ACANTHACEAE

ชื่อวิทยาศาสตร์: Justicia fragillis Wall. Var.variegata วงศ์: Acanthaceae ประเภท: ไม้พุ่ม ความสูง: 1-1.50 เมตร ลำต้น: ลำต้นและกิ่งก้านสีม่วงดำ พุ่มกว้าง 0.30-0.60 เมตร ผิวสัมผัสละเอียด ใบ: เดี่ยว รูปรี ด้านบนสีเขียวปนเทาเงินและด่างขาวถึงครีมจากขอบใบเข้าไปกลางใบ แต่ละใบไม่สม่ำเสมอกัน ดอก: ออกเป็นช่อตามปลายยอด ดอกรูปแตร โคนเป็นหลอดสั้นๆ ปลายแยก 5 แฉก สีขาวประม่วง ออกดอกตลอดปี อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไปที่มีอินทรียวัตถุ น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: รำไรถึงจัด ขยายพันธุ์: ปักชำกิ่ง การใช้งานและอื่นๆ: นิยมปลูกเป็นแถวตามแนวรั้ว เพราะกิ่งก้านไม่แผ่กว้าง ควรตัดแต่งเพื่อให้พุ่มแน่นขึ้น

 จ๊าฮ่อม ชื่อวิทยาศาสตร์: Peristrophe Lanceolaria (Roxb.) Nees วงศ์: Acanthaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุหลายปี/วัชพืช ความสูง: สูงได้ถึง 1.50 เมตร ลำต้น: เป็นพุ่มตั้งตรง ใบ: รูปไข่ถึงรูปรีแกมใบหอก ขนาด 2-3×5-8 เซนติเมตร มีขนสั้นๆ หรือเกลี้ยง ใต้ใบเห็นเส้นใบนูนเด่นชัด ดอก: ช่อดอกออกที่ปลายกิ่ง มีดอกย่อย 4-7 ดอก ทยอยบานจากโคนไปปลายช่อ ดอกสีม่วง โคนกลีบเป็นหลอดเล็ก ปลายแยกเป็น 2 ปาก ด้านบนมีขนาดใหญ่กว่าด้านล่าง ที่โคนมีแต้มสีขาวและประจุดสีม่วงแดง แต่ละดอกมีใบประดับสีเขียวหุ้มที่โคนดอก ผล: แห้ง เมื่อแก่ เมล็ดมีตะขอ อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: พบตามที่ราบ […]

กำลังช้างเผือก/เครือเขาเขียว/ดูเหว่า/รางเย็น ชื่อวิทยาศาสตร์: Thunbergia laurifolia L. วงศ์: Acanthaceae ประเภท:ไม้เลื้อย อายุหลายปี ลำต้น: หรือเถามีเนื้อแข็ง เถามีสีเขียวสด ใบ: เดี่ยว รูปขอบขนานหรือรูปไข่เรียวยาว ออกตรงข้ามเป็นคู่ ๆ ปลายใบแหลมเป็นติ่ง โคนใบรูปหัวใจ ขอบใบเรียบหรือหยักเล็กน้อย ดอก: ออกเป็นช่อกระจะห้อยลงมาตามซอกใบหรือตามข้อ แต่ละช่อมี 3 – 4 ดอก ใบประดับสีขาว มีจุดประสีแดง ดอกขนาดใหญ่รูปแตร ปลายดอกแยกเป็น 5 กลีบ สีม่วงอ่อน สีฟ้าหรือสีขาว ภายในดอกมีเกสรเพศผู้ 4 อัน เมื่อดอกร่วงจะติดฝักตรงปลายแหลมคล้ายปากนก ผล: ฝัก เมื่อแก่แตกออกเป็น 2 ซีก อัตราการเจริญเติบโต:ปานกลาง ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: เต็มวัน ขยายพันธุ์: ปักชำกิ่ง การใช้งานและอื่นๆ: […]

ผักมันไก่ ผักลิ้นเขียด พญาปล้องทอง เสลดพังพอนตัวเมีย ชื่อวิทยาศาสตร์: Clinacanthus nutans (Burm.f.) Lindau วงศ์: Acanthaceae ประเภท: ไม้รอเลื้อย อายุหลายปี ใบ: เดี่ยว รูปใบหอก ออกตรงข้าม ปลายใบเรียวแหลมโคนใบสอบ ดอก: ช่อดอกเป็นช่อกระจุกออกที่ปลายยอดในช่วงปลายฤดูหนาวเข้าฤดูร้อน กลีบดอกเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น 5 แฉก สีส้มอมแดง ผล: รูปไข่ เมื่อแก่แตกออกมี 4 เมล็ด ดิน: ดินร่วนปนทราย น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ครึ่งวัน ขยายพันธุ์: ปักชำ การใช้งานและอื่นๆ: นิยมปลูกเป็นไม้ประดับริมรั้วหรือปลูกเป็นกอรอบโคนไม้ต้นก็สวยงาม แต่ต้องหมั่นตัดแต่งกิ่งอยู่เสมอจะไม่รกเกะกะ ♦ ยอดอ่อนนำมาต้มจิ้มน้ำพริก กินกับอาหารรสจัดต่าง ๆ หรือใส่ในแกงแค ♦ ยอดอ่อนรสมัน แก้เส้นเอ็นพิการ ขัดยอก ♦ ใบสดนำมาขยี้ทาแผลแมลงสัตว์กัดต่อย ♦ ใบสดคั้นเอาแต่น้ำใช้ทาแก้เริม งูสวัด […]

ผักกูดเน่า ย่าหยา อ่อมแซบ Creeping Foxglove ชื่อวิทยาศาสตร์: Asystasia gangetica (L.) Anderson วงศ์: Acanthaceae ประเภท: ไม้ล้มลุก อายุหลายปี ลำต้น: เป็นเหลี่ยม ทอดเลื้อยตามผิวดิน ยอดชูตั้งขึ้น ใบ: ใบเดี่ยว รูปไข่ป้อม ออกตรงข้ามกัน ปลายใบแหลม โคนใบป้าน แผ่นใบบางสีเขียวเข้ม โคนก้านใบมีสีแดงเรื่อ ดอก: ช่อดอกออกที่ปลายยอดชูตั้งขึ้น ดอกสีเหลืองอ่อน ม่วงอ่อน ม่วง กลีบดอกเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น 5 กลีบ ผล: เป็นฝักยาว เมื่อแก่จะแตกออก ภายในมีเมล็ดแบนสีน้ำตาล ดิน: ดินร่วน ระบายน้ำดี น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: เต็มวัน ขยายพันธุ์: ปักชำ การใช้งานและอื่นๆ: นิยมปลูกเป็นไม้คลุมดิน ยอดอ่อนกินเป็นผักสดกับลาบ แจ่ว น้ำพริกปลาร้า กินได้ตลอดปี […]

Persian Shield ชื่อวิทยาศาสตร์: Strobilanthes dyerianus Mast. วงศ์: Acanthaceae ประเภท: ไม้พุ่มขนาดเล็ก ความสูง: 2 เมตร ใบ: กิ่งก้านอ่อน ใบรูปใบหอกแกมรูปไข่ กว้าง 5 – 8 เซนติเมตร ยาว 12 -15 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบสอบ ขอบใบจักฟันเลื่อย แผ่นใบสีเขียวเข้ม มีสีม่วงเหลือบเงินเป็นลายขนานกับเส้นใบ เส้นกลางใบและเส้นใบเป็นร่องลึก ดอก: ช่อดอกเล็ก ออกที่ปลายยอด ดอกสีม่วง โคนกลีบเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็น 5 แฉก  ออกดอกในฤดูหนาว ดิน: ดินร่วนระบายน้ำดี แสงแดด: รำไร ขยายพันธุ์: ปักชำกิ่ง การใช้งานและอื่นๆ :เหมาะปลูกเป็นไม้ประดับกระถางหรือลงแปลงจัดสวนในที่รำไร มีถิ่นกำเนิดในเขตร้อนของทวีปเอเชีย พบมากในพม่าคาดว่าหม่อมราชวงศ์พันธ์ทุิพย์ บริพัตร เป็นผู้นำเข้ามาปลูกเป็นไม้ประดับในเมืองไทยเป็นท่านแรก

Brazilian Red Cloak ชื่อวิทยาศาสตร์: Megaskepasma erythrochlamys Lindau วงศ์: Acanthaceae ประเภท: ไม้พุ่มขนาดกลาง ความสูง: 2 – 3 เมตร ลำต้น: เป็นเหลี่ยม สีน้ำตาลอ่อน เห็นข้อชัดเจน ใบ: ใบเดี่ยวออกตรงข้าม รูปไข่ กว้าง 7 -13 เซนติเมตร ยาว 15 – 24 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบสอบขอบใบเป็นคลื่นเล็กน้อย แผ่นใบสีเขียวเป็นมันและโค้งลง ดอก: ออกเป็นช่อกระจะที่ปลายยอด ชูสูง 20 – 22 เซนติเมตร แต่ละช่อมีใบประดับสีแดง ดอกย่อยสีขาว กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดยาว ทยอยบานได้นาน ออกดอกเดือนพฤศจิกายน – กุมภาพันธ์ ผล: ฝักแบนคล้ายรูปไวโอลินปลายแหลม เมื่อแก่แตกออก ภายในมีเมล็ดแบน สีดำ ดิน: […]

อีเกร็ง/Sea Holly ชื่อวิทยาศาสตร์: Acanthus ebracteatus Vahl วงศ์: Acanthaceae ประเภท: ไม้ริมน้ำ ความสูง: เจริญเป็นพุ่มสูง 1 – 2 เมตร ลำต้น: สีแดงเรื่อ ใบ: ใบออกตรงข้ามกัน แผ่นใบหนาสีเขียวเข้มเป็นมัน ขอบใบหยักเว้าและมีหนามแหลม ดอก: ออกเป็นช่อตั้งที่ปลายยอด ดอกสีขาว เริ่มบานจากโคนช่อไปยังปลายช่อ ออกดอกตลอดปี ดิน: ดินเหนียว ระดับน้ำ 10-20 ซม. แสงแดด: ครึ่งวันถึงเต็มวัน ขยายพันธุ์: ปักชำกิ่ง การใช้งานและอื่นๆ: ตามธรรมชาติพบบริเวณริมคลองและป่าชายเลน ทุกส่วนของต้นมีสรรพคุณทางยา ใบใช้รักษาโรคผิวหนังบางชนิด ขับเสมหะ ในอินเดียใช้ยอดและใบอ่อนปิดแผลงูกัด ทั้งต้นรักษามะเร็งและลดไข้ ส่วนรากต้มน้ำดื่มเป็นยาแก้งูสวัดและแก้ไอ

แบล็กอายซูซาน/Black-eyed Susan ชื่อวิทยาศาสตร์: Thunbergia alata Bojer ex Sims วงศ์: Acanthaceae ประเภท: ไม้เลื้อยเนื้อแข็งขนาดเล็ก อายุหลายปี ลำต้น: เลื้อยพันได้ไกลถึง 3 เมตร กิ่งก้านอ่อนสีเขียว ใบ: รูปไข่แกมรูปรีหรือรูปหัวใจ กว้าง 3-5 เซนติเมตร ยาว 4-6 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบเว้าเป็นแฉกลึก แผ่นใบสีเขียว ขอบใบหยักซี่ฟัน ก้านใบแผ่เป็นปีกบาง ดอก: ดอกเดี่ยวออกตามซอกใบ กลีบดอกสีขาว ครีม และเหลืองอมส้ม โคนดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแผ่ออก เป็น 5 กลีบ ออกดอกตลอดปี ผล: กลมเป็นกระเปาะ มี 4 พู ปลายเป็นจะงอยแข็ง มี 2-4 เมล็ด ดิน: ดินร่วนปนทราย ระบายน้ำดี แสงแดด: […]

ช่องหูปากกา / ช่ออินทนิล / น้ำผึ้ง / ปากกา / ย่ำแย่ / Bengal Clock Vine / Blue Trumpet Vine / Clock Vine / Sky Vine / Skyflower ชื่อวิทยาศาสตร์: Thunbergia grandiflora Roxb. วงศ์: Acanthaceae ประเภท: ไม้เลื้อยเนื้อแข็งขนาดใหญ่ อายุหลายปี ลำต้น: เลื้อยได้ไกล 15-30 เมตร ลำต้นเป็นเหลี่ยม ใบ: ใบรูปไข่ถึงรูปหัวใจ กว้าง 7-10 เซนติเมตร ยาว 10-12 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบเว้ารูปหัวใจ ขอบใบหยักฟันเลื่อย บางใบหยักเว้าตื้น 5-7 แฉก ผิวใบสากแข็ง เส้นใบหลัก […]

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Barleria repen Nees วงศ์ : Acanthaceae ประเภท : ไม้พุ่ม ความสูง :  15-60 เซนติเมตร ต้นที่ปลูกเป็นไม้ประดับอาจสูงได้ถึง 1.50 เมตร ลำต้น: เป็นพุ่ม กิ่งอ่อนมีขนแข็งเอนสีเหลือง ใบ : รูปรี ยาว 2.5-5 เซนติเมตร ใบอ่อนมีขนสั้น ใบแก่เกลี้ยง ปลายใบแหลมหรือมน โคนใบสอบ ดอก : ออกเป็นกระจุกคล้ายช่อกระจะ มี 1-2 ดอก ใบประดับรูปไข่ กลีบเลี้ยง 4 กลีบเรียงซ้อนเหลื่อม รูปไข่ ปลายแหลม ยาว 2 เซนติเมตร ขอบเรียบ มีขนปกคลุมทั่วไป กลีบดอกสีปูนแห้งอมแดงคล้ายรูปปากเปิด ยาว 4-5 เซนติเมตร หลอดกลีบดอกเรียวแคบ กลีบบน 4 […]

ต้อยติ่งเทศ/ฟ้าประทานพร/Britton’s Wild Petunia/Mexican Bluebell/Mexican Petunia ชื่อวิทยาศาสตร์ : Ruellia simplex C. Wright วงศ์ : Acanthaceae ประเภท : ไม้ดอกอายุหลายปี ความสูง: 45 – 60 เซนติเมตร ลำต้น : มีข้อปล้องโป่งพอง โคนปล้องมีขนสีขาว ใบ : รูปแถบแกมรูปขอบขนาน ปลายใบแหลม โคนใบสอบ ขอบใบเรียบ เส้นใบเป็นร่องลึก แผ่นใบหนาสีเขียวเข้ม ดอก : ออกเป็นช่อ ดอกรูปกรวย ปลายแยกเป็น 5 กลีบ ขนาด 3 – 4 เซนติเมตร กลีบดอกสีชมพู ม่วง และขาว กลางดอกสีเข้ม ผล : ฝักรูปกระบอก ยาว 2 – […]