพันธ์ ผล: ฝักแบนยาว ปลายมีติ่งแหลม เมื่อแก่สีน้ำตาลและแตกออกภายในมีเมล็ดรูปรีแบน อัตราการเจริญเติบโต: ปานกลาง ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี น้ำ: มาก แสงแดด: […]

กุ่มน้ำ เป็นไม้ต้นผลัดใบ นิยมปลูกเป็นไม้ประดับกันมาก ด้วยทรงพุ่มและช่อดอกที่สวยงาม ควรปลูกริมน้ำหรือบ้านที่มีระดับน้ำใต้ดินสูง กุ่มน้ำ / ผักก่าม / ผักกุ่ม / รอถะ / อำเภอ / Three-leaved Caper / Varuna ชื่อวิทยาศาสตร์: Crateva magna (Lour.) DC. วงศ์: Capparaceae ประเภท: ไม้ต้นผลัดใบ ความสูง: สูงถึง 20 เมตร ทรงพุ่ม: กลม ลำต้น: มีเนื้อไม้ ใบ: ประกอบแบบนิ้วมือ ใบย่อย 3 ใบ รูปใบหอกถึงรูปขอบขนาน ปลายใบเรียวแหลม โคนใบสอบ ใบค่อนข้างหนาเป็นมัน ดอก: ช่อดอกเป็นช่อเชิงหลั่นออกที่ปลายยอด เมื่อดอกเริ่มบานมีสีขาว ต่อมาเปลี่ยนเป็นสีเหลืองแซมด้วยเส้นยาวของก้านชูเกสรเพศผู้สีม่วงที่หลุดร่วงง่าย ดอกมีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ผล: รูปรี สีเทา ห้อยเป็นพวง […]

พลับพลึง กทม. /Beach Spider Lily/Spider Lily ชื่อวิทยาศาสตร์: Hymenocallis littoralis (Jacq.) Salisb. วงศ์: Amaryllidaceae ประเภท: ไม้หัว ความสูง:  30 – 50 เซนติเมตร ลำต้น: มีลำต้นใต้ดินเป็นหัวที่เกิดจากส่วนของกาบหุ้มกันแน่น กาบใบห่อกันแน่นเป็นลำต้น เจริญเป็นกอเล็กๆ ใบ: รูปขอบขนานยาว 30-50 เซนติเมตร แผ่นใบแบน มีร่องตรงกลางใบยาวตลอดใบ ดอก: ก้านช่อดอกแทงขึ้น ยาว 30 – 40 เซนติเมตร ดอกสีขาว ดอกย่อย 7 – 10 ดอก แต่ละดอกมีรยางค์ที่เกิดจากก้านเกสรเพศผู้ที่เชื่อมติดกันเป็นวงคล้ายถ้วย  โคนกลีบดอกเป็นหลอดสีขาว ปลายแยกเป็นกลีบดอก 6 กลีบเรียวยาว ดอกบานมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 15 – 20 เซนติเมตร บานอยู่ได้ 2 […]

กระดาดดำใบถ้วย/กระทุ้งฟ้า/Coffee Cups/Elephant Ear/Taro ชื่อวิทยาศาสตร์: Colocasia esculenta (L.) Schott cv. Coffee Cups วงศ์: Araceae ประเภท: ไม้ริมน้ำ ความสูง: เจริญเป็นกอ สูงได้ถึง 1.50 เมตร ลำต้น:  ลำต้นมีไหลแตกออกเป็นกระจุกด้านล่าง ใบ: ใบเดี่ยว ออกเวียนรอบลำต้น แผ่นใบห่อเป็นรูปถ้วย โคนก้านใบหุ้มประกบกัน ก้านใบยาว เส้นใบแบบร่างแหสีม่วงอมดำ ดอก: ดอกขนาดเล็ก ออกเป็นช่อบริเวณซอกใบ มีกาบประดับห่อหุ้ม สีนวล ดอกเพศเมียอยู่ส่วนล่างของช่อดอก ผล: สีเขียว ภายในมีหลายเมล็ด ดิน: ดินเหนียวหรือดินร่วน ระดับน้ำ 10-30 ซม. แสงแดด: ครึ่งวัน ขยายพันธุ์: แยกไหล การใช้งานและอื่นๆ: ลำต้นทุกส่วนมีน้ำยางใส เมื่อถูกลมจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล อาจทำให้เกิดอาการคัน

คล้าน้ำช่อห้อย เป็นไม้ริมน้ำที่เจริญเป็นกอ สูงได้ถึง 3 เมตร ออกเป็นช่อ ช่อดอกโปร่งห้อยลง ก้านช่อดอกยาวกว่า 1 เมตร ดอกย่อยสีม่วงอ่อน ผลิออกจากกาบรองดอก กลีบดอกบอบบางและร่วงง่าย ออกดอกตลอดปี คล้าน้ำช่อห้อย / Alligator Flag / Water Canna ชื่อวิทยาศาสตร์: Thalia geniculata L. วงศ์: Marantaceae ประเภท: ไม้ริมน้ำ ความสูง: เจริญเป็นกอ สูงได้ถึง 3 เมตร ลำต้น: มีเหง้าอยู่ใต้ดิน ใบ: รูปไข่เรียวแหลม สีเขียวมีนวลปกคลุมเล็กน้อย ก้านใบยาวกว่า 1 เมตร รอยต่อระหว่างก้านใบและแผ่นใบสีเทา ดอก: ออกเป็นช่อ ช่อดอกโปร่งห้อยลง ก้านช่อดอกยาวกว่า 1 เมตร ดอกย่อยสีม่วงอ่อน ผลิออกจากกาบรองดอก กลีบดอกบอบบางและร่วงง่าย ออกดอกตลอดปี ดิน: ดินเหนียว […]

คล้าน้ำช่อตั้ง เป็นไม้ริมน้ำที่เจริญเป็นกอ สูงได้ถึง 3 เมตร ในฤดูร้อนและฤดูหนาว แดดจัดใบมักเกิดรอยไหม้ ควรให้น้ำมาก ถ้าปลูกในที่ร่มรำไรใบจะเขียวสดและมักไม่ออกดอก สามารถนำดอกมาทำดอกไม้ประดิษฐ์ได้ คล้าน้ำช่อตั้ง / พุทธรักษาน้ำ / สังฆรักษา / Hardy Canna / Powdery Thalia ชื่อวิทยาศาสตร์: Thalia dealbata Fraser วงศ์: Marantaceae ประเภท: ไม้ริมน้ำ ความสูง: เจริญเป็นกอ สูงได้ถึง 3 เมตร ลำต้น: มีเหง้าอยู่ใต้ดิน ใบ: ใบรูปไข่เรียวแหลม ใบหนา สีเขียวเข้ม และมีนวลปกคลุมอยู่ทุกส่วน ก้านใบยาวกว่า 1 เมตร รอยต่อระหว่างก้านใบและแผ่นใบสีแดง ดอก: ออกเป็นช่อชูตั้งขึ้น ก้านช่อดอกยาวกว่า 1 เมตร ปลายก้านมีดอกย่อยอัดกันแน่น สีม่วงเข้ม ผลิออกจากกาบรองดอก แต่ละช่อบานได้นานนับเดือน ดิน: […]

คล้าน้ำ เป็นไม้ริมน้ำ มีเหง้าทอดเลื้อยใต้ดิน เจริญเป็นกอ แตกกิ่งแขนงได้มาก ขึ้นในดินเหนียว ระดับน้ำ 25-40 เซนติเมตร  ชอบแสงแดดครึ่งวัน คล้าน้ำ / แหย่ง / Player Plant ชื่อวิทยาศาสตร์: Schumannianthus benthamianus (Kuntze) Veldkamp & I.M.Turner วงศ์: Marantaceae ประเภท: ไม้ริมน้ำ ความสูง: 2 เมตร ลำต้น: มีเหง้าทอดเลื้อยใต้ดิน เจริญเป็นกอ แตกกิ่งแขนงได้มาก ใบ: ใบรูปรี ขนาด 8 – 12 เซนติเมตร สีเขียว ไม่มีลวดลายสะดุดตา ก้านใบเป็นกาบ ยาว 8 – 10 เซนติเมตร ดอก: ออกเป็นช่อตั้ง มีดอกย่อยขนาด 2 – 3 […]

บอนใบแดง/Rhubarb Elephant Ear/Taro ชื่อวิทยาศาสตร์: Colocasia esculenta (L.) Schott cv. Rhubarb วงศ์: Araceae ประเภท: ไม้ริมน้ำ ความสูง:   1.50 เมตร ลำต้น: เจริญเป็นกอ มีหัวใต้ดิน แตกไหลออกเป็นกระจุกด้านล่าง ใบ: ใบเดี่ยว ออกเวียนรอบลำต้น ใบรูปหัวใจรี ใบหนา สีเขียว มีนวล ก้านใบยาวเรียว อวบน้ำ สีแดง ดิน: ดินเหนียวหรือดินร่วน ระดับน้ำ 10-30 ซม. แสงแดด: ครึ่งวัน ขยายพันธุ์: แยกไหล การใช้งานและอื่นๆ:ถ้าได้รับแสงแดดจัดใบจะมีสีแดง เมื่อเจริญอยู่ในที่ร่มใบจะมีสีเขียว

กระดาด เป็นไม้ริมน้ำที่เจริญเป็นกอสูงได้ถึง 2 เมตร ใบรูปหัวใจใหญ่กว่า 30 เซนติเมตร ออกเป็นช่อ มีปลีดอกสีขาวนวลชูสูงขึ้น และมีจานรองดอกเป็นแผ่นหุ้มไม่สะดุดตา มีดอกในช่วงฤดูร้อน กระดาด / บอนกระดาด /บอนกระดาดขาว/กระดาดเขียว / Birah Negeri / Elephant Ear / Giant Alocasia / Giant Elephant Ear / Giant Taro/Greater Alocasia ชื่อวิทยาศาสตร์: Alocasia macrorrhizos (L.) G.Don วงศ์: Araceae ประเภท: ไม้ริมน้ำ ความสูง: เจริญเป็นกอสูงได้ถึง 2 เมตร ลำต้น: ใต้ดินเป็นหัวแบบเผือก ใบ: ใบรูปหัวใจใหญ่กว่า 30 เซนติเมตร ใบหนา สีเขียว ผิวมัน ขอบใบหยักเว้า […]

กกอียิปต์ เป็นไม้ริมน้ำ มีใบประดับที่ปลายกิ่งและก้านจำนวนมาก ลักษณะเป็นเส้นกลมเล็กๆ ยาวๆ นิยมปลูกเป็นไม้ประดับสวน โดยเฉพาะสวนที่มีน้ำประกอบ กกอียิปต์ มีก้านเขียวกลมตรง ปลายฟูเป็นพู่กลมสวย ชอบอยู่ในที่ร่มรำไร และสามารถอยู่ในน้ำลึกได้ถึง 1 เมตร กกอียิปต์ /Egyptian Paper Plant/ Egyptian Paper Reed/ Egyptian Papyrus Water Plant/ Papyrus ชื่อวิทยาศาสตร์: Cyperus papyrus L. วงศ์: Cyperaceae ประเภท: ไม้ริมน้ำ เจริญเป็นกอ ความสูง: 1.50 – 2.50 เมตร ลำต้น: มีเหง้าใต้ดิน ลำต้นเหนือดินกลม ใบ: ลดรูปเป็นกาบอยู่ที่โคนลำต้น ดอก: ออกเป็นช่อกระจุกกลมที่ปลายยอด ดอกย่อยขนาดเล็กสีน้ำตาลอ่อนและมีจำนวนมาก กาบรองดอกเรียวแหลม 12 อัน ยาว 5 – 10 […]

กกรังกา กกลังกา Umbrella Plant ชื่อวิทยาศาสตร์: Cyperus involucratus Roxb. วงศ์: Cyperaceae ประเภท: ไม้ริมน้ำ ความสูง: สูงได้ถึง 1 เมตร ลำต้น: มีเหง้าใต้ดิน ลำต้นเหนือดินเป็นเหลี่ยมเล็กน้อย เจริญเป็นกอแน่น ใบ: ลดรูปเป็นกาบอยู่ที่โคนต้น กาบรองดอกเป็นริ้วแผ่เป็นรัศมีดูคล้ายใบ มีกาบรองดอกรูปแถบมากกว่า 15 อัน ยาว 15 – 20 เซนติเมตร กระจุกอยู่ที่ปลายยอด ดอก: ออกเป็นช่อกระจุกที่ปลายยอด ดอกย่อยสีเขียวปนน้ำตาลขนาดเล็กและมีจำนวนมาก ออกดอกตลอดปี ดิน: ดินเหนียว ระดับน้ำ 15-25 ซม. แสงแดด: ครึ่งวันถึงเต็มวัน ขยายพันธุ์: แยกกอ การใช้งานและอื่นๆ: นิยมปลูกริมสระน้ำ หากปลูกในกระถางร่วมกับไม้น้ำชนิดอื่นควรหมั่นตัดแต่งพุ่มและแยกกอ เพื่อไม่ให้พุ่มแน่นเกินไป

ผักแบ้ว/Giant Bacopa/Water Hyssop ชื่อวิทยาศาสตร์: Bacopa caroliniana (Walter) B.L.Rob. วงศ์: Scrophulariaceae ประเภท: ไม้น้ำ ไม้ล้มลุก อายุหลายปี ความสูง: 10 – 15 เซนติเมตร ลำต้น: ทุกส่วนอวบน้ำและมีขนสั้นปกคลุม ลำต้นทอดเลื้อยคลุมดินปลายยอดชูตั้งขึ้น ใบ: ใบเดี่ยว เรียงสลับตรงข้าม รูปรีแกมรูปไข่กว้าง 1 เซนติเมตร ยาว 1 – 2 เซนติเมตร ปลายใบมนป้านถึงกึ่งแหลม ขอบใบเรียบ มีกลิ่นหอมใบเหนือน้ำหนาและแข็งกว่าใบใต้น้ำ ดอก: ดอกเดี่ยว ออกที่ซอกใบหรือปลายกิ่ง โคนกลีบเป็นหลอดสั้นปลายแยกเป็น 4 แฉก รูปหัวใจกลับ สีม่วงอมน้ำเงิน ดอกบานเพียงวันเดียว ออกดอกดกตลอดปี ผล: แห้งแตกกลางพู อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินเหนียวที่มีอินทรียวัตถุสูง แสงแดด: เต็มวัน น้ำ: […]

กกธูป เป็นวัชพืชที่มีถิ่นกำเนิดในทวีปอเมริกา ยุโรป แอฟริกาตอนกลาง และตอนเหนือของทวีปเอเชีย ธรรมชาติของมันเมื่อใบแห้งหักกองทับถมมากขึ้นเรื่อยๆ ใบอ่อนจะแทงขึ้นมากลางกอยาว 1.50 – 2 เมตร ออกดอกย่อยติดกันแน่นกลมคล้ายธูป เกสรเพศผู้อยู่ปลายก้านดอกมี 1-3 อัน เกสรเพศเมียแยกกันอยู่คนละส่วนในช่อเดียวกัน ดอกแก่จะแตกออกเป็นขนสีขาวปลิวเต็มไปหมด กกธูป นิยมนำปลูกเป็นไม้กระถางหรือใช้ปักแจกันตกแต่งตามบ้านและสวนกันมาก ดอกที่ยังไม่แก่นำมาชุบสีตามต้องการใช้ปักแจกันได้ ส่วนสรรพคุณทางสมุนไพร รากและเหง้านำมาต้มน้ำดื่มเป็นยาขับปัสสาวะ ชาวบ้านแถบนครชัยศรีมักนำเหง้าอ่อนมาแกงกะทิหรือต้มกินเป็นผักกันอีกด้วย  อย่างไรก็ตาม เมื่อดอก กกธูป ปลิวไปตามลม ถ้าบ้านไหนตากผ้าไว้ โดยเฉพาะผ้าสีดำจะเห็นดอกสีขาวเกาะชัดที่สุด บางทีก็ปลิวมาติดตามมุ้งลวดประตูหน้าต่างแกะออกยากที่สุด สิ่งก่อสร้างที่อยู่ใกล้ต้องทำแนวกันไฟไว้ด้วย เพราะเวลาเกิดมีไฟติดขึ้นมา เถ้าของใบแห้งจะปลิวเต็มไปหมด ควันก็แสบตามาก ทางที่ดีอย่าให้ขึ้นใกล้บ้านดีที่สุด กกธูป/กกช้าง/ธูปฤาษี/ปรือ/เฟือ/หญ้าสลาบหลวง/Elephant Grass/Narrow-leaved Cattail/Soft Flag ชื่อวิทยาศาสตร์:Typha angustifolia L. วงศ์:Typhaceae ประเภท: ไม้ริมน้ำ ความสูง: สูงกว่า 2 เมตร ทรงพุ่ม: เจริญเป็นกอ ลำต้น: มีเหง้าใต้ดิน ใบ: ใบเดี่ยว […]

ชื่อวิทยาศาสตร์: Rynchospora nervosa Boeck วงศ์: CYPERACEAE ประเภท:ไม้ริมน้ำ ความสูง: 30-50 ซม. ทรงพุ่ม:  เจริญเป็นกอ ลำต้น: มีเหง้าเล็กๆ ใต้ดิน ลำต้นเหนือดินเป็นเหลี่ยมที่เกิดจากกาบซ้อนกันแน่น ใบ: ใบรูปหอกเล็กๆ ปลายเรียวแหลม ยาว 20-25 ซม. ดอก: ออกเป็นช่อกระจุกที่ปลายยอด ดอกย่อยขนาดเล็ก สีขาว มีกาบรองช่อดอกเรียวแหลม สีขาว ปลายเขียว ออกดอกตลอดปี ดิน: ดินร่วนและดินเหนียว น้ำ: ปลูกในระดับน้ำ 10-15 ซม. แสงแดด: ครึ่งวัน-เต็มวัน ขยายพันธุ์: แยกกอ การใช้งานและอื่นๆ: ปลูกประดับสวนน้ำ ริมบ่อน้ำ น้ำตก หรือปลูกในกระถาง