การปลูกเฟิน
วิธีปลูกเฟินสาย หรือ ฮูเปอร์เซียจากมืออาชีพ ต้นไม้แขวนฟอร์มสวยที่น่ามาปลูกในบ้าน
สวนโพธิ์เสด็จพันธุ์ไม้ จังหวัดนครศรีธรรมราช คือแหล่ง “ฮูเปอร์เซีย”(Huperzia) หรือ “ไม้สาย”(นิยมเรียกในชื่อ“เฟินสาย”) แหล่งใหญ่ที่สุดในภาคใต้ นอกจากจุดเด่นเรื่องสายพันธุ์ที่สวยงามแปลกตาแล้ว ที่นี่ยังมีการเพาะขยายพันธุ์เองจนมีลูกไม้สวยๆมากมาย ภายในโรงเรือนอันแสนสะอาดสะอ้านบนพื้นที่ไร่ครึ่งจึงเต็มไปด้วยฮูเปอร์เซียกว่า 30 สายพันธุ์ ซึ่งเกิดจากความตั้งใจของพี่ยงค์ – พยงค์ และ พี่เอ๋ – จิตทิมา มาศบํารุง เจ้าของสวนที่อาศัยใจรักล้วนๆจนเนิร์สเซอรี่แห่งนี้เต็มไปด้วยต้นไม้สวยๆอย่างที่เห็น มาพบกับเคล็ดลับวิธีปลูกเฟินสายจากมืออาชีพกัน ในวันที่เราไปถ่ายทําเป็นจังหวะเวลาเดียวกับที่พี่ยงค์นําต้นไม้ขึ้นมาขายที่งานเฟินในกรุงเทพฯ พี่เอ๋จึงรับหน้าที่อธิบายเรื่องราวต่างๆในสวนแห่งนี้ โดยมีน้องเวฟ – เด็กชายศรัณยู มาศบํารุง ลูกชายวัย 9 ขวบของทั้งสองเป็นผู้ช่วยหยิบจับต้นไม้ต่างๆ อย่างแข็งขัน พี่เอ๋บอกว่าจุดเริ่มต้นครั้งแรกคือตอนตั้งครรภ์น้องเวฟ ช่วงนั้นเธอเริ่มเบื่อกรุงเทพฯ ประกอบกับอยากให้ลูกได้เติบโตกับธรรมชาติ เมื่อขายบ้านที่กรุงเทพฯได้จึงตัดสินใจย้ายกลับมาอยู่ที่นครศรีธรรมราชบ้านเกิดของพี่ยงค์ โดยที่อาชีพเดิมของทั้งคู่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับงานด้านต้นไม้เลยพี่ยงค์เคยเป็นวิศวกรไฟฟ้า ส่วนพี่เอ๋เป็นเซลส์ขายคอมพิวเตอร์ แต่อาศัยว่ามีใจรักจึงเริ่มจากเปิดร้านขายต้นไม้ก่อน โดยลองรับมาจากแหล่งต่างๆ “เริ่มแรกรับไม้ประดับพวกกุหลาบและกล้วยไม้มาขาย แต่เจออุปสรรคคือพอมันหมดดอกแล้วขายไม่ได้ ฉีดปุ๋ยก็แล้ว เลยลองเสิร์จในอินเทอร์เน็ตว่าที่ใต้มีต้นอะไรพอจะขายได้ ก็เริ่มจากกล้วยไม้ป่าทางใต้จะมีตระกูลสิงโตเยอะ ลองมาทํา พอได้ฝักก็ส่งแล็บ โพสต์ขายในอินเทอร์เน็ตบ้าง กลุ่มที่รู้จักกันทางออนไลน์จะเรียกพี่ว่าเป็น ‘เจ้าแม่สิงโต’ พอตอนหลังพี่ยงค์ลองเอาพวกไม้สายมาเลี้ยง แต่เราไม่รู้หรอกว่าจะเลี้ยงอย่างไร ก็ลองๆ เลี้ยงดู มีตายบ้าง […]
สวนป่าใกล้ชิดธรรมชาติของคนรักไม้ใบ
สวนซึ่งเป็นจุดตรงกลางระหว่างเจ้าของสวนคือ คุณวัน-วันทนา กษีรรัตน์ ผู้หลงใหลในไม้ใบ และ คุณเต็นท์-พุทธิพจน์ พงษไพโรจน์ จากTTT Tree Landscape นักจัดสวนน้ำตกหรือสวนป่าสไตล์ทรอปิคัล เพื่อนำธรรมชาติเข้ามาอยู่ใกล้ตัวมากขึ้น เพียงหนึ่งก้าวจากบ้านก็สามารถดื่มด่ำไปกับธรรมชาติที่เป็นเสมือนป่าในเมือง เจ้าของ : คุณวันทนา กษีรรัตน์ ออกแบบ : TTT Tree Landscape โดยคุณพุทธิพจน์ พงษไพโรจน์ โทรศัพท์ 09-4784-9393 สวนป่าสไตล์ทรอปิคัล มีน้ำตกเป็นจุดเชื่อมต่อ คนรักไม้ใบ แม้จะชื่นชอบการจัดสวนและต้นไม้เป็นทุนเดิม แต่คุณวันก็ไม่สามารถจินตนาการได้ว่าจะจัดสวนให้ออกมาลงตัวได้อย่างไร ตั้งแต่เมื่อซื้อบ้านหลังนี้ก็มีเพียงพื้นที่สวนเรียบๆมีต้นไม้ตามขอบแปลงไม่กี่ต้นเพื่อเป็นฉากพรางสายตาและให้ร่มเงาพอสมควรพร้อมปูกระเบื้องหินทรายเป็นทางเดินคู่กับสนามหญ้า ต่อมาคุณวันเริ่มซื้อต้นไม้ที่ชอบมาปลูกสะสมไว้ในบ้านจนสวนของเธอเริ่มเป็นรูปเป็นร่างในที่สุด “มีความชอบสวนมานานแล้ว เคยไปเรียนจัดสวนที่งานบ้านและสวนแฟร์กับคุณศิริวิทย์ ริ้วบํารุงสมัยเรียนมหาวิทยาลัยก็เคยลงเรียนวิชาจัดสวนเพิ่มเติม พอจะรู้พื้นฐานการจัดสวนทั่วไปว่าต้องมีไม้ประธาน ไม้ระดับกลาง ไม้พุ่มและไม้คลุมดิน แล้วก็เป็นแฟนนิตยสารบ้านและสวน คอยอ่านมาตลอด พอได้วิชาจัดสวนมาใช้กับสวนของตัวเองมากพอสมควร จนมีคนเริ่มถามว่าจะทำร้านคาเฟ่หรือเปล่า (หัวเราะ) แต่ก็ยังมีงานก่อสร้างบางอย่างที่ยากเกินไปสำหรับเราเพราะอยากเลี้ยงปลาคาร์ฟและอยากได้น้ำตกในสวนจึงต้องพึ่งนักจัดสวนในที่สุด” จากสวนข้างบ้านที่จัดเองตามความชื่นชอบของคุณวันและลูกสาวคุณหมอแนท-แพทย์หญิงสโรบล เจาฑะเกษตรินได้เปลี่ยนมาเป็นสวนสไตล์ทรอปิคัลซึ่งมีน้ำตกเป็นจุดศูนย์กลางของสวนทอดยาวเชื่อมต่อพื้นที่จากน้ำตกบริเวณสวนหน้าบ้านไปยังลานระเบียงไม้บริเวณหลังบ้านอีกทั้งมีมุมนั่งเล่นแทรกอยู่รอบๆสวนอย่างลงตัว เพื่อเป็นพื้นที่ชมความสวยงามของธรรมชาติและพรรณไม้สไตล์ทรอปิคัลซึ่งส่วนหนึ่งเป็นต้นไม้สะสมของคุณวันที่มีมาตั้งแต่แรกอยู่แล้ว “พอเข้ามาอยู่อาศัยก็เริ่มรื้อเลย ตอนแรกอยากทำสวนอังกฤษ นำกุหลาบจากหลากหลายแหล่งมาปลูก และพบว่าการปลูกกุหลาบในสวนของเราจำเป็นต้องใช้สารเคมีจำนวนมากและก็ตายง่าย พอตายก็ต้องซื้อต้นใหม่มาเปลี่ยนอยู่ตลอด ตอนหลังเลยไม่เอาแล้ว […]
มาเพาะสปอร์เฟินกัน
เฟินเป็นพืชที่ไม่มีดอก จึงไม่มีผลและเมล็ดไว้ขยายพันธุ์ ธรรมชาติจึงสร้างให้เฟินมีอับสปอร์ (sporangium) อยู่ที่ด้านหลังใบ ซึ่งจะแตกออกและปลดปล่อยสปอร์ที่มีลักษณะคล้ายฝุ่นผงเล็กๆสีน้ำตาลให้ปลิวไปตามลม เมื่อไปตกในบริเวณที่เหมาะสมก็จะเจริญเติบโต เราสามารถ “เพาะสปอร์เฟิน” เหล่านี้ได้ แต่มักไม่ค่อยนิยมทำ เพราะยุ่งยากและใช้เวลานานกว่าต้นจะเติบโตสวยงาม แต่เราก็มีโอกาสได้ต้นกลายพันธุ์ที่อาจเป็นเฟินชนิดใหม่ในโลกก็เป็นได้ ดังนั้นเรามาเพาะสปอร์เฟินกันดีกว่า เตรียมสปอร์เฟินให้พร้อมใช้ Tips สปอร์เฟินแต่ละชนิดมีอายุไม่เท่ากัน บางชนิดเก็บได้นานเป็นปี บางชนิดอายุสั้น ต้องรีบเพาะภายใน 1 – 2 เดือน ควรศึกษาชนิดของเฟินเพิ่มเติม การเพาะสปอร์ Tips วิธีฆ่าเชื้อวัสดุเพาะ คั่ววัสดุปลูกในกระทะให้ร้อน หรือใส่เตาอบนาน 15 – 20 นาที ทิ้งไว้ให้เย็นก่อนนำมาใช้ วัสดุเพาะที่นิยมใช้ ได้แก่ รากเฟินชายผ้าสีดา ดินเหนียวหรือดินสวนที่ฆ่าเชื้อแล้ว การเพาะสปอร์ใช้กับเฟินได้ทุกชนิด หรือใช้กับเฟินที่ขยายพันธุ์ด้วยวิธีอื่นไม่ได้อย่างเฟินหายากต่างๆ เช่น บัวแฉก เฟินชนิดที่แบ่งกอแล้วทำให้รูปทรงต้นไม่สวยงาม เช่น เฟินข้าหลวง เฟินก้านดำบางชนิด เป็นต้น ข้อมูลจากหนังสือ มือใหม่หัดปลูกเฟิน โดยอุไร จิรมงคลการ สงวนสิทธิ์ โดย บมจ.อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง […]
ปลูกเฟินต้องใส่ปุ๋ยหรือไม่
มีหลายคนเข้าใจว่าเฟินขึ้นง่าย โตเร็ว ขอแค่ที่ร่มๆ อากาศชื้นๆ ก็พอ จริงๆ แล้วธรรมชาติของเฟินก็เหมือนต้นไม้อื่นๆ ที่ต้องการน้ำและธาตุอาหารเพื่อให้ต้นเจริญงอกงาม แต่ก็มีข้อที่แตกต่างตรงที่ เฟินไม่ได้ต้องการปุ๋ยหรือธาตุอาหารมากนัก โดยเฉพาะต้นที่ดูแลดีๆ เปลี่ยนวัสดุปลูกอยู่เสมอ การให้ปุ๋ยเฟินจึงคล้ายกับกล้วยไม้ คือ ให้ทีละน้อย แต่ให้บ่อยๆ ปุ๋ยแบบไหนที่เฟินชอบ ในตลาดมีปุ๋ยจำหน่ายหลายแบบหลายยี่ห้อ ทั้งปุ๋ยอินทรีย์ เช่น ปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมัก ฯลฯ และปุ๋ยเคมี มีทั้งชนิดเม็ด ชนิดน้ำ ซึ่งสามารถใช้กับเฟินแต่ละชนิดได้ดีและขึ้นอยู่กับความสะดวกของผู้ปลูกเลี้ยง ปุ๋ยอินทรีย์ เป็นวัสดุจากธรรมชาติ จึงเหมาะกับพืชทุกชนิดรวมทั้งเฟิน แต่อาจมีวัชพืชหรือเชื้อราติดมา ทำให้ต้นพืชเกิดปัญหา ดังนั้นก่อนใช้งาน ควรตากแดดให้แห้งหรืออบฆ่าเชื้อก่อน ถ้าใช้ปุ๋ยคอกจากมูลหมู ควรหมักทิ้งไว้ให้โซดาไฟที่ใช้ฆ่าเชื้อโรคที่อาจปนเปื้อนมาสลายก่อนนำมาใช้ ในกรณีของปุ๋ยน้ำชีวภาพ ควรเจือจางก่อนนำมาใช้ เพราะมีส่วนผสมของกากน้ำตาล ถ้าใช้แบบเข้มข้นอาจทำให้ใบไหม้ได้ นอกจากนี้ก็มีปุ๋ยอินทรีย์อีกชนิดที่ปลอดภัยกับเฟินก็คือปุ๋ยปลา ซึ่งมีราคาแพงและหายาก ปุ๋ยเคมี ที่นิยมใช้มีหลายแบบ ควรใช้น้อยกว่าที่ระบุไว้บนฉลาก ในกรณีของปุ๋ยเม็ดและปุ๋ยละลายช้าให้หว่านรอบโคนต้น โดยเว้นระยะห่างจากโคนต้นพอสมควร เสร็จแล้วรดน้ำให้ชุ่ม เฉพาะปุ๋ยละลายช้าจะมีสูตร 3 เดือน 6 เดือน จึงไม่จำเป็นต้องใส่บ่อยๆ ส่วนปุ๋ยเกล็ดละลายช้า […]
ปลูกเฟิน
เฟิน เป็นไม้ประดับที่นิยมปลูกประดับสวน โดยเฉพาะบริเวณที่ร่มรำไร ให้บรรยากาศของสวนสไตล์เมืองร้อนที่ดูชุ่มเย็น เฟินที่ใช้เป็นไม้ประดับมีหลายชนิด หลายพันธุ์ ส่วนใหญ่ปรับปรุงพันธุ์ให้เหมาะกับสภาพแวดล้อม เลี้ยงง่าย โตเร็ว ขอเพียงเข้าใจลักษณะนิสัยของเฟิน และดูแลอย่างถูกวิธี วัสดุปลูก อย่างที่กล่าวไปแล้วว่า เฟินที่นิยมใช้เป็นไม้ประดับมีหลายชนิด ทั้งชนิดที่เป็นเฟินดิน เฟินหิน เฟินอิงอาศัย เฟินน้ำ ฯลฯ ซึ่งแต่ละชนิดก็ใช้วัสดุปลูกที่แตกต่างกัน ตามลักษณะการอยู่อาศัยในธรรมชาติ เฟินดิน คือเฟินที่เจริญเติบโตอยู่บนพื้นป่าที่ชุ่มชื้น มีซากใบไม้ผุทับถมกัน เช่น เฟินก้านดำ เฟินนาคราช เฟินกีบแรด เป็นเฟินที่ใช้ “ดิน” เป็นวัสดุปลูก แต่จะผสมทรายหยาบ ปุ๋ยคอก ใบไม้ผุ ฯลฯ เพื่อให้เนื้อดินโปร่ง ระบายน้ำและอากาศได้ดี ตามแบบที่เฟินแต่ละพันธุ์ต้องการ Tips สูตรดินปลูกเฟิน โดย รศ.มล.จารุพันธุ์ ทองแถม ดินตะกอนหรือดินร่วน 1 ส่วน ทรายหยาบ 1 ส่วน อินทรียวัตถุ เช่น ปุ๋ยคอก ใบไม้ผุ 4 ส่วน […]
